Bài giảng Ảnh hưởng của các điều kiện bên ngoài đến quang hợp – ý nghĩa của quang hợp

Tiết : 25
Ngày dạy: …………………
 ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC ĐIỀU KIỆN BÊN NGOÀI ĐẾN
QUANG HỢP – Ý NGHĨA CỦA QUANG HỢP
1.Mục tiêu :
a. Kiến thức:
 -Nêu được những điều kiện bên ngòai ảnh hưởng đến quang hợp
 -Vận dụng kiến thức, giải thích được ý nghĩa của một vài biện pháp kt trong trồng trọt.
-Tìm được các vị trí thực tế chứng tỏ ý nghĩa quan trọng trong quang hợp.
 b. Kỹ năng: Rèn cho học sinh kỹ năng hoạt động thảo luận nhóm; Rèn cho các em kỹ năng tổng hợp kiến thức từ tranh ảnh minh hoạ.
 c. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ, phát triển cây xanh ở địa phương.
2.Chuẩn bị:
a.Giáo viên: 
 - Sưu tầm một số tranh ảnh về cây ưa bóng, ưa tối
 - Bảng phụ ghi câu hỏi thảo luận và câu hỏi củng cố.
b.Học sinh: 
 - Ôn lại kiến thức ở tiểu học về các chất khí cần thiết cho động vật và thực vật.
- Nghiên cứu kỹ nội dung và dự đoán trả lời các câu hỏi thảo luận trong bài.	
- Nhóm 1,2 : sưu tầm tranh ảnh về các cây ưa sáng và các cây ưa tối.
- Nhóm 3,4 : sưu tầm tranh ảnh về vai trò của cây đối với đời sống của động vật và con người.
3. Phương pháp: Quan sát, hỏi đáp, tìm tòi nghiên cứu và thảo luận trao đổi nhóm.
4.Tiến trình:
a. Ổn định tổ chức : Kiểm tra sĩ số học sinh và vệ sinh lớp học (1’)
b.Kiểm tra bài cũ: ( 5’)
Câu hỏi 
Trả lời 
Điểm 
HS1: * Quang hợp là gì ? 
* Hãy viết sơ đồ quang hợp ?
HS2: Cây cần những chất gì để chế tạo tinh bột?
* Thân non có màu xanh, có quang hợp không? Vì sao? Cây xương rồng không có lá thì bộ phận nào nhiệm vụ quang hợp? Vì sao em biết ?
HS1:* Quang hợp là hiện tượng lá cây chế tạo được tinh bột ngoài ánh sáng nhờ nước, khí cacbonic và các hạt diệp lục.
*H2O + CO2 Aùnh sáng tinh bột + O2
 Diệp lục
HS2: Khi không có khí cácbonic lá cây không thể chế tạo ra được tinh bột.
* Quang hợp được vì màu xanh đó là các tế bào diệp lục nên nó có thể quang hợp được. 
Cây xương rồng lá biến thành gai nên không quang hợp được vì thế mà thân dự trữ nước đồng thời có chứa nhiều hạt diệp lục sẽ đảm nhận thêm nhiệm vụ quang hợp cho cây xanh.
7
3
3
3
4
c.Bài mới: ( 34’)
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
* Mở bài: GV dựa vào sơ đồ để giải thích 1 số những điều kiện ảnh hưởng đến quá trình quang hợp của cây xanh.
HĐ1:Các điều kiện ảnh hưởng đến quang hợp. ( 17’)
Mục tiêu :Tìm hiểu nhửng yếu tố ảnh hưởng đến sự quang hợp.
GV:Yêu cầu HS đọc thông tin sgk và tiến hành trao đổi thảo luận theo nhóm theo nội dung câu hỏi thảo luận sgk/75 ( 2’)
HS: tiến hành thảo luận nhóm, hoàn thành kết quả thảo luận và treo kết quả lên bảng, các nhóm nhận xét bổ sung lẫn nhau.
?Các điều kiện ảnh hưởng đến quang hợp của cây xanh ? (CO2, H2O, ánh sáng , nhiệt độ)
? Tại sao trong trồng trọt muốn thu hoạch cao thì không nên trồng cây với mật độ quá dày? (Trồng cây dày -> thiếu ánh sáng).
? Tại sao nhiều loại cây cảnh trồng ở chậu trong nhà mà vẫn xanh tốt? Hãy tìm vài ví dụ? ( nhiều loại cây cảnh có nhu cầu ánh sáng không cao, cây ưa bóng) vì thế nếu trồng cây trong nhà, ánh sáng yếu vẫn đủ cho lá quang hợp nên cây vẫn xanh tốt. Vd: cây thiết mộc lan, cây trúc nhật, cây vạn niên thanh… )
? Tại sao muốn cây sinh trưởng tốt cần phải chống nóng cho cây ?( ví dụ như tưới nước, làm giàn che) và chống rét cho cây ( vd: ủ ấm gốc cây)? ( Nhiệt độ không khí quá cao hoặc quá thấp đều gây khó khăn cho quá trình quang hợp của lá. Vì vậy, các biện pháp chống nóng, chống rét cho cây có tác dụng tạo điều kiện nhiệt độ thuận lợi cho quá trình quang hợp, cây sẽ chấ tạo được nhiều chất hữu cơ, cây lớn nhanh, sinh trưởng tốt ).
GV: giúp đỡ các nhóm, hướng dẫn HS trao đổi thảo luận tìm câu trả lời đúng và rút ra kết luận.
GV: treo tranh và yêu cầu HS quan sát tranh bụi cây lá lốt ở dưới gốc cây chuối, tranh cây chuối cằn cỗi ở gần các lò gạch và so sánh.
HS: Thấy được ảnh hưởng của ánh sáng và lượng CO2 đến quá trình quang hợp của cây xanh.
HS: Tự rút ra kết luận
HĐ2: Ý nghĩa của quang hợp. ( 17’ )
Mục tiêu: Tìm hiểu về ý nghĩa của quang hợp ở cây xanh đối với con người và mọi sinh vật.
HS: thảo luận nhóm theo các câu hỏi thảo luận sgk/ 75, 76 ( 5’)
GV lưu ý HS :Khẳng định được tầm quan trọng của các chất hữu cơ và khí oxi do quang hợp của cây xanh đã tạo ra đối với mọi hoạt động sống của con người và sinh vật.
GV: quan sát theo dõi hướng dẫn các nhóm hoàn thiện đáp án về ý nghĩa của quang hợp.
? Khí ôxi do quang hợp nhả ra cần cho sự hô hấp của những sinh vật nào? (con người, động vật)
? Hô hấp của sinh vật và nhiều hoạt động của con người đều thải ra khí cacbonic vào không khí , nhưng vì sao tỷ lệ chất khí này trong không khí nhìn chung không tăng? ( nhờ có cây xanh nhả khí oxi giúp làm điều hoà không khí? ( con người, động vật)
? Hãy kể những sản phẩm mà chất hữu cơ do cây xanh quang hợp đã cung cấp cho đời sống của con người? ( lương thực, thực phẩm, gỗ, củi, sợi, vải, thuốc men, các nguyên luyện cho công nghiệp, trang trí,… )
sBài học này giúp em biết thêm được những điều gì về mối quan hệ giữa thực vật với người và động vật ? ( chỉ có cây xanh mới tạo được khí ôxi cho con người và động vật. Vì vậy không có cây xanh thì không có sự sống trên trái đất )
? Nếu không có cây xanh thì có sự sống không? Vì sao? 
HS: rút ra kết luận.
GV: nhận xét và giúp HS hoàn thành kiến thức.
1.NHỮNG ĐIỀU KIỆN BÊN NGOÀI NÀO ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUANG HỢP
H2O + CO2 Aùnh sáng tinh bột + O2
 Diệp lục
-Các điều kiện bên ngòai ảnh hưởng đến quang hợp là ánh sáng, nước, hàm lượng khí Cacbonic và nhiệt độ.Các loài cây khác nhau đòi hỏi các điều kiện đó không giống nhau.
2.QUANG HỢP CỦA CÂY XANH CÓ Ý NGHĨA GÌ?
 - Các chất hữu cơ và khí ôxi do quang hợp của cây xanh tạo ra cần cho sự sống của hầu hết các sinh vật trên trái đất kể cả con người.
 - Không có cây xanh thì không có sự sống trên trái đất.
d. Củng có và luyện tập: ( 3’)
GV treo câu hỏi câu hỏi lên bảng, yêu cầu trả lời đúng nhất.
 Câu 1: Vì sao cần trồng cây theo đúng thời vụ ?
a.Đáp ứng được nhu cầu về ánh sáng cho cây quang hợp.
b.Đáp ứng được nhu cầu về nhiệt độ cho cây quang hợp.
c.Cây được phát triển trong điều kiện thời tiết phù hợp sẽ thoải mái được những đòi hỏi về các điều kiện bên ngoài, giúp cho sự quang hợp của cây.
(d).Lý do a và b 
 Câu 2: Không có cây xanh thì không có sự sống của sinh vật hiện nay trên trái đất, điều đó có đúng không? Vì sao?
a. Điều đó đúng, vì mọi sinh vật trên trái đất hô hấp đều cần oxi do cây xanh thải ra trong quang hợp.
b. Điều đó đúng, vì mọi sinh vật trên trái đất đều phải sống nhờ chất hữu cơ do cây xanh quang hợp chế tạo ra.
c. Điều đó không đúng, vì không phải tất cả mọi sinh vật đều phải sống nhờ vào cây xanh.
(d). Điều đó đúng,vì con người và hầu hết các loài động vật trên trái đất đều phải sống nhờ vào chất hữu cơ và khí oxi do cây xanh tạo ra.
 e. Hướng dẫn tự học ở nhà : ( 2’)
* Bài cũ : - Học bài và trả lời câu hỏi 1, 2, 3, 4 sgk/ 76
 - Đọc mục “Em có biết” sgk/ 76.
* Bài mới: Cây có hô hấp không ?
 - Giải thích một vài hiện tượng trong trồng trọt liên quan đến hiện tượng hô hấp của cây xanh. 
 - Dự đoán trả lời các câu hỏi thảo luận sgk/ 77, 78, 79.
 - Đọc và nghiên cứu thí nghiệm của bài 23.
5. Rút kinh nghiệm :
SGK 	
GV 	
HS 	
Tiết : 26
Ngày dạy: …………………
CÂY CÓ HÔ HẤP KHÔNG ?
1.Mục tiêu :
	 a. Kiến thức :
	 	 - Phân tích thí nghiệm và tham gia thiết kế 1 thí nghiệm đơn giản, HS sẽ phát hiện được có hiện tượng hô hấp ở cây
 	- Nhớ được khái niệm đơn giản về hiện tượng hô hấp và hiểu được ý nghĩa hô hấp động vật đời sống của cây
 	- Giải thích được vài ứng dụng trong trồng trọt liên quan đến hiện tượng hô hấp của cây
 b. Kỹ năng : 
- Rèn cho học sinh kỹ năng hoạt động thảo luận nhóm
 	- Rèn cho các em kỹ năng tổng hợp kiến thức từ tranh ảnh minh hoạ.
- Rèn kỹ năng thiết kế thí nghiệm.
 c. Thái độ: GD ý thức bảo vệ cây xanh ở địa phương và tạo cho các em sự say mê môn học.
2.Chuẩn bị:
 a. Giáo viên: 
- Tranh vẽ H 23.1 sgk
-Làm trước thí nghiệm 1 sgk
-Các dụng cụ làm thí nghiệm.
 b. Học sinh :
	- Giải thích một vài hiện tượng trong trồng trọt liên quan đến hiện tượng hô hấp của cây.
