Bài giảng Bàn về vấn đề đọc sách

TUAÀN 19
Tieát 91, 92 : 	Baøn veà ñoïc saùch
Tieát 93 : 	Khôûi ngöõ
Tieát 94 : 	Pheùp phaân tích vaø toång hôïp
Tieát 95 : 	Pheùp dieãn dòch vaø quy naïp

Tieát 91-92 : BAØN VEÀ ÑOÏC SAÙCH

I. MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT :
- Giuùp hoïc sinh hieåu ñöôïc söï caàn thieát cuûa vieäc ñoïc saùch vaø phöông phaùp ñoïc saùch.
- Reøn luyeän theâm caùch vieát vaên nghò luaän qua vieäc lónh hoäi baøi nghò luaän saâu saéc, sinh ñoäng, giaøu tính thuyeát phuïc cuûa Chu Quang Tieàm.
II. TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC CAÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC:
1. OÅn ñònh lôùp:
2. Kieåm tra baøi cuõ:
3. Giôùi thieäu baøi môùi:
4. Tieán trình hoaït ñoäng:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ TROØ
GHI BAÛNG
* Hoaït ñoäng 1:
Cho HS ñoïc vaø tìm hieåu phaàn chuù thích cuûa SGK



Giaùo vieân ñoïc maãu vaên baûn (goïi HS ñoïc laïi) chuù yù höôùng daãn vaø reøn ñoïc vaên baûn nghò luaän.


- Boá cuïc chia ra laøm 3 phaàn:
+ Töø ñaàu… theá giôùi môùi: sau khi vaøo baøi, taùc giaû khaèng ñònh taàm quan troïng, yù nghóa caàn thieát cuûa vieäc ñoïc saùch.
+ Töø “Lòch söû… löïc löôïng”: Caùi khoù khaên, caùi nguy haïi deã gaëp cuûa vieäc ñoïc saùch trong tình hình hieän nay.
+ Töø “Ñoïc saùch… hoïc vaán khaùc”: Baøn veà phöông phaùp ñoïc saùch.
I.Giôùi thieäu taùc giaû, taùc phaåm:
.1Taùc giaû :
Chu Quang Tieàm(1897-1986)
Nhaø myõ hoïc ,vaø lyù luaän hoïc noãi tieáng cuûa trung quoác 
2 Taùc phaåm :
trích töø danh nhaân trung quoác baøn veà nieàm vui noãi buoàn cuûa ngöôøi ñoïc saùch 
II,ñoïc hieåu vaên baûn
1,ñoïc 
2chuù thích :

