Đề cương học kì 2 môn : công nghệ lớp 10

ĐỀ CƯƠNG HỌC KÌ II
MÔN : CÔNG NGHỆ
Caâu 1/117
-Sinh træåíng laì quaï trçnh tàng vãö kêch thæåïc vaì khäúi læåüng cuía cå thãø váût nuäi.
-Phaït duûc laì quaï trçnh phán hoïa âãø taûo ra caïc cå quan, bäü pháûn cå thãø, hoaìn thiãûn thæûc hiãûn caïc chæïc nàng sinh lê
- Cho vê duû vãö sinh træåíng, phaït duûc
giao tæí thuû tinh à håüp tæí. Håüp tæí phán chia taûo nãn caïc mä tháön kinh, mä cå, mä maïu, TB gan, TB sinh duûc...âãø hçnh thaình caïc cå quan cuía con váût à quaï trçnh phaït duûc
Caïc yãúu täú aính hæåíng âãún sinh træåíng, phaït duûc
-Caïc yãúu täú bãn trong:
+Âàûc tênh DT cuía giäúng
+Tênh biãût, tuäøi
+Âàûc âiãøm cå thãø
+Traûng thaïi sæïc khoíe
-Caïc yãúu täú bãn ngoaìi:
+Chãú âäü dinh dæåîng
+Âiãöu kiãûn chàm soïc, quaín lê
YÙ nghóa cuûa vieäc nghieán cöùu caùc quy luaät sinh tröôûng phaùt duïc cuûa vaät nuoâi
Quy luáût sinh træåíng, phaït duûc theo giai âoaûn
àchãú âäü chàm soïc thêch håüp
Quy luáût sinh træåíng, phaït duûc khäng âäöng âãöu
à bäø sung cháút dinh dæåîng theo nhu cáöu thåìi kç. 
Quy luáût sinh træåíng, phaït duûc theo chu kç 
à âiãöu khiãøn quaï trçnh sinh saín 
Caâu 2/177
 Caïc chè tiãu cå baín âãø âaïnh giaï choün loüc
 váût nuäi
-Ngoaûi hçnh: laì hçnh daïng bãn ngoaìi : maìu läng, hçnh daûng âàûc træng cho hæåïng saín xuáút.
VD: Boì Thanh Hoïa läng vaìng, tháúp beï.
 Boì hæåïng thët thán giäúng hçnh chæî nháût, thán sáu, räüng, cå phaït triãøn.
-Thãø cháút: laì cháút læåüng bãn trong cå thãø váût nuäi, coï liãn quan âãún sæïc saín xuáút, khaí nàng thêch nghi våïi âiãö kiãûn mäi træåìng säúng cuía con váût.
-Khaí nàng sinh træåíng, phaït duûc cuía cå thãø váût nuäi: âæåüc âaïnh giaï bàòng täúc âäü tàng khäúi læåüng cå thãø vaì mæïc tiãu täún thæïc àn.
-Sæïc saín xuáút: laì mæïc âäü saín xuáút ra saín pháøm cuía chuïng.
 .Mäüt säú phæång phaïp choün loüc giäúng 
váût nuäi
Näüi dung so saïnh
Choün loüc haìng loüat
Choün loüc caï thãø
Âäúi tæåüng thæåìng choün loüc
Váût nuäi caïi sinh saín
Âæûc giäúng
Thæåìng aïp duûng khi
Choün nhiãöu váût nuäi cuìng luïc
Cáön choün váût nuäi coï cháút læåüng giäúng cao
Caïch thæïc tiãún haình
+CL theo täø tiãn
+CL theo âàûc âiãøm baín thán
+Kiãøm tra qua âåìi sau
Khäng
Coï
Khäng
Coï
Coï
Coï
Âiãöu kiãûn choün loüc
Ngay trong âiãöu kiãûn saín xuáút
Trong âiãöu kiãûn tiãu chuáøn
Æu âiãøm
Nhanh, âån giaín, dãù thæûc hiãûn, khäng täún keïm, coï thãø thæûc hiãûn ngay trong âk saín xuáút
Hiãöu quaí choün loüc cao
Nhæåüc âiãøm
Hiãûu quaí choün loüc khäng cao
Cáön nhiãöu thåìi gian, phaíi tiãún haình trong âk tiãu chuáøn
Caâu 3:
Nhán giäúng thuáön chuíng
-Nhán giäúng thuáön chuíng laì phæång phaïp cho gheïp âäi giao phäúi giæîa hai caï thãø ♂ vaì ♀ cuìng giäúng âãø coï âæåüc âåìi con mang hoaìn toaìn caïc âàûc tênh DT cuía giäúng âoï.
