Đề cương ôn tập công nghệ 9 - Học kì I năm học 2009 - 2010

§Ò c­¬ng «n tËp C«ng nghÖ 9 - häc k× I
N¨m häc 2009 - 2010
Gi¸o viªn: Ph¹m ThÞ Thuû
Tæ: Khoa häc tù nhiªn
Tr­êng THCS NguyÔn huÖ - CÈm giµng - h¶i d­¬ng
I. LÝ THUYẾT:
1. Vai trò, đặc điểm và yêu cầu của nghề điện dân dụng.
	* Vai trò:
- §iÖn n¨ng ®­îc sö dông hÇu hÕt trong c¸c lÜnh vùc à CÇn cã nh÷ng ng­êi lµm c«ng viÖc trong nghÒ ®iÖn (l¾p ®Æt, söa ch÷a,...)
- NghÒ ®iÖn ®ãng vai trß ®Èy nhanh tèc ®é CNH, H§H ®Êt n­íc.
* §Æc ®iÓm vµ yªu cÇu:
1. §èi t­îng lao ®éng cña nghÒ ®iÖn d©n dông
- ThiÕt bÞ b¶o vÖ, ®ãng c¾t, lÊy ®iÖn.
- Nguån ®iÖn 1 chiÒu vµ nguån xoay chiÒu (U < 380V).
- ThiÕt bÞ ®o l­êng ®iÖn.
- VËt liÖu vµ dông cô lµm viÖc cña nghÒ ®iÖn.
- C¸c lo¹i ®å dïng ®iÖn.
2. Néi dung lao ®éng cña nghÒ ®iÖn
- L¾p ®Æt m¹ng ®iÖn s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t.
- L¾p ®Æt thiÕt bÞ vµ ®å dïng ®iÖn.
- VËn hµnh, b¶o d­ìng vµ söa ch÷a m¹ng ®iÖn, thiÕt bÞ vµ ®å dïng ®iÖn.
3. §iÒu kiÖn lµm viÖc cña nghÒ ®iÖn
- Th­êng ®­îc tiÕn hµnh trong nhµ.
4. Yªu cÇu cña nghÒ ®iÖn ®èi víi ng­êi lao ®éng
- Tri thøc: Cã tr×nh ®é v¨n hãa THCS trë lªn.
- KÜ n¨ng: cã kÜ n¨ng ®o l­êng, sö dông, b¶o d­ìng, söa ch÷a, l¾p ®Æt,...
- Søc kháe: Cã ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ søc kháe, kh«ng m¾c c¸c bÖnh vÒ huyÕt ¸p, tim m¹ch.
- VÒ th¸i ®é: cã ý thøc an toµn lao ®éng, lµm viÖc khoa häc, kiªn tr×, thËn träng vµ chÝnh x¸c.
5. TriÓn väng cña nghÒ
6. Nh÷ng n¬i ®µo t¹o nghÒ
7. M«i tr­êng lµm viÖc
2. Phân loại và cấu tạo của các loại dây dẩn điện.
1. NhiÖm vô
- TruyÒn dÉn ®iÖn n¨ng tõ nguån ®Õn n¬i tiªu thô.
2. Ph©n lo¹i
 Cã nhiÒu lo¹i d©y dÉn ®iÖn:
Dùa vµo líp vá c¸ch ®iÖn: d©y trÇn vµ d©y cã vá bäc c¸ch ®iÖn.
Theo vËt liÖu lµm lâi: d©y ®ång, nh«m, d©y nh«m lâi thÐp.
Dùa vµo sè lâi vµ sè sîi cña lâi: d©y 1 lâi, 2 lâi, d©y lâi 1 sîi, d©y lâi nhiÒu sîi.
3. CÊu t¹o d©y dÉn ®iÖn ®­îc bäc c¸ch ®iÖn
1
2
3
1- Lõi dây
2 – Lớp vỏ cách điện
3 – Vỏ bảo vệ cõ học
 CÊu t¹o th­êng gåm hai phÇn: lâi vµ líp vá.
Lâi b»ng kim lo¹i: ®ång, nh«m. 
Líp vá c¸ch ®iÖn: 1 líp hoÆc nhiÒu líp (b»ng cao su, chÊt c¸ch ®iÖn tæng hîp PVC)
Ngoµi líp c¸ch ®iÖn mét sè lo¹i d©y dÉn cßn cã thªm 1 líp vá b¶o vÖ chèng va ®Ëp c¬ häc, ¶nh h­ëng cña ®é Èm, n­íc vµ c¸c chÊt hãa häc.