2. Boá cuïc :
- “Töø ñaàu… theá giôùi môùi”
- “Lòch söû… löïc löôïng”
- “Ñoïc saùch… hoïc vaán khaùc”
* Hoaït ñoäng 2 :
Cho hoïc sinh ñoïc laïi ñoaïn 1.
? Qua lôøi baøn cuûa taùc giaû, em thaáy vieäc ñoïc saùch coù yù nghóa gì?
- Saùch ñaõ ghi cheùp, coâ ñuùc vaø löu truyeàn moïi tri thöùc, moïi thaønh töïu maø loaøi ngöôøi tìm toøi, tích luõy ñöôïc qua töøng thôøi ñaïi.
- Nhöõng cuoán saùch coù giaù trò coù theå xem laø nhöõng coät moác treân con ñöôøng phaùt trieån hoïc thuaät cuûa nhaân loaïi. Saùch trôû thaønh kho taøng quyù baùu cuûa di saûn tinh thaàn maø loaøi ngöôøi thu löôïm, nung naáu suoát maáy nghìn naêm nay.
- Ñoïc saùch laø moät con ñöôøng tích luõy, naâng cao voán trí thöùc. Ñoái vôùi moãi con ngöôøi, ñoïc saùch chính laø söï chuaån bò ñeå coù theå laøm cuoäc tröôøng chinh vaïn daëm treân con ñöôøng hoïc vaán, ñi phaùt hieän theá giôùi môùi. Khoâng theå thu ñöôïc caùc thaønh töïu neáu nhö khoâng bieát keá thöøa thaønh töïu cuûa caùc thôøi ñaõ qua.
IIIphaân tích:.
1. YÙ nghóa vaø taàm quan troïng cuûa vieäc ñoïc saùch :
- Kho taøng quyù baùu cuûa di saûn tinh thaàn nhaân loaïi.
- Nhöõng coät moác treân con ñöôøng tieán hoùa hoïc thuaät cuûa nhaân loaïi.
- Laøm cuoäc tröôøng chinh vaïn daëm treân con ñöôøng hoïc vaán, ñi phaùt trieån theá giôùi môùi.
* Hoaït ñoäng 3 :
Cho hoïc sinh ñoïc laïi ñoaïn 2.
? Theo em, ñoïc saùch coù deã khoâng? Taïi sao?
- Saùch nhieàu khieán ngöôøi ta khoâng chuyeân saâu, deã sa vaøo loái “aên töôi nuoát soáng” ® khoâng kòp tieâu hoùa, khoâng kòp nghieàn ngaãm.
- Saùch nhieàu khieán ngöôøi ñoïc khoù löïa choïn, laõng phí thôøi gian vaø söùc löïc vaøo nhöõng cuoán saùch khoâng thaät coù ích.
? Theo yù kieán taùc giaû, chuùng ta caàn löïa choïn saùch khi ñoïc nhö theá naøo?
- Khoâng tham ñoïc nhieàu, ñoïc lung tung maø phaûi choïn cho tinh, ñoïc cho kó nhöõng quyeån naøo thöïc söï coù giaù trò cho mình.
- Caàn ñoïc kó caùc cuoán saùch, taøi lieäu cô baûn thuoäc lónh vöïc chuyeân moân, chuyeân saâu cuûa mình.
- Ñoïc theâm caùc loaïi saùch thöôøng thöùc, loaïi saùch gaàn guõi, keà caän vôùi chuyeân moân cuûa mình.
? Ñoïc saùch khoâng ñuùng ñöa ñeán keát quaû ra sao?
- Khoâng bieát khoâng thì khoâng theå chuyeân, khoâng bieát roäng thì khoâng theå naém goïn.
2. Caùc khoù khaên, caùc nguy haïi deã gaëp cuûa vieäc ñoïc saùch.
- Saùch nhieàu khieán ngöôøi ta khoâng chuyeân saâu.
- Saùch nhieàu deã khieán ngöôøi ñoïc laïc höôùng.
* Hoaït ñoäng 4 :
Cho hoïc sinh ñoïc laïi ñoaïn 3.
? Töø ñoù chuùng ta caàn coù phöông phaùp ñoïc saùch nhö theá naøo ñeå ñaït hieäu quaû cao?
- Khoâng neân ñoïc löôùt qua, ñoïc chæ ñeå trang trí boä maët maø phaûi vöøa hoïc vöøa suy nghó, traàm ngaâm, tích luõy töôûng töôïng. Nhaát laø ñoái vôùi nhöõng quyeån saùch coù giaù trò.
- Khoâng neân ñoïc traøn lan theo kieåu höùng thuù caù nhaân maø ñoïc coù keá hoaïch vaø coù heä thoáng.
- Ñoái vôùi ngöôøi nuoâi chí laäp nghieäp trong moät moân hoïc thì ñoïc saùch laø moät coâng vieäc reøn luyeän, moät cuoäc chuaån bò aâm thaàm, gian khoå.
- Ñoïc saùch ngoaøi ñeå hoïc taäp tri thöùc coøn laø chuyeän reøn luyeän tính caùch, chuyeän hoïc laøm ngöôøi.
? Nguyeân nhaân cô baûn naøo ñaõ taïo neân tính thuyeát phuïc, söùc haáp daãn cho vaên baûn “Baøn veà ñoïc saùch”?
- Phaân tích cuï theå, baèng gioïng troø chuyeän taâm tình, thaân aùi ñeå chia seû kinh nghieäm trong cuoäc soáng.
- Boá cuïc chaët cheõ, hôïp lyù.
- Caùch vieát giaøu hình aûnh, duøng caùch ví von cuï theå vaø thuù vò.
? Cho hoïc sinh neâu suy nghó sau khi tìm hieåu xong baøi “Baøn veà ñoïc saùch”?
- Ñoïc coù suy nghó, tìm hieåu nhaát laø saùch coù giaù trò.
- Khoâng ñoïc traøn lan, ñoïc coù keá hoaïch, coù heä thoáng.
- Reøn luyeän tính caùch ® hoïc laøm ngöôøi.

* Hoaït ñoäng 5 :
Cho hoïc sinh cuûng coá laïi kieán thöùc baèng phaàn ghi nhôù vaø luyeän taäp Sgk trang 7.
IV. Toång keát.
Ghi nhôù Sgk trang 7
5. Höôùng daãn hoïc ôû nhaø :
- Hoïc thuoäc phaàn I, II, laøm baøi taäp.
- Chuaån bò baøi “Khôûi ngöõ”

Tieát 93 : KHÔÛI NGÖÕ

I. MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT :
- Nhaän bieát khôûi ngöõ ñeå khoûi nhaàm khôûi ngöõ vôùi chuû ngöõ cuûa caâu vaø khoâng coi khôûi ngöõ laø “boå ngöõ ñaûo”
- Nhaän bieát vai troø cuûa khôûi ngöõ laø neâu ñeà taøi cuûa caâu chöùa noù.
- Söû duïng toát khôûi ngöõ, nhaän bieát vai troø cuûa noù trong caâu vaø ngöõ phaùp Tieáng Vieät cho pheùp duøng noù ôû ñaàu caâu (tröôùc caû chuû ngöõ).
II. TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC CAÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC:
1. OÅn ñònh lôùp:
2. Kieåm tra baøi cuõ:
- Neâu caùc khoù khaên, caùc nguy haïi deã gaëp cuûa vieäc ñoïc saùch trong tình hình hieän nay?
- Neâu suy nghó cuûa em veà phöông phaùp ñoïc saùch?
3. Giôùi thieäu baøi môùi:
4. Tieán trình hoaït ñoäng:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ TROØ
GHI BAÛNG
* Hoaït ñoäng 1:
Cho hoïc sinh ñoïc caùc ví duï trong Sgk trang 7, 8.
? Chuù yù nhöõng hình aûnh in ñaäm trong caùc caâu vaø phaân bieät töø ngöõ ñoù vôùi chuû ngöõ coù maët trong caâu chöùa noù?
a. OÂng khoâng thích.
b. Anh khoâng ghìm.
c. Ta.
d. Caû laøng.
e. Vieäc aáy.
g. OÂng giaùo aáy.
? Haõy ñaët caùc töø ngöõ sau vaøo thay theá caùc töø ngöõ in ñaäm trong moãi caâu?
a. Veà phaàn oâng…
b. Veà phaàn anh…
c. Ñoái vôùi moät baøi thô hay…
d. Veà vieäc xaây caùi laøng aáy…
? Nhö vaäy, caùc töø ngöõ in ñaäm coù phaûi laø töø ngöõ neâu leân caùi ñeà taøi lieân quan tôùi vieäc baøn trong caùc caâu chöùa chuùng hay khoâng?
- Ñuùng nhö vaäy.
? Theá naøo laø khôûi ngöõ?
- Laø thaønh phaàn caâu ñöùng tröôùc chuû ngöõ (coù khi ñöùng sau chuû ngöõ vaø tröôùc vò ngöõ) vaø neâu leân caùi ñeà taøi lieân quan tôùi vieäc ñöôïc noùi trong caâu chöùa noù.
? Neâu daáu hieäu duøng ñeå phaân bieät khôûi ngöõ vôùi chuû ngöõ cuûa caâu?
- Tröôùc töø ngöõ laøm khôûi ngöõ coù theå coù saün hoaëc coù theå theâm caùc quan heä töø ngöõ : veà, ñoái vôùi,…
I.baøi hoïc :
1. Ñaëc ñieåm vaø vai troø cuûa khôûi ngöõ trong caâu :
a. OÂng.
b. Anh.
c. Moät baøi thô hay.
d. Xaây caùi laêng aáy.
e. Chaùu.
g. Thuoác, röôïu.
® Ñöùng tröôùc chuû ngöõ cuûa caâu.
® Neâu leân ñeà taøi lieân quan tôùi vieäc ñöôïc noùi trong caâu chöùa noù.
® Khôûi ngöõ.
Cho hoïc sinh ñoïc laïi phaàn ghi nhôù.
Ghi nhôù Sgk trang 8
* Hoaït ñoäng 2 :
Cho hoïc sinh laøm caùc baøi taäp Sgk trang 8, 9.
II. Luyeän taäp :
Laøm baøi taäp 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 trang 8, 9, 10.
5. Höôùng daãn hoïc ôû nhaø :
- Hoïc phaàn ghi nhôù.
- Laøm baøi taäp vaøo vôû.
- Soaïn baøi “Pheùp phaân tích vaø toång hôïp”.
------------------------

