Bài giảng Sinh học - Tiết 15 – Bài 15: Giun đất

Kiểm tra bài cũCâu hỏi: Nêu đặc điểm chung của ngành giun tròn? 	- Cơ thể hình trụ thường thuôn 2 đầu, có khoang cơ thể chưa chính thức, cơ quan tiêu hoá bắt đầu từ miệng và kết thúc ở hậu môn.	- Phần lớn các loài giun tròn sống ký sinh, một số nhỏ sống tự do. NGÀNH GIUN ĐỐTTiết 15 – Bài 15 GIUN ĐẤT 	Các em thường thấy giun đất ở những nơi nào? Chúng xuất hiện vào thời gian nào trong ngày?	Thấy giun đất trong đất ẩm ở ruộng , vườn, nương , rẫy, đất rừng. Giun đất thường chui lên mặt đất vào ban đêm. I. HÌNH DẠNG NGOÀI:	- Cơ thể dài, thuôn 2 đầu 	- Phân đốt , mỗi đốt có vòng tơ 	- Đầu có miệng , đai sinh dục và các lỗ sinh dục ( đực cái )Phần đầu có miệngThành cơ và đai sinh dụcĐuôi có hậu mônVòng tơLỗ sinh dục cáiLỗ sinh dục đựcĐai sinh dục Nêu các cơ quan bộ phận bên ngoài có thể nhìn thấy được ở giun đất ?II. DI CHUYỂN:Bài tập:Thu mình làm phồng đoạn đầu, thun đoạn đuôi. Giun chuẩn bị bò.Thu mình làm phồng đoạn đầu, thun đoạn đuôi.Dùng toàn thân và vòng tơ làm chỗ dựa, vươn đầu về phía trước. 1234 Nhờ đặc điểm nào mà giun đất có thể di chuyển được?	Nhờ sự chun dãn cơ thể kết hợp với các vòng tơ mà giun đất di chuyển được.II. DI CHUYỂN:III. CẤU TẠO TRONG VÀ DINH DƯỠNG CỦA GIUN ĐẤT.Hãy kể các phần của hệ tiêu hoá từ trước ra sau và cho biết chức năng của từng phần?Lỗ miệngHầuThực quảnDiềuDạ dày cơRuột tịtRuộtHệ tiêu hóa phân hóa 1. So sánh với giun tròn để tìm ra hệ cơ quan mới bắt đầu xuất hiện ở giun đất ?2. Hệ cơ quan mới xuất hiện ở giun đất gồm những bộ phận nào ?Mạch lưngMạch vòng hầu có vai trò như timMạch bụngIII. CẤU TẠO TRONG VÀ DINH DƯỠNG CỦA GIUN ĐẤT.THẢO LUẬNXuất hiện hệ tuần hoàn kín .Hạch nãoVòng hầuChuỗi thần kinh bụngIII. CẤU TẠO TRONG VÀ DINH DƯỠNG CỦA GIUN ĐẤT.Nêu đặc điểm của hệ thần kinh giun đất ?Hệ thần kinh kiểu chuỗi hạchHình - Hệ thần kinh của giun đất3. So với hệ thần kinh cũa thủy tức ( ngành ruột khoang ) thì hệ thần kinh của giun đất có đặc điểm gì tiến hoá hơn?III. CẤU TẠO TRONG VÀ DINH DƯỠNG CỦA GIUN ĐẤT.Hạch nãoVòng thần kinh hầuChuỗi thần kinh bụngHạch thần kinh bụngHình - thần kinh mạng lưới của thủy tứcDựa vào thông tin về dinh dưỡng và cấu tạo trong của giun đất, hãy giải thích các hiện tượng sau đây ở giun đất:1. Vì sao mưa nhiều giun đất lại chui lên mặt đất?2. Cuốc phải giun đất thấy có chất lỏng màu đỏ chảy ra. Đó là chất gì và tại sao có màu đỏ?1. Mưa nhiều giun chui lên mặt đất vì nước ngập cơ thể chúng ngạt thở  giun đất hô hấp bằng da2. Cuốc phải giun đất thấy màu đỏ chảy ra vì giun đất bắt đầu có hệ tuần hoàn kín, máu mang sắc tố chứa sắt nên có màu đỏ. Câu hỏiTrả lờiIII. Cấu tạo trong và dinh dưỡng của giun đất - Có khoang cơ thể chính thức.- Hệ tiêu hoá phân hoá rõ ràng.- Hệ tuần hoàn kín, máu màu đỏ.- Hệ thần kinh kiểu chuỗi hạch. - Hô hấp qua da.IV. SINH SẢN Cách sinh sản của giun đất như thế nào? 	- Giun đất lưỡng tính, khi sinh sản chúng ghép đôi.	- Trứng được thụ tinh phát triển trong kén để thành giun non.Học sinh đọc ghi nhớ SGK trang 55Cơ thể giun đất đối xứng hai bên, phân đốt và có khoang cơ thể chính thức. Nhờ sự chun dãn cơ thể kết hợp với các vòng tơ mà giun đất di chuyển được. Giun đất có cơ quan tiêu hoá phân hoá, hô hấp qua da, có hệ tuần hoàn kín và hệ thần kinh kiểu chuỗi hạch. Giun đất lưỡng tính, khi sinh sản chúng ghép đôi. Trứng được thụ tinh phát triển trong kén để thành giun non.KIỂM TRA ĐÁNH GIÁCâu hỏi:1. Nêu đặc điểm, hình dạng ngoài của giun đất thích nghi với lối sống chui rúc trong đất? Cơ thể dài , thuôn 2 đầu , phần đầu có thành cơ phát triển , xung quanh mỗi đốt có vòng tơ để làm chỗ dựa khi chui rúc trong đất.2. Cơ thể giun đất có màu phớt hồng, tại sao?Cơ thể giun đất có màu hồng nhạt vì có nhiều mao mạch dày đặc trên da giun có tác dụng như lá phổi (vì giun hô hấp bằng da.)Bài tập 1:Đặc điểm để phân biệt giun đất với giun tròn là:Chọn câu đúnga) Có khoang cơ thể chính thứcb) Có khoang cơ thể chưa chính thứcc) Cơ thể phân đốt, ống tiêu hoá phân hoád) Cả a và c đều đúng.XBài tập 2:Nối cột A vào cột B sao cho phù hợpA1. Hệ tuần hoàn2. Hệ tiêu hoá3. Hệ thần kinh4. Hệ hô hấpBa) Miệng, hầu, thực quản diều, dạ dày, cơ, ruột, hậu môn b) Dac) Mạch lưng, mạch bụng, mạch vòng vùng hầud) Hạch não, vòng hầu, chuỗi hạch thần kinh bụngĐáp án : 1 c; 2 a; 3 d; 4 b Đọc mục “Em có biết” Lợi ích của giun đất đối với đất trồng trọt như thế nào?- Làm tơi, xốp đất, tạo điều kiện cho không khí thấm vào đất- Làm tăng độ màu mỡ cho đất: do phân và chất bài tiết ở cơ thể giun thải raDặn dò: Học bài, làm bài tập 1,2,3 (SGK/55).- Các nhóm chuẩn bị mẫu vật, mỗi nhóm 2 con giun đất (to)- Học kỹ phần cấu tạo trong của giun đất- Tiết sau cả lớp xuống phòng thực hành . Mang theo phiếu thực hànhThực hiên7/2007Xin chân thành cám ơn quí Thầy cô và các em!Trường THCS Đồng Khởi