Dàn đề cương ôn thi học kì 2 – năm học 2011-2012 môn : sinh học - lớp: 6

Phòng GD-ĐT Thành phố Biên Hòa 
Trường THCS Hùng Vương
---------
DÀN ĐỀ CƯƠNG ÔN THI HKII – NĂM HỌC 2011-2012
Môn : Sinh học - Lớp: 6
1/ Những đặc điểm khác nhau giữa hoa thụ phấn nhờ sâu bọ và hoa thụ phấn nhờ gió là :
* Nhờ sâu bọ 
Hoa có màu sắc sặc sỡ , có hương thơm , có đĩa mật ở đáy hoa
Ốngg trong chật hẹp khiến sâu bọ chui vào lấy mật đụng phải nhị và nhụy 
Chỉ n h ị ngắn , hạt phấn to , có gai , có chất dính để dính vào sâu bọ 
Đầu nhụy có chất dính để giữ hạt phấn lại
* Nhờ gió
- Hoa thường tập trung ở ngọn cây
- Bao hoa thường tiêu giảm
- Chỉ nhị dài , bao phấn treo lủng lẳng
- Hạt phấn rất nhiều , nhỏ , nhẹ
- Đầu hay vòi nhụy dài , có nhiều lông
2/ Các cách phát tán của quả và hạt
Có 3 cách chính :
 + Nhờ gió : Thường có cánh và túm lông nhẹ
 + Nhờ động vật : Gồm những quả , hạt có gai , lông cứng , màu sắc sặc sỡ , hương thơm
 + Nhờ tự phát tán : Vỏ khô , tự nứt 
3/ Các điều kiện cần cho hạt nảy mầm
* Điều kiện bên ngoài
+ Đủ nước
+ Đủ không khí
+ Đủ nhiệt độ thích hợp
* Điều kiện bên trong 
+ Hạt giống to, già , không bị sâu mọt và sứt nẻ ( Hạt giống tốt)
4/ Sự thống nhất giữa cấu tạo và chức năng của một số cơ quan ở cây có hoa
* Cây xanh có nhiều cơ quan , mỗi cơ quan có cấu tạo chức năng riêng
VD : + Rễ : Có các tế bào biểu bì kéo daì thành lông hút, hấp thụ nước và muối khoáng
 + Mạch gỗ, mạch rây : Vận chuyển các chất dinh dưỡng để nuôi cây 
 + Quả : Có vỏ và hạt bảo vệ và góp phần phát tán hạt 
 + Hoa : Hạt phấn mang tế bào sinh dục đực , noãn mang tế bào sinh dục cái , thực hiện thụ phấn , thụ tinh, kết quả , tạo hạt
 + Lá : Gồm có những tế bào vách mỏng chứa nhiều lục lạp , trên lớp tế bào biểu bì có những lỗ khí đóng mở được . Thu nhận ánh sáng để chế tạo các chất hữu cơ , trao đổi khí với môi trường và thoát hơi nước
 + Hạt : Gồm vỏ, phôi, chất dinh dưỡng dự trữ . Nảy mầm thành cây con , duy trì và phát triển nòi giống
5/ Đặc điểm các cây sống dưới nước
Có lá biến đổi cuống lá thường mềm , xốp, chứa không khí
Một số cây còn có thân và rễ biến đổi
VD : Súng trắng, rong đuôi chó , bèo tây, dừa nước
6/ Đặc điểm các cây sống trên cạn
Các cây sống trên cạn đều phụ thuộc vào các yếu tố nguồn nước , dự thay đổi khí hậu và các loại đất
+ Cây mọc ở trên đất đồi trống thường có rễ phát triển , ăn sâu và lan rộng trong đất
+ Thân thấp , nhiều cành, lá có nhiều lông
+ Những cây sống trong rừng rậm hoặc thung lũng có thân vươn cao, cành lá tập trung ở ngọn để thu nhận ánh sáng
7/ Đặc điểm của cây rêu
 - Rễ giả : Hút nước và muối khoáng
Thân thấp : Chưa phân cành
Lá nhỏ, mỏng
Chưa có mạch dẫn
8/ Rêu sinh sản bằng gì? Nêu sự phát triển của rêu
Cơ quan sinh sản của rêu là túi bào tử , nằm trên ngọn cây rêu cái
Rêu sinh sản và phát triển bằng bào tử
Bào tử nảy mầm và phát triển thành cây rêu
9/ Vai trò của rêu
Góp phần hình thành đất
Rêu ở đầm lầy khi chết tạo thành than bùn, dùng làm chất đốt và phân bón
10/ Sự thụ tinh là gì ? Sinh sản có hiện tượng thụ tinh gọi là gì ?
Thụ tinh là hiện tượng tế bào sinh dục đực ( tinh trùng) của hạt phấn kết hợp với tế bào sinh dục cái ( trứng) có trong noãn tạo thành một tế bào mới gọi là hợp tử. Sinh sản có hiện tượng thụ tinh gọi là sinh sản hữu tính
11/ Cơ quan sinh dưỡng của dương xỉ
 - Lá già duỗi thẳng 
 - Lá non cuộn tròn
 - Thân ngầm , hình trụ
 - Rễ thật
 - Có mạch dẫn
12/ Dương xỉ sinh sản bằng gì ? Nêu sự phát triển của dương xỉ
Dương xỉ sinh sản bằng bào tử và cơ quan sinh sản của dương xỉ là các túi bào tử
Bào tử nảy mầm thành nguyên tản rồi thành cây dương xỉ con
Bào tử hình thành trước lúc thụ tinh
13/ Cây Quyết cổ đại và sự hình thành than đá
Cách đây khoản 300 triệu năm có những thân cây Quyết , thân gỗ rất lớn
Do sự biến đổi của vỏ trái đất , các khu rừng Quyết bị chết và vùi sâu trong đất
Do tác dụng của vi khuẩn , sức nóng, sức ép của trái đất mà chúng biến đổi thành than đá
14/ Cơ quan sinh dưỡng của cây thông
Rễ phát triển , ăn sâu , lan rộng trong đất
Thân gỗ cao khoản 20-30 m ,vỏ màu nâu, thân nhám, xù xì
Lá dài , cứng, có hình kim có hai hoặc ba lá trên một cành nhỏ
Có mạch dẫn , thông suốt
15/ Cơ quan sinh sản của thông
Cơ quan sinh sản của thông là nón
Có 2 loại nón
Nón đực
+ Nhỏ, màu vàng , mọc thành cụm
+ Gồm :
 . Trục nón
 . Mỗi vảy xung quanh trục là một noãn hở mang 2 noãn khác
 . Noãn chứa noãn cầu
Ghi nhớ : * Nón thông không có bầu nhụy chứa noãn nên không thể coi như một hoa
 * Hạt nằm trên lá noãn hở nên gọi là hạt trần . Thông chưa có quả thật sự
16/ Giá trị của cây hạt trần
Cung cấp gỗ tốt và than
Cung cấp nhựa cho các nghành công nghiệp
Nhiều cây được trồng làm cảnh
17/ Cơ quan sinh trưởng của thực vật hạt kín
Thân : Thân gỗ, thân cỏ, thân cột
Lá : Lá đơn, lá kép, lá cách, lá đối
Gân lá : Hình mạng, hình vòng cung, hình song song
Rễ : Rễ cọc, rễ chùm
Có mạch dẫn phát triển
18/ Cơ quan sinh sản của thực vật hạt kín
Hoa : Mọc đơn độc hoặc thành cụm
Cánh hoa rời hoặc dính . Hoa đơn tính và hoa lưỡng tính. Số lượng nhị thường nhiều, nhụy ( noãn) có 1 hoặc nhiều
Quả : Quả khô nẻ, khô không nẻ , quả mọng , quả hạch
Hạt 1 lá mầm hoặc hạt 2 lá mầm
19/ Đặc điểm chung của thực vật hạt kín
Có cơ quan sinh dưỡng phát triển và đa dạng (rễ cọc , rễ chùm, thân gỗ, thân cỏ, lá đơn, lá kép)
Trong thân có mạch dẫn phát triển
Cơ quan sinh sản là hoa
Hạt nằm trong quả (trước đó noãn nằm trong bầu nhụy)
Hoa , quả có nhiều loại khác nhau
Môi trường sống đa dạng
Là nhóm thực vật tiến hóa nhất
20/ Cây trồng bắt nguồn từ đâu
Cây trồng bắt nguồn từ cây dại
Cây trồng phục vụ đời sống của con người
21/ Cây trồng khác cây dại như thế nào?
Cây trồng khác cây dại ở những bộ phận con người dùng 
Cây trồng có nhiều loại phong phú
Bộ phận con người sử dụng có phẩm chất tốt
22/ Nhờ đâu hàm lượng khí cac bơnic và ơ xy trong khơng khí được ổn định ?
Quá trình quang hợp ở cây xanh đã lấy khí cacbonic và nhả ơxy làm cho bầu khơng khí được ổn định và giữ cân bằng các lượng khí
23/ Vì sao thực vật gĩp phần điều hịa khí hậu
- Nhờ tác dụng cản bớt ánh sáng và tốc độ giĩ , thực vật cĩ vai trị quan trọng trong việc điều hịa khí hậu , làm tăng lượng mưa trong khu vực 
- Thực vật gĩp phần hạn chế lũ lụt và hạn hán
24/ Thực vật làm giảm ơ nhiễm mơi trường 
Thực vật khi quang hợp đã lấy đi khí cacbonic và thải ra khí ơxi làm cho bầu khơng khí trong lành 
Lá cây cĩ tác dụng ngăn bụi và diệt một số vi khuẩn, làm giảm ơ nhiểm mơi trường.
