Chuyên đề Đề thi lần thứ ba lớp 10 môn ngữ văn năm học 2010 - 2011 Trường THPT Vĩnh Yên

Së GD&§T VÜnh Phóc
Tr­êng THPT VÜnh Yªn
————

®Ò thi CHUY£N §Ò lÇn thø ba líp 10 
m«n Ng÷ v¨n
N¨m häc 2010 - 2011
Thêi gian lµm bµi: 150 phót, (kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò)
—————

§Ò bµi

 I. PhÇn chung:(4 ®iÓm)
 C©u 1 
 Về mối quan hệ giữa nội dung và hình thức, nhân dân ta nêu rõ quan điểm:
Tốt gỗ hơn tốt nước sơn.
Em hãy trình bày hiểu biết của mình về câu tục ngữ trên. 
II. PhÇn riªng: ( 6 ®iÓm)
 C©u 2 a : Dµnh cho häc sinh líp 10A6
 Cảm nhận của em về quan niệm sống và vẻ đẹp nhân cách Nguyễn Bỉnh Khiêm qua bài thơ Nhàn.
 Một mai, một cuốc, một cần câu,
 Thơ thẩn dầu ai vui thú nào.
 Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ,
 Người khôn người đến chốn lao xao.
 Thu ăn măng trúc đông ăn giá,
 Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao.
 Rượu, đến cội cây, ta sẽ uống,
 Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao.
 ( Theo Ngữ văn 10, trang 129,NXB GD-2006)

 C©u 2 b: Dµnh cho häc sinh líp 10A7 
 Cảm nhận của em về bức tranh thiên nhiên và tâm hồn Nguyễn Trãi qua bài Cảnh ngày hè.
 Rồi hóng mát thuở ngày trường,
 Hòe lục đùn đùn tán rợp giương.
 Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ,
 Hồng liên trì đã tiễn mùi hương.
 Lao xao chợ cá làng ngư phủ,
 Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương.
 Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng,
 Dân giàu đủ khắp đòi phương.
 ( Theo Ngữ văn 10, trang 118,NXB GD-2006)

—HÕt—

C¸n bé coi thi kh«ng gi¶i thÝch g× thªm .
 Thí sinh không được sử dụng tài liệu và sách giáo khoa.

Hä tªn thÝ sinh ..........................................................Sè b¸o danh ............


