Chuyên đề Tự chọn Ngữ văn 9

Tuaàn 2 ñeán tuaàn 6.
Chuyeân ñeà töï choïn.
Reøn kó naêng toùm taét vaên baûn töï söï

I Muïc tieâu caàn ñaït.
Giuùp hoïc sinh nhôù laïi phaàn lyù thuyeát cuûa vaên baûn töï söï ñaõ hoïc ôû lôùp 8.
Reøn kó naêng toùm taét vaên baûn töï söï ôû lôùp 8 ,9.
Naém ñöôïc coát truyeän ,noäi dung caùc taùc phaåm ñaõ hoïc.
Hoïc sinh bieát vaän dung kó naêng toùm taét vaøo phaân tích taùc phaåm vaên hoïc cuõng nhö trong cuoäc soáng sinh hoaït ñôøi thöôøng.
II Chuaån bò:Hoïc sinh: coi laïi phaàn toùm taét vaên baûn töï söï ñaõ hoïc ôû lôùp 8.
 Ñoïc laïi caùc vaên baûn töï söï coù ôû trong chöông trình lôùp 8.
 Taäp toùm taét vaøo vôû soaïn.
III Tieán trình hoaït ñoäng:
 1. OÅn ñònh:
 2. Tieán haønh.
I. Caáu truùc: Chuyeân ñeà goàm 10 tieát,ñöôïc phaân ra caùc phaàn nhö sau:
Giôùi thieäu chöông trình. ( 1 tieát).
 OÂn laïi lyù thuyeát.	 ( 1 tieát).
 Baøi taäp aùp duïng.	 ( 2 tieát).
 4 Luyeän taäp. ( 5 tieát)
5. Kieåm tra heát chuyeân ñeà. ( 1 tieát).
 Phaàn A Tieát 1: Giôùi thieäu chöông trình.
 Tieát 2: Oân laïi lyù thuyeát.
I .Theá naøo laø toùm taét vaên baûn töï söï?
Muoán truyeàn ñaït noäi dung moät vaên baûn hay moät caâu chuyeän ñôøi thöôøng naøo ñoù thì chuùng ta phaûi laøm gì?( Toùm taét)
Giaûi thích töø toùm taét? ( ngaén goïn, ñaày ñuû)
Vaäy theo em, theá naøo laø toùm taét vaên baûn töï söï?
Hoïc sinh döïa vaøo söï chuaån bò ôû nhaø nhaéc laïi theá naøo laø vaên baûn töï söï.
Giaùo vieân nhaéc laïi, cho hoïc sinh ghi baûng.
( Toùm taét vaên baûn töï söï laø duøng lôøi vaên cuûa mình trình baøy moät caùch ngaén goïn noäi dung chính ( bao goàm söï vieäc tieâu bieåu vaø nhaân vaät quan troïng ) cuûa vaên baûn ñoù).
- Giaùo vieân yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø hoïc thuoäc phaàn lyù thuyeát.
II. Caùch toùm taét vaên baûn töï söï.
- Muoán toùm taét vaên baûn töï söï chuùng ta caàn ñaûm baûo nhöõng yeâu caàu gì?
Hoïc sinh traû lôøi,hoïc sinh khaùc nhaä xeùt, boå sung.
Giaùo vieân choát yù.
( Vaên baûn toùm taét caàn phaûn aùnh trung thaønh noäi dung cuûa vaên baûn ñöôïc toùm taét).
Giaùo vieân cho hoïc sinh toùm taét noäi dung vaên baûn “ Laõo Haïc” ñeå thaáy ñöôïc caùch phaûn aùnh trung thaønh noäi dung vaên baûn nhöng khoâng daøi doøng maø ngaén goïn.
III Caùc böôùc toùm taét vaên baûn töï söï.
Muoán vieát ñöôïc moät vaên baûn töï söï em phaûi laøm gì?
Nhöõng vieäc aáy phaûi ñöôïc thöïc hieän theo trình töï naøo?
Hoïc sinh traû lôøi, giaùo vieân choát yù.
( Muoán toùm taét vaên baûn töï söï caàn ñoïc kó ñeå hieåu ñuùng chuû ñeà vaên baûn,xaùc ñònh noäi dung chính caàn toùm taét,saép xeáp caùc noäi dung aáy theo moät thöù töï hôïp lyù ,sau ñoù vieát thaønh vaên baûn toùm taét.)
