Cách làm bài kiểm tra môn ngữ văn thi vào lớp 10 và một số đề thi ( đáp án ) vào thpt các năm

CÁCH LÀM BÀI KIỂM TRA MÔN NGỮ VĂN THI VÀO LỚP 10 VÀ MỘT SỐ ĐỀ THI 
( ĐÁP ÁN ) VÀO THPT CÁC NĂM

I/. CÁCH LÀM BÀI KIỂM TRA MÔN NGỮ VĂN THI VÀO LỚP 10.
* Cấu tạo đề thi và cách làm bài:
 Cấu trúc đề thi thường có 2 phần trắc nghiệm và tự luận 
A. Phần trắc nghiệm: Thường có từ 10 đến 12 câu mối câu có giá trị điểm 0,25 điểm.
 Khi làm bài các em đừng vội vàng mà nên tiến hành theo các bước sau:
 - Đọc kĩ yêu cầu của từng câu hỏi ( phải dành khoảng 5à 7 phút).
 - Đọc xem các câu hỏi có nội dung liên đới bắc cầu giữa câu nọ với câu kia không?
 - Xác định ý đúng bước 1 bằng cách dùng bút chì khoang nhẹ vào các ý đó.
 - Dùng phương pháp phân tích loại trừ tình huống để loại các ý trả lời gây nhiễu.
 - Khi thấy chắc chắn thìquyết định lựa chọn.
 - Nếu thấy chưa chắc chắn thì tạm dừng và chuyển xang phần tự luận để làm, làm song phần tự luận quay lại làm tiếp sẽ có quyết định khách quan hơn.
 * Khi đã qua các bước trên, thấy hoàn toàn yên tâm thì mới khoanh hoặc ghi ý lựa chọn tránh tẩy xoá hoặc đánh dấu gây nhiễu.
B. Phần tự luận: Thường có từ 3 đến 4 câu liên quan tới các kiến thức về Tiếng Việt, Tập làm văn và Tác phẩm văn học, chiếm khoảng 5 đến 7 điểm.
Câu 1: Thường là chép thuộc lòng một đoạn thơ, một bài thơ đã học trong chương trình hoặc yêu cầu tóm tắt tiểu sử tác giả hoặc tóm tắt nội dung tác phẩm văn xuôi.
 Khi làm dạng bài tập này, các em phải cần chú ý những điểm sau:
 1.1. Với câu hỏi yêu cầu chép thuộc lòng: 
 - Bình tĩnh hình dung nhớ lại tên bài thơ.
 - Xác định xem bài thơ đó của tác giả nào; đoạn thơ đó thuộc bài thơ nào? Câu thơ đầu của đoạn đó là câu gì? Bài thơ hoặc đoạn thơ đó viết theo thể thơ gì? để khi chép lại trình bày theo đúng cách trình bày của khổ thơ. 
 - Chép nháp.
 - Đọc lại.
 - Kiểm tra chính tả, dấu câu, ở bản nháp.
 - Viết vào bài làm.
* Ví dụ 1: Hãy chép thuộc lòng 4 câu thơ đầu của bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận.
Với câu hỏi này các em phải làm đảm bảo yêu cầu sau:
	- Đây là đoạn đầu tiên của bài thơ “ Đoàn thuyền đánh cá” của tác giả Huy Cận vì vậy ta phải chép như sau mới đảm bảo:

	“Mặt trời xuống biển như hòn lửa
	Sóng đã cài then đêm sập cửa
	Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
	Câu hát căng buồm cùng gió khơi”…
 ( Đoàn thuyền đánh cá-Huy Cận)

* Ví dụ 2: Hãy chép thuộc lòng 4 câu thơ miêu tả Thuý Vân trong đoạn “ Chị em Thuý Kiều” của Nguyễn Du 
- Ta khẳng định đây là đoạn thơ nằm ở giữa đoạn thơ “Chị em Thuý Kiều” của Nguyễn Du. Vì vậy ta phải chép lại đoạn thơ đó như sau:

	 … “ Vân xem trang trọng khác vời
	 Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
	Hoa cười ngọc thốt đoan trang
	 Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da”…
 (Chị em Thuý Kiều-Truyện Kiều-Nguyễn Du)

* Ví dụ 3: Hãy chép thuộc lòng 6 câu thơ cuối trong bài thơ tiếng gà trưa của nhà thơ Xuân Quỳnh.
 	- Ta khẳng định đây là đoạn cuối cùng của bài thơ tiếng gà trưa vì vậy ta phải chép như sau:

	 ... “Cháu chiến đấu hôm nay
	Vì lòng yêu tổ quốc
	Vì xóm làng thân thuộc
	Bà ơi cũng vì Bà
	Vì tiếng gà cục tác
	Ổ trứng hồng tuổi thơ”
	(Tiếng gà trưa - Xuân Quỳnh)

 1.2. Với câu hỏi thuộc dạng tóm tắt tiểu sử tác giả hoặc tóm tắt nội dung tác phẩm văn xuôi.
 Khi làm các câu hỏi thuộc dạng này các em cần viết thành một đoạn văn hoàn chỉnh, có câu chủ đề và các ý triển khai. 
 Về tiểu sử tác giả nên theo các bước sau:
 -Tên thật, tên hiệu, tên chữ, các bút danh khác (nếu có)
 -Năm sinh, năm mất (nếu có)
 -Khái quát sự nghiệp văn chương theo từng chặng
 -Khái quát phong cách nghệ thuật độc đáo hoặc nét riêng đặc sắc
 -Các tác phẩm chính (kể tên ít nhất 2 tác phẩm)
* Ví dụ 1: Tóm tắt tiểu sử nhà thơ Chế Lan Viên
 Chế Lan Viên (1920-1989) tên thật là Phan Ngọc Hoan, quê ở huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị nhưng lớn lên ở Bình Định.
 Trước Cách mạng tháng Tám 1945, Chế Lan Viên đã nổi tiếng trong phong trào Thơ mới với một hồn thơ “kỳ dị” (Hoài Thanh).
 Sau Cách mạng ông tiếp tục có nhiều tìm tòi sáng tạo, trở thành một trong những tên tuổi hàng đầu của nền thơ Việt Nam thế kỷ XX.
 Thơ Chế Lan Viên mang tính trí tuệ và triết lý sâu sắc.
 Năm 1996, ông được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
 Các tập thơ chính: Điêu tàn (1937), Hoa ngày thường – Chim báo bão (1967)…
Lưu ý, khi làm bài, nếu không nhớ tác giả quê ở huyện, xã nào thì chỉ viết tên tỉnh cũng được.
 Đối với bài tập yêu cầu tóm tắt tác phẩm văn xuôi, các em nên tóm tắt theo nhân vật chính với các chi tiết quan trọng (tránh sa vào những chi tiết vụn vặt, tản mạn).
* Ví dụ: Nhân vật kể chuyện trong Chiếc lược ngà của nhà văn Nguyễn Quang Sáng là ông Ba nhưng khi tóm tắt nên theo nhân vật chính là anh Sáu, cha bé Thu.
Câu 2 . Có 2 dạng:
 2.1. Thường yêu cầu viết một đoạn văn từ 8-10 câu theo một trong các phương pháp viết đoạn văn (diễn dịch, quy nạp…), bình luận về một câu nói, trong đó có thành phần biệt lập, khởi ngữ hoặc sử dụng phép liên kết đã học.
 Khi làm những dạng bài tập này các em nên tập trung viết đoạn văn hoàn chỉnh trước rồi sau đó thêm thành phần biệt lập, khởi ngữ hoặc phép liên kết sau.
 Khi đã hoàn thành, một yêu cầu bắt buộc là các em phải chỉ ra cụ thể, đâu là câu chủ đề, đâu là các thành phần mà đề tài yêu cầu.
 Đề bài thường ra những câu tục ngữ hoặc danh ngôn mang tính triết lý như “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn”, “ Không thầy đố mày làm nên”, “Không có việc gì khó – Chỉ sợ lòng không bền – Đào núi và lấp biển – Quyết chí ắt làm nên”…
 Khi bình luận những câu như vậy, các em nên theo các bước sau:
 -Giới thiệu câu tục ngữ, danh ngôn (trích nguyên văn)
 -Giải thích
 -Đánh giá đúng sai
 -Bình luận mở rộng: liên hệ thực tế, liên hệ bản thân…
 -Rút ra ý nghĩa của câu danh ngôn, tục ngữ
* Ví dụ: Viết một đoạn văn ngắn (8-10 câu) nêu suy nghĩ của em về lời dạy của Bác Hồ: “Học hỏi là một việc phải tiếp tục suốt đời”. Trong đó có 2 thành phần biệt lập, 1 phép liên kết đã học.
Bài làm: 
 Hồ Chủ Tịch, vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, đã để lại nhiều câu nói nổi tiếng có giá trị như những lời răn dạy. Có lẽ không ai là không biết câu: “Học hỏi là một việc phải tiếp tục suốt đời”. Học hỏi có nghĩa là tiếp thu tri thức mà nhân loại từ sách vở, từ cuộc sống, từ những người xung quanh ta. Học hỏi là một quá trình lâu dài chứ không thể trong một thời gian ngắn bởi vậy Bác Hồ nói đó là việc phải tiếp tục suốt đời, không ngừng nghỉ, không mệt mỏi. Tri thức nhân loại thì vô tận và mỗi giây mỗi phút trôi qua là bao tri thức mới được ra đời. Nếu không liên tục học hỏi thì chúng ta sẽ nhanh chóng bị lạc hậu. Học phải đi đôi với hỏi để hiểu sâu sắc kiến thức, biến tri thức thành của mình chứ không phải là sự tiếp nhận thụ động. Câu nói của Bác ra đời đã lâu nhưng đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Mỗi người Việt Nam phải học theo lời dạy của Người để không ngừng tiến bộ. Và bản thân Hồ Chủ Tịch cũng là tấm gương sáng ngời của một con người suốt đời học hỏi.
 Sau đó phải ghi rõ:
vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam: là thành phần biệt lập, thành phần phụ chú.
có lẽ: thành phần biệt lập, thành phần tình thái
và: phép liên kết, phép nối
 2.2. Phân tich giá trị sử dụng của các phép tu từ, từ loại trong đoạn văn hoặc đoạn thơ.
 Khi làm đề này các em cần:
 - Đọc kĩ đoạn thơ đó, nhớ, và ghi vào bài làm: Đoạn thơ đó năm ở bài thơ nào? của tác giả nảo? nội dung của bài thơ đó nói về vấn đề gì? nghệ thuật chủ đạo của bài thơ là gì?
 - Ghi ra nháp các tín hiệu nghệ thuật sử dụng trong các câu thơ đó, xác định xem phép tu từ hoặc từ loại nào là chủ công làm toát lên nội dung của đoạn thơ đó.
 - Ghi rõ các từ ngữ biểu hiện các phép tu từ đó
 - Tác dụng của các phép tu từ, từ loại, cách hiệp vần trong các câu thơ đó là gì đối với cảnh, nhân vật trữ tình và với toàn bộ bài thơ và trong việc thể hiện cảm xúc của tác giả
 - Đọc lại nháp nếu thấy yên tâm và tin tưởng thì chép vào bài làm. Còn nếu chưa yên tâm thì tạm dừng ở mức làm nháp. chuyển sang làm các phần tiếp theo và sẽ làm tiếp sau khi đã hoàn thành các phần khác của bài làm.
* Ví dụ: Nêu tác dụng của việc sử dụng từ láy trong những câu thơ sau: 
Nao nao dòng nước uốn quanh,Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.Sè sè nấm đất bên đường,Rầu rầu ngọn cỏ nửa vàng nửa xanh.
Chúng ta phải làm như sau:
	 -Đây là 4 câu thơ trong đoạn “Cảnh ngày xuân” trích truyện Kiều của Nguyễn Du. 4 câu thơ đã sử dụng các từ láy như: nao nao, nho nhỏ, sè sè, rầu rầu. trong đó các từ láy “nao nao, rầu rầu” là các từ láy góp phần quan trọng tạo nên sắc thái cảnh vật và tâm trạng con người.
 - Việc sử dụng từ láy đó có tác dụng trong đoạn thơ, cụ thể là:
	+ Các từ láy nao nao, rầu rầu là những từ láy vốn thường được dùng để diễn tả tâm trạng con người. 
	+ Trong đoạn thơ, các từ láy nao nao, rầu rầu chẳng những biểu đạt được sắc thái cảnh vật (từ nao nao: góp phần diễn tả bức tranh mùa xuân thanh nhẹ với dòng nước lững lờ trôi xuôi trong bóng chiều tà; từ rầu rầu: gợi sự ảm đạm, màu sắc úa tàn của cỏ trên nấm mộ Đạm Tiên) mà còn biểu lộ rõ nét tâm trạng con người (từ nao nao: thể hiện tâm trạng bâng khuâng, luyến tiếc, xao xuyến về một buổi du xuân, sự linh cảm về những điều sắp xảy ra - Kiều sẽ gặp nấm mộ Đạm Tiên, gặp Kim Trọng; từ rầu rầu: thể hiện nét buồn, sự thương cảm của Kiều khi đứng trước nấm mồ vô chủ). 
	+ Được đảo lên đầu câu thơ, các từ láy trên có tác dụng nhấn mạnh tâm trạng con người - dụng ý của nhà thơ. Các từ láy nao nao, rầu rầu đã làm bật lên nghệ thuật tả cảnh đặc sắc trong đoạn thơ: cảnh vật được miêu tả qua tâm trạng con người, nhuốm màu sắc tâm trạng con người.  
Câu 3 ( 5 điểm ): Thường yêu cầu phân tích thơ hoặc phân tích nhân vật trong tác phẩm văn xuôi.
Yêu cầu bắt buộc là trước khi thi, các em phải đọc kỹ SGK 
Đọc Kết quả cần đạt để biết những đơn vị kiến thức cần nắm
Đọc kỹ văn bản tác phẩm: đối với thơ, yêu cầu thuộc lòng, với văn xuôi thì phải nhớ 
các chi tiết và tóm tắt lại được.
Đọc chú thích để hiểu về tác giả và hoàn cảnh sáng tác tác phẩm.
Đọc chú thích để hiểu từ khó (đặc biệt là điển tích, điển cố, từ khó trong văn học cổ, những từ địa phương…)
         Xem lại Đọc – hiểu văn bản và trả lời lại các câu hỏi.
         Nhớ kỹ phần ghi nhớ.
 Đối với dạng bài phân tích một đoạn thơ hoặc một đoạn trích thì phải nhắc lại vị trí của đoạn, khi phân tích phải đặt trong chỉnh thể tác phẩm để hiểu hơn đoạn trích.
 Khi đề bài yêu cầu phân tích nhân vật hoặc những vấn đề liên quan đến nội dung, các em cũng phải nhắc đến những yếu tố nghệ thuật mà tác giả sử dụng để chuyển tải nội dung (nghệ thuật xây dựng tình huống truyện, nghệ thuật miêu tả nhân vật…)
 Về thời gian làm bài, các em cần phân bố thời gian hợp lý cho các câu. Không nên mất quá nhiểu thời gian cho câu ít điểm, đến khi làm câu nhiều điểm hơn lại không còn thời gian.
 Tránh tình trạng làm bài “đầu voi, đuôi chuột” sự phân bố thời gian không hợp lý.
 Sự cẩu thả trong một bài văn rất dễ đem lại sự phản cảm cho người chấm, dù bài làm tốt. 
 Vì vậy, chữ các em có thể không đẹp nhưng phải dễ nhìn và trình bày sạch sẽ.
 Nên làm dàn ý trước khi viết bài để bài làm không bị lộn xộn, thiếu ý.
 Hãy viết văn giản dị, trong sáng. Tránh diễn đạt quá cầu kỳ, hoa mỹ bởi rất dễ sa vào sáo rỗng.