Lai giäúng: Laì phæång phaïp cho gheïp âäi giao phäúi giæîa caïc caï thãø khaïc giäúng nhàòm taûo ra con lai mang nhæîng tênh traûng DT måïi, täút hån bäú meû.
Lai kinh tãú
-Laì giao phäúi giæîa caïc caï thãø ♂ vaì ♀ thuäüc nhæîng giäúng thuáön chuíng khaïc nhau.
-Lai kinh tãú chè duìng 2 giäúng goüi laì lai KT âån giaín, 3 giäúng tråí lãn goüi laì lai KT phæïc taûp.
-Kãút quaí: taûo ra âaìn giäúng váût nuäi láúy saín pháøm coï æu thãú lai cao nháút åí âåìi F1, khäng duìng laìm giäúng.
Lai gáy thaình (lai täø håüp)
-Laì phæång phaïp duìng 2 hay nhiãöu giäúng lai taûo våïi nhau theo nhæîng quy trçnh nháút âënh âãø choün loüc vaì nhán lãn taûo thaình giäúng måïi.
-Lai gáy thaình nhàòm gáy taûo giäúng måïi coï caïc âàûc âiãøm täút cuía caïc giäúng khaïc nhau.
-Nãúu chè duìng 2 giäúng goüi laì lai gáy thaình âån giaín. Duìng 3 giäúng tråí lãn goüi laì lai gáy thaình phæïc taûp.
Caâu 4:
Täø chæïc caïc âaìn giäúng trong hãû thäúng
 nhán giäúng
-Âaìn haût nhán: laì nhæîng âaìn giäúng coï pháøm cháút cao nháút, âæåüc nuäi dæåîng trong âiãöu kiãûn täút nháút, choün loüc khàõt khe nháút vaì coï tiãún bäü DT låïn nháút.
-Âaìn nhán giäúng: do daìn haût nhán sinh ra âãø nhán nhanh âaìn giäúng täút.
-Âaìn thæång pháøm: laì con cuía âaìn nhán giäúng âãø nuäi láúy saín pháøm hoàûc coï thãø duìng âãø lai taûo (lai kinh tãú hay lai gáy thaình)
Âàûc âiãøm cuía hãû thäúng nhán giäúng hçnh thaïp
-Ba âaìn giäúng âãöu TC thç nàng suáút måïi xãúp theo thæï tæû trãn.
-Trong hãû thäúng nhán giäúng hçnh thaïp, chè âæåüc pheïp âæa con giäúng tæì caïc âaìn åí âènh thaïp xuäúng maì khäng âæåüc laìm ngæåüc laûi.
Caâu 5:
Khaïi niãûm
Cäng nghãû cáúy truyãön phäi boì laì 1 quaï trçnh âæa phäi âæåüc taûo ra tæì cå thãø boì meû naìy (boì cho phäi) vaìo cå thãø boì meû khaïc (bo ìnháûn phäi), phäi váùn säúng vfa phaït triãøn täút, taûo thaình caï thãø måïi vaì âæåüc sinh ra bçnh thæåìng.
Cå såí khoa hoüc
-Phäi coï thãø coi laì 1 cå thãø âäüc láûp åí giai âoaûn âáöu cuía quaï trçnh phaït triãøn.
-Hoüat âäüng sinh duûc cuía váût nuäi do caïc hoocmän sinh duûc âiãöìu tiãút.
