Đề cương ngữ văn 6- Học kì I

ÑEÀ CÖÔNG NGÖÕ VAÊN 6- HKI
PHAÀN VAÊN BAÛN:
“Con Roàng, chaùu Tieân”
Theå loaïi : truyeän truyeàn thuyeát.
 Phöông thöùc bieåu ñaït chuû yeáu : töï söï.
Truyeàn thuyeát : laø loaïi truyeän daân gian keå veà caùc nhaân vaät vaø söï kieän coù lieân quan ñeán lòch söû thôøi quaù khöù, thöôøng où yeáu toá töôûng kì aûo. Truyeàn thuyeát theå hieän thaùi ñoä caùch ñaùnh giaù cuûa nhaân daân ñoái vôùi caùc söï kieän vaø nhaân vaät lòch söû ñöôïc keå.(coù coát loõi laø söï thaät lòch söû).
YÙ nghóa cuûa truyeän:
+Giaûi thích suy toân nguoàn goác cao quyù, thieâng lieâng cuûa coäng ñoàng ngöôøi Vieät.(töï haøo veà nguoàn goác, doøng gioáng Tieân, Roàng raát ñeïp, raát cao quyù linh thieâng )
+ Ñeà cao nguoàn goác chung vaø bieåu hieän yù nguyeän ñoaøn keát, thoáng nhaát cuûa nhaân daân ta ôû moïi mieàn ñaát nöôùc.
Ngheä thuaät: Truyeän coù nhieàu chi tieát töôûng töôïng kì aûo giaøu yù nghóa, theå hieän trí töôûng töôïng phong phuù cuûa cha oâng ta, laøm taêng söùc haáp daãn cuûa truyeän.
 + Hình töôïng caùc nhaân vaät thaàn coù nhieàu pheùp laï:Laïc Long Quaân laø con trai thaàn Long Nöõ, Aâu Cô thuoäc doøng hoï Thaàn Noâng® toâ ñaäm tính chaát kì laï,lôùn lao, ñeïp ñeõcuûa nhaân vaät vaø söï kieän. 
+ Hình töôïng boïc traêm tröùng : Thaàn kì hoaù, linh thieâng hoaù nguoàn goác, gioáng noøi daân toäc, ñeå chuùng ta theâm töï haøo vaø tin yeâu, toân kính toå tieân, daân toäc mình.
Nhöõng yeáu toá söï thaät lòch söû trong truyeàn thuyeát:
+ Söï keát hôïp giöõa caùc boä laïc Laïc Vieät, Aâu Vieät vaø nguoàn goác cuûa caùc cö daân Baùch Vieät qua cuoäc gaëp gôõ vaø keát duyeân cuûa Laïc Long Quaân vaø Aâu Cô.
+ Truyeàn thuyeát gaén vôùi nöôùc Vaên Lang- teân ñaàu tieân cuûa nöôùc ta.
+ Caùc chi tieát noùi veà coâng traïng cuûa Laïc Long Quaân thöïc chaát laø noùi veà quaù trình môû nöôùc vaø xaây döïng cuoäc soáng cuûa cha oâng.
2/ “Baùnh chöng,baùnh giaày”
- Theå loaïi: truyeän truyeàn thuyeát.
- Phöông thöùc bieåu ñaït chuû yeáu : töï söï.
- YÙ nghóa cuûa truyeän: Giaûi thích nguoàn goác cuûa baùnh chöng, baùnh giaày; phaûn aùnh thaønh töïu vaên minh noâng nghieäp ôû buoåi ñaàu döïng nuôùc vôùi thaùi ñoä ñeà cao lao ñoäng, ñeà cao ngheà noâng; theå hieän söï thôø kính Trôøi, Ñaát, toå tieân cuûa nhaân daân ta;ca ngôïi taøi naêng, tinh thaàn saùng taïo cuûa cha oâng trong vieäc xaây döïng moät neàn vaên hoaù mang ñaäm baûn saéc daân toäc.
- Ngheä thuaät: coù nhieàu chi tieát töôûng töôïng kì aûo, ngheä thuaät tieâu bieåu cho truyeän daân gian.
+ nhaân vaät chính(Lang Lieâu) traûi qua cuoäc thi taøi , ñöôïc thaàn giuùp ñôõ vaø ñöôïc noái ngoâi vua.
- Nhöõng yeáu toá söï thaät lòch söû trong truyeàn thuyeát:
	+ Gaén vôùi söï ra ñôøi vaø tuïc laøm baùnh chöng baùnh giaày trong ngaøy teát coå truyeàn cuûa daân toäc.	+ Gaén vôùi thôøi ñaïi vua huøng.
3	“Thaùnh Gioùng”
- Theå loaïi: truyeän truyeàn thuyeát.
- Phöông thöùc bieåu ñaït chuû yeáu : töï söï.
- YÙ nghóa cuûa truyeän:
+	Hình töôïng Thaùnh Gioùng laø bieåu töôïng röïc rôõ cuûa yù thi7c1 , söùc maïnh ñaùnh giaëc vaø khaùt voïng chieán thaéng giaëc ngoaïi xaâm cuûa daân toäc.