HƯỚNG DẪN CHẤM 
CHUY£N §Ò LÇN THø ba LíP 10 - m«n Ng÷ v¨n
------------
I. PhÇn chung (4 ®iÓm)
 C©u 1: 
VÒ kÜ n¨ng: HiÓu ®óng yªu cÇu cña ®Ò bµi. BiÕt c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn x· héi, bè côc râ rµng, diÔn ®¹t dÔ hiÓu; kh«ng m¾c lçi ng÷ ph¸p, chÝnh t¶ vµ dïng tõ. Cô thÓ cÇn nªu ®­îc mét sè ý nh­ sau :
VÒ néi dung
Tèt gç lµ chÊt l­îng c©y gç cøng, ch¾c, dïng lµm ®­îc nhiÒu viÖc. Tèt gç lµ c©y gç cã gi¸ trÞ sö dông l©u bÒn. N­íc s¬n lµ dung dÞch mµu tæng hîp dïng che phñ kÝn bªn ngoµi th©n gç võa ®Ó trang trÝ cho ®Ñp l¹i võa ®Ó b¶o qu¶n c©y gç. Ng­êi x­a coi träng chÊt l­îng c©y gç h¬n lµ mµu s¾c trang trÝ bªn ngoµi. 
Nh©n d©n kh«ng phñ nhËn gi¸ trÞ lµm cho gç ®Ñp vµ bÒn l©u cña n­íc s¬n. N­íc s¬n còng tèt nh­ng kh«ng tèt b»ng chÊt l­îng cña gç.
ý nghÜa s©u s¾c liªn t­ëng: Nh©n d©n lu«n ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ thùc cña mäi vÊn ®Ò, gi¸ trÞ chÊt l­îng bªn trong, gi¸ trÞ ®Ých thùc cña sù vËt h¬n nh÷ng vÎ ®Ñp h×nh thøc bªn ngoµi. Con ng­êi còng vËy, b¶n chÊt nh©n c¸ch, ®¹o ®øc, c¸ch c­ xö còng nh­ t©m hån mçi ng­êi quan träng h¬n nhan s¾c vµ vÎ ®Ñp bªn ngoµi. Ng­êi cã phÈm chÊt tèt l¹i cã vÎ ®Ñp hÊp dÉn lu«n lµ ng­êi tuyÖt vêi nhÊt. Ng­êi chØ ch¨m chót cho vÎ ®Ñp bªn ngoµi, kh«ng tu d­ìng ®¹o ®øc trë thµnh ng­êi ®¸ng chª tr¸ch nhÊt. Ng­êi häc sinh cÇn häc tËp, t­ d­ìng th­êng xuyªn ®Ó tr­ëng thµnh, ®Ó hoµn thiÖn c¶ vÒ nh©n c¸ch c¶ vÒ vÎ ®Ñp h×nh thóc. PhÊn ®Êu thµnh ng­êi toµn diÖn lµ môc tiªu cña nh©n lo¹i.
c. Thang ®iÓm:
 - §iÓm 4 : §¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu nªu trªn, v¨n viÕt cã c¶m xóc, dÉn chøng chän läc phong phó, diÔn ®¹t trong s¸ng. Cã thÓ cßn cã mét vµi sai sãt nhá.
	 - §iÓm 2 : §¸p øng ®­îc kho¶ng 1/2 yªu cÇu nªu trªn, dÉn chøng ch­a ®Çy ®ñ nh­ng lµm râ ®­îc yªu cÇu, diÔn ®¹t dÔ hiÓu. Cã thÓ cßn m¾c mét vµi sai sãt.
	 - §iÓm 0 : Kh«ng hiÓu ®Ò, sai l¹c c¶ vÒ néi dung vµ ph­¬ng ph¸p.
 II. PhÇn riªng (6 ®iÓm)
1/ VÒ kü n¨ng:
HiÓu ®óng yªu cÇu cña ®Ò bµi. BiÕt c¸ch lµm bµi nghÞ luËn v¨n häc, bè côc râ rµng, kÕt cÊu hîp lÝ, diÔn ®¹t tèt; kh«ng m¾c c¸c lçi chÝnh t¶, dïng tõ, ng÷ ph¸p.
	2/ VÒ néi dung :
	Häc sinh cã thÓ s¾p xÕp tr×nh bµy theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau ®«i chç cã thÓ cã nh÷ng c¶m nhËn riªng miÔn lµ ph¶i b¸m s¸t vµ hiÓu ®óng t¸c phÈm. §¹i ý cÇn lµm næi bËt ®­îc: 
C©u 2 a: Dµnh cho häc sinh líp 10A6 
 * Vẻ đẹp cuộc sống : 
 - Câu 1,2: Cuộc sống chất phác, nguyên sơ. Nguyễn Bỉnh Khiêm về sống giữa thôn quê với tâm trạng ung dung, thanh thản.
 - Câu 5,6: Cuộc sống giản dị đạm bạc mà thanh cao 
 + Đạm bạc ở những thức ăn quê mùa, dân dã như măng trúc, giá đỗ. Đạm bạc ở cách sinh hoạt: tắm hồ, tắm ao như bao nhiêu người dân quê khác.
 + Thanh cao trong sự trở về với tự nhiên, mùa nào thức ấy. Hai câu thơ như một bộ tranh tứ bình về cảnh sèng sinh hoạt với 4 mùa: xuân, hạ, thu, đông, có mùi vị, hương sắc, b×nh dÞ, kh«ng ån µo, kh«ng ¶m ®¹m .
 * Vẻ đẹp nhân cách: 
 - Câu 3,4: Trở về với thiên nhiên, hoà hợp với thiên nhiên, thoát ra ngoài vòng ganh đua với danh lợi. T­ t­ëng sèng nhµn gi÷a thiªn nhiªn hoa l¸, gi÷ khÝ tiÕt nhµ nho nh­ng kh«ng trèn tr¸nh, kh«ng buån ch¸n trë thµnh quan ®iÓm sèng ®Ñp ®­îc nhiÒu nhµ nho cã nh©n c¸ch chän lùa.