Cáúy truyãön phäi boì nhàòm muûc âêch:
phaït triãøn nhanh säú læåüng vaì cháút læåüng âaìn 
boì giäúng
Boì cho phäi
Boì nháûn phäi
Choün boì cho phäi (nàng suáút cao)
Gáy âäüng duûc
Gáy ruûng træïng nhiãöu
Phäúi giäúng våïi boì âæûc giäúng täút
Thu hoaûch phäi
Tråí laûi bçnh thæåìng
Gáy âäüng duûc vaì taûo phäi åí chu kç tiãúp theo
Choün boì nháûn phäi (khoíe maûnh, sinh saín 
bçnh thæåìng)
Gáy âäüng duûc
Cáúy phäi cho boì nháûn
Chæía
Sinh ra âaìn bã con mang tiãöm nàng di truyãön täút cuía boì cho phäi
Caâu 6:
Nhu cáöu dinh dæåîng cuía váût nuäi
læåüng thæïc àn váût nuäi cáön phaíi thu nháûn vaìo haìng ngaìy âãø duy trç sæû säúng vaì taûo ra saín pháøm
Ví duï
Nhu cáöu dinh dæåîng cuía gaì âeí træïng
NCDD = NCDT + NC âãø saín xuáút træïng + 
 NC sinh træåíng (nãúu coï)
Nhu cáöu cho gia suïc mang thai
NCMT = NCDT + NC tàng troüng baìo thai + 
 NC tàng troüng cuía meû (nãúu coï)
So saïnh tiãu chuáøn àn vaì kháøu pháön àn
Giäúng nhau: åí caïc chè säú dinh dæåîng
Khaùc nhau:
TCA: quy âënh mæïc àn thãø hiãûn bàòng caïc chè säú dinh dæåîng cáön trong kháøu pháön càn cæï vaìo NCDD cuía váût nuäi
KPA: læåüng caïc loaûi thæïc àn cho con váût trong 1 ngaìy âãm âãø thoía maîn nhu cáöu caïc cháút dinh dæåîng âaî ghi trong TCA 
à KP duy trç + KP saín xuáút
Caâu 7:
Mäüt säú loaûi thæïc àn thæåìng duìng trong 
chàn nuäi
-Thæïc àn tinh: +Thæïc àn giaíu nàng læåüng
 (haût nguî cäúc giaìu tinh bäüt)
 +Thæïc àn giaíu protein
 (Haût âáûu, âäù, khä dáöu, bäüt caï...)
-Thæïc àn xanh: + Caïc loaûi rau xanh, coí tæåi
 + Thæïc àn uí xanh
-Thæïc àn thä: + Coí khä, råm raû, baî mêa
-Thæïc àn häùn håüp: + Thæïc àn häùn håüp hoaìn chènh
 + Thæïc àn häùn håüp âáûm âàûc
Bieän phaùp:
Trong saûn thöùc aên cho vaät nuoâi ta phaûi cheá bieán, phoái hôïp töø nhieàu loaïi nguyeân lieäu theo nhöõng coâng thöùc ñaõ ñöôïc tính toaùn, nhaèm ñaùp öùng nhöõng nhu caàu cuûa vaät nuoâi theo töøng giai ñoaïn vaø muïc ñích saûn xuaát
Quy trçnh cäng nghãû saín xuáút thæïc àn häùn håüp
B1: Læûa choün nguyãn liãûu cháút læåüng täút
B2: Laìm saûch, sáúy khä, nghiãön nhoí riãng tæìng loaûi nguyãn liãûu
B3: Cán vaì phäúi träün theo tè lãû âaî tênh toaïn sàôn
B4: Eïp viãn, sáúy khä
B5: Âoïng bao, gàõn nhaîn hiãûu, baío quaín
Caâu 8:
Nhæîng biãûn phaïp phaït triãøn vaì baío vãû nguäön thæïc àn tæû nhiãn cuía caï
-Boïn phán cho væûc næåïc
+Phán hæîu cå: phán bàõc, phán chuäöng, phán xanh...