+ Theå hieän quan nieäm vaø öôùc mô veà söùc maïnh cuûa nhaân daân ta, veà ngöôøi anh huøng choáng giaëc.
- Ngheä thuaät : caùc yeáu toá thaàn kì trong taùc phaåm coù taùc duïng toâ ñaäm veû ñeïp phi thöôøng ñeán möùc thaàn thaùnh cuûa nhaân vaät(phi thöôøng trong khi ñöôïc sinh ra , trong quaù trình lôùn leân , trong ñaùnh giaëc vaø phi thöôøng khi veà trôøi maø khoâng baän taâm veà coâng danh , lôïi loäc)
- Nhöõng yeáu toá söï thaät lòch söû trong truyeàn thuyeát:
	+Vaøo thôøi Huøng Vöông, caùc cuoäc chieán ñaáu choáng ngoaïi xaâm trôû neân aùc lieät phaûi huy ñoäng söùc maïnh toaøn daân : löông thöïc, vuõ khí …
	+ Soá löôïng vaø kieåu vuõ khícuûa ngöôøi Vieät coå taêng leân töø giai ñoaïn Phuøng Nguyeân ñeán giai ñoaïn Ñoâng Sô(Hình aûnh ngöïa saét, roi saét noùi ñeán söï phaùt trieån lòch söû, chuùng ta ñaõ vöôn tôùi thôøi ñaïi ñoà saét).
	+ Daáu tích ñeå laïi ôû laøng Gioùng.
4	“Sôn Tinh, Thuyû Tinh”
- Theå loaïi: truyeän truyeàn thuyeát.
- Phöông thöùc bieåu ñaït chuû yeáu : töï söï.
- YÙ nghóa cuûa truyeän:
Giaûi thích nguyeân nhaân cuûa hieän töôïng luõ luït xaûy ra thöôøng xuyeân ôû vuøng chaâu thoå Baéc Boä thôøi xöa. Theå hieän söùc maïnh vaø öôùc mô cheá ngöï luõ luït cuûa ngöôøi Vieät coå. Suy toân ca ngôïi coâng lao döïng nöôùc cuûa caùc vua Huøng.
- Ngheä thuaät
Xaây döïng hình töôïng ngheä thuaät kì aûo, mang tính töôïng tröng .
- Nhöõng yeáu toá söï thaät lòch söû trong truyeàn thuyeát:
	+ Gaén vôùi giai ñoaïn lòch söû thôøi ñaïi Huøng Vöông.
	+ Hieän töôïng luõ luït xaûy ra thöôøng xuyeân ôû vuøng Baéc Boä; caùc ñòa danh : nuùi Taûn Vieân, vuøng ñaát Phong Chaâu- kinh ñoâ cuûa vua Huøng.
	+ Nhaân daân Baéc Boä choáng ñeâ.
5	“Söï tích Hoà Göôm”
- Theå loaïi: truyeän truyeàn thuyeát.
- Phöông thöùc bieåu ñaït chuû yeáu : töï söï.
- YÙ nghóa cuûa truyeän:
	+ Ca ngôïi tính chaát nhaân daân, toaøn daân, vaø chính nghóa cuûa cuoäc khôûi nghóa Lam Sôn choáng giaëc Minh xaâm löôïc do Leâ Lôïi laõnh ñaïo ñaàu theá kæ XV( Ñeà cao suy toân Leâ Lôïi vaø nhaø Leâ).
	+ Giaûi thích teân goïi Hoà Hoaøn Kieám, theå hieän khaùt voïng hoaø bình cuûa nhaân daân.
- Ngheä thuaät
	+ Keát caáu chaët cheõ, caùc chi tieát ngheä thuaät thöïc – aûo ñöôïc xen caøi moät caùch hôïp lí khieán caâu chuyeän trôû neân heát söùc haáp daãn.
- Nhöõng yeáu toá söï thaät lòch söû trong truyeàn thuyeát:
	+ Coâng cuoäc ñaùnh ñoåi giaëc Minh (1427)cuûa nghóa quaân Lam Sôn do Leâ Lôïi chæ huy.
	+ Kinh ñoâ nöôùc Vieät ñöôïc nhaø leâ chuyeån veà Thaêng Long.
6	“ Thaïch Sanh”
- Theå loaïi: truyeän coå tích.
- Coå tích: loaïi truyeän daân gian keå veà cuoäc ñôøi cuûa moät soá kieåu nhaân vaät quen thuoäc: Nhaân vaät baát haïnh(ngöôøi moà coâi, ngöôøi con rieâng, ngöôøi em uùt, ngöôøi coù hình daïng xaáu xí…) ; nhaân vaät duõng só nvaø nhaân vaät coù taøi naêng kì laï ; nhaân vaät laø ñoäng vaät. Truyeän coå tích thöôøng coù yeáu toá hoang ñöôøng, theå hieän öôùc mô, nieàm tin cuûa nhaân daân veà chieán thaéng cuoái cuøng cuûa caùi thieän ñoái vôùi caùi aùc, caùi toát ñoái vôùi caùi xaáu, söï coâng baèng ñoái vôùi söï baát coâng.