Tieát 94 : PHEÙP PHAÂN TÍCH VAØ TOÅNG HÔÏP

I. MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT :
- Giuùp hoïc sinh hieåu vaø bieát vaän duïng caùc thao taùc phaân tích, toång hôïp trong laøm vaên nghò luaän.
II. TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC CAÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC:
1. OÅn ñònh lôùp:
2. Kieåm tra baøi cuõ:
- Neâu ñaëc ñieåm vaø vai troø cuûa khôûi ngöõ trong caâu?
- Nhöõng daáu hieäu ñeå phaân bieät khôûi ngöõ vôùi chuû ngöõ cuûa caâu? Cho ví duï?
3. Giôùi thieäu baøi môùi:
4. Tieán trình hoaït ñoäng:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ TROØ
GHI BAÛNG
* Hoaït ñoäng 1:
Cho hoïc sinh ñoïc vaø traû lôøi caâu hoûi cuûa vaên baûn “Trang phuïc”.
? Tröôùc khi neâu trang phuïc ñeïp laø theá naøo, baøi vieát ñaõ neâu nhöõng hieän töôïng gì veà trang phuïc?
- Maët aùo quaàn chænh teà… ñi chaân ñaát.
- Ñi giaøy coù bít taát… phanh heát cuùc aùo.
- Trong hang saâu… vaùy xoøe, vaùy ngaén…
- Ñi taùt nöôùc, caâu caù… chaûi ñaàu baèng saùp thôm.
- Ñi ñaùm cöôùi… loâi thoâi.
- Döï ñaùm tang… quaàn aùo loøe loeït, cöôøi noùi vang vang.
? Caùc hieän töôïng ñaõ neâu leân nguyeân taéc naøo trong aên maëc cuûa con ngöôøi?
- AÊn cho mình, maëc cho ngöôøi.
- Y phuïc xöùng kyø ñöùc.
? Nhö vaäy trong trang phuïc caàn coù nhöõng quy taéc ngaàm naøo caàn tuaân thuû?
- Quy luaät ngaàm cuûa vaên hoùa. Ñoù laø vaán ñeà aâm maëc chænh teà; phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh chung, rieâng; phuø hôïp vôùi ñaïo ñöùc : giaûn dò, hoøa mình vaøo coäng ñoàng.
? Ñeå laøm roõ vaán ñeà “trang phuïc” baøi vaên ñaõ duøng pheùp laäp luaän naøo?
- Pheùp phaân tích.
I.Baøi hoïc:
1. Tìm hieåu pheùp laäp luaän phaân tích vaø toång hôïp.
- Vaên baûn “Trang phuïc”
* Pheùp phaân tích :
- AÊn cho mình, maëc cho ngöôøi.
- Y phuïc xöùng kyø ñöùc.
® Ñoái chieáu.
* Hoaït ñoäng 2:
? Nhaän xeùt caâu “AÊn maëc ra sao… toaøn xaõ hoäi” coù phaûi laø caâu toång hôïp caùc yù ñaõ phaân tích ôû treân khoâng?
- Phaûi, vì noù thaâu toùm ñöôïc caùc yù trong töøng ví duï cuï theå.
? Töø toång hôïp quy taéc aên maëc noùi treân, baøi vieát ñaõ môû roäng sang vaán ñeà aên maëc ñeïp nhö theá naøo?
- Coù phuø hôïp thì môùi ñeïp.
- Phaûi phuø hôïp vaên hoùa, moâi tröôøng, hieåu bieát vaø phuø hôïp vôùi ñaïo ñöùc.
? Nhö vaäy, baøi vieát ñaõ duøng pheùp laäp luaän gì ñeå choát laïi vaán ñeà?
- Pheùp toång hôïp.
? Pheùp laäp luaän naøy thöôøng ñaët ôû vò trí naøo trong baøi vaên?
- Cuoái baøi vaên, cuoái ñoaïn.
- ÔÛ phaàn keát luaän cuûa moät phaàn hoaëc toaøn boä vaên baûn.
* Pheùp toång hôïp.
- Trang phuïc hôïp vaên hoùa, hôïp ñaïo ñöùc, hôïp vôùi moâi tröôøng môùi laø trang phuïc ñeïp.
® Ñöùng cuoái (phaàn keát luaän)
* Hoaït ñoäng 3:
? Nhaän xeùt vai troø cuûa caùc pheùp phaân tích vaø toång hôïp ñoái vôùi baøi nghò luaän nhö theá naøo?
- Ñeå laøm roõ yù nghóa cuûa moät söï vaät, hieän töôïng naøo ñoù.
? Pheùp phaân tích giuùp hieåu vaán ñeà cuï theå nhö theá naøo? Vaø pheùp toång hôïp giuùp naâng cao vaán ñeà nhö theá naøo?
- Phaân tích laø ñeå trình baøy töøng boä phaän cuûa moät vaán ñeà vaø phôi baøy noäi dung saâu kín beân trong cuûa söï vaät, hieän töôïng.
- Toång hôïp laø giuùp ruùt ra caùi chung töø nhöõng ñieàu ñaõ phaân tích.

Cho hoïc sinh ñoïc laïi phaàn ghi nhôù.
Ghi nhôù Sgk trang 12.
* Hoaït ñoäng 4 :
Luyeän taäp - cho hoïc sinh laøm baøi taäp 1, 2, 3, 4 Sgk trang 13.
II. Luyeän taäp :
Laøm baøi taäp 1, 2, 3, 4 trang 13.
5. Höôùng daãn hoïc ôû nhaø :
- Hoïc thuoäc loøng ghi nhôù.
- Laøm baøi taäp vaøo vôû.
- Soaïn baøi “Pheùp quy naïp vaø dieãn dòch”.


Tieát 95 : PHEÙP QUY NAÏP VAØ DIEÃN DÒCH

I. MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT :
- Giuùp hoïc sinh hieåu vaø bieát vaän duïng caùc thao taùc quy naïp, dieãn dòch trong laøm vaên nghò luaän.

II. TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC CAÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC:
1. OÅn ñònh lôùp:
2. Kieåm tra baøi cuõ:
- Neâu vai troø cuûa caùc pheùp phaân tích vaø toång hôïp.
- Theá naøo laø pheùp laäp luaän phaân tích?
- Theá naøo laø pheùp laäp luaän toång hôïp?
- Nhaän xeùt vò trí cuûa pheùp laäp luaän toång hôïp?
3. Giôùi thieäu baøi môùi:
4. Tieán trình hoaït ñoäng:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ TROØ
GHI BAÛNG
* Hoaït ñoäng 1:
Cho hoïc sinh ñoïc vaên baûn “Coù gan nhaän loãi laém”
? Baøi vaên ñaõ ñöa ra nhöõng söï vieäc cuï theå naøo?
- Nhaø vaên Phaùp Ruùt Xoâ… trong saùch saùm hoái.
- Bao coâng nhaàm.
? Caùc söï vieäc aáy coù cuøng loaïi khoâng?
- Cuøng loaïi.
- Ñaây laø caùc vieäc ghi trong söû saùch, truyeàn thuyeát, coù theå in ñöôïc hoaëc ñaõ ñöôïc thöøa nhaän laø coù thöïc.
? Töø caùc söï vieäc cuï theå aáy, baøi vaên ñaõ khaùi quaùt thaønh nhöõng tö töôûng naøo?
- Coù loãi maø bieát söûa chöõa… tieán boä… tin yeâu.
- Bieát loãi maø che giaáu thì caøng sa laày… loãi laàm… bò gheùt boû.
? Baøi vaên phaân tích theá naøo ñeå laøm cho tö töôûng khaùi quaùt trôû neân coù yù nghóa saâu saéc?
- Phaân tích töø chi tieát cuï theå ñeå ruùt ra keát luaän chung ® quy naïp vaán ñeà.
? Theá naøo laø quy naïp? Quy naïp nhö theá coù phuø hôïp khoâng?
- Coù phuø hôïp.
I/baøi hoïc
1. Tìm hieåu pheùp laäp luaän quy naïp vaø dieãn dòch.
A/. Pheùp quy naïp.
Baøi vaên “Coù gan nhaän loãi laàm”
- Söï vieäc cuï theå :
+ Nhaø vaên Phaùp Ruùt Xoâ… saùm hoái.
+ Bao coâng nhaàm.
- Tö töôûng khaùi quaùt.
+ Coù loãi… tin yeâu.
+ Bieát loãi… gheùt boû.
® Pheùp quy naïp.
* Hoaït ñoäng 2 :
Cho hoïc sinh ñoïc vaên baûn “Thôøi gian laø vaøng”
? Baøi vaên baét ñaàu töø nguyeân lyù chung gì?
- Thôøi gian laø vaøng ® Thôøi gian laø voâ giaù.
? Töø ñoù, baøi vaên ñaõ suy ra nhöõng bieåu hieän cuï theå naøo?
- Thôøi gian laø söï soáng.
- Thôøi gian laø thaéng lôïi.
- Thôøi gian laø tieàn.
- Thôøi gian laø tri thöùc.
? Caùch suy töø caùi chung ñeán tröôøng hôïp rieâng ngöôøi ta thöôøng goïi laø pheùp suy luaän gì?
- Dieãn dòch.
? Theá naøo laø pheùp dieãn dòch?
B/. Pheùp dieãn dòch :
Baøi vaên “Thôøi gian laø vaøng”
- Nguyeân lyù chung : Thôøi gian laø vaøng ® Thôøi gian laø voâ giaù.
- Bieåu hieän cuï theå :
+ Thôøi gian laø söï soáng.
+ laø thaéng lôïi.
+ laø tieàn.
+ laø tri thöùc.
® Pheùp dieãn dòch.
Giaùo vieân toång keát thaønh ghi nhôù ® cho hoïc sinh ñoïc laïi phaàn ghi nhôù Sgk trang 15.
Ghi nhôù Sgk trang 15.
* Hoaït ñoäng 3 :
Höôùng daãn hoïc sinh luyeän taäp.
Laøm caùc baøi taäp 1 vaø 2 Sgk trang 15, 16.
II. Luyeän taäp :
Baøi taäp 1, 2 trang 15, 16.
5. Höôùng daãn hoïc ôû nhaø :
- Hoïc thuoäc loøng phaàn ghi nhôù.
- Chuaån bò baøi cuûa tuaàn 19.


TUAÀN 20
Tieát 96, 97 : Tieáng noùi cuûa ngheä thuaät Nguyeãn Ñình Thi.
Tieát 98 : 	Phaàn bieät laäp.
Tieát 99 : 	Caùch laøm baøi vaên nghò luaän.
Tieát 100 : 	Caùch laøm baøi vaên nghò luaän 
	Chöông trình ñòa phöông taäp laøm vaên

Tieát 96-97 : TIEÁNG NOÙI CUÛA VAÊN NGHEÄ
- Nguyeãn Ñình Thi - 

I. MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT :
Giuùp hoïc sinh :
- Hieåu ñöôïc noäi dung tieáng noùi cuûa vaên ngheä vaø söùc maïnh kyø dieäu cuûa noùi ñoái vôùi ñôøi soáng con ngöôøi.
- Hieåu theâm caùch vieát baøi vaên nghò luaän vaên hoïc qua taùc phaåm nghò luaän ngaén goïn, chaët cheõ vaø giaøu hình aûnh cuûa Nguyeãn Ñình Thi.
II. TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC CAÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC:
1. OÅn ñònh lôùp:
2. Kieåm tra baøi cuõ:
3. Giôùi thieäu baøi môùi:
Trong thôøi kyø ñaàu cuoäc khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp, chuùng ta ñang xaây döïng moät neàn vaên hoïc ngheä thuaät môùi ñaäm ñaø tính daân toäc, ñaïi chuùng, gaén boù vôùi cuoäc khaùng chieán vó ñaïi cuûa nhaân daân. Vì vaäy, noäi dung tieáng noùi vaø söùc maïnh kyø dieäu cuûa vaên ngheä thöôøng ñöôïc Nguyeãn Ñình Thi gaén vôùi ñôøi soáng phong phuù soâi noåi cuûa quaàn chuùng nhaân daân ñang chieán ñaáu vaø saûn xuaát. Baøi hoïc ngaøy hoâm nay seõ giuùp caùc em nhaän thaáy roõ ñieàu naøy : “Tieáng noùi cuûa vaên ngheä”.
4. Tieán trình hoaït ñoäng:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ TROØ
GHI BAÛNG
* Hoaït ñoäng 1: Cho hoïc sinh ñoïc.
Giaùo vieân döïa vaøo chuù thích giôùi thieäu taùc giaû vaø taùc phaåm.
- Tìm boá cuïc vaên baûn : 3 phaàn.
Z Töø “Taùc phaåm… xung quanh” ® Noäi dung tieáng noùi cuûa vaên ngheä.
Z Töø “Nguyeãn Du… trang giaáy” ® Tieáng noùi cuûa vaên ngheä raát caàn thieát ñoái vôùi cuoäc soáng con ngöôøi.
Z Töø “Neáu baûo vaên ngheä… cho xaõ hoäi” ® Ngheä thuaät xaây döïng ñôøi soáng taâm hoàn cho xaõ hoäi.
I. giôùi thieäu taùc giaû taùc phaåm
Taùc giaû – 
nguyeãn ñình thi (1924-2003)
taùc phaåm: vieát naêm 1948