- Dự đoán trả lời các câu hỏi thảo luận sgk/ 77, 78, 79.
- Đọc và nghiên cứu thí nghiệm của bài 23.
	- Ôn kiến thức quang hợp, kiến thức ở tiểu học về vai trò của khí ôxi.
3. Phương pháp : 
 - Quan sát, hỏi đáp, tìm tòi nghiên cứu, thực hành thí nghiệm và thảo luận trao đổi nhóm.
4.Tiến trình:
a. Ổn định tổ chức : Kiểm tra sĩ số học sinh và vệ sinh lớp học ( 1’)
b.Kiểm tra bài cũ: ( 5’)
Câu hỏi 
Trả lời 
Điểm 
HS1: * Những điều kiện bên ngoài nào ảnh hưởng đến sự quang hợp của cây ?
* Vì sao cần trồng cây theo đúng thời vụ ?
 HS2: * Quang hợp của cây xanh có ý nghĩa gì?
* Em sẽ làm gì để tham gia vào việc bảo vệ cây xanh ở địa phương em ?
HS1: Các điều kiện bên ngoài ảnh hưởng đến quang hợp là ánh sáng, nước, hàm lượng khí Cacbonic và nhiệt độ.Các loài cây khác nhau đòi hỏi các điều kiện đó không giống nhau.
* Trồng cây đúng thời vụ sẽ giúp cho cây quang hợp tốt, phát triển nhanh, tăng năng suất cây trồng.
HS2: Các chất hữu cơ và khí ôxi do quang hợp của cây xanh tạo ra cần cho sự sống của hầu hết các sinh vật trên trái đất kể cả con người.
 - Không có cây xanh thì không có sự sống trên trái đất.
* Cùng với mọi người tham gia vào việc trồng cây xanh bảo vệ môi trường. Vận động mọi người cùng tham gia và không chặt phá cây bừa bãi, đốt phá rừng …
7
3
7
3
c.Giảng bài mới: ( 32’)
Họat động của thầy và trò
Nội dung
HĐ1:Thí nghiệm chứng minh hiện tượng hô hấp ở cây (20’)
Mục Tiêu: Tìm hiểu sự hô hấp ở cây diễn ra như thế nào?
GV: yêu cầu HS nghiên cứu thông tin sgk / 77, nắm các bước tiến hành TN, và kết quả của thí nghiệm. Gọi 1 HS trình bày lại TN1.
GV: hướng dẫn HS giải thích lớp váng trắng đục ở cốc A dày hơn là do có nhiều khí cacbonic
? Chuông A do đâu mà lượng khí CO2 nhiều lên?
( do cốc nước vôi trong )
HS: hoàn thiện đáp án và rút ra kết luận. 
GV: Yêu cầu HS thiết kế lại TN dựa trên những dụng cụ có sẵn và kết quả của TN1.
HS: đọc thông tin sgk, quan sát hình 23.2 và trả lời câu hỏi.
GV: Yêu cầu HS thiết kế TN, GV quan sát hướng dẫn và gợi ý cách bố trí TN. Nhận xét giúp HS hoàn thiện TN và giải thích rõ để HS tiến hành thảo luận.
GV: thử kết quả thí nghiệm đã chuẩn bị cho cả lớp quan sát -> Chốt lại kiến thức cho cả 2 thí nghiệm.
HĐ2: Sự hô hấp của cây xanh.( 12’)
Mục Tiêu: Tìm hiểu về hô hấp ở cây.
GV: hướng dẫn HS đọc thông tin sgk/78, yêu cầu HS thảo luận nhóm trả lời câu hỏi thảo luận sgk. GV hướng dẫn HS thảo luận.
? Hãy kể tên các biện pháp làm cho đất thoáng?