MỘT SỐ ĐỀ THI ( ĐÁP ÁN ) VÀO THPT CÁC NĂM

KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT (ĐỀ SỐ 1)
Môn: NGỮ VĂN
 Thời gian làm bài: 120 phút

Câu 1: (2 điểm) 
1.1 Hãy kể tên các kiểu văn bản trong chương trình Ngữ văn trung học cơ sở.
1.2 Ở lớp 9, em đã học các văn bản nghị luận nào? (Nêu tên văn bản và tác giả) 
Câu 2: (3 điểm) 
 Cho đoạn văn sau: 
“ Mưa mùa xuân xôn xao, phơi phới. Những hạt mưa bé nhỏ, mềm mại, rơi mà như nhảy nhót. Hạt nọ tiếp hạt kia đan xuống mặt đất (...). Mặt đất đã kiệt sức bỗng thức dậy, âu yếm đón lấy nhữ iọt mưa ấm áp, trong lành. Đất trời lại dịu mềm, lại cần mẫn tiếp nhựa cho cây cỏ. Mưa mùa xuân đã mang lại cho chúng cái sức sống ứ đầy, tràn lên các nhánh lá mầm non. Và cây trả nghĩa cho mưa bằng cả mùa hoa thơm trái ngọt.” 
 ( Tiếng mưa - Nguyễn Thị Thu Trang)
2.1 Xác định và nêu ngắn gọn tác dụng của các biện pháp tu từ từ vựng được dùng trong đoạn văn trên.
2.2 Chỉ rõ tính liên kết của đoạn văn.
 Câu 3: (5 điểm) 
3.1 Tóm tắt đoạn trích truyện ngắn “Chiếc lược ngà” (Nguyễn Quang Sáng) trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 9 bằng một đoạn văn dài không quá mười hai dòng giấy thi.
3.2 Phân tích tình cảm cha con của ông Sáu và bé Thu. 
 Từ câu chuyện, em rút ra được cho mình bài học gì?


HƯỚNG DẪN CHẤM
Câu 1: (2 điểm) 
1.1 Kể tên các kiểu văn bản trong chương trình Ngữ văn trung học cơ sở: (1 điểm)
- Văn bản tự sự
- Văn bản miêu tả
- Văn bản biểu cảm
- Văn bản thuyết minh
- Văn bản nghị luận
- Văn bản điều hành (hành chính - công vụ)
* Cho điểm:
+ HS kể đủ 6 kiểu văn bản : 1 điểm
+ HS kể 4-5 kiểu văn bản : 0,75 điểm
+ HS kể 3 kiểu văn bản : 0,5 điểm
+ HS kể 1-2 kiểu văn bản : 0,25 điểm
1.2 Nêu tên các văn bản nghị luận đã học ở lớp 9 (có tên tác giả): (1 điểm)
- Bàn về đọc sách (Chu Quang Tiềm)
- Tiếng nói của văn nghệ (Nguyễn Đình Thi)
- Chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới (Vũ Khoan)
- Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten (Hi-pô-lit Ten)
* Cho điểm: Tính điểm riêng cho tên văn bản (0,5 điểm) và tên tác giả (0,5 điểm); không tính điểm nếu gán nhầm lẫn tên tác giả cho văn bản :
+ HS nêu đúng 4 tên : 0,5 điểm
+ HS nêu đúng 1-3 tên : 0,25 điểm
Câu 2: (3 điểm) 
2.1 Xác định và nêu ngắn gọn tác dụng của các biện pháp tu từ từ vựng: (1,5 điểm)
- Phép nhân hóa (0,25 điểm) làm cho các yếu tố thiên nhiên (mưa, đất trời, cây cỏ)(0,25 điểm) trở nên có sinh khí, có tâm hồn.(0,25 điểm)
- Phép so sánh (0,25 điểm ) làm cho chi tiết, hình ảnh (những hạt mưa) (0,25 điểm) trở nên cụ thể, gợi cảm.(0,25 điểm)
2.2 Chỉ rõ tính liên kết của đoạn văn: (1,5 điểm)
- Liên kết nội dung:(0,75 điểm) 
+ Các câu trong đoạn cùng phục vụ chủ đề của đoạn (0,25 điểm) là: miêu tả mưa mùa xuân và sự hồi sinh của đất trời. (0,25 điểm)
+ Các câu trong đoạn được sắp xếp theo một trình tự hợp lý. (0,25 điểm)
- Liên kết hình thức: (0,75 điểm)
+ Phép lặp: mưa mùa xuân, mưa, mặt đất
+ Phép đồng nghĩa, liên tưởng: mưa, hạt mưa, giọt mưa; mặt đất, đất trời; cây cỏ, cây, nhánh lá mầm non, hoa thơm trái ngọt
+ Phép thế: cây cỏ - chúng
+ Phép nối: và
* Cho điểm:
+ HS xác định đúng, có dẫn chứng 4 phép liên kết : 0,75 điểm
+ HS xác định đúng, có dẫn chứng 2-3 phép liên kết : 0,5 điểm
+ HS xác định đúng, có dẫn chứng 1 phép liên kết : 0,25 điểm
Câu 3: (5 điểm) 
3.1.Tóm tắt đoạn trích truyện ngắn “Chiếc lược ngà”(Nguyễn Quang Sáng) (1 điểm)
- Hình thức: Đoạn văn dài không quá 12 dòng giấy thi. (0,25 điểm)
- Nội dung: Nêu được cốt truyện, nhân vật và các tình tiết chính (0,75 điểm)
3.2. Phân tích tình cảm cha con của ông Sáu và bé Thu, từ đó rút ra bài học: (4 điểm)
■ Yêu cầu về kỹ năng:
- Bài làm có đủ ba phần: Mở - Thân - Kết.
- Bài làm thể hiện kỹ năng nghị luận về một vấn đề trong tác phẩm văn học.
- Bố cục chặt chẽ; luận điểm mạch lạc, lý lẽ xác đáng, dẫn chứng chính xác, chọn lọc; suy nghĩ chân thành; diễn đạt trôi chảy, bài sạch sẽ, chữ rõ ràng.
■ Yêu cầu về kiến thức:
● Phân tích tình cảm cha con của ông Sáu và bé Thu: (3,5 điểm)
- Có thể phân tích vấn đề theo hai nhân vật chính (Ông Sáu và bé Thu).
- Cũng có thể phân tích theo hai tình huống truyện (Cuộc gặp gỡ sau 8 năm xa cách của hai cha con và sự kiện ông Sáu làm chiếc lược ngà ở khu căn cứ).
- Sau đây là các ý trọng tâm cần làm rõ:
+ Sự bộc lộ tình cảm mạnh mẽ, nồng nhiệt của bé Thu đối với cha, mặc dù trước đó em cố tình xa cách, cứng đầu, ương ngạnh.(1,25 điểm )
+ Sự thể hiện tình cảm sâu sắc, thiết tha của ông Sáu đối với con, đặc biệt qua kỷ vật “chiếc lược ngà”- biểu hiện của tình cha con cao đẹp.(1,75 điểm)
+ Để diễn tả tình cha con sâu nặng, xúc động, thiêng liêng trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh, Nguyễn Quang Sáng đã xây dựng thành công: tình huống truyện bất ngờ, hợp lý; hệ thống nhân vật chân thực, tự nhiên; ngôn ngữ tác phẩm đặc sắc, đậm chất Nam bộ.(0,5 điểm)
 ● Bài học rút ra từ câu chuyện: (0,5 điểm)
Học sinh có thể nêu nhiều bài học khác nhau, trong đó các ý cơ bản là:
+ Tình cảm cha con nói riêng, tình cảm gia đình nói chung là tình cảm quý báu, mỗi người cần biết trân trọng, giữ gìn, phát huy.
+ Con người phải sống và làm việc sao cho xứng đáng với các tình cảm cao quý đó.
+ Đây cũng là truyền thống đạo lý của dân tộc, cần kế thừa và gìn giữ.
...
♦ Chú ý: - Giám khảo cho điểm các ý về yêu cầu nội dung kiến thức trên cơ sở gắn liền với yêu cầu về kỹ năng.
 - Trong phần“Phân tích tình cảm cha con...”, giám khảo không cho quá 0,5 điểm nếu học sinh sa vào kể chuyện.