II/ñoïc –hieåu vaên baûn
1,ñoïc –chuù thích
i2. Boá cuïc :
* Hoaït ñoäng 2 :
Cho hoïc sinh ñoïc ñoaïn 1.
1. Noäi dung tieáng noùi vaên ngheä laø gì?
- Khi saùng taïo moät taùc phaåm, ngheä só göûi vaøo ñoù moät caùi nhìn, moät lôøi nhaén nhuû cuûa rieâng mình 
® Ñoù chính laø tö töôûng, taám loøng cuûa ngöôøi ngheä só göûi gaém trong ñoù.
- Taùc phaåm ngheä thuaät chöùa ñöïng taát caû nhöõng say söa, vui buoàn, yeâu gheùt cuûa ngheä só. 
® Mang ñeán cho chuùng ta bao rung ñoäng, bao ngôõ ngaøng tröôùc nhöõng ñieàu töôûng chöøng chuùng ta ñaõ raát quen thuoäc.
- Laø rung caûm, nhaän thöùc cuûa töøng ngöôøi tieáp nhaän. Noù seõ ñöôïc môû roäng, phaùt hieän voâ taän qua töøng theá heä ngöôøi ñoïc, ngöôøi xem.
2. Neâu suy nghó vaø nhaän xeùt?
- Vaên ngheä taäp trung khaùm phaù theå hieän chieàu saâu tính caùch soá phaän con ngöôøi, theá giôùi beân trong cuûa con ngöôøi.
- Vaên ngheä laø hieän thöïc mang tính cuï theå, sinh ñoäng, laø ñôøi soáng tình caûm cuûa con ngöôøi qua caùi nhìn vaø tình caûm coù tính caù nhaân cuûa ngheä só.
Iv. phaân tích:
1. Noäi dung tieáng noùi cuûa vaên ngheä :
- Muoán noùi moät ñieàu gì môùi meû… muoán ñem moät phaàn cuûa mình goùp vaøo ñôøi soáng chung quanh.
* Hoaït ñoäng 3 :
Cho hoïc sinh ñoïc laïi ñoaïn 2.
1. Taïi sao tieáng noùi cuûa vaên ngheä caàn thieát cho con ngöôøi?
- Giuùp chuùng ta soáng ñaày ñuû hôn, phong phuù hôn vôùi cuoäc ñôøi vaø vôùi chính mình.
- Trong tröôøng hôïp con ngöôøi bò ngaên caùch vôùi cuoäc soáng, lôøi noùi vaên ngheä laø sôïi daây buoäc hoï vôùi cuoäc ñôøi thöôøng vôùi taát caû söï soáng, hoaït ñoäng, nhöõng vui buoàn gaàn guõi…
- Goùp phaàn laøm töôi maùt sinh hoaït khaéc khoå haøng ngaøy, giöõ cho ñôøi cöù töôi ® Giuùp con ngöôøi vui leân, bieát rung caûm vaø öôùc mô trong cuoäc ñôøi coøn laøm vaát vaû, cöïc nhoïc.
2. Neáu khoâng coù vaên ngheä ñôøi soáng con ngöôøi seõ ra sao? (Thaûo luaän)
- Ñôøi soáng ñôn ñieäu, khoù khaên, ñaày söï ñau khoå buoàn chaùn, thieáu söï rung caûm vaø öôùc mô trong cuoäc soáng.
3. Tieáng noùi cuûa vaên ngheä ñeán vôùi ngöôøi ñoïc baèng caùch naøo maø coù khaû naêng kì dieäu ñeán vaäy?
- Söùc maïnh rieâng cuûa vaên ngheä baét nguoàn töø noäi dung cuûa noù vaø con ñöôøng maø noù ñeán vôùi ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe.
- Ngheä thuaät laø tieáng noùi cuûa tình caûm. Taùc phaåm vaên ngheä chöùa ñöïng tình yeâu gheùt, nieàm vui buoàn cuûa con ngöôøi chuùng ta trong ñôøi soáng sinh ñoäng thöôøng ngaøy. Tö töôûng cuûa ngheä thuaät khoâng khoâ khan tröøu töôïng maø laéng saâu thaám hoøa vaøo nhöõng caûm xuùc, noãi nieàm. Töø ñoù taùc phaåm vaên ngheä noù nhieàu nhaát vôùi caûm xuùc, ñi vaøo nhaän thöùc taâm hoàn chuùng ta qua con ñöôøng tình caûm.