( xới đất, cày )	
? Tại sao khi ngủ đêm trong rừng ta thấy khó thở, còn ban ngày lai mát mẻ dể chịu ? ( ban ngày cây nhả ra khí ôxi nhưng ban đêm cây lại nhả ra nhiều khí cacbonic nên ta cảm thấy khó thở)
HS: Đại diện các nhóm trả lời, các HS ở các nhóm khác nhận xét và bổ sung.
GV giải thích thêm về các kỹ thuật trong nông nghiệp để HS rút ra kết luận của bài và ý nghĩa của việc cây lấy khí ôxi đối với đời sống của cây.
1.CÁC TN CHỨNG MINH HIỆN TƯỢNG HÔ HẤP Ở CÂY
a.Thí nghiệm 1:
 -Khi không có ánh sáng cây đã thải ra nhiều khí Cacbonic.
b.Thí nghiệm 2:
-Cây nhả ra khí Cacbonic và hút khí ôxi khi không có ánh sáng mặt trời.
2.HÔ HẤP Ở CÂY
 - Cây có hô hấp, trong quá trình hô hấp cây lấy khí ôxi để phân giải các chất hữu cơ, sản ra năng lượng cần cho các hoạt động sống, đồng thời thải ra khí cacbonic và hơi nước.
 - Cây hô hấp suốt ngày đêm. Tất cả các cơ quan của cây đều tham gia hô hấp.
- Phải làm cho đất thoáng tạo điều kiện thuận lợi cho hạt mới gieo và rễ hô hấp tốt để góp phần nâng cao năng suất cây trồng.
d. Củng có và luyện tập: ( 5’)
 Câu 2/ sgk: Hô hấp là gì ? Vì sao hô hấp có ý nghĩa quan trọng đối với cây ?
( Hô hấp là quá trình cây lấy khí ôxi để phân giải các chất hữu cơ, sản ra năng lượng cần cho các hoạt động sống, đồng thời thải ra khí cacbonic và hơi nước. Vì nhờ hút khí ôxi thì cây xanh mới sản sinh ra được năng lượng cần cho mọi hoạt động sống của cây )
 Câu 3/ sgk: Vì cây sẽ hút hết khí ôxi trong phòng ngủ đồng thời thải ra nhiều khí cacbonic => con người sẽ dễ bị chết ngạt, có thể chết )
 Câu 4/ sgk: Nếu đất được phơi khô sẽ thoáng khí, tạo điều kiện cho rễ hô hấp tốt, hút được nhiều nước và muối khoáng cung cấp cho cây, ví như cây được bón thêm phân.
 Câu 5/ sgk: Trái ngược nhau vì sản phẩm của quang hợp là nguyên liệu của hô hấp, và ngược lại sản phẩm của hô hấp là nguyên liệu của quang hợp.
 - Hô hấp và quang hợp liên quan chặt chẽ với nhau vì 2 quá trình này cần có nhau. Hô hấp cần chất hữu cơ do quang hợp chế tạo, quang hợp và mọi hoạt động sống của cây lại cần năng lượng do hô hấp thải ra. Cây không thể sống được nếu thiếu 1 trong 2 quá trình đó.
e. Hướng dẫn tự học ở nhà : ( 2’)
* Bài cũ : - Học bài và trả lời câu hỏi 1, 2, 3, 4,5 sgk/ 79
 - Nghiên cứu lại các thí nghiệm và làm thử ở nhà.
* Bài mới: Phần lớn nước vào cây đi đâu ?
 - Nghiên cứu kỹ lại các điều kiện bên ngoài ảnh hưởng đến sự thoát hơi nước của lá.
 - Xem lại phần biểu bì trong bài “Cấu tạo trong của phiến lá”
 - Dự đoán trả lời các câu hỏi thảo luận sgk/ 80, 81, 82
 - Nhóm 1,3 : làm thí nghiệm 1 và ghi lại kết quả thí nghiệm.
 - Nhóm 2,4: làm thí nghiệm 2 và ghi lại kết quả thí nghiệm.
5. Rút kinh nghiệm :
SGK 	
GV 	
HS