Bài tập về Toán tỉ số phần trăm môn Toán Lớp 4

dạng toán tỉ số phần trăm
1. Một cửa hàng sách để giá bán một cuốn sách là 100 000 đồng, lần đầu hạ 10% so với giá ban đầu, lần hai hạ 10% so với giá hạ lần đầu. Hỏi giá quyển sách sau hai lần hạ giá là bao nhiêu?
a. 80 000 đồng b. 81 000 đồng c. 82 000 đồng d. 90 000 đồng
 Giá của quyển sách sau lần hạ giá thứ nhất: 
 100 000 - (100 000 : 100 x 10) = 90 000 đồng
 Giá của quyển sách sau lần hạ giá thứ 2:
 90 000 - ( 90 000 : 100 x 10) = 81 000 đồng
2. Học kì I có số học sinh nữ của lớp 5 A chỉ bằng 80% số học sinh nam. Học kì II lớp5 A có thêm 3 học sinh nữ mới chuyển về nên số học sinh nam và số học sinh nữ của lớp 5 A bằng nhau. Hỏi lúc đầu lớp 5 A có bao nhiêu học sinh nam?
a. 12 b. 14 c. 15 d. 16
 Số HS nữ bằng số HS nam
 Học kì II có thêm 3 HS nữ mới chuyển đến nên số HS nam bằng số HS nữ. Vậy số HS nam hơn số HS nữ 3 bạn. Vậy số HS nam lúc đầu của lớp 5 A là 3 x 5 = 15 
 3. Khối lớp 5 có 3 lớp 5 A, 5B và 5 C, biết số học sinh giỏi của 2 lớp 5 A và 5B bằng nhau, số học sinh giỏi của lớp 5 C chỉ bằng 1/ 2 số học sinh giỏi ở lớp 5B. Hỏi so với cả khối 5 thì số học sinh giỏi của lớp 5 C chiếm bao nhiêu phần trăm?
a. 15% b. 20% c. 25% d. 30%
 Nếu coi số HS giỏi của lớp 5 C là 1 phần thì số HS giỏi của lớp 5 B là 2 phần, 5 A cùng 2 phần bằng nhau như thế. Vậy Số HS giỏi của cả khối 5 chiếm 5 phần. 
 So với cả khối 5 thì số HS giỏi của lớp 5 C chiếm 1 : 5 = 0,2 = 20%
4. Trong học kì I, số HS tiên tiến của lớp 5 A chiếm 42% số học sinh cả lớp, sang học kì II số học sinh tiên tiến nhiều hơn học kì I là 1 HS nên chiếm 44,5% số HS cả lớp. Hỏi lớp 5A có bao nhiêu HS?
 a. 38 b. 39 c. 40 d. 41
 1 HS so với số HS cả lớp thì bằng: 44,5% - 42% = 2,5%
 Số HS cả lớp 5 A là: 1 x 100 : 2,5 = 40 HS
5. Diện tích của một hình chữ nhật tăng hay giảm bao nhiêu phần trăm nếu tăng chiều dài 15% và giảm chiều rộng đi 20%?
 Chiều dài mới so với chiều dài cũ: 100% + 15% = 115%
 Chiều rộng mới so với chiều rộng cũ : 100% - 20% = 80%
 Diện tích mới so với diện tích cũ thì bằng: 
 Diện tích hình chữ nhật mới đã giảm đi: 100% - 92% = 8%
Bài 6:Lãi xuất tiết kiệm kỳ hạn 1 năm là 0,72% một tháng. Hỏi một người gởi tiết kiệm 30 000 000 đồng thì sau một năm được lãi bao nhiêu tiền?
 Tiền lãi một tháng: 30 000 000 : 100 x 0,72 = 216 000 đồng
 Tiền lãi một năm: 216 000 x 12 = 2 592 000 đồng
* Nhấn mạnh: Tìm tiền lãi một tháng chính là tìm 0,72 % của 3 0 000 000
Bài 7: Cửa hàng bán một nồi cơm điện với giá 483 000 đồng, tính ra đã được lãI 15% giá vốn. Hỏi tiền lãi khi bán nồi cơm điện là bao nhiêu?
 Coi tiền vốn là 100% thì tiền vốn và tiền lãi chiếm 100% + 15 % = 115%
 Tiền vốn của nồi cơm điện: 483 000 : 115 x 100 = 420 000 đồng
 Tiền lãi: 483 000 - 420 000 = 63 000 đồng
*Nhấn mạnh: Tìm tiền vốn của nồi cơm điện chính là tìm 115% của nó là 483 000
Bài 8: Một cửa hàng có 600 kg gạo. Buổi sáng bán được 15% số gạo đó, buổi chiều bán được 18% số gạo đó. Hỏi số gạo còn lại là bao nhiêu kg?
 a. 402 kg b. 90 kg c. 510 kg d. 108kg
 Buối sáng và buổi chiều bán được: 15% + 18% = 33% số gạo đó
 Số gạo đã bán: 600 : 100 x 33 = 198 kg
 Số gạo còn lại: 600 - 198 = 402kg
Bài 9. Lớp 5A có 32 học sinh. Số HS giỏi chiếm 75% số HS cả lớp.Hỏi lớp 5B có bao nhiêu HS giỏi?
 a. 24 b. 40 c. 43 d. 42
*Tìm 75% của 32
Bài 10: Số Hs nữ của lớp 5A chiếm 54% số HS cả lớp. Tìm số HS của lớp 5A? Biết số HS nữ là 27 em.
 a. 48 b. 50 c. 40 d. 45
*Tìm 54% của nó là 27 ( 27 : 54 x 100 = 50)
Bài 11: Tìm hiệu giữa 4% của 50kg và 6% của 48 kg
 a. 3,88 kg b. 2,88 kg c. 1,88 kg d. 0,88 kg
Bài 12: Sau khi giảm giá 10% thì bà Tư bán 1 chiếc áo sơ mi được 54 000 đồng. Hỏi nếu chưa giảm giá thì 10 chiếc áo sơ micùng loại bán được bao nhiêu tiền?
 a. 500 000 đồng b. 600 000 đồng c. 700 000 đồng d. 450 000 đồng
 Coi giá 1 áo sơ mi khi chưa giảm giá là 100% thì giá của áo sơ mi khi giảm giá 10% là 100% - 10% = 90%
 Giá của 1 chiếc áo sơ mi khi chưa giảm giá là: 54 000 : 90 x 100 = 60 000 đồng
 Giá của 10 chiếc áo sơ mi: 60 000 x 10 = 600 000 đồng
Bài 13:Năm nay tuổi cả hai cha con là 70 tuổi và tuổi cha bằng 250% tuổi con. Hỏi con mấy tuổi?
 a. 18 b. 20 c. 21 d. 22
 * Đổi 250 % = 250/ 100 = 5/2. Đây là dạng toán tổng tỉ
Bài 14: Một lớp học có 32 HS, trong đó số HS 10 tuổi chiếm 75%, số HS còn lại là 11 tuổi. Tính số HS 11 tuổi của lớp học đó?
 a. 12 b. 11 c. 10 d. 8
 Số HS 11 tuổi so với số HS cả lớp chiếm: 100 % - 75% = 25%
 Số HS 11 tuổi: 32 x 25 : 100 = 8 HS
 * Tìm 25% của 32
Bài 15: một mãnh đất HCN có chiều dài 18 m và chiều rộng 15 m. Người ta dành 20% diện tích mảnh đất để làm nhà. Tính diện tích phần đất làm nhà?
a. 45m2 b. 54m2 c. 60m2 d. 55 m2
 Diện tích của mảnh đất: 18 x 15 = 270 m2
 Diện tích làm nhà: 270 : 100 x 20 =54 m2
Bài 16: Tìm x biết 3 x 25% : x = 5%
a. 15 b. 12 c. 10 d. 20
* Hướng dẫn HS đổi số phần trăm về phân số để làm cho thuận tiện.
Bài 17:Lớp học có 45 % số HS xếp loại hạnh kiểm tốt và 25% số HS xếp lôại hạnh kiểm khá. Biết số HS xếp loại hạnh kiểm khá ít hơn số HS xếp laọi hạnh kiểm tốt là 8 HS. Hỏi lớp đó có bao nhiêu học sinh?
a. 35 b. 40 c. 45 d. 30
*8 HS chiếm: 45% - 25% = 20% số HS cả lớp
 Số HS của lớp là: 8 : 20 x 100 = 40 HS
Bài 18: Một hộp có 80 viên bi trong đó có 25% số viên bi màu xanh và 52 viên bi màu đỏ và còn lại là bi màu vàng. Tính tỉ số phần trăm của bi màu vàng so với số bi trong hộp?
a. 15% b. 26% c. 30% d. 10%
Tỉ số phần trăm của bi màu đỏ so với số bi trong hộp : 52 : 80 = 0, 65 = 65 %
Tỉ số phần trăm bi vàng so với số bi trong hộp là: 100% - ( 25% + 65% ) = 10%
Bài 19: Giá vàng tháng 11 tăng 11 % so với tháng 10, sang tháng 12 lại giảm 10% so với tháng 11. Hỏi giá vàng tháng 12 so với tháng 10 thì tăng hay giảm bao nhiêu phần trăm? 
100 000 đồng
 Tháng 10 Tháng 11 Tháng 12
 110% 90%
 Nếu coi giá vàng tháng 10 là 100% thì giá vàng tháng 11 là:
 100% + 10 % = 110% ( so với tháng 10 )
 Nếu coi giá vàng tháng 11 là 100 % thì giá vàng tháng 12 là:
 100% - 10% = 90 % ( So với tháng 11)
 Nếu coi giá vàng tháng 10 là 100 000 đồng
 Giá vàng tháng 11 là : 100 000 : 100 x 110 = 110 000 đồng
 Giá vàng tháng 12 là: 110 000 : 100 x 90 = 99 000 đồng
 Giá vàng tháng 12 giảm hơn so với tháng 10:
 100 000 - 99 000 = 1000 đồng
 Hay 1000 : 100 000 = 0,01 = 1%
Tương tự cho HS làm các bài tập sau:
Giá gạo ngày tết tăng 10% so với trước tết. GáI gạo sau tết hạ 8% so với ngày tết. Hỏi giá gạo sau tết đắt hơn hay rẽ hơn hay rẽ hơn trước tết bao nhiêu phần trăm.
Trước trung thu, giá đường tăng 30 %. Sau trung thu giá đường giảm 30%. Hỏi giá đường bán sau trung thu rẻ hơn hay đắt hơn so với giá bán trước trung thu bao nhiêu phần trăm?
Giá gạo xuất khẩu trong tháng 10 tăng 15 % so với tháng 9. Nhưng đến tháng 11 lại giảm 15 % so với tháng 10. Hỏi giá gạo xuất khẩu của tháng 11 cao hơn hay thấp hơn tháng giá gạo tháng 9 bao nhiêu phần trăm?
Bài 20: Hai người vào tiệm mua vải, người thứ nhất mua một tấm lụa và một tấm vải được trừ 10% còn lại phải trả 109 800 đồng. Người thứ hai mua 2/3 tấm vải lụa và 1/4 tấm vải được trừ 5% còn phải trả 64 600 đồng. Tính giá tiền 1 tấm lụa? 1 tấm vải?
 Coi giá tiền 1 tấm lụa và 1 tấm vải là 100% thì giá tiền phải trả là:
 100% - 10% = 90% ( so với giá 1 tấm lụa và 1 tấm vải)
 Giá tiền 1 tấm lụa và 1 tấm vải là:
 109 800 : 90 x 100 = 122 000 đồng
 * Lưu ý HS : Tìm 90 % của nó là 109 800
 Coi giá tiền 2/ 3 tấm vải lụa và 1/4 tấm vải là 100% thì giá tiền phả i trả khi mua 2/3 tấm vải lụa và 1/4 tấm vải là 100% - 5 % = 95% (so với giá 2/3 tấm vảI lụa và 1/4 tấm vải)
 Giá tiền của 2/3 tấm vải lụa và 1/4 tấm vải 
 64 600 : 95 x 100 = 68 000 đồng
 1 tấm lụa + 1 tấm vải = 122 000 đồng ( 1)
 2/3 tấm lụa + 1/4 tấm vải = 65 000 đồng ( 2 ) 
 Nhân 2 vế của biểu thức ( 2 ) với 3 ta có:
 8/3 tấm lụa + 1 tấm vải = 272 000 đồng ( 3)
 Lấy biểu thức ( 3) trừ biểu thức ( 2) ta được:
 5/3 tấm lụa = 150 000 đồng
 Giá tiền 1 tấm lụa là: 150 000 : 5 x 3 = 90 000 đồng
 Giá tiền một tấm vải: 122 000 - 90 000 = 32 000 đồng
Bài 21: Mẹ cho 2 anh em một số tiền để mua sách. Anh đã cho em một số tiền bằng 40% số tiền của em. Số tiền còn lại của anh là 6 800 đồng, tiền của em sau khi nhận là 11 200 đồng. Hỏi mẹ đã cho mỗi người bao nhiêu tiền?
 Coi số tiền của em lúc đầu là 100% thì số tiền của em sau khi nhận là 100% + 40% = 140 % ( so với số tiền của em ban đầu)
 Số tiền của em lúc đầu là: 11 200 : 140 x 100 = 8 000 đồng
 Số tiền anh cho em: 8000 : 100 x 40 = 3200 đồng
 Số tiền của anh lúc đầu : 6800 + 3200 = 10000 đồng
Bài 22: Trong đợt khảo sát chất lượng học kì I, điểm số của 150 học sinh khối lớp năm ở một trường tiểu học được xếp thành bốn loại: giỏi, khá, trung bình và yếu. Số học sinh đạt điểm khá bằng 7/15 số HS của cả khối. Số học sinh đạt điểm giỏi bằng 60 % số học sinh đạt điểm khá.
Tính số HS đạt điểm giỏi và số HS đạt điểm khá
Tính số HS đạt điểm trung bình và số HS đạt điểm yếu biết rằng 3/ 5 HS đạt điểm TB bằng 2/3 số HS đạt điểm yếu.
Bài giải
Số HS đạt điểm khá : 150 : 15 x 7 = 70 (học sinh)
Số HS đạt điểm giỏi là : 70 : 100 x 60 = 42 (học sinh)
Số học sinh đạt TB và yếu là: 150 - ( 70 + 42 ) = 38 (học sinh)
Ta có : 3/ 5 HS trung bình = 2/3 HS yếu Hay 6/10 = 2/9
Coi số HS trung bình gồm 10 phần bằng nhau thì số HS yếu gồm 9 phần bằng nhau như thế.
Tổng số phần bằng nhau: 10 + 9 = 19 phần
Giá trị 1 phần: 38 : 19 = 2 (học sinh)
Số học sinh trung bình: 2 x 10 = 20 ( học sinh)
Số học sinh yếu : 2 x 9 = 18 ( học sinh)
Bài 23: Một cửa hàng điện lạnh định giá bán một chiếc náy giặt là 4500000 đồng. Tuy nihên để thu hút khách hàng cửa hàng quyết định giảm giá hai lần liên tiếp, mỗi lần giảm 10%. Hỏi sau hai lần giảm giá thì bán chiếc máy giặt đó là bao nhiêu?
Bài giải
 Giá máy giặt còn lại sau lần giảm giá thứ nhất là:
 4500000 : 10 x 9 = 4050000 đồng
 Giá máy giặt sau lần giảm giá thứ hai:
 4050000 : 10 x 9 = 3645000 đồng
Bài 24: Tính tuổi của hai anh em biết rằng 62,5 % tuổi anh hơn 75% tuổi em là 2 tuổi và 50% tuổi anh hơn 37,5 % tuổi em là 7 tuổi.
Bài giải
Vì 50% tuổi anh hơn 37,5% tuổi em là 7 tuổi nên 100% tuổi anh hơn 37,5 % tuổi em là 14 tuổi, mà 62,5% tuổi anh hơn 75% tuổi em là 2 tuổi. Do đó 
( 100% - 62,5%) tuổi anh bằng ( 14 – 2 ) tuổi hay 37,5 % tuổi anh bằng 12 tuổi
Tuổi anh là: 12 : 37,5 x 100 = 32 tuổi
50% tuổi anh là 32 : 2 = 16 tuổi
37,5 % tuổi em bằng 16 – 7 = 9 tuổi
Tuổi em là 9 : 37,5 x 100 = 24 tuổi
Bài 25: Nếu tăng một cạnh hình chữ nhật thêm 10% độ dài của nó và giảm cạnh kia đi 10% độ dài của nó thì diện tích hình chữ nhật thay đổi như thế nào?
Bài giải
Gọi chiều dài là a, chiều rộng là b
Diện tích hình chữ nhật ban đầu là a x b = ab
Chiều dài mới 100 % + 10% = 110 % a
Chiều rộng mới 100% -10% = 90% b
Diện tích hình chữ nhật mới 110% a x 90% b = 99% ab
Vậy diện tích đã giảm đi 100% - 99% = 1%
Bài 25: Một người bỏ ra một số vốn để đi buụn, người đú buụn chuyến thứ nhất lói ẳ số tiền. Với tiền vốn và lói, người đú buụn chuyến thứ hai bị lỗ 1/10 số vốn mới. Với số tiền cũn lại người ấy đi buụn chuyến thứ ba và lói 1/3 số tiền cũn lại. Sau hi buụn ba chuyến người ấy cú cả vốn lẫn lói là 540 triệu đồng. Tớnh số tiền vốn lỳc đầu của họ?
Bài giải
 Sau khi buụn chuyến thứ hai, người đú cú số tiền là:
540 : ( 1 + 1/3) = 405 ( triệu đồng)
Sau khi buụn chuyến thư nhất người đú cú số tiền là:
405 : ( 1- 1/10 ) = 450 ( triệu đồng )
Lỳc đầu người đú cú số tiền vốn là:
450 : ( 1 + ẳ ) = 360 ( triệu đồng)