- Khi taùc ñoäng baèng noäi dung, vaên ngheä goùp phaàn giuùp moïi ngöôøi töï nhaän thöùc mình, töï xaây döïng mình ® vaên ngheä thöïc hieän caùc chöùc naêng cuûa noù moät caùch töï nhieân, coù hieäu quaû laâu beàn, saâu saéc.
2. Con ngöôøi caàn tieáng noùi vaên ngheä.
- Nhöõng ngheä só lôùn ñem tôùi ñöôïc cho caû thôøi ñaïi hoï moät caùch soáng cuûa taâm hoàn.
- Vaên ngheä ñaõ laøm cho taâm hoàn… thöïc ñöôïc soáng.
- Lôøi göûi cuûa vaên ngheä laø söï soáng.
- Vaên ngheä noùi chuyeän vôùi taát caû taâm hoàn chuùng ta, khoâng rieâng gì trí tueä, nhaát laø trí thöùc.
® Ngheä thuaät cuûa tieáng noùi laø tình caûm.
* Hoaït ñoäng 4 :
Cho hoïc sinh ñoïc laïi ñoaïn 3.
1. Em hieåu nhö theá naøo caâu : “Vaên ngheä laø moät thöù tuyeân truyeàn khoâng tuyeân truyeàn nhöng laïi hieäu quaû vaø saâu saéc hôn caû”?
* Vaên ngheä laø thöù tuyeân truyeàn khoâng tuyeân truyeàn :
- Taùc phaåm vaên ngheä bao giôø cuõng coù yù nghóa, taùc duïng tuyeân truyeàn cho moät quan ñieåm, moät giai caáp, moät daân toäc naøo ñoù ® Höôùng con ngöôøi tôùi moät leõ soáng, moät caùch nghó ñuùng ñaén, nhaân ñaïo.
- Taùc phaåm khoâng phaûi laø moät cuoäc dieãn thuyeát laø söï minh hoïa cho tö töôûng chính trò. Noù khoâng tuyeân truyeàn raên daïy moät caùch loä lieãu khoâ khan. 
* Nhöng laïi hieäu quaû vaø saâu saéc hôn caû :
- Vaên ngheä tuyeân truyeàn ñoù laø söï soáng con ngöôøi, laø moät traïng thaùi caûm xuùc tình caûm phong phuù cuûa con ngöôøi trong cuoäc soáng sinh ñoäng.
- Noù lay ñoäng toaøn boä con tim khoái oùc cuûa chuùng ta thoâng qua con ñöôøng tình caûm giuùp chuùng ta ñöôïc soáng vôùi cuoäc ñôøi phong phuù, vôùi chính mình ® töï nhaän thöùc vaø töï hoaøn thieän mình. Vôùi con ngöôøi naøy, tieáng noùi cuûa vaên ngheä ñi vaøo chuùng ta moät caùch töï nhieân nhaát, saâu saéc vaø thaám thía nhaát.
2. Nhaän xeùt veà caùch vieát vaên nghò luaän cuûa Nguyeãn Ñình Thi?
- Boá cuïc chaët cheõ, hôïp lyù caùch daãn daét töï nhieân.
- Caùch vieát giaøu hình aûnh, coù nhieàu daãn chöùng veà thô vaên, veà caâu chuyeän thöïc teá ñeå khaúng ñònh, thuyeát phuïc taêng theâm söùc haáp daãn cho taùc phaåm.
- Gioïng vaên toaùt leân loøng chaân thaønh, nieàm say söa, ñaëc bieät giaøu nhieät höùng.
3. Ngheä thuaät xaây döïng ñôøi soáng taâm hoàn cho xaõ hoäi :
- Vaên ngheä lai taïo ñöôïc söï soáng cho taâm hoàn ngöôøi.
- Môû roäng khaû naêng cuûa taâm hoàn… giaûi phoùng… xaây döïng con ngöôøi. Laøm cho con ngöôøi töï xaây döïng ñöôïc.
Cho hoïc sinh ñoïc phaàn ghi nhôù.
V Toång keát.
Ghi nhôù Sgk trang 19.
VI. Luyeän taäp.
* Hoaït ñoäng 5 :
Höôùng daãn hoïc sinh luyeän taäp theo Sgk.

