Đáp án Kỳ thi chọn học sinh giỏi tỉnh năm học 2005 – 2006

UBND TỈNH THỪA THIÊN HUẾ KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI TỈNH 
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NĂM HỌC 2005 – 2006
 ------------ 
 MÔN: VĂN - Lớp12 ( VÒNG 2) 
 
 
HƯỚNG DẪN CHẤM THI
A.Yêu cầu chung: 
- Học sinh có kỹ năng bình luận một vấn đề lý luận văn học
- Học sinh thể hiện cách nắm bắt, lý giải vấn đề qua việc phân tích một tác phẩm tự chọn.
- Bố cục bài sáng rõ, diễn đạt truyền cảm.

B. Yêu cầu cụ thể:
- Học sinh đi từ luận giải vấn đề lý luận văn học đến phân tích tác phẩm tự chọn. Sau đây là một số ý cơ bản:
1. Bình:
- Câu thơ của Chế Lan Viên vừa bộc lộ cảm xúc riêng của nhà thơ (câu cảm), vừa giàu chất lý luận, triết lý, mang tính ẩn dụ cao.
- Đây là sự khẳng định một chân lý nghệ thuật: Thơ ca nói riêng, văn học nghệ thuật nói chung vốn bắt nguồn từ cuộc sống.
- Mục đích quan trọng bậc nhất của thơ ca ( và văn học nghệ thuật) là phản ánh nhận thức, khám phá hiện thực đời sống con người theo qui luật của cái đẹp. Từ đó, đem đến cho con người những tình cảm thẩm mỹ đa dạng, phong phú.
- Qua vẻ đẹp nội dung và nghệ thuật của tác phẩm thơ ca, con người càng nhận chân giá trị đích thực của đời sống. Từ đó mà thêm gắn bó và giàu lòng yêu mến hơn với cuộc sống này.
...
2. Luận:
- Thơ ca có thể miêu tả nhiều đối tượng khác nhau lấy từ cuộc đời (như hoa cỏ, chim muông, cánh đồng, phố xá ...), nhưng các đối tượng ấy đều phải có mối liên hệ với con người; Con người luôn luôn ở vị trí trung tâm trong bức tranh đời sống của tác phẩm.
- Điểm mấu chốt là thơ ca (và văn học nghệ thuật) nhận thức về con người một cách tổng hợp, toàn vẹn trong mọi quan hệ với đời sống; tập trung khám phá chiều sâu không cùng, luôn đầy bí ẩn của tâm hồn con người; cũng là khám phá sự giàu có, bí ẩn của cuộc đời.
- Đằng sau bức tranh hiện thực đời sống và chân dung con người là tư tưởng và tình cảm, ước mơ và khát vọng của nhà văn đối với con người và cuộc sống.
- Tác phẩm thơ ca phải xây dựng được các hình tượng nghệ thuật như là một cách khái quát hiện thực, cắt nghĩa đời sống và thể hiện tâm tư, tình cảm của nhà văn.


3. Phân tích tác phẩm tự chọn:
a. Về nghệ thuật: 
+ Phân tích được những đặc sắc về hình thức ngôn từ, thủ pháp tu từ, cách xây dựng hình ảnh thơ...
+ Chỉ ra được hình thức riêng độc đáo, giàu tính sáng tạo của nhà thơ .
b. Về nội dung:
+ Nêu bật được vẻ đẹp của con người và cuộc sống được biểu hiện trong bài thơ, trên cơ sở gắn liền với các vấn đề lý luận nêu trên.
+ Thấy được những khám phá riêng của tác giả về nội dung.
...

C. Biểu điểm:
- Điểm 20: Bài làm có những hiểu biết sâu rộng với sự phát hiện tinh tế, phong phú. Nắm vững kiến thức LLVH, có kỹ năng phân tích tác phẩm gắn với luận đề. Bố cục chặt chẽ. Diễn đạt truyền cảm, sáng tạo.
- Điểm 18: Nội dung bài đầy đủ, rõ ràng. Hiểu và phân tích được những ý cơ bản một cách thuyết phục. Có một số phát hiện tốt. Luận giải vấn đề chính xác, chọn được cứ liệu tiêu biểu. Diễn đạt trôi chảy, có cảm xúc.
- Điểm 16: Nội dung hoàn chỉnh, nắm vấn đề một cách chính xác.Bố cục hài hòa; phân tích có trọng tâm, nhiều ý mang tính phát hiện. Diễn đạt tốt.
- Điểm 14: Bài làm bảo đảm các ý chính, tuy có thể chưa cân đối giữa các phần nội dung. Lý luận vừa đủ, có sự phân tích tác phẩm đúng hướng. Diễn đạt trôi chảy.
- Điểm 10: Nội dung đúng nhưng chưa đủ, dẫn chứng đạt yêu cầu, có sự phân tích hướng tới vấn đề. Tuy nhiên, bài chưa cân đối, ý chưa sâu, diễn đạt tạm được.
- Điểm 7: Tỏ ra hiểu vấn đề nhưng bài làm còn thiếu một số ý cơ bản, hoặc nêu ý nhưng chưa phân tích được. Diễn đạt có đôi chỗ vụng về.
- Điểm 5: Bài sa vào phân tích, có hiểu vấn đề nhưng ý chưa tạo thành hệ thống; dẫn chứng nghèo nàn. Diễn đạt còn rườm.
- Điểm 3: Phân tích bài thơ không có định hướng. Ý nghèo; lời vụng.
- Điểm 1: Bài lạc đề.




*Ghi chú: 
- Giám khảo chú ý và trân trọng những phát hiện tinh tế của học sinh.
- Dựa vào các thang điểm trên, giám khảo định ra các mức điểm còn lại.