Cho hoïc sinh thöïc hieän ñeà baøi sau:
Neâu nhöõng söï vieäc tieâu bieåu vaø caùc nhaân vaät quan troïng trong ñoaïn trích “ Töùc nöôùc vôõ bôø”
Sau ñoù vieát thaønh vaên baûn toùm taétñoaïn trích trong khoaûng 10 doøng.
Hoïc sinh thöïc hieän trong 8 phuùt, sau ñoù cho hoïc sinh xung phong leân baûng thöïc hieän,
Caùc hoïc sinh khaùc nhaän xeùt,boå sung ,söûa laïi.
Giaùo vieân nhaéc nhôû ,toùm taét laïi cho hoïc sinh thaáy.
 Phaàn B: Tieát 3,4,5,6,7,8,9, Baøi taäp vaø luyeän taäp.
Cho hoïc sinh ñoïc ñeà baøi sau.
Hoïc sinh nhôù laïi vaø tìm caùc söï vieäc coù trong truyeän.
Sau ñoù saép xeáp theo moät traät töï roài toùm taét.
Caùc nhoùm thaûo luaän ñeå tìm ra baøi toùm taét hay nhaát, ñaày ñuù yù nhaát.
Ñaïi dieän caùc nhoùm thöïc hieän baùo caùo.
Caùc nhoùm nhaän xeùt, boå sung, ruùt goïn.
Giaùo vieân nhaän xeùt, cho ñieåm.
Ñeà baøi 1: Toùm taét ñoaïn trích “ Trong loøng meï” cuûa nhaø vaên Nguyeân Hoàng.
Chuù beù Hoàng ra ñôøi laø keát quaû cuûa cuoäc hoân nhaân mieãn cöôõng khoâng tình yeâu;chuù lôùn leân trong khoâng khí giaû doái,laïnh leõo cuûa moät gia ñình khoâng haïnh phuùc.Ngöôøi boá soáng laëng leõ u uaát voùi baøn thuoác phieän.Ngöôøi meï treû trung coù traùi tim khao khaùt yeâu ñöông song ñaønh choân vuøi tuoåi thanh xuaân beân ngöôøi choàng nghieän ngaäp. Gia ñình ngaøy caøng sa suùt roài cuoái cuøng suïp ñoå haún. Boá cheát ,ngöôøi meï vì cuøng tuùng quaù neân phaûi boû con caùi ñi tha höông caàu thöïc,ñeå laïi ñöùa treû soáng bô vô giöõa söï gheû laïnh ,cay nghieät cuûa hoï haøng,cuûa ngöôøi coâ ñoäc aùc.Soáng trong tuûi haän, ñau ñôùn vaø söï ñaøm tieáu cuûa hoï haøng nhöng Hoàng vaãn tin töôûng vaø thöông yeâu meï.Roài ñeán ngaøy gioã boá meï chuù beù Hoàng trôû veà mang theo nhieàu quaø baùnh ,meï vaãn töôi taên ,hoàng haøo, ñeïp ñeõ nhö ngaøy naøo chöù khoâng phaûi nhö lôøi coâ chuù noùi .Gaëp laïi meï, Hoàng saø vaøo loøng meï, vui söôùng vaø queân ñi bao cay ñaéng maø ngöôøi coâ ñaõ gieo ra.
 Ñeà 2: Toùm taét ñoaïn trích “ Töùc nöôùc vôõ bôø” cuûaNgoâ Taát Toá.
Hoïc sinh töï toùm taét ôû nhaø.
Leân lôùp giaùo vieân cho hoïc sinh laàn löôït toùm taét.
Hoïc sinh khaùc nhaän xeùt ,boå sung,ruùt goïn.
Töông töï nhö vaäy vôùi caùc hoïc sinh khaùc.