5. Höôùng daãn hoïc ôû nhaø :
- Hoïc thuoäc phaàn I, ghi nhôù.
- Laøm baøi luyeän taäp.
- Chuaån bò baøi “Phaàn bieät laäp”


Tieát 98 : PHAÀN BIEÄT LAÄP
TÌNH THAÙI - CAÛM THAÙN - GOÏI ÑAÙP

I. MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT :

II. TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC CAÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC:
1. OÅn ñònh lôùp:
2. Kieåm tra baøi cuõ:
- Theá naøo laø ñeà ngöõ? Cho ví duï.
- Neâu nhöõng daáu hieäu phaân bieät ñeà ngöõ vôùi chuû ngöõ cuûa caâu?
3. Giôùi thieäu baøi môùi:
- Trong moät caâu, caùc boä phaän coù vai troø (chöùc naêng) khoâng ñoàng ñeàu nhö nhau. Coù nhöõng boä phaän tröïc tieáp dieãn ñaït nghóa söï vieäc cuûa caâu. Nhöng cuõng coù caùc boä phaän khoâng tröïc tieáp noùi leân söï vieäc, chuùng chæ ñöôïc duøng ñeå neâu leân thaùi ñoä cuûa ngöôøi noùi doái vôùi ngöôøi nghe hoaëc ñoái vôùi söï vieäc ñöôïc noùi ñeán trong caâu. Nhöõng boä phaän naøy ñöôïc goïi laø phaàn bieät laäp.
4. Tieán trình hoaït ñoäng:

HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ TROØ
GHI BAÛNG
* Hoaït ñoäng 1: Phaàn tình thaùi.
Cho hoïc sinh ñoïc caùc ví duï a, b, c Sgk trang 19.
1. Nhöõng töø ngöõ : “Chaéc, coù leõ, thaät may maén” laø nhaän ñònh cuûa ngöôøi noùi ñoái vôùi söï vieäc hay laø baûn thaân chuùng dieãn ñaït söï vieäc?
- Nhaän ñònh cuûa ngöôøi noùi doái vôùi söï vieäc.
- Chuùng khoâng tham gia vaøo vieäc dieãn ñaït söï vieäc.
* Giaùo vieân giaûng theâm :
- Chaéc : vieäc ñöôïc noùi ñeán coù phaàn ñaùng tin caäy nhieàu hôn.
- Coù leõ : vieäc ñöôïc noùi ñeán chöa thaät ñaùng tin caäy, coù theå khoâng phaûi laø nhö vaäy.
- Thaät may maén : ñaùnh giaù vieäc ñöôïc noùi ñeán laø moät dòp thuaän lôïi.
2. Neáu khoâng coù nhöõng töø ngöõ ñoù thì söï vieäc cuûa caâu coù khaùc khoâng?
- Khoâng coù gì thay ñoåi.
3. Theá naøo laø phaàn tình thaùi?
I.baøi hoïc:

1.. Nhaän bieát caùc phaàn tình thaùi, phaàn caûm thaùn, phaàn goïi ñaùp :
a1. Phaàn tình thaùi :
a. Chaéc.
b. Coù leõ.
c. Thaät may maén.
® Dieãn ñaït thaùi ñoä cuûa ngöôøi noùi.
® Phaàn tình thaùi.
* Hoaït ñoäng 2: Phaàn caûm thaùn.
Cho hoïc sinh ñoïc vaø tìm hieåu caùc ví duï a, b Sgk trang 20.
1. Caùc töø ngöõ : “OÀ, trôøi ôi” coù duøng ñeå chæ ñoà vaät hay söï vieäc gì khoâng?
- Khoâng.
2. Nhôø nhöõng töø ngöõ naøo trong caâu maø chuùng ta hieåu ñöôïc taïi sao ngöôøi ta noùi keâu : “OÀ, trôøi ôi”?
- Nhôø phaàn caâu phía sau ® giaûi thích cho ngöôøi nghe bieát taïi sao ngöôøi noùi caûm thaùn.
3. Caùc töø ngöõ naøy coù duøng ñeå goïi ai khoâng?
- Khoâng duøng goïi ai caû, ñeå giuùp ngöôøi noùi giaûi baøy noãi loøng cuûa mình.
3. Theá naøo laø töø caûm thaùn?
b1. Phaàn caûm thaùn :
a. OÀ.
b. Trôøi ôi.
® Boäc loä hieän töôïng taâm lyù.
® Phaàn caûm thaùn.
* Hoaït ñoäng 3: Phaàn goïi ñaùp.
Cho hoïc sinh ñoïc vaø tìm hieåu ví duï a, b Sgk trang 20.
1. Trong nhöõng töø ngöõ treân, tieáng naøo duøng ñeå goïi, tieáng naøo duøng ñeå ñaùp?
- Naøy : ñeå goïi.
- Thöa oâng : ñeå ñaùp.
2. Nhöõng töø ngöõ duøng ñeå goïi - ñaùp coù naèm trong söï vieäc ñöôïc dieãn ñaït trong caâu khoâng?
- Khoâng.
3. Töø ngöõ naøo ñöôïc duøng ñeå thieát laäp quan heä, töø ngöõ naøo ñöôïc duøng ñeå duy trì cuoäc troø chuyeän?
- Naøy : thieát laäp quan heä giao tieáp.
- Thöa oâng : duy trì söï giao tieáp.
4. Theá naøo laø phaàn goïi - ñaùp?
c. Phaàn goïi - ñaùp.
a. Naøy : thieát laäp quan heä giao tieáp.
b. Thöa oâng : duy trì söï giao tieáp.
® Pha