Đề cương ôn thi học kì I - Sinh học 8

ĐỀ CƯƠNG ÔN THI HKI SINH HỌC 8
Câu 1: M¸u gåm nh÷ng thµnh phÇn nµo? Nêu chøc n¨ng cña huyÕt t­¬ng vµ hång cÇu?
1. Thµnh phÇn cÊu t¹o cña m¸u
- M¸u gåm:
+ HuyÕt t­¬ng lỏng trong suốt, màu vàng: 55%.
+ TÕ bµo m¸u: Đặc, đỏ thẫm: 45% gåm hång cÇu, b¹ch cÇu, tiÓu cÇu.
2. Chøc n¨ng cña huyÕt t­¬ng vµ hång cÇu
- Trong huyÕt t­¬ng cã n­íc (90%), c¸c chÊt dinh d­ìng, hoocmon, kh¸ng thÓ, muèi kho¸ng, c¸c chÊt th¶i...
- HuyÕt t­¬ng cã chøc n¨ng:
+ Duy tr× m¸u ë thÓ láng ®Ó l­u th«ng dÔ dµng.
+ VËn chuyÓn c¸c chÊt dinh d­ìng, c¸c chÊt cÇn thiÕt vµ c¸c chÊt th¶i.
- Hång cÇu cã Hb (huyeát baïch = huyeát saéc toá) cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi O2 vµ CO2 ®Ó vËn chuyÓn O2 tõ phæi vÒ tim tíi tÕ bµo vµ vËn chuyÓn CO2 tõ tÕ bµo ®Õn tim vµ tíi phæi.
Câu 2: Các bạch cầu đã tạo nên những hàng rào phòng thủ nào để bảo vệ cơ thể? 
- Khi vi khuÈn, virut x©m nhËp vµo c¬ thÓ, c¸c b¹ch cÇu b¶o vÖ c¬ thÓ b»ng c¸ch t¹o nªn 3 hµng rµo b¶o vÖ:
+ Sù thùc bµo: b¹ch cÇu trung tÝnh vµ b¹ch cÇu m« n« (®¹i thùc bµo) