Bài giảng bài 1: Các thành phần biệt lập

 Giáo viên : Nguyễn Thị Triều Trường THCS Đức Phú KIỂM TRA BÀI CŨ - Thế nào là thành phần khởi ngữ? - Hãy nêu dấu hiệu xác định khởi ngữ ? Đáp án: Khởi ngữ là thành phần câu đứng trước chủ ngữ để nêu lên đề tài được nói đến trong câu Dấu hiệu xác định: + Khởi ngữ đứng trước chủ ngữ + Trước khởi ngữ có thể thêm các quan hệ từ về, đối với Tiết 98 a/“Vôùi loøng mong nhôù cuûa anh, anh nghó raèng, con anh seõ chaïy xoâ vaøo loøng anh, seõ oâm chaët laáy coå anh.” khôûi ngöõ CN VN I) THAØNH PHAÀN TÌNH THAÙI : a/ Chaéc : đoä tin caäy thaáp Ví duï: b/“ Anh quay laïi nhìn con vöøa khe kheõ laéc ñaàu vöøa cöôøi. vì khoå taâm ñeán noãi khoâng khoùc ñöôïc, neân anh phaûi cöô øi vaäy thoâi .” “Chieác löôïc ngaø” – Nguyeãn Quang Saùng CN CN VN VN b/ Coù leõ: đoä tin caäy cao chaéc Coù leõ Tiết 98 gaén vôùi ñộ tin cậy ñ/v sự việc 1)Ví duï: SGK 2) Ghi nhôù 1 : SGK trang 18 Tiết 98 a) Ví duï : OÀ ao maø ñoä aáy vui theá. , s b) Trôøi ôi hæ coøn coù naêm phuùt ! , c C S ! ! II) THAØNH PHAÀN CAÛM THAÙN : a) “OÀ” : vui thích b) Trôøi ôi : tieác reû 2) Ghi nhôù 2 : SGK trang 18 I) THAØNH PHAÀN TÌNH THAÙI : 2) Ghi nhôù 1 : SGK trang 18 1) Ví duï: SGK Taâm lyù cuûa ngöôøi noùi (vui,buoàn, …) => TP caûm thaùn Vui, buoàn … vôùi thô - Treân Taây Baéc! OÂi möôøi naêm Taây Baéc. Ôi khaùng chieán! Möôøi naêm qua nhö ngoïn löûa. (Cheá Lan Vieân) - OÂ kìa coâ beù noùi hay sao Nhaø cuûa toâi sao laïi hoûi chaøo( Toá Höõu ) - OÂi loøng Baùc cöù vaäy thöông ta Thöông cuoäc ñôøi chung thöông coû hoa ( Toá Höõu ) Hôõi oâi noùi heát söï duyeân Tô tình ñöùt ruoät löûa phieàn chaùy gan. ( Nguyeãn Du ) HOAÏT ÑOÄNG NHOÙM : ( moãi toå  moät nhoùm ) Tìm TP caûm thaùn ; trình baøy caûm nhaän veà taâm traïng cuûa taùc giaû qua caùc caâu thô : Vui, buoàn … vôùi thô Treân Taây Baéc! OÂi möôøi naêm Taây Baéc. Ôi khaùng chieán! Möôøi naêm nhö ngoïn löûa. (Cheá Lan Vieân ) OÂ kìa coâ beù noùi hay sao Nhaø cuûa toâi sao laïi hoûi chaøo. (Toá Höõu ) OÂi loøng Baùc cöù vaäy thöông ta Thöông cuoäc ñôøi chung thöông coû hoa ( Toá Höõu ) Hôõi oâi, noùi heát söï duyeân Tô tình ñöùt ruoät,löûa phieàn chaùy gan.( Nguyeãn Du ) Tiết 98 BT1 : Tìm caùc TP tình thaùi, caûm thaùn: 2) Ghi nhôù 2 : SGK trang 18 I) THAØNH PHAÀN TÌNH THAÙI : 2) Ghi nhôù 1 : SGK trang 18 II) THAØNH PHAÀN CAÛM THAÙN : a) “OÀ” : vui thích b) Trôøi ôi : tieác reû 1) Ví duï: SGK III) LUYEÄN TAÄP : Tìm caùc thaønh phaàn tình thaùi, caûm thaùn: a) Nhöng coøn caùi naøy nöõa maø oâng sôï, coù leõ coøn gheâ rôïn hôn caû b) nhöõng tieáng kia nhieàu. Chao oâi , baét gaëp moät con ngöôøi nhö anh ta laø moät cô hoäi haïn höõu cho saùng taùc, nhöng hoaøn thaønh saùng taùc coøn laø moät ñöôøng daøi. c) Trong giôø phuùt cuoái cuøng, khoâng coøn ñuû söùc traêng troái laïi ñieàu gì, hình nhö chæ coù tình cha con laø khoâng theå cheát ñöôïc, anh ñöa tay vaøo tuùi, moùc caây löôïc, ñöa cho toâi vaø nhìn toâi moät hoài laâu. d) OÂng laõo boãng döøng laïi, ngôø ngôï nhö lôøi mình khoâng ñöôïc ñuùng laém. Chaû nheõ caùi boïn ôû laøng laïi ñoå ñoán ñeán theá ñöôïc. “ “ “ “ ” ” ” ” (Kim Laân, Laøng) (Nguyeãn Thaønh Long, Laëng leõ Sa Pa) (Nguyeãn Quang Saùng, Chieác löôïc ngaø) (Kim Laân, Laøng) BAØI TAÄP 1 : TP tình thaùi TP tình thaùi TP caûm thaùn TP tình thaùi Tiết 98 BT 2 : Xeáp töø ngöõ theo trình töï taêng daàn … : I) THAØNH PHAÀN TÌNH THAÙI : 2) Ghi nhôù 1 : SGK trang 18 II) THAØNH PHAÀN CAÛM THAÙN : a) “OÀ” : vui thích b) Trôøi ôi : tieác reû 1) Ví duï: SGK BT1 : Tìm caùc TP tình thaùi, caûm thaùn: III) LUYEÄN TAÄP : 2) Ghi nhôù 2 : SGK trang 18 BT 2 : Haõy xeáp nhöõng töø ngöõ sau ñaây theo trình töï taêng daàn ñoä tin caäy. chaéc laø , döôøng nhö chaéc chaén coù leõ chaéc haún hình nhö coù veû nhö , , , , , . (Chuù yù: Nhöõng töø ngöõ theå hieän cuøng moät möùc ñoä tin caäy thì xeáp ngang haøng nhau) döôøng nhö / hình nhö / coù veû nhö  coù leõ  chaéc laø  chaéc haún  chaéc chaén. Tiết 98 I) THAØNH PHAÀN TÌNH THAÙI : 2) Ghi nhôù 1 : SGK trang 18 II) THAØNH PHAÀN CAÛM THAÙN : a) “OÀ” : vui thích b) Trôøi ôi : tieác reû 1) Ví duï: SGK BT1 : Tìm caùc TP tình thaùi, caûm thaùn: III) LUYEÄN TAÄP : 2) Ghi nhôù 2 : SGK trang 18 BT 2 : Xeáp töø ngöõ theo trình töï taêng daàn … : BT 3 : Haõy cho bieát, trong soá nhöõng töø coù theå thay theá cho nhau trong caâu sau ñaây, vôùi töø naøo ngöôøi noùi phaûi chòu traùch nhieäm cao nhaát veà ñoä tin caäy cuûa söï vieäc do mình noùi ra, vôùi töø naøo traùch nhieäm thaáp nhaát. Taïi sao taùc giaû Chieác löôïc ngaø (Nguyeãn Quang Saùng) laïi choïn töø “ chaéc ” ? Tiết 98 BT 3 : Haõy cho bieát, trong soá nhöõng töø coù theå thay theá cho nhau trong caâu sau ñaây, vôùi töø naøo ngöôøi noùi phaûi chòu