 - Câu 7,8: Xem công danh, của cải, quyền quý chỉ là giấc chiêm bao. Ng­êi qu©n tö tho¸t khái giÊc méng tiÒn b¹c, danh väng sÏ sèng thËt thanh th¶n vµ vui vÎ.
 * Về nghệ thuật:
 - Chú ý nhịp ngắt linh hoạt, câu thơ đối nhau rất chỉnh. Tính hàm súc, chất triết lý...
 3/ Thang ®iÓm:
	§iÓm 6 : §¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu nªu trªn, v¨n viÕt cã c¶m xóc, dÉn chøng chän läc phong phó, diÔn ®¹t trong s¸ng. Cã thÓ cßn cã mét vµi sai sãt nhá.
	§iÓm 4 : C¬ b¶n ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu nªu trªn, dÉn chøng ch­a thËt phong phó nh­ng ph¶i lµm næi bËt ®­îc ý, diÔn ®¹t t­¬ng ®èi tèt. Cã thÓ cßn m¾c mét vµi sai sãt.
	§iÓm 2 : §¸p øng ®­îc kho¶ng 1/2 yªu cÇu nªu trªn, dÉn chøng ch­a ®Çy ®ñ nh­ng lµm râ ®­îc yªu cÇu, diÔn ®¹t dÔ hiÓu. Cã thÓ cßn m¾c mét vµi sai sãt.
	§iÓm 0 : Kh«ng hiÓu ®Ò, sai l¹c c¶ vÒ néi dung vµ ph­¬ng ph¸p.
C©u 2 b: Dµnh cho häc sinh líp 10A7
1.Về kỹ năng:
- Trên cơ sở HS nắm vững nội dung và nghệ thuật của bài thơ “Cảnh ngày hè”, nêu được cảm nhận của bản thân về thiªn nhiªn vµ tâm hồn của tác giả Nguyễn Trãi.
 - Biết trình bày bài văn có kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, ngữ pháp....
 2. Về kiến thức: 
 - Giới thiệu sơ lược bài “Cảnh ngày hè”, biểu hiện của vẻ đẹp thiªn nhiªn vµ tâm hồn Nguyễn Trãi.
 - Bøc tranh thiªn nhiªn mïa hÌ rùc rì vµ t­¬i t¾n, ®Çy søc sèng ®­îc miªu t¶ b»ng nhiÒu gãc ®é , ®­îc c¶m nhËn tinh tÕ. Mµu s¾c c©y l¸, hoa; h­¬ng th¬m cña sen hång; ©m thanh rén r· cña cuéc sèng, cña dµn nh¹c ve; kh«ng gian tho¸ng réng vµ ®Çm Êm cña ngµy hÌ h¹nh phóc…( 6 c©u th¬ ®Çu)
 - Tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống của Nguyễn Trãi: Luôn hòa hợp với thiên nhiên, tâm hồn nhà thơ rộng mở đón nhận thiên nhiên, thiên nhiên qua cảm xúc của thi sĩ trở nên sinh động, đáng yêu, đầy sức sống (dẫn chứng từ bài thơ).
 - Trong bất cứ hoàn cảnh nào Nguyễn Trãi cũng canh cánh bên lòng nỗi niềm ưu ái đối với dân, với nước: Nhà thơ vui trước cảnh vật nhưng trước hết vẫn là tấm lòng tha thiết với con người, với dân, với nước; từ niềm vui đó, dậy lên một ước muốn cao đẹp mong có tiếng đàn của vua Thuấn ngày xưa vang lên để ca ngợi cảnh “ dân giàu đủ khắp đòi phương”
 - Khẳng định lại vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi biểu hiện qua bài thơ.
 3. Thang ®iÓm :
 §iÓm 6 : §¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu nªu trªn, v¨n viÕt cã c¶m xóc, dÉn chøng chän läc phong phó, diÔn ®¹t trong s¸ng. Cã thÓ cßn cã mét vµi sai sãt nhá.
	§iÓm 4 : C¬ b¶n ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu nªu trªn, dÉn chøng ch­a thËt phong phó nh­ng ph¶i lµm næi bËt ®­îc träng t©m, diÔn ®¹t t­¬ng ®èi tèt. Cã thÓ cßn m¾c mét vµi sai sãt.
	§iÓm 2 : §¸p øng ®­îc kho¶ng mét nöa yªu cÇu nªu trªn, dÉn chøng ch­a ®Çy ®ñ nh­ng lµm râ ®­îc ý, diÔn ®¹t dÔ hiÓu. Cã thÓ cßn m¾c mét vµi sai sãt.
	§iÓm 0 : Kh«ng hiÓu ®Ò, sai l¹c c¶ vÒ néi dung vµ ph­¬ng ph¸p.
	 --------------------
	L­u ý chung: §iÓm cña bµi thi lµ tæng ®iÓm cña c¸c c©u céng l¹i; cho tõ ®iÓm 0 ®Õn ®iÓm 10 . §iÓm lÎ lµm trßn tÝnh ®Õn 0, 5 .