4. Sö dông d©y dÉn ®iÖn
- L­u ý khi l¾p ®Æt m¹ng ®iÖn: kh«ng ®­îc tïy tiÖn lùa chän d©y dÉn ®iÖn mµ cÇn tu©n theo thiÕt kÕ cña m¹ng ®iÖn.
- Chó ý kÝ hiÖu cña d©y dÉn bäc c¸ch ®iÖn: M(nxF), MV(nxF), A(nxF), AV(nxF), As(nxF)
 M – d©y dÉn b»ng ®ång
 MV – lâi ®ång cã bäc c¸ch ®iÖn.
 A – d©y dÉn b»ng nh«m
 AV – Lâi nh«m cã bäc c¸ch ®iÖn
 As – D©y dÉn b»ng nh«m lâi thÐp
 n - sè lâi d©y
 f – tiÕt diÖn cña lâi d©y (mm2)
- Chó ý khi sö dông:
+ Th­êng xuyªn kiÓm tra vá c¸ch ®iÖn cña d©y dÉn ®Ó tr¸nh g©y tai n¹n cho ng­êi sö dông ®iÖn.
+ §¶m b¶o an toµn khi sö dông d©y dÉn ®iÖn nèi dµi (d©y dÉn cã phÝch c¾m ®iÖn).
3. Nêu các loại dụng cụ điện và chức năng của chúng.
	* §ång hå ®o ®iÖn
	* Dông cô c¬ khÝ
4. Cách sử dụng đồng hồ vạn năng và công tơ điện.
	* §ång hå v¹n n¨ng
- B­íc 1: T×m hiÓu c¸ch sö dông ®ång hå v¹n n¨ng
§ång hå v¹n n¨ng
+ Dông cô ®o nhiÒu chøc n¨ng , chñ yÕu lµ ®o ®iÖn trë vµ cßn cã thÓ ®o dßng ®iÖn vµ ®iÖn ¸p
+ Lµ dông cô ®o phèi hîp cña ba lo¹i 
dông cô: ampekÕ, v«nkÕ, «mkÕ.
+ Tr­íc khi sö dông cÇn nghiªn cøu vµ ®äc nh÷ng kÝ hiÖu trªn mÆt ®ång hå, x¸c ®Þnh ®¹i l­îng cÇn ®o. 
+ Ph¶i c¾t ®iÖn tr­íc khi sö dông ®ång hå v¹n n¨ng ®Ó ®o ®iÖn trë.
C¸c b­íc tiÕn hµnh ®o ®iÖn trë:
+ HiÖu chØnh kh«ng cña ®ång hå v¹n n¨ng.
+ Chän thang ®o.
Sö dông ®ång hå v¹n n¨ng x¸c ®Þnh bé phËn h­ háng cña m¹ch ®iÖn
+ X¸c ®Þnh m¹ch ®iÖn bÞ hë hay chËp m¹ch b»ng thang ®o ®iÖn trë.
+ Ph¸t hiÖn m¹ch bÞ hë: C¾t nguån ®iÖn, lÇn l­ît ®o ®iÖn trë tõng ®o¹n m¹ch, R = ∞ à m¹ch bÞ hë.
+ R = 0 à ng¾n m¹ch.
- B­íc 2: §o ®iÖn trë b»ng ®ång hå v¹n n¨ng
+ X¸c ®Þnh ®¹i l­îng cÇn ®o
+ X¸c ®Þnh thang ®o
+ HiÖu chØnh kh«ng cña «m kÕ
+ TiÕn hµnh ®o
+ Ghi kÕt qu¶ ®o ®­îc vµo b¸o c¸o thùc hµnh
	* C«ng t¬ ®iÖn
- B­íc 1: §äc vµ gi¶i thÝch nh÷ng kÝ hiÖu ghi trªn mÆt c«ng t¬ ®iÖn
- B­íc 2: Nèi m¹ch ®iÖn thùc hµnh
+ Ph©n tÝch s¬ ®å m¹ch ®iÖn c«ng t¬ ®iÖn
STT
Tªn c¸c phÇn tö
(S¬ ®å: H×nh 4-2. SGK- 20)
- B­íc 3: §o ®iÖn n¨ng tiªu thô cña m¹ch ®iÖn
+ §äc vµ ghi chØ sè c«ng t¬ tr­íc khi tiÕn hµnh ®o
+ Quan s¸t t×nh tr¹ng lµm viÖc cña c«ng t¬
+ Ghi chØ sè c«ng t¬ sau khi ®o 30 phót vµo b¸o c¸o thùc hµnh
+ TÝnh ®iÖn n¨ng tiªu thô cña phô t¶i
- B­íc 4: ViÕt b¸o c¸o thùc hµnh
 	( MÉu b¸o c¸o thùc hµnh trang 21- SGK)
5. Nêu yêu cầu và quy trình thực hiện nối dây dẩn điện.
	* Yªu cÇu:
- DÉn ®iÖn tèt: §iÖn trë mèi nèi ph¶i nhá ®Ó dßng ®iÖn truyÒn qua dÔ dµng. 