§Ò thi tuyÓn sinh líp 10 THPT (ĐỀ SỐ 2)
M«n thi : Ng÷ v¨n
 N¨m häc 2008 - 2009 
 Thêi gian lµm bµi: 120 phót(kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò)

 
 I. PhÇn tr¾c nghiÖm: (Mçi c©u ®óng 0,25 ®iÓm, tæng 3,0 ®iÓm)
 Ghi l¹i ch÷ c¸i cña c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt:
 1. T¸c phÈm Lµng cña nhµ v¨n Kim L©n ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i nµo?
 A. TiÓu thuyÕt C. Håi kÝ
 B. TruyÖn ng¾n D. Tuú bót
 2. TruyÖn ng¾n Lµng viÕt theo ®Ò tµi g×?
 A. Ng­êi trÝ thøc C. Ng­êi n«ng d©n
 B. Ng­êi phô n÷ D. Ng­êi lÝnh
 3.T¸c gi¶ ®· ®Æt «ng Hai vµo mét t×nh huèng nh­ thÕ nµo ®Ó «ng tù béc lé tÝnh c¸ch cña m×nh?
 A. ¤ng Hai kh«ng biÕt ch÷, ph¶i ®i nghe, nhê ng­êi kh¸c ®äc.
 B. Tin lµng «ng theo giÆc mµ t×nh cê «ng nghe ®­îc tõ nh÷ng ng­êi t¶n c­.
 C. Bµ chñ nhµ hay nhßm ngã, nãi bãng giã vî chång «ng Hai. 
 D. ¤ng Hai lóc nµo còng nhí tha thiÕt c¸i lµng Chî DÇu cña m×nh.
 4. Môc ®Ých cña viÖc «ng Hai trß chuyÖn víi ®øa con ót lµ g×?
 A. §Ó tá lßng yªu th­¬ng mét c¸ch ®Æc biÖt ®øa con ót cña m×nh.
 B. §Ó cho bít c« ®¬n vµ buån ch¸n v× kh«ng cã ai ®Ó nãi chuyÖn.
 C. §Ó thæ lé nçi lßng vµ lµm v¬i bít nçi buån khæ
 D. §Ó mong con hiÓu nçi lßng «ng.
 5. Dßng nµo d­íi ®©y nãi ®Çy ®ñ nhÊt vÒ tÝnh c¸ch cña «ng Hai trong t¸c phÈm.
 A. Yªu vµ tù hµo vÒ lµng quª cña m×nh.
 B. C¨m thï giÆc T©y vµ nh÷ng kÎ theo T©y lµm ViÖt gian.
 C. Thuû chung víi kh¸ng chiÕn, víi c¸ch m¹ng vµ l·nh tô.
 D. C¶ A,B, C ®Òu ®óng.
 6. T©m lý cña nh©n vËt chÝnh trong t¸c phÈm ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ b»ng c¸ch nµo?
 A. B»ng hµnh ®éng, cö chØ B. B»ng nh÷ng lêi nãi ®éc tho¹i
 C. B»ng nh÷ng lêi nãi ®èi tho¹i D. C¶ A, B, C ®Òu ®óng.
 7. NhËn ®Þnh nµo nãi ®óng nhÊt c¸c lo¹i ng«n ng÷ ®­îc sö dông trong truyÖn Lµng?
 A. Ng«n ng÷ ®èi tho¹i cña nh©n vËt.
 B. Ng«n ng÷ ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m cña nh©n vËt.
 C. Ng«n ng÷ trÇn thuËt 
 D. C¶ A, B, C ®Òu ®óng.
 8. §o¹n v¨n: “Nh×n lò con, tñi th©n, n­íc m¾t «ng l·o cø giµn ra. Chóng nã còng lµ trÎ con lµng ViÖt gian ®Êy ­? Chóng nã còng bÞ ng­êi ta rÎ róng h¾t hñi ®Êy ­? Khèn n¹n, b»ng Êy tuæi ®Çu…” sö dông h×nh thøc nghÖ thuËt nµo?
 A. §èi tho¹i C. §éc tho¹i néi t©m
 B. §éc tho¹i D. Kh«ng sö dông h×nh thøc nµo trªn.
 9. Dßng nµo nªu ®óng c¸c tõ ®Þa ph­¬ng ®­îc dïng trong truyÖn Lµng:
 A. Bùc cöa, thÇy, (ch¼ng cã g×) sÊt, trÇu
 B. Bùc cña, trÇu, thÇy
 C. TrÇu, bùc cöa, thÇy
 D. ThÇy, bùc cöa, (ch¼ng cã g×) sÊt, trÇu
 10. Dßng nµo nªu nhËn xÐt kh«ng phï hîp víi nh÷ng nÐt ®Æc s¾c nghÖ thuËt cña t¸c phÈm?
 A. X©y dùng t×nh huèng t©m lý ®Æc s¾c.
 B. Miªu t¶ sinh ®éng diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt.
 C. Sö dông chÝnh x¸c ng«n ng÷ nh©n vËt quÇn chóng.
 D. Giäng v¨n giµu mµu s¾c tr÷ t×nh, biÓu c¶m.
 11. C©u nµo sau ®©y lµ lêi ®èi tho¹i:
 A. – Cha mÑ tiªn s­ nhµ chóng nã!
 B. – Hµ, n¾ng gím, vÒ nµo
 C. Chóng nã còng lµ trÎ con lµng ViÖt gian ®Êy ­
 D. ¤ng l·o vê vê ®øng l¶ng ra chç kh¸c, råi ®i th¼ng.
 12. Qua truyÖn ng¾n Lµng cã thÓ thÊy nhµ v¨n Kim L©n lµ ng­êi nh­ thÕ nµo?
 A. Am hiÓu s©u s¾c con ng­êi vµ thÕ giíi tinh thÇn cña con ng­êi, ®Æc biÖt lµ ng­êi n«ng d©n.
 B. Yªu thiÕt tha lµng quª ®Êt n­íc, thuû chung víi kh¸ng chiÕn vµ c¸ch m¹ng.
 C. C¨m thï giÆc Ph¸p vµ nh÷ng kÎ lµm ViÖt gian.
 D. C¶ A, B, C ®Òu ®óng.
 II. PhÇn tù luËn: (7 ®iÓm).
 Tr×nh bµy nh÷ng c¶m nhËn cña m×nh vÒ t×nh c¶m cha con s©u s¾c trong hoµn c¶nh Ðo le cña hai nh©n vËt ¤ng S¸u vµ bÐ Thu qua ®o¹n trÝch ®· häc trong truyÖn ng¾n ChiÕc l­îc ngµ cña nhµ v¨n nguyÔn Quang S¸ng.