traùch nhieäm cao nhaát veà ñoä tin caäy cuûa söï vieäc do mình noùi ra, vôùi töø naøo traùch nhieäm thaáp nhaát. Taïi sao taùc giaû Chieác löôïc ngaø (Nguyeãn Quang Saùng) laïi choïn töø “chaéc” ? taùc giaû choïn chaéc  thaùi ñoä, loøng khaùt khao cuûa nhaân vaät ñoái vôùi söï vieäc seõ xaûy ra. I) THAØNH PHAÀN TÌNH THAÙI : 2) Ghi nhôù 1 : SGK trang 18 II) THAØNH PHAÀN CAÛM THAÙN : a) “OÀ” : vui thích b) Trôøi ôi : tieác reû 1) Ví duï: SGK BT1 : Tìm caùc TP tình thaùi, caûm thaùn: III) LUYEÄN TAÄP : 2) Ghi nhôù 2 : SGK trang 18 BT 2 : Xeáp töø ngöõ theo trình töï taêng daàn … : BT 3 : choïn chaéc  thaùi ñoä, loøng khaùt khao … Ñoïc Truyeän Kieàu cuûa Nguyeãn Du, ___________ khoâng ai khoâng thöông xoùt cho soá phaän cuûa naøng Kieàu - moät ngöôøi con gaùi taøi hoa baïc meänh. Coù thaáu hieåu quaõng ñôøi möôøi laêm naêm löu laïc cuûa naøng thì chuùng ta môùi thaáy heát söï taøn baïo, ñoäc aùc cuûa taàng lôùp thoáng trò thôøi baáy giôø. _______ moät xaõ hoäi chæ bieát chaïy theo ñoàng tieàn, saün saøng chaø ñaïp leân nhaân phaåm, giaù trò con ngöôøi. _________ñaïi thi haøo Nguyeãn Du phaûi ñau loøng laém khi vieát ra nhöõng noãi ñau,söï baát coâng trong xaõ hoäi maø oâng ñaõ soáng vaø chöùng kieán. Choïn moät trong nhöõng thaønh phaàn caûm thaùn hay tình thaùi cho saün ñeå ñieàn vaøo choã troáng cho phuø hôïp (chaéc chaén, coù leõ, ñuùng laø, chaéc haún, theo toâi, trôøi ôi, hôõi oâi ) : chaéc chaén Hôõi oâi, Chaéc haún BT 4 : Vieát moät ñoaïn vaên ngaén noùi veà caûm xuùc cuûa em khi ñöôïc thöôûng thöùc moät taùc phaåm vaên ngheä (truyeän, thô, phim, aûnh, töôïng …), trong ñoaïn vaên ñoù coù caâu chöùa thaønh phaàn tình thaùi hoaëc caûm thaùn . Tiết 98 Tìm caùc TP tình thaùi, caûm thaùn: BT1: HÖÔÙNG DAÃN HOÏC ÔÛ NHAØ : - Baøi cuõ : + Naém ñöôïc ñaëc ñieåm vaø coâng duïng cuûa caùc thaønh phaàn tình thaùi vaø caûm thaùn trong caâu. + Laøm baøi taäp 4 . 	 - Chuaån bò baøi môùi : Soaïn baøi “Nghò luaän veà moät söï vieäc, hieän töôïng ñôøi soáng”. I) THAØNH PHAÀN TÌNH THAÙI : 2) Ghi nhôù 1 : SGK trang 18 II) THAØNH PHAÀN CAÛM THAÙN : a) “OÀ” : vui thích b) Trôøi ôi : tieác reû 1) Ví duï: SGK Taâm lyù cuûa ngöôøi noùi (vui,buoàn,…) III) LUYEÄN TAÄP : 2) Ghi nhôù 2 : SGK trang 18 BT 3 : choïn chaéc  thaùi ñoä, loøng khaùt khao… BT 2 : Xeáp töø ngöõ theo trình töï taêng daàn … : TP caûm thaùn