Bài giảng môn toán lớp 10 - Bài 1 : Đại cương về phương trình
Bạn đang xem nội dung tài liệu Bài giảng môn toán lớp 10 - Bài 1 : Đại cương về phương trình, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Chöông III: PHÖÔNG TRÌNH VAØ HEÄ PHÖÔNG TRÌNH Baøi 1 : ÑAÏI CÖÔNG VEÀ PHÖÔNG TRÌNH I. Muïc tieâu: Veà kieán thöùc: + Hieåu khaùi nieäm pt , nghieäm cuûa pt. + Bieát xaùc ñònh ñieàu kieän cuûa pt. + Hieåu caùc pheùp bieán ñoåi töông ñöông. Veà kyõ naêng: + Nhaän bieát moät soá cho tröôùc laø nghieäm hay khoâng laø nghieäm cuûa pt ñaõ cho. + Bieát neâu ñk cuûa aån ñeå pt coù nghieäm. + Bieát bieán ñoåi töông ñöông cuûa pt. Veà tö duy: + Nhaän bieát moät soá cho tröôùc laø nghieäm hay khoâng laø nghieäm cuûa pt ñaõ cho. + Tìm ñöôïc pheùp bieán ñoåi cuûa pt. II. Chuaån bò phöông tieän daïy hoïc: Thöïc tieãn: Hs ñaõ hoïc caùch giaûi moät soá pt ôû lôùp döôùi. Hs ñaõ bieát tìm taäp xaùc ñònh cuûa hs. Phöông tieän : Chuaån bò baûng kyõ cho moãi hoaït ñoäng; chuaån bò phieáu hoïc taäp. III. Phöông phaùp daïy : Cô baûn duøng pp vaán ñaùp , gôïi môû thoâng qua caùc hoaït ñoâng ñeå ñieàu khieån tö duy. IV. Tieán trình tieát hoïc : Ngaøy soaïn: Tieát 17 ngaøy daïy: ¨ Hoaït ñoäng 1: + Khaùi nieäm pt 1 aån. + Bieåu thöùc : coù theå goïi laø pt khoâng ? Neáu laø pt thì trong caùc soá 2; 3 ; soá naøo laø nghieäm cuûa pt ? Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Nghe , hieåu nhieäm vuï. Tìm phöông aùn traû lôøi nhanh nhaát. Trình baøy keát quaû. Chænh söûa , hoaøn thieän. Ghi nhaän kieán thöùc. Cho hs nhaéc laïi kieán thöùc cuõ: pt baäc nhaát, pt baäc hai. Ôû pt baäc nhaát : ax + b = 0 neáu laø nghieäm thì ta coù ñieàu gì? Bieåu thöùc treân coù goïi laø pt? Ñeå xem caùc soá treân laø nghieäm hay khoâng ta phaûi laøm sao? - Cho hs ghi nhaän kieán thöùc trongsgk ¨ Hoaït ñoäng 2: Ñieàu kieän cuûa moät pt. + Tìm taäp xaùc ñònh cuûa caùc hs : + Tìm ñieàu kieän cuûa pt : Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Nghe , hieåu nhieäm vuï. Tìm phöông aùn traû lôøi nhanh nhaát. Trình baøy keát quaû. Chænh söûa , hoaøn thieän. - Ghi nhaän kieán thöùc. - Gv toå chöùc cho hs oân laïi kieán thöùc baèng baøi taäp 1 - Töø baøi taäp 1 daãn sang baøi taäp 2: pt muoán coù nghóa khi 2 veá cuûa pt phaûi coù nghóa. Vaäy baøi taäp 2 giaûi ntn ? - Cho hs ghi nhaän kieán thöùc vaø nhöõng chuù yù ( ñk cuûa pt; pt xaùc ñònh vôùi moïi x thì coù theå khoâng ghi ñk) - Toå chöùc cho hs cuûng coá kieán thöùc thoâng qua baøi taäp( phieáu hoïc taäp ). ¨ Hoaït ñoäng 3:Cuûng coá kieán thöùc thoâng qua baøi taäp: Cho pt : . a/ Tìm ñk ñeå pt coù nghóa? b/ Trong caùc soá 1 ; -2 ; soá naøo laø nghieäm cuûa pt? ¨ Hoaït ñoäng 4:Phöông trình nhieàu aån vaø phöông trình chöùa tham soá. Cho caùc pt : Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Nghe , hieåu nhieäm vuï. Tìm phöông aùn traû lôøi nhanh nhaát. Trình baøy keát quaû. Chænh söûa , hoaøn thieän. - Ghi nhaän kieán thöùc. - Cho hs ghi nhaän vai troø cuûa x,y,m trong moãi pt. - (1) thì caëp (x;y) ñöôïc goïi laø 1 nghieäm cuûa pt vaø laø caëp soá khi theá vaøo (1) thì 2 veá cuûa pt baèng nhau. - (2) thì m laø tham soá. Vieäc giaûi (2) coù theå tieán haønh nhö pt baäc hai hay khoâng? Ngaøy soaïn: Tieát 18 ngaøy daïy: ¨ Hoaït ñoäng 5:Pt töông ñöông vaø pheùp bieán ñoåi töông ñöông. Cho caùc caëp pt: 1/ 3x – 8 = 0 vaø 2/ vaø Caâu hoûi: Giaûi tìm nghieäm caùc pt treân. So saùnh caùc taäp nghieäm cuûa töøng caëp pt. Nhaän xeùt moái quan heä giöõa töøng caëp pt treân. Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Nghe , hieåu nhieäm vuï. Tìm phöông aùn traû lôøi nhanh nhaát. Trình baøy keát quaû. Chænh söûa , hoaøn thieän. - Ghi nhaän kieán thöùc. - Cho hs giaûi caùc caëp pt treân. - Cho hs so saùnh caùc taäp nghieäm roài ghi nhaän kn pt töông ñöông. - Töø vieäc nhaän xeùt moái quan heä giöõa töøng caëp pt vaø neâu ra pheùp bieán ñoåi ñaõ söû duïng vaø cho hs ghi nhaän ñònh lyù. ¨ Hoaït ñoäng 6: Phöông heä quaû. Baøi taäp1: Hai pt sau ñaây coù töông ñöông hay khoâng? 5x + 1 = - 3 vaø Baøi taäp 2: Tìm sai laàm trong pheùp bieán ñoåi sau: Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Nghe , hieåu nhieäm vuï. Tìm phöông aùn traû lôøi nhanh nhaát. Trình baøy keát quaû. Chænh söûa , hoaøn thieän. - Ghi nhaän kieán thöùc. - Baøi taäp 1: pt ñöôïc bieán ñoåi töø pt ñaàu ntn? Pheùp bieán ñoåi ñoù coù phaûi laø pheùp bieán ñoåi töông ñöông khoâng? Taïi sao? - Baøi taäp 2 : + Ñieàu kieän cuûa (1); (2); (3)? pheùp bieán ñoåi ñaõ laøm thay ñoåi ñk cuûa pt neân: - Cho hs ghi nhaän khaùi nieäm pt heä quaû vaø caùc pheùp bieán ñoåi thöôøng duøng. ¨ Hoaït ñoäng 7: Cuûng coá kieán thöùc ôû hoaït ñoäng 5vaø 6 thoâng qua baøi taäp 1;2 SGK trang 57. V. Cuûng coá toaøn baøi. 1. Cho bieát theá naøo laø nghieäm cuûa 1 pt ? 2. Cho bieát theá naøo laø hai pt töông ñöông? Caùc pheùp bieán ñoåi töông ñöông? 3. Cho bieát theá naøo laø pt heä quaû? Caùc pheùp bieán ñoåi heä quaû? 4. Giaûi baøi taäp trong SGK. Baøi 2. PHÖÔNG TRÌNH QUY VEÀ PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT, BAÄC HAI. (3 tieát) 1. Muïc tieâu: a) Veà kieán thöùc: - Caùch giaûi vaø bieän luaän phöông trình baäc nhaát, baäc hai moät aån, ñònh lí Viet - Caùch giaûi baøi toaùn baèng caùch laäp phöông trình baäc hai. - Caùch giaûi moät soá phöông trình quy veà phöông trình baäc hai ñôn giaûn. b) Veà kó naêng: - Thaønh thaïo caùc böôùc giaûi vaø bieän luaän phöông trình baäc nhaát vaø baäc hai moät aån. - Thaønh thaïo caùc böôùc giaûi phöông trình quy veà phöông trình baäc hai ñôn giaûn. - Thöïc hieän ñöôïc caùc böôùc giaûi baøi toaùn baèng caùch laäp phöông trình baäc hai. c) Veà tö duy: - Hieåu ñöôïc caùc böôùc bieán ñoåi ñeå coù theå giaûi ñöôïc phöông trình quy veà pt baäc hai ñôn giaûn - Bieát quy laï veà quen. d) Veà thaùi ñoä: - Caån thaän, chính xaùc. - Bieát ñöôïc toaùn hoïc coù öùng duïng trong thöïc tieãn. 2. Chuaån bò phöông tieän daïy hoïc a) Thöïc tieãn: Hoïc sinh ñaõ hoïc caùch giaûi pt baäc nhaát vaø baäc hai ôû lôùp 9, giaûi ñöôïc pt vôùi heä soá haèng soá. b) Phöông tieän: - Chuaån bò caùc baûng keát quaû caùc hoaït ñoäng - Chuaån bò caùc phieáu hoïc taäp. c) Phöông phaùp: Cô baûn duøng phöông phaùp gôïi môû vaán ñaùp thoâng qua caùc hoaït ñoäng ñieàu khieån tö duy, ñan xen hoaït ñoäng nhoùm. 