+Phán vä cå: âaûm, lán
-Quaín lê vaì baío vãû nguäön næåïc
+Quaín lê: mæûc næåïc, täúc âäü doìng chaíy vaì chuí âäüng thay næåïc khi cáön thiãút.
+Baío vãû nguäön næåïc: laìm tàng nguäön dinh dæåîng trong næåïc nhæng khäng âãø bë ä nhiãùm
Caâu 9:
Cå såí khoa hoüc
-Sæû phaït triãøn maûnh cuía nhæîng chuíng náúm men
hay VK coï êch seî ngàn chàûn sæû phaït triãøn VSV haûi laìm hoíng thæïc àn.
-Thaình pháön cáúu taûo chuí yãúu cuía VSV laì protein
Ò bäø sung protein trong thæïc àn Ò saín xuáút aa, vitamin ... tàng giaï trë dinh dæåîng.
-VSV âæåüc nuäi cáúy mäi træåìng thuáûn låüi Ò sinh khäúi tàng nhanh
Ví duï: hình 33.1/sgk/97
Caâu 10:
Mäüt säú yãu cáöu ké thuáût cuía chuäöng traûi chàn nuäi
-Âëa âiãøm xáy dæûng: yãn ténh, khäng gáy ä nhiãùm khu dán cæ, thuáûn tiãûn giao thäng.
-Hæåïng chuäöng: âuí aïnh saïng, traïnh aïnh saïng quaï gàõt, muìa âäng áúm aïp, muìa heì thoaïng maït.
-Nãön chuäöng: däúc væìa phaíi, khäng âoüng næåïc, khä raïo...
-Kiãún truïc xáy dæûng: phuì håüp âàûc âiãøm sinh lê váût nuäi, coï hãû thäúng xæí lê cháút thaíi håüp vãû sinh
Táöm quan troüng: cháút thaíi laìm ä nhiãùm mäi træåìng, nguäön næåïc, khäng khê coï haûi cho sæïc khoíe con ngæåìi vaì taûo âiãöu kiãûn âãø bãûnh láy lan thaình dëch, aính hæåíng âãún saín xuáút.
-Phæång phaïp xæí lê cháút thaíi: cäng nghãû Biogas. Khê gas sinh ra coï thãø laìm nhiãn liãûu.
-Låüi êch:
+Giaím ä nhiãùm mäi træåìng.
+Taûo nhiãn liãûu sinh hoüat.
+Tàng hiãûu quaí nguäön phán boïn.
Caâu 11:
Tiãu chuáøn ao nuäi caï
-Diãûn têch: 0,5-1ha
-Âäü sáu vaì cháút âaïy: 1,8-2m næåïc
-Nguäön næåïc vaì cháút læåüng cuía næåïc.
Quy trçnh chuáøn bë ao nuäi caï
-Tu bäø ao
-Diãût taûp, khæí chua
-Boïn phán, gáy maìu næåïc
-Láúy næåïc vaìo ao
-Kiãøm tra næåïc vaì thaí caï
Muûc âêch cuía viãûc chuáøn bë ao nuäi caï laì :taûo mäi tæåìng thuáûn låüi cho caï sinh säúng, haûn chãú hao huût, bãûnh táût âãún mæïc tháúp nháút
Caâu 12:
Âiãöu kiãûn phaït sinh, phaït triãøn bãûnh
1.Caïc loaûi máöm bãûnh
-Vi khuáøn
-Virut
-Kê sinh truìng
â Caïc loaûi máöm bãûnh muäún gáy âæåüc bãûnh phaíi coï âuí sæïc gáy bãûnh, säú læåüng âuí låïn vaì âæåìng xám nháûp thêch håüp.
2.Yãúu täú mäi træåìng vaì âiãöu kiãûn säúng
Mäi træåìng vaì âiãöu kiãûn säúng coï thãø coï låüi cho váût nuäi vaì khäng coï låüi cho máöm bãûnh. Ngæåüc laûi thç máöm bãûnh phaït triãøn nhiãöu, bãûnh phaït sinh maûnh.
-Yãúu täú tæû nhiãn
+Nhiãût âäü, âäü áøm, aïnh saïng khäng thêch håüp våïi váût nuäi, thêch håüp cho sæû phaït triãøn cuía máöm bãûnh.
+Thiãúu oxy, nhiãöu kim loaûi nàûng... trong mäi træåìng.
-Chãú âäü dinh dæåîng
+Thiãúu dinh dæåîng, thaình pháön khäng cán âäúi.
+Thæïc àn coï cháút âäüc hoàûc bë hoíng.
-Quaín lê chàm soïc
+Bë caïc con váût coï noüc âäüc càõn.
+Bë cháún thæång.
3.Baín thán con váût
-Khaí nàng miãùn dëch tæû nhiãn: phuû thuäüc tçnh traûng sæïc khoíe cuía con váût. Khäng maûnh vaì khäng coï tênh âàûc hiãûu.
-Khaí nàng miãùn dëch tiãúp thu: âæåüc hçnh thaình sau khi cå thãø tiãúp xuïc våïi máöm bãûnh.
Caâu 13:
Khaïi niãûm
Vacxin laì nhæîng chãú pháøm sinh hoüc âæåüc chãú taûo tæì caïc VSV gáy bãûnh âæa vaìo cå thãø váût nuäi, kêch thêch taûo ra khaí nàng chäúng laûi máöm bãûnh âoï. g Miãùn dëch
Khaïi niãûm
Thuäúc khaïng sinh laì nhæîng loaûi thuäúc thæåìng duìng âãø âæa vaìo cå thãø nhàòm tiãu diãût vi khuáøn, nguyãn sinh âäüng váût vaì náúm âäüc gáy bãûnh cho cå thãø.
Mäüt säú âàûc âiãøm vaì nguyãn tàõc sæí duûng thuäúc khaïng sinh
*Âàûc âiãøm:
+Mäùi loaûi chè coï taïc duûng våïi mäüt säú máöm bãûnh nháút âënh.
+Tiãu diãût VK gáy bãûnh nhæng cuîng phaï hoaûi cán bàòng sinh hoüc cuía VSV trong âæåìng tiãu hoïa.
-Sæí duûng khäng âuïng liãöu læåüng Ò thåìi gian daìi, khoï âiãöu trë.
*Nguyãn tàõc: âuïng chè dáùn, âuí liãöu, âuïng thuäúc, phäúi håüp våïi caïc loaûi thuäúc khaïc
Caâu 14:
Cå såí khoa hoüc cuía cäng nghãû gen trong saín xuáút vacxin vaì thuäúc khaïng sinh
-Kyî thuáût cáúy gheïp 1 âoaûn gen cáön thiãút tæì 1 phán tæí DNA naìy sang DNA khaïc.
Muïc ñích: Saûn xuaát vacxin vaø thuoác khaùng sinh
ÆÏng duûng cäng nghãû gen trong saín xuáút vacxin
ž Nhanh, nhiãöu, an toaìn khi sæí duûng vaì baío quaín, haû giaï thaình.
Vieäc saûn xuaát vacxin baèng coâng ngheä taùi toå hôïp gen khoâng nhöõng naâng cao naêng suaát saûn xuaát vacxin maø coøn taïo ra ñöôïc saûn phaåm vacxin coù nhöõng öu ñieåm sau:
Vacxin taùi toå hôïp gen raát an toaøn vì trong vacxin khoâng coù söï toàn taïi cuûa maàm beänh.
Khoâng caàn baûo quaûn laïnh neân giaûm ñöôïc chi phí vaø phuø hôïp vôùi ñieàu kieän söû duïng ôû nhöõng nöôùc ñang phaùt trieån
.ÆÏng duûng cäng nghãû gen trong saín xuáút thuäúc khaïng sinh
-Nuäi cáúy náúm âãø chiãút dëch tiãút cuía chuïng trong mäi træåìng nuäi cáúy vaì tinh chãú âãø taûo khaïng sinh.
- ÆÏng duûng cäng nghãû gen trong saín xuáút.