 	+ MÆt tiÕp xóc ph¶i s¹ch.
 	+ DiÖn tÝch tiÕp xóc ®ñ lín.
 	+ Mèi nèi ph¶i chÆt (tèt nhÊt mèi nèi ph¶i ®­îc hµn ch× l¹i).
- Cã ®é bÒn c¬ häc cao: ph¶i chÞu ®­îc søc kÐo, c¾t vµ sù rung chuyÓn.
- An toµn ®iÖn: mèi nèi ph¶i ®­îc c¸ch ®iÖn tèt, kh«ng s¾c lµm thñng líp b¨ng c¸ch ®iÖn.
- §¶m b¶o vÒ mÆt mÜ thuËt: mèi nèi ph¶i gän vµ ®Ñp.
* Quy tr×nh:
2.1_B­íc 1: Bãc vá c¸ch ®iÖn
- Dông cô: Dao hoÆc k×m tuèt d©y.
- Cã 2 c¸ch bãc vá c¸ch ®iÖn:
+ Bãc c¾t v¸t.
+ Bãc ph©n ®o¹n.
2.2_B­íc 2: Lµm s¹ch lâi
- Lµm s¹ch lâi b»ng giÊy r¸p (giÊy nh¸m).
- T¸c dông: §Ó mèi nèi tiÕp xóc tèt, t¨ng tÝnh dÉn ®iÖn.
2.3_B­íc 3: Nèi d©y
a). Nèi d©y dÉn theo ®­êng th¼ng (nèi nèi tiÕp)
* D©y dÉn lâi mét sîi
- Tr×nh tù thùc hµnh:
+ Uèn gËp lâi.
+ VÆn xo¾n.
+ KiÓm tra mèi nèi.
* D©y dÉn lâi nhiÒu sîi
- Tr×nh tù thùc hµnh:
+ Bãc vá c¸ch ®iÖn vµ lµm s¹ch lâi.
+ Lång lâi.
+ VÆn xo¾n.
+ KiÓm tra mèi nèi
b). Nèi rÏ (nèi ph©n nh¸nh)
* D©y dÉn lâi mét sîi
- Tr×nh tù thùc hµnh:
+ Uèn gÆp lâi.
+ VÆn xo¾n.
+ KiÓm tra mèi nèi.
* D©y dÉn lâi nhiÒu sîi
- Tr×nh tù thùc hµnh:
+ Bãc vá c¸ch ®iÖn vµ lµm s¹ch lâi.
+ Lång lâi.
+ VÆn xo¾n.
+ KiÓm tra mèi nèi
c). Nèi d©y dïng phô kiÖn
* Nèi b»ng vÝt
- Tr×nh tù thùc hiÖn:
+ Lµm ®Çu nèi: Lµm khuyªn kÝn, lµm khuyªn hë.
+ Nèi d©y
* Nèi b»ng ®ai èc nèi d©y
- Tr×nh tù thùc hiÖn:
+ Lµm ®Çu nèi th¼ng.
+ Nèi d©y dÉn.
+ KiÓm tra mèi nèi.
2.4_ B­íc 4: Hµn mèi nèi
* C¸ch hµn:
- Lµm s¹ch mèi nèi.
- L¸ng nhùa th«ng.
- hµn thiÕc mèi nèi.
* T¸c dông:
- T¨ng søc bÒn c¬ häc.
- DÉn ®iÖn tèt.
- Kh«ng gØ.
2.5_ B­íc 5: C¸ch ®iÖn mèi nèi
- C¸ch ®iÖn b»ng b¨ng dÝnh c¸ch ®iÖn.
- §¶m b¶o an toµn ®iÖn.
6. Vẽ sơ đồ nguyên lý và sơ đồ lắp đặt của các mạch điện đơn giản ở mạng điện trong nhà.
II. THỰC HÀNH:
1. Thực hiện nối dây dẩn điện
2. Mắc bảng điện gồm 1 cầu chì, 1 ổ cắm, 1 công tắc điều khiển 1 bóng đèn sợi đốt.