- Phöông thöùc bieåu ñaït chuû yeáu : töï söï.
- YÙ nghóa cuûa truyeän:
Thaïch Sanh laø truyeän coå tích veà ngöôøi duõng só dieät chaèn tinh , dieät ñaïi baøng cöùu ngöôøi bò haïi, vaïch maët keû vong aân boäi nghóavaø choáng quaân xaâm löôïc. Truyeän theå hieän öôùc mô, nieàm tin veà ñaïo ñöùc, coâng lí xaõ hoäi vaø lí töôûng nhaân ñaïo yeâu chuoäng hoaø bình cuûa nhaân daân ta.
- Ngheä thuaät: truyeän coù nhieàu chi tieát töôûng töôïng thaàn kì ñoäc ñaùo vaø giaøu yù nghóa (nhö :söï ra ñôøi vaø lôùn leân kì laï cuûa Thaïch Sanh ; cung teân vaøng ; caây ñaøn thaàn ; nieâu côm thaàn, …)
 Hình töôïng nhaân vaät: Thaïch Sanh töôïng tröng cho caùi thieän, chính nghóa ; Lí thoâng tieâu bieåu cho söï hieåm aùc, gian taø.
7 “Em beù thoâng minh”
- Theå loaïi: truyeän coå tích veà nhaân vaät thoâng minh.
- Phöông thöùc bieåu ñaït chuû yeáu : töï söï.
- YÙ nghóa cuûa truyeän: Truyeän ñeà cao söï thoâng minh vaø trí khoân daân gian (qua hình thöùc giaûi nhöõng caâu ñoá, vöôït nhöõng thaùch ñoá oaùi oaêm, …), töø ñoù taïo neân tieáng cöôøi vui veû , hoàn nhieân trong ñôøi soáng haèng ngaøy.
- Ngheä thuaät:ngheä thuaät xaây döïng tình huoáng nhaèm thöû thaùch taøi trí cuûa nhaân vaät.
8 “Oâng laõo ñaùnh caù vaø con caù vaøng”
- Theå loaïi: truyeän coå tích Nga
( truyeän ñöôïc ñaïi thi haøo Nga A. Pu-skin vieát laïi)
- Phöông thöùc bieåu ñaït chuû yeáu : töï söï.
- YÙ nghóa cuûa truyeän:Truyeän ca ngôïi loøng bieát ôn ñoái vôùi nhöõng ngöôøi nhaân haäu vaø neâu ra baøi hoïc thích ñaùng cho nhöõng keû tham lam boäi baïc.
- Ngheä thuaät: bieän phaùp ngheä thuaät tieâu bieåu cuûa truyeän coå tích nhö : söï laëp laïi taêng tieáncuûa caùc tình huoáng coát truyeän, söï ñoái laëp giöõa caùc nhaân vaät, söï xuaát hieän cuûa caùc yeáu toá töôûng töôïng hoang ñöôøng.
Muï vôï 
Oâng laõo 
Bieån caû
Ñoøi maùng môùi
Ñi ra bieån 
Gôïn soùng eâm aû 
Ñoøi nhaø roäng 
Laïi ñi ra bieån
Ñaõ noåi soùng 
Ñoøi laøm nhaát phaåm phu nhaân 
Loùc coùc ra bieån 
Noåi soùng döõ doäi.
Ñoøi laøm nöõ hoaøng 
Luûi thuûi ra bieån 
Noåi soùng muø mòt 
Ñoøi laøm Long Vöông. 
Laïi ñi ra bieån 
Noåi soùng aàm aàm 
Loøng tham ngaøy caøng lôùn – töø ñoøi hoûi veà vaät chaát ñeán ñoøi hoûi veà cuûa caûi, ñòa vò , quyeàn löïc va töø quyeàn löïc cao nhaát treân traàn theá (nöõ hoaøng) ñeán quyeàn löïc sieâu nhieân.
- Vong ôn boäi nghóa, caïn taøu raùo maùng , ñöôïc voi ñoøi tieân, loøng tham khoâng ñaùy…
Caøng ngaøy caøng sôï haõi – nhu nhöôïc , sôï vôï 
Caøng ngaøy caøng noåi giaän 
- Caù Vaøng töôïng tröng cho 

9 “Caây buùt thaàn”
10 Khaùi nieäm truyeän nguï ngoân ; khaùi nieäm truyeän cöôøi.
11 Keå laïi caùc truyeän nguï ngoân vaø tryeän cöôøi.
12 Hoïc thuoäc caùc ghi nhôù SGK cuûa caùc vaên baûn truyeän 
13 Khaùi nieäm truyeän trung ñaïi.
14 Naém ñöôïc noäi dung coát truyeän cuûa vaên baûn “ Con hoå coù nghóa”. Hoïc ghi nhôù SGK.
15 Hoïc sinh ñoïc laïi caùc vaên baûn.
II. Phaàn Tieáng Vieät :
Hoïc ghi nhôù vaø cho ví duï cho töøng phaàn kieán thöùc taát caû caùc baøi.
Ñeà thi khoâng giôùi haïn kieán thöùc baøi hoïc. HS oân kó ( töø tuaàn 1-16)