Giaùo vieân choát: Ñoaïn trích keå veà caûnh chò Daäu chaïy vaïy,baùn con,baùn choù ñeå kieám tieàn noäp söu . Khi ñöôïc thaû thì anh Daäu ñaõ ngaát xæu .Nhaø beân thöông tình cho chò Daäu moät baùt gaïo naáu chaùo cho choàng . Anh Daäu vöøa ngoài daäy ñònh huùp chaùo thì boïn Cai leä mang daây thöøng vaøo troùi anh Daäu chæ vì thieáu suaát söu cuûa chuù em ñaõ cheát, thöông choàng chò chæ bieát van xin,nhöng chuùng vaãn khoâng tha.Khoâng kìm ñöôïc,chò Daäu ñöùng leân choáng laïi boïn chuùng. Söùc leûo kheûo cuûa chuùng khoâng choáng laïi ñöôïc ngöôøi ñaøn baø löïc ñieàn.

Hoïc sinh veà nhaø thöïc hieän ñeà baøi sau:
Ñeà 3: Toùm taét Vaên baûn “ Laõo Haïc” cuûa Nam Cao.
Ñeà 4 Toùm taét ñoaïn trích “ Coâ beù baùn dieâm” cuûa nhaø vaên An-ñeùc-xen.
Ñeà 5: Toùm taét ñoaïn trích “ Chieác laù cuoái cuøng “cuûa nhaø vaên OÂ-hen –ri.
Giaùo vieân kieåm tra phaàn thöïc hieän ôû nhaø cuûa hoïc sinh.
Sau ñoù giaùo vieân cho hoïc sinh laà löôït ñoïc baøi laøm cuûa mình.
Caùc hoïc sinh khaùc nhaän xeùt, boå sung.
Giaùo vieân nhaän xeùt.
Ñeà 6:Toùm taét truyeän “ Chuyeän ngöôøi con gaùi Nam Xöông”.
Vuõ Thò Thieát ngöôøi con gaùi queâ ôû Nam Xöông ,tính thuyø mò neát na ,coù tö dung toát ñeïp.Cuøng laøng coù chaøng Tröông Sinh meán dung haïnh neân ñaõ cöôùi naøng veà laøm vôï.
 Haïnh phuùc beân choàng chöa ñöôïc bao laâu,Tröông Sinh ra traän .Naøng ôû nhaø nuoâi meï choàng,nuoâi con,chôø choàng .Ngaøy choàng naøng trôû veà,naøng bò nghi oan thaát tieát vôùi choàng.Vuõ Nöông bò choàng haønh haï, maéng nhieác,ñaùnh ñaäp, ñuoåi ñi,baát chaáp söï beânh vöïc cuûa baø con loái xoùm. Khoâng ñöôïc minh oan,naøng gieo mình xuoáng soâng Hoaøng Giang.Caûm ñoäng vì taám loøng trung thöïc cuûa naøng,Linh Phi vôï Vua bieån cöùu vôùt vaø cho ôû laïi Long cung .Veà chaøng Tröông ,khi vôï maát ,tìm xaùc vôï khoâng thaáy. Moät ñeâm,ngoài moät mình,ñöùa con nhoû laïi baûo cha Ñaûn ñeán,Tröông Sinh giaät mình tænh ngoä ,hieåu thaáu noãi oan cuûa vôï nhöng vieäc ñaõ troùt qua roài.Chang hoái haän ,laäp ñaøn giaûi oan cho naøng,Vuõ Nöông hieän leân roài taï töø choâng trôû veà Long cung.
Veà nhaø hoïc sinh taäp toùm taét ñeà baøi sau:
Ñeà 7: Toùm taét ñoaïn trích “ Chuyeän cuõ trong phuû chuùa Trònh”.
Ñeà 8:Toùm taét ñoaïn trích “ Hoaøng Leâ nhaát thoáng chí”.
Nguyeãn Hueä keùo quaân ra Baéc hai laàn dieät Vuõ Vaên nhaäm.Vua Leâ Chieâu Thoáng hoaûng sôï ïcaàu cöùu quaân Thanh .Toân Só Nghò ñem 50 vaïn quaân vaøo nöôùc ta ,chuùng kieâu caêng töï phuï. Boïn Leâ Chieâu Thoáng baát taøi,ham soáng sôï cheát,muoán giöõ ngai vaøng neân ñaët nieàm tin vaøo quaân Thanh . Tröôùc söï taán coâng nhö vuõ baõo cuûa Nguyeãn Hueä,quaân giaëc hoaûng sôï chaïy thoaùt thaân; ñaát nöôùc ñoäc laäp thoáng nhaát.
Ñeà 9: Toùm taét “ Truyeän Kieàu” cuûa Nguyeãn Du.