25/ Nhờ đâu, thực vật giúp giữ đất,chống xĩi mịn
Thực vật , đặc biệt là thực vật rừng , thực vật ở ven sơng, biển , nhờ cĩ hệ rễ giữ đất , tán lá cây cản bớt sức nước chảy do mưa lớn gây nên cĩ vai trị quan trọng trong việc chống xĩi mịn và xạc lỡ đất
26/ Vì sao thực vật gĩp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán
Thực vật với dịng nước chảy 21m3 /S (giây) cuốn theo đất, đá làm lấp dịng sơng, suối . Nước khơng thốt kịp dâng lên chỗ trũng gây ra hiện tượng ngập lụt
Khơng cĩ thực vật nuớc mưa khơng ngấm được vào đất , lưo85ng mưa trong đất bị bốc hơi gây re hiện tượng hạn hán
Vậy thực vật đã gĩp phần hạn chế lũ lụt và hạn hán
27/ Tại sao nĩi thực vật bảo vệ nguồn nước ngầm
Lượng mưa sau khi rơi xuống rừng sẽ được giữ lại một phần và thấm dần xuống đất , tạo ra dịng nước ngầm . Đĩ là nguồn nước quan trọng trong cung cấp, sinh hoạt và cơng nghiệp
Như vậy cĩ rừng, cĩ thực vật đã bảo vệ nguồn nước ngầm
28/ Vai trị của thực vật đối với đời sống động vật 
Thực vật đĩng vai trị quan trọng trong đời sống động vật
+ Cung cấp ơxy dùng cho hơ hấp
+ Cung cấp thức ăn cho nhiều động vật (và bản thân động vật này là thức ăn cho động vật khác
Sơ đồ chuỗi thức ăn của cỏ, bị , người 
 là thức ăn là thức ăn 
 Cỏ 	Bị	 Người
Ngồi ra , một số ít thực vật cũng gây hại
29/ Thực vật cung cấp nơi ở và nơi sinh sản cho động vật
Thực vật khơng chỉ cung cấp nơi ở mà cịn là nơi sinh sản cho một số lồi động vật khác
30/ Những cây cĩ giá trị sử dụng
Thực vật nhất là thực vật hạt kín cĩ cơng dụng nhiều mặt , cĩ ý nghĩa kinh tế lớn : Cho gỗ dùng trong xây dựng và các nghành cơng nghiệp , cung cấp thức ăn và thực phẩm cho người , dùng làm thuốc, làm cảnh . . . 
Chúng ta cần phải bảo vệ và phát triển thực vật để làm giàu cho đất nước
31/ Những cây cĩ hại đến sức khỏe con người 
Bên cạnh những cây cĩ ích , vẫn cĩ những cây gây hại đến sức khỏe con người 
+ Cây thuốc lá : Chứa chất độc Nicơtin , nếu hút nhiều sẽ ảnh hưởng đến hơ hấp, gây ung thư phổi
+ Cây thuốc phiện , cây cần sa : Chứa chất độc Moocphin , khi sử dụng dễ gây nghiện , gây hậu quả xấu đến sức khỏe bản thân , gia đình và xã hội
Chúng ta cần hết sức thận trọng và khơng nên dùng
32/ đa dạng của thực vật là gì ?
Sự đa dạng của thực vật được biểu hiện bằng số lượng lồi , cá thể lồi trong các mơi trường sống tự nhiên
33/ Tình hình đa dạng thực vật ở Việt Nam
 33.1 Việt Nam cĩ tính đa dạng cao về thực vật 
 + Số lượng các lồi thực vật cĩ mạch dẫn trên 12000 lồi 
 + Rêu và Quyết cĩ khoảng 15000 lồi
 + Mơi trường sống rất phong phú và đa dạng
33.2 Sự suy giảm tính đa dạng thực vật ở Việt nam
 - Nhiều loại thực vật cĩ giá trị đang bị suy giảm 
 - Cĩ rất nhiều nguyên nhân khác nhau :
 + Do khai thác bừa bãi các loại thực vật cĩ giá trị kinh tế
 + Do sự tàn phá rừng tràn lan để phục vụ nhu cầu về đời sống 
Hậu quả :
+ Nhiều lồi cây bị giảm về số lượng
+ Mơi trường sống bị tiêu diệt hay mất
+ Nhiều lồi cây trở nên hiếm , cĩ lồi cĩ nguy cơ bị tiêu diệt
34/ Các biện pháp bảo vệ sự đa dạng của thực vật
 + Ngăn chặn phá rừng để bảo vệ mơi trường sống của thực vật
 + Hạn chế việc khai thác bừa bãi các lồi thực vật quý hiếm để bảo vệ số lượng cá thể lồi
 + Xây dựng các vườn thực vật , vườn quốc gia , các khu bảo tồn thiên nhiên . . . để bảo vệ các lồi thực vật trong đĩ cĩ thực vật quý hiếm
 + Cấm buơn bán , vận chuyển , xuất khẩu các lồi thực vật quý hiếm
 + Tuyên truyền , giáo dục rộng rãi trong nhân dân để cùng tham gia , hưởng ứng để bảo vệ rừng