 H­íng dÉn chÊm 
 
 I. PhÇn tr¾c nghiÖm: ( 3 ®iÓm) Mçi c©u 0,25 ®iÓm. 
C©u
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
§¸p ¸n
B
C
C
C
D
D
D
C
D
D
B
D
 


 II. PhÇn tù luËn: (7 ®iÓm)
 1. Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng:
 - §óng ph­¬ng ph¸p t¹o lËp mét v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn.
 - HiÓu ®óng yªu cÇu cña ®Ò bµi: Tr×nh bµy nh÷ng c¶m nhËn cña m×nh vÒ t×nh c¶m cha con s©u s¾c trong hoµn c¶nh Ðo le cña hai nh©n vËt ¤ng S¸u vµ bÐ Thu qua ®o¹n trÝch ®· häc trong truyÖn ng¾n ChiÕc l­îc ngµ cña nhµ v¨n nguyÔn Quang S¸ng.
 - Nh÷ng c¶m nhËn cña thÝ sinh cÇn ph¶i xuÊt ph¸t tõ cèt truyÖn, nh©n vËt chi tiÕt t×nh tiÕt…
 - KÜ n¨ng hµnh v¨n c¸ch c¶m thô t¸c phÈm.
 2. Yªu cÇu vÒ néi dung:
 ThÝ sinh cã thÓ cã nhiÒu c¸ch diÔn ®¹t miÔn lµ ®¶m b¶o nh÷ng néi dung sau:
 * Nãi qua vÒ néi dung cña t¸c phÈm vµ chØ râ hai t×nh huèng:
 - T×nh huèng thø nhÊt: ¤ng S¸u kh¸t khao vÒ gÆp con nh­ng bÐ Thu kiªn quyÕt kh«ng nhËn cha.Khi gÆp th× cha ®· ®i.
 - T×nh huèng thø hai: ¤ng S¸u lµm L­îc ngµ tÆng con, nh­ng «ng ®· hi sinh khi ch­a kÞp trao cho con.
 * Nh÷ng biÓu hiÖn cña t×nh cha con:
 - Nh©n vËt Thu lµ nh÷ng cö chØ lêi nãi khi gÆp cha vµ khi nhËn cha(chän nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu xóc ®éng)
 - Nh©n vËt «ng S¸u: t©m tr¹ng, th¸i ®é, hµnh ®éng víi con.
 * ThÝ sinh c¶m nhËn ®­îc t×nh cha con c¶m ®éng trong hoµn c¶nh eo le cña thêi k× chiÕn tranh. T×nh huèng ®­a ra rÊt phï hîp, hÊp dÉn. Tõ c©u chuyÖn nµy rót ra bµi häc cho b¶n th©n.
 3. §¸p ¸n biÓu ®iÓm:
 - §iÓm 5- 6: §¸p øng ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu trªn, diÔn ®¹t tèt cã c¶m nhËn s©u s¾c. Cßn mét vµi sai xãt trong diÔn ®¹t.
 - §iÓm 4-3: §¸p øng 2/3 yªu cÇu trªn, diÔn ®¹t cßn mét vµi sai xãt.
 