Thuyù Kieàu ,con gaùi ñaàu loøng cuûa hoï Vöông. Gia ñình vaøo baäc trung löu ,löông thieän,hai con gaùi taøi saéc veïn toaøn.
Nhaân ngaøy teát thanh minh ,ba chò em chôi xuaân taûo moä, gaëp Kim Troïng- vaên nhaân taøi hoa. Sau buoåi gaëp gôû, hai ngöôøi ñính öôùc vôùi nhau. Kim Troïng veà Lieâu Döông hoä tang chuù .Gia ñình Kieàu gaëp tai bieán.Naøng baùn mình chuoäc cha vaø em.Kieàu rôi vaøo tay Maõ Giaùm Sinh bò ñöa veà laàu xanh ôû Laâm Tri.Naøng quyeân sinh,Tuù Baø voäi chaïy chöõa, chaêm soùc,naøng bò Sôû Khanh löøa gaït,Tuù Baø baét veà haønh haï,ñaùnh ñaäp,naøng bò eùp tieáp khaùch.ÔÛ ñaây Kieàu gaëp Thuùc Sinh say meâ naøng ñaõ chuoäc naøng ra laøm vôï leû.Naøng bò Hoaïn Thö haønh haï, ñaùnh ñaäp,baét laøm toâi tôù.Kieàu boû troán ,nöông nhôø cöûa phaät ,laïi rôi vaøo laàu xanh laàn thöù 2 ôû Chaâu Trai.Naøng gaëp Töø Haûi. Aùi moä naøng chuoäc naøng ra vaø cöôùi naøng laøm vôï.Soáng haïnh phuùc vôùi Töø ñöôïc moät thôøi gian,naøng ñöôïc Töø Haûi baùo aân, baùo oaùn.Nheï daï, caû tin neân ñaõ bò maéc löøa Hoà Toân Hieán ,laøm cho Töø haûi cheát ñöùng. Naøng bò nhuïc,nhaûy xuoáng soâng töï töû. Sö Giaùc Duyeân cöùu vôùt cho nöông nhôø cöûa phaät.ôû ñoù naøng ñaõ ñoaøn tuï gia ñình.
Ñeà 10:Toùm taét “ Truyeän Luïc Vaân Tieân” cuûa Nguyeãn Ñình Chieåu.
Luïc Vaân Tieân,con moät gia ñình thöôøng daân ôû Ñoâng Thaønh,khoâi ngoâ,coù ñöùc,coù taøi,.Treân ñöôøng leân kinh ñoâ,chaøng ñaùnh tan boïn cöôùp cöùu KNN caûm ôn coâng aáy, töï nguyeän chung thuyû vôùi LVT.Chaøng leân kinh ñoâ ñi thi,nghe tin meï maát ,boû thi veà chòu tang,doïc ñöôøng oám naëng bò muø, Trònh Haâm haõm haïi,chaøng ñöôïc Giao Long, ngö oâng cöùu giuùp.Chaøng ñeán nhaø Voõ coâng bò haét huûi boû vaøo hang saâu.VT ñöôïc thaàn tieân cöùu saùng maét.Coøn KNN khöôùc töø chuyeän hoân nhaân vôùi con nhaø Voõ Thaùi Sö neân bò baét coáng giaëc oâ qua. Naøng töï töû oâm böùc ve õLVT.Quan Aâm Phaät baø cöùu giuùp,naøng gaëp Buøi Kieäm,eùp naøng laáy haén ,naøng ñaønh boû troán,ñöôïc baø laõo cöu mang .LVT trôû veà,gaëp laïi gia ñình mình vaø gia ñình KNN. Sau ñoù chaøng thi ñoã traïng Nguyeân,ñöôïc cöû ñi deïp giaëc OÂ qua. Tan giaëc,chaøng gaëp laïi KNN chung vui haïnh phuùc.
Phaàn C: Kieåm tra heát chuyeân ñeà töï choïn.( 1 tieát).
Ñeà baøi: Toùm taét ñoaïn trích : “ Hoaøng Leâ nhaát thoáng chí” cuûa Ngoâ Gia Vaên Phaùi.
Ñaùp aùn: Coù trong chuyeân ñeà.
 


 Di Linh , ngaøy 10 /09/ 2007.