3. Tieán trình baøi hoïc vaø caùc hoaït ñoäng: ngaøy soaïn Tieát 19 ngaøy daïy: 1.1. Kieåm tra baøi cuõ: · Gv coù theå toå chöùc cho lôùp hoaït ñoäng nhoùm. Vôùi moãi noäi dung cho hs hoïc theo kieåu troø chôi. · Caùch tieán haønh troø chôi: Sau khi chia nhoùm, giao nhieäm vuï cho moãi nhoùm, gv ñieàu khieån troø chôi baèng caùch ñöa ra töøng caâu hoûi, nhoùm naøo ñöa ra caâu hoûi ñuùng vaø nhanh nhaát ñöôïc ghi ñieåm. Sau khi hoaøn thaønh moãi noäi dung, nhoùm naøo ñöôïc nhieàu ñieåm nhaát laø thaéng. Keát thuùc troø chôi giaùo vieân coù theå cho ñieåm vaøo soå vôùi noäi dung ñoù cho hs. Hoaït ñoäng 1 : Giaûi vaø bieän luaän pt baäc nhaát: ax + b = 0. Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi - Nghe hieåu nhieäm vuï - Tìm phöông aùn thaéng - Trình baøy keát quaû - Chænh söõa hoaøn thieän (neáu coù) - Ghi nhaän kieán thöùc « Toå chöùc cho hs töï oân taäp kieán thöùc cuõ. · Cho bieát daïng cuûa pt baäc nhaát moät aån? · Giaûi & BL pt sau : m(x – 5) = 2x – 3 · Neâu baûng toùm taét veà giaûi vaø BL pt ax + b = 0 ü Baûng toång keát SGK Hoaït ñoäng 2: Giaûi vaø bieän luaän pt baäc hai: ax2 + bx + c = 0. Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi - Nghe hieåu nhieäm vuï - Tìm phöông aùn thaéng (töùc laø hoaøn thaønh nhieäm vuï nhanh nhaát) - Trình baøy keát quaû - Chænh söõa hoaøn thieän (neáu coù) - Ghi nhaän kieán thöùc « Toå chöùc cho hs töï oân taäp kieán thöùc cuõ. · Cho bieát daïng cuûa pt baäc hai moät aån? · Giaûi & BL pt sau : mx2 – 2mx + 1 = 0 · Neâu baûng toùm taét veà giaûi vaø BL pt ax2 + bx + c = 0 « Cho hoïc sinh laøm bt TNKQ soá 1. ü Baûng toång keát SGK Baøi TNKQ 1: Phöông trình ax2 + bx + c = 0 coù nghieäm khi. a) = 0 b) a = 0 vaø b 0 c) d) khoâng xaûy ra Hoaït ñoäng 3: Ñònh lyù Vieùt vaø coâng thöùc nghieäm. Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi - Nghe hieåu nhieäm vuï - Tìm phöông aùn thaéng (töùc laø hoaøn thaønh nhieäm vuï nhanh nhaát) - Trình baøy keát quaû - Chænh söõa hoaøn thieän (neáu coù) - Ghi nhaän kieán thöùc « Toå chöùc cho hs töï oân taäp kieán thöùc cuõ. · Phaùt bieåu ñònh lyù Vieùt vôùi pt baäc hai ? · Vôùi giaù trò naøo cuûa m pt sau coù 2 nghieäm döông : mx2 – 2mx + 1 = 0 · Cho bieát moät soá öùng duïng cuûa ñònh lyù Vieùt. · Tìm 2 soá bieát raèng 2 soá ñoù coù toång laø 16 vaø tích laø 63. ü Baûng toång keát SGK Hoaït ñoäng 4: Cuûng coá kieán thöùc thoâng qua baøi taäp toång hôïp. Cho pt mx2 – 2(m – 2)x + m – 3 = 0 trong ñoù m laø tham soá Giaûi vaø bieän luaän pt ñaõ cho. Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì phöông trình ñaõ cho coù 1 nghieäm. Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì phöông trình ñaõ cho coù 2 nghieäm traùi daáu. Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi Böôùc 1. Xeùt m = 0 Böôùc 2. Xeùt m 0 - Tính - Xeùt daáu vaø keát luaän soá nghieäm. * * * Böôùc 3. Keát luaän - Pt voâ nghieäm khi - Pt coù 1 nghieäm khi - Pt coù 2 nghieäm phaân bieät khi · Kieåm tra vieäc thöïc hieän caùc böôùc giaûi pt baäc hai ñöôïc hoïc cuûa hs ? Böôùc 1. Xeùt a = 0 Böôùc 2. Xeùt a 0 + Tính + Xeùt daáu - Böôùc 3. Keát luaän · Söûa chöõa kòp thôøi caùc sai laàm · Löu yù hs vieäc bieän luaän · Ra baøi taäp töông töï : baøi 2 SGK. ü Ngaøy soaïn: Tieát 20 ngaøy daïy: Hoaït ñoäng 5: Phöông trình chöùa daáu giaù trò tuyeät ñoái. Giaûi phöông trình Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi - Nghe hieåu nhieäm vuï - Nhaän daïng pt - Tìm caùch giaûi baøi toaùn - Trình baøy keát quaû - Chænh söõa hoaøn thieän (neáu coù) - Ghi nhaän kieán thöùc vaø caùc caùch giaûi baøi toaùn · Höôùng daãn hs nhaän daïng pt · Höôùng daãn hs caùch giaûi vaø caùc böôùc giaûi pt daïng naøy. Caùch 1. Bình phöông Caùch 2. Duøng ñònh nghóa « Löu yù hs caùc caùch giaûi vaø caùc böôùc giaûi pt chöùa giaù trò tuyeät ñoái. - Cho hs laøm baøi taäp töông töï baøi soá 6 trong sgk. ü Hoaït ñoäng 6: Phöông trình chöùa aån döôùi daáu caên. Giaûi phöông trình Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi - Nghe hieåu nhieäm vuï - Nhaän daïng pt - Tìm caùch giaûi baøi toaùn - Trình baøy keát quaû - Chænh söõa hoaøn thieän (neáu coù) - Ghi nhaän kieán thöùc · Höôùng daãn hs caùc böôùc giaûi pt daïng naøy. Böôùc 1 : Ñieàu kieän Böôùc 2 : Bình phöông daãn ñeán pt baäc hai. Böôùc 3 : Giaûi pt baäc hai Böôùc 4 : So saùnh ñk vaø keát luaän nghieäm phöông trình. · Höôùng daãn hs nhaän daïng pt vaø caùc böôùc giaûi pt ñoù. - Cho hs laøm baøi taäp töông töï baøi soá 7 trong sgk. ü Hoaït ñoäng 7: Cuûng coá kieán thöùc thoâng qua giaûi baøi toaùn baèng caùch laäp pt. Baøi toaùn: Hai vaän ñoäng vieân tham gia cuoäc ñua xe ñaïp töø TP HCM ñi Vuõng Taøu. Khoaûng caùch töø vaïch xuaát phaùt ñeán ñích laø 105 km. Do vaän ñoäng vieân thöù nhaát ñi vôùi vaän toác nhanh hôn vaän ñoäng vieân thöù hai laø 2 km/h neân ñeán ñích tröôùc 7,5 phuùt. Tính vaän toác cuûa moãi ngöôøi. Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi - Choïn aån: Goïi vaän toác cuûa vñv thöù nhaát laø x (km/h), ñieàu kieän x > 0 - Bieåu dieãn caùc döï kieän qua aån: khi ñoù vaän toác cuûa vñv thöù nhaát laø x + 2 vaø thôøi gian ñi heát quaûng ñöôøng cuûa moãi vñv töông öùng laø vaø - Laäp pt: theo giaû thuyeát ta coù pt: = - Giaûi pt ta ñöôïc: x2+2x-1680=0 - Keát luaän: Vaäy vaän toác cuûa vñv thöù hai laø 40 km/h, coøn vaän toác cuûa vñv thöù nhaát laø 42 km/h. · Gv giuùp hs naém ñöôïc caùc tri thöùc veà phöông phaùp : Böôùc 1 : choïn aån vaø ñk cuûa aån Böôùc 2 : bieåu dieãn caùc döõ kieän qua aån. Böôùc 3 : laäp phöông trình. Böôùc 4 : giaûi phöông trình. Böôùc 5 : keát luaän Cho hs laøm baøi taäp töông töï : caùc baøi 3, 4 trong sgk. 1.2. Cuûng coá toaøn baøi Caâu hoûi 1: Cho bieát caùc böôùc giaûi pt coù chöùa giaù trò tuyeät ñoái. Cho bieát caùc böôùc giaûi pt coù chöùa aån döôùi daáu caên Cho bieát caùc böôùc giaûi baøi toaùn baèng caùch laäp pt Caâu hoûi 2: Choïn phöông aùn ñuùng vôùi moãi baøi taäp sau: Baøi 1: Phöông trình x4 + 9x2 + 8 = 0 a) voâ nghieäm b) chæ coù 2 nghieäm phaân bieät c) chæ coù 3 nghieäm phaân bieät d) coù 4 nghieäm phaân bieät Baøi 2: Phöông trình a) voâ nghieäm b) chæ coù 1 nghieäm c) coù ñuùng 2 nghieäm phaân bieät d) coù ñuùng 3 nghieäm phaân bieät 1.3. Baøi taäp veà nhaø: caùc baøi 2, 3, 4, 5, 6 trong SGK. Ngaøy soaïn : Tieát 21 ngaøy daïy: Hoaït ñoäng 8: Tìm hieåu nhieäm vuï: Baøi taäp: Baøi 1: Caâu a, c baøi 1 sgk trang 62 Baøi 2: Caâu a, b baøi 2 sgk trang 62 Baøi 3: baøi 3 sgk trang 62 Baøi 4: Caâu a baøi 4 sgk trang 62 Baøi 5: Caâu a baøi 5 sgk trang 62 Baøi 6: baøi 6 sgk trang 62, 63 Baøi 7: baøi 7 sgk trang 62, 63 Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi - Cheùp baøi taäp - Ñoïc vaø neâu thaéc maéc veà ñaàu baøi. - Ñònh höôùng Caùch giaûi caùc baøi taäp. · Döï kieán nhoùm hoïc sinh (nhoùm K, G, nhoùm TB) · Ñoïc (phaùt) ñeà cho hoïc sinh · Giao nhieäm vuï cho töøng nhoùm ü Hoaït ñoäng 9: Hoïc sinh ñoäc laäp tieán haønh tìm lôøi giaûi caùc baøi taäp töø 1 ñeán 5 coù söï höôùng daãn, ñieàu khieån cuûa giaùo vieân: Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi - Ñoïc ñeà vaø nghieân cöùu höôùng giaûi. - Ñoäc laäp tieán haønh giaûi toaùn. - Thoâng baùo keát quaû cho gv khi ñaõ hoaøn thaønh nhieäm vuï - Chuù yù caùc caùch giaûi khaùc - Ghi nhôù caùc caùch giaûi. · Giao nhieäm vuï vaø theo doõi hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh, höôùng daãn khi caàn thieát. · Nhaän vaø chính xaùc hoùa keát quaû cuûa 1 hoaëc 2 hoïc sinh hoaøn thaønh ñaàu tieân. · Ñaùnh giaù keát quaû hoaøn thaønh nhieäm vuï cuûa töøng HS. Chuù yù caùc sai laàm thöôøng gaëp. · Ñöa ra lôøi giaûi (ngaén goïn nhaát) cho caû lôùp. · Höôùng daãn caùch giaûi khaùc neáu coù(caùch giaûi khaùc coi nhö baøi taäp veà nhaø) ü Hoaït ñoäng 10: Hoïc sinh ñoäc laäp tieán haønh tìm lôøi giaûi caùc baøi taäp töø 6 ñeán 7 coù söï höôùng daãn, ñieàu khieån cuûa giaùo vieân: Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Noäi dung caàn ghi - Ñoïc ñeà caâu 6, 7 vaø nghieân cöùu höôùng giaûi. - Ñoäc laäp tieán haønh giaûi toaùn. - Thoâng baùo keát quaû cho gv khi ñaõ hoaøn thaønh nhieäm vuï - Chính xaùc hoùa keát quaû(ghi lôøi giaûi cuûa baøi toaùn) - Chuù yù caùc caùch giaûi khaùc - Ghi nhôù caùc caùch giaûi. · Giao nhieäm vuï ôû möùc ñoä khoù hôn vaø theo doõi hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh, höôùng daãn khi caàn thieát. · Nhaän vaø chính xaùc hoùa keát quaû cuûa 1 hoaëc 2 hoïc sinh hoaøn thaønh ñaàu tieân. · Ñaùnh giaù keát quaû hoaøn thaønh nhieäm vuï cuûa töøng HS. Chuù yù caùc sai laàm thöôøng gaëp. · Ñöa ra lôøi giaûi (ngaén goïn nhaát) cho caû lôùp. · Höôùng daãn caùch giaûi khaùc neáu coù(caùch giaûi khaùc coi nhö baøi taäp veà nhaø) ü « Cuûng coá: · Qua baøi hoïc sinh caàn naém vöõng caùch giaûi töøng loaïi baøi taäp · Bieát vaän duïng ñeå giaûi caùc baøi toaùn töôøn töï « Baøi taäp veà nhaø: · Hoaøn thaønh caùc baøi taäp coøn laïi trong sgk · Chuaån bò tröôùc caùc caâu hoûi trong baøi Phöông trình vaø heä phöông trình baäc nhaát nhieàu aån cho tieát hoïc sau. Baøi 3: PHƯƠNG TRÌNH VÀ HỆ PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT NHIỀU ẨN 1.Mục tiêu Về kiến thức: Cách giải phương trình bậc nhất hai ẩn,hệ 2 pt bậc nhất 2 ẩn,hệ 3 pt bậc nhất 3 ẩn. Cách giải bài toán bằng phương pháp lập hệ 2 pt bậc nhất 2 ẩn, hệ 3 pt bậc nhất 3 ẩn. Về kĩ năng: Thành thạo cách biểu diễn tập nghiệm của pt bậc nhất 2 ẩn. Thành thạo các phương pháp giải hệ 2 pt bậc nhất 2 ẩn, hệ 3 pt bậc nhất 3 ẩn. Thành thạo giải các bài toán bằng cách lập hệ phương trình. Về tư duy: Hiểu được phương pháp tổng quát để giải hpt là phương pháp khử dần ẩn số. Về thái độ: Cẩn thận chính xác. Biết được toán học có ứng dụng trong thực tiễn. 2.Chuẩn bị phương tiện dạy học Thực tiễn: Hs đã được học cách giải phương thình bậc nhất 2 ẩn và hệ 2 pt bậc nhất 2 ẩn. Phương tiện: Chuẩn bị bảng kết quả mỗi hoạt động để treo hoặc chiếu. Chuẩn bị phiếu học tập. 3.Gợi ý về phương pháp dạy học Cơ bản dùng phương pháp gợi mở, vấn đáp thông qua các hoạt động điều khiển tư duy đan xen hoạt động nhóm. 4.Tiến trình bài học và các hoạt động B.Tiến trình bài học Ngaøy soaïn: Tieát 22 ngaøy daïy: 1.Kiểm tra bài cũ HĐ1:Giải pt ax + by = c HĐ của học sinh HĐ của giáo viên - Nghe hiểu nhiệm vụ. - Nhóm trình bày kết quả. - Chỉnh sửa hoàn thiện ( nếu có ) - Ghi nhận kiến thức. * Tổ chức cho hs tự ôn tập kiến thức cũ (theo nhóm) 1.Cho biết dạng của pt bậc nhất 2 ẩn. 2.(1; - 2) có phải là nghiệm của pt 3x – 2y = 7 ? pt này còn có những nghiệm khác không? 3.Biểu diễn tập nghiệm pt 3x – 2y = 6 4.Cho hs ghi nhận kiến thức là phần định nghĩa và chú ý trong SGK. HĐ2:Giải hệ phương trình: HĐ của học sinh HĐ của giáo viên - Nghe hiểu nhiệm vụ. - Hoàn thành và trình bày kết quả. - Chỉnh sửa hoàn thiện ( nếu có ) - Ghi nhận kiến thức. * Tổ chức cho hs tự ôn tập kiến thức cũ (theo nhóm) 1.Cho biết dạng của hệ 2 pt bậc nhất 2 ẩn 2.Các cách giải đã biết để giải hệ này? 3.Giải hpt: ( mỗi nhóm giải 1 cách) 4.Cho học sinh ghi nhận phần định nghĩa trong SGK. HĐ3:Giải hệ phương trình: HĐ của học sinh HĐ của giáo viên - Nghe hiểu nhiệm vụ. - Nêu dạng của hpt. - Tìm cách giải bài toán. - Trình bày kết quả. 1.Hướng dẫn hs nêu ra được dạng của hệ 3 pt bậc nhất 3 ẩn. 2.Giải hpt: (*) 3.Cho hs ghi nhận phần định nghĩa và nhận biết được (*) là hệ tam giác, cách giải hệ này. Nhấn mạnh hệ còn có những dạng tam giác khác. HĐ4:Giải hệ phương trình: HĐ của học sinh HĐ của giáo viên - Đưa hệ trên về dạng tam giác. - Giải hpt đó, trình bày kết quả, chỉnh sửa (nếu có) - HD cho hs thấy rằng mọi hệ 3 pt bậc nhất 3 ẩn 9ều có thể đưa về dạng tam giác bằng cách khử ẩn số. - Chỉnh sửa kịp thời các sai lầm. HĐ5:Củng cố kiến thức - Cho biết cách giải và cách biểu diễn tập nghiệm của pt bậc nhất 2 ẩn. - Cho biết cách giải hệ 2 pt bậc nhất 2 ẩn, hệ 3 pt bậc nhất 3 ẩn. ngaøy soaïn: ngaøy daïy: Tieát 23 Hoaït ñoäng 6 Giaûi heä pt HÑ cuûa hoïc sinh HÑ cuûa giaùo vieân Hs tìm 1 aån töø 1 pt thay vaøo 2 pt coøn laïi,giaûi hpt 2aån,tìm nghieäm hay vaøo pt ñaàu Toå chöùc cho hs hoaït ñoäng Hoaït ñoäng 7: Giaûi hpt HÑ cuûa hoïc sinh HÑ cuûa giaùo vieân Coù theå duøng maùy tính boû tuùi Giaûi vaø so saùnh keát quaû, ghi nhaän Ñeå ñôn giaûn, ñöa veà hpt vôùi soá nguyeân baèng caùch QÑMS Höôùng daãn hs giaûi Hs leân baûng giaûi Hoaït ñoäng 8: Baøi taäp 30/79 sach BT HÑ cuûa hoïc sinh HÑ cuûa giaùo vieân Ñaët aån,giaûi heä Keát luaän nghieäm Höôùng daãn hs laäp heä phöông trình Tìm ñieàu kieän cuûa nghieäm Ngaøy soaïn: Tieát 24 Ngaøy daïy: HĐ9Giải các bài tập SGK nhằm củng cố kiến thức. HĐ của học sinh HĐ của giáo viên *Nghe hiểu nhiệm vụ - Trình bày kết luận và giải thích. - Cử đại diện lên trình bày lời giải và chỉnh sửa (nếu có). - Chọn ẩn: Gọi x (đồng) là giá tiền 1 quả quýt,y (đồng) là giá tiền 1 quả cam. (x >0, y >0) - Biểu diễn các dữ liệu qua ẩn. + Vân mua: 10x + 7y = 17800 + Lan mua:12x + 6y = 18000 - Lập hpt: - Giải hpt được: - KL - Chọn ẩn - Lập hpt, giải hpt, kết luận. - Nghe, hiểu nhiệm vụ. - Cử đại diện trình bày kết quả. - Chỉnh sửa nếu có. - Chọn ẩn - Lập hpt, giải hpt. - KL - Nghe, hiểu nhiệm vụ. - Cử đại diện trình bày kết quả. - Chỉnh sửa nếu có. Tổ chức và HD hs giải bài tập SGK. BT1: Lưu ý hs các hệ số. BT2: - Mỗi nhóm giải 1 hpt. - Chỉnh sửa hoàn thiện bài giải nếu cần. BT3: Giúp hs nắm được các tri thức về phương pháp. B1:Chọn ẩn và đk của ẩn. B2:Biểu diễn các dữ kiện qua ẩn. B3:Lập hpt. B4:Giải hpt. B5:KL. BT4: - Yêu cầu hs lập được hpt. - Tự giải hpt. BT5: Chia nhóm giải - Yêu cầu đại diện 2 nhóm trình bày. - Chỉnh sửa hoàn thiện lời giải. BT6: - Tương tự phương pháp lập hpt bài 3, yêu cầu hs lập hpt và giải. - Chỉnh sửa nếu cần. BT7: - Yêu cầu hs xem HD SGK. - Chia nhóm giải b,d. 2.Củng cố toàn bài Các bước giải bài toán bằng cách lập hpt. 3.BTVN: chuẩn bị các bài tập ôn chương và bài tập trắc nghiệm. ngaøy soaïn: ngaøy daïy: LUYEÄN TAÄP Tieát:25 I: Muïc tieâu caàn ñaït ñöôïc: 1.Veà kieán thöùc: Cuõng coá kieán thöùc trong baøi:giaûi heä 2 PT baäc nhaát 2 aån,giaûi heä 3 PT baäc nhaát ba aån 2. Veà kó naêng: Giaûi ñöôïc heä PT baèng maùy tính.Giaûi caùc baøi toaùn veà laäp PT II:Phöông tieän daïy hoïc: Maùy tính FX 500MS,570MS III:Phöông phaùp daïy hoïc: - Ñaët vaán ñeà keát hôïp gôïi môû,giaûi quyeát vaán ñeà IV:Tieán trình daïy hoïc: HÑHS HÑGV ND *HÑ1: -Laéng nghe caâu hoûi -Traû lôøi do söï chæ ñònh cuûa GV -Hs khaùc nhaän xeùt =>Ghi nhaän ñieåm vaø töï ruùt ra kinh nghieäm * -Söû duïng maùy tính -Ñoäc laäp laøm => Cho caâu traû lôøi =>Nhaän xeùt vaø thoánh nhaát KQ * -Laéng nghe,ghi nhaän caùc böôùc -Vaän duïng caùc böôùc giaûi BT3,döôùi söï höôùng daån cuûa GV => Khaéc saâu caùc böôùc giaûi * Trao ñoåi höôùnh giaûi quyeát,nhaän xeùt => Töï ruùt kinh nghieäm * Ghi nhaän: => Khaéc saâu kieán thöùc . Veà laøm BT oân chöông. * Kieåm tra baøi cuõ: Ñaët caâu hoûi: 1:Neâu caùch giaûi heä 2 PT baäc nhaát 2 aån? 2:Giaûi hpt: Goïi hS leân baûng traû lôøi ,cho ñieåm. * -Y/caàu HS giaûi caùc HPT baèng maùy(500MS) -Goïi HS cho bieát KQ => cho hs ghi nhaän,söõa sai(neáu coù) * Giuùp HS phaân tích BT -Thaønh laäp caùc böôùc giaûiBT baèng caùch laäp HPT +Choïn aån(x,y) laø caùc yeáu toá caàn tìm,ñaët ÑK cho aån +Phaân tích baøi toaùn =>HPT + Giaûi HPT + So ÑK,traû lôøi * Goïi Hs leân laøm BT 4,5 töông töï nhö BT3 - =>Goïi HS nhaän xeùt => KQ * Cuûng coá: - Caãn nhôù caùch giaûi hpt,caùc böôùc - giaûi BT baèng caùch laäp HPT - Laïn BT oân chöông I.Daïng 1:Giaûi HPT Heä 2 pt 2 aån vaø heä 3pt 3 aån Baøi2 :(SGK) Baøi5 :(SGK) Baøi7 :(SGK) II:Daïng 2: Giaûi baøi toaùn baèng caùch laäp HPT BT3 (SGK) Goïi x,y laø giaù tieàn cuûa 1 quyùt,1 cam( x, y > 0) theo baøi ta coù HPT: Baøi 4 (SGK) Baøi 5(SGK) Ngaøy soaïn: ngaøy daïy: OÂN TAÄP CHÖÔNG III. Tieát 26 Muïc tieâu: Veà kieán thöùc: Cuûng coá khaéc saâu caùc kieán thöùc veà + phöông trình vaø ñieàu kieän cuûa phöông trình, + khaùi nieäm veà phöông trình töông töông; heä quaû, + phöông trình daïng ax + b = 0, + phöông trình baäc hai vaø coâng thöùc nghieäm vaø ñònh lí Vi – eùt Veà kyõ naêng: Reøn luyeän kyõ naêng + giaûi vaø bieän luaän phöông trình daïng ax + b = 0 vaø caùc phöông trìng quy veà daïng naøy, + giaûi heä phöông trình baäc nhaát hai aån + giaûi heä phöông trình baäc nhaát ba aån baèng phöông phaùp Gau - xô, + giaûi baøi toaùn baèng caùch laäp heä phöông trình baäc nhaát hai aån, ba aån + giaûi phöông trình baäc hai vaø giaûi baøi toaùn baèng caùch laäp phöông trình baäc hai, + söû duïng ñònh lí Vi-eùt trong vieäc ñoaùn nghieäm cuûa phöông trình baäc hai vaø giaûi caùc baøi toaùn lieân quan nhö tìm hai soá bieát toång vaø tích cuûa chuùng, tính caùc bieåu thöùc ñoái xöùng giöõa caùc nghieäm cuûa phöông trình baäc hai. c)Veà tö duy: + Vaän duïng ñöôïc lyù thuyeát vaøo baøi taäp. + Bieát quy laï thaønh quen Thaùi ñoä: Reøn luyeän ñöôïc tính caån thaän, chính xaùc trong tính toaùn, laäp luaän. 2. Chuaån bò phöông tieän daïy hoïc: a) Thöïc tieãn: h/s caàn naúm ñöôïc caùc kieán thöùc caàn thieát ñaõ hoïc ñeå giaûi baøi taäp. b) Phöông tieän: + Taøi lieäu hoïc taäp cho h/s: sgk + Thieát bò daïy hoïc: phieáu hoïc taäp Phöông phaùp: Gôïi môû vaán ñaùp, ñan xen hoaït ñoäng nhoùm. 3. Tieán trình baøi hoïc vaø caùc hoaït ñoäng: HÑ 1. Giaûi caùc phöông trình chöùa caên baäc hai Muïc tieâu mong muoán cuûa hoaït ñoäng: h/s ñaït ñöôïc kyõ naêng giaûi ñöôïc caùc phöông trình chöùa caên baäc hai. Ñeà baøi taäp. 1) Giaûi caùc phöông trình sau: Tình huoáng 1. Tìm hieåu nhieäm vuï Hoaït ñoäng cuûa troø Hoaït ñoäng cuûa Giaùo vieân + H/s theo doõi ñeø baøi taäp trong SGK + Ñònh höôùng caùch giaûi + Chia lôùp thaønh hai nhoùm: nhoùm 1 goàm TB vaø Y , nhoùm 2 goàm , K vaø G + H/s theo doõi ñeà baøi trong SGK + Giao nhieäm vuï cho nhoùm 1: baøi taäp 1a) vaø 1b), nhoùm 2 baøi taäp coøn laïi. Tình huống 2. H/s độc lập tìm lời giải câu 1a), 1b), 1c) có sự hướng dẫn điểu khiển của GV Hoaït ñoäng cuûa troø Hoaït ñoäng cuûa Giaùo vieân + Đọc đề bài 1a), 1b) được giao và nghiên cứu cách giải + Độc lập tiến hành giải toán + Thông báo kết quả cho giáo viên khi hoàn thành nhiệm vụ + Chính xác hóa kệt quả (ghi lời giải của bài toán) + Giao nhiệm vụ (bài 1a), 1b)) và theo dõi hoạt động của h/s, hướng dẫn khi cần thiết. GV cần gợi ý cho h/s thực hiện giải pt = pp tương đương. Do đó cần chú ý đến điều kiện của pt. + Nhận và chính xác hóa kết quả của một vài h/s hoàn thành nhiệm vụ đầu
File đính kèm:
DS10CBC3 sua.doc