ĐỀ TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT(ĐỀ SỐ 3)
MÔN: NGỮ VĂN NĂM HỌC 2007-2008
 Thêi gian lµm bµi: 120 phót(kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò)
Phần I: ( 7 điểm ) Cuộc đời Chủ tịch Hồ Chí Minh là nguồn cảm hứng vô tận cho sáng tạo nghệ thuật. Mở đầu tác phẩm của mình, một nhà thơ viết:
"Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác...Và sau đó, tác giả thấy:...Bác nằm trong giấc ngủ bình yênGiữa một vầng trăng sáng dịu hiềnVẫn biết trời xanh là mãi mãiMà sao nghe nhói ở trong tim!..."
Câu 1: Những câu thơ trên trích trong tác phẩm nào? Nêu tên tác giả và hoàn cảnh ra đời của bài thơ ấy.Câu 2: Từ những câu đã dẫn kết hợp với những hiểu biết của em về bài thơ, hãy cho biết cảm xúc trong bài được biểu hiện theo trình tự nào? Sự thật là Người đã ra đi nhưng vì sao nhà thơ vẫn dùng từ thăm và cụm từ giấc ngủ bình yên?Câu 3: Dựa vào khổ thơ trên, hãy viết một đoạn văn khoảng 10 câu theo phép lập luận quy nạp (có sử dụng phép lặp và có một câu chứa thành phần phụ chú) để làm rõ lòng kính yêu và niềm xót thương vô hạn của tác giả đối với Bác khi vào trong lăng.Câu 4: Trăng là hình ảnh xuất hiện nhiều trong thi ca. Hãy chép chính xác một câu thơ khác đã học có hình ảnh trăng và ghi rõ tên tác giả, tác phẩm.Phần II: (3 điểm) Từ một truyện dân gian, bằng tài năng và sự cảm thương sâu sắc, Nguyễn Dữ đã viết thành Chuyện người con gái Nam Xương. Đây là một trong những truyện hay nhất được rút từ tập Truyền kì mạn lục.Câu 1: Giải thích ý nghĩa nhan đề Truyền kì mạn lục.Câu 2: Trong Chuyện người con gái Nam Xương, lúc vắng chồng, Vũ Nương hay đùa con, chỉ vào bóng mình mà bảo là cha Đản. Chi tiết đó đã nói lên điều gì ở nhân vật này? Việc tác giả đưa vào cuối truyện yếu tố kỳ ảo nói về sự trở về chốc lát của Vũ Nương có làm cho tính bi kịch của tác phẩm mất đi không? Vì sao?

HƯỚNG DẪN CHẤM
Phần 1: (7 điểm)Câu 1: Đoạn thơ trên được trích trong bài Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương. Bài thơ được viết năm 1976, sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ kết thúc, đất nước thống nhất, Lăng Hồ Chủ tịch vừa khánh thành. Viễn Phương ra thăm miền Bắc, vào lăng viếng Bác.Câu 2: Cảm xúc trong bài thơ được biểu hiện theo trình tự từ ngoài vào trong, rồi lại trở ra ngoài, hợp với thời gian một chuyến viếng lăng Bác.- Từ "thăm" thể hiện tình cảm của nhà thơ đối với Bác vừa kính yêu, vừa gần gũi.- Cụm từ "giấc ngủ bình yên" là một cách nói tránh, nói giảm nhằm miêu tả tư thế ung dung thanh thản của Bác - vị lãnh tụ cả đời lo cho dân, cho nước, có đêm nào yên giấc nay đã có được giấc ngủ bình yên.Câu 3: Đoạn văn viết cần đạt được những yêu cầu sau:- Bám sát nội dung khổ thơ: phân tích được hình ảnh của Bác được miêu tả trong tư thế ung dung thanh thản, thấy được cảm xúc trào dâng của nhà thơ khi đứng trước Bác.- Không viết quá dài hoặc quá ngắn so với yêu cầu 10 câu của đề. Trình tự nghị luận là qui nạp, có sử dụng phép lặp và một thành phần phụ chú.Câu 4: Một bài thơ có nhắc đến trăng, ví dụ như Ánh trăng của Nguyễn Duy"Trăng cứ tròn vành vạnh/ kể chi người vô tình/ ánh trăng im phăng phắc/ đủ cho ta giật mình". Hay "Đầu súng trăng treo" trong Đồng chí của Chính Hữu...Phần 2: (3 điểm)Câu 1: Truyền kỳ mạn lục: ghi chép tản mạn những điều kỳ lạ vẫn được lưu truyền.Câu 2: Chi tiết Vũ Nương chỉ cái bóng của mình rồi nói với đứa con là Cha Đản chứng tỏ:- Vũ Nương là một người mẹ rất thương con, không muốn cho con thiếu thốn tình cảm của cha.- Vũ Nương là một người vợ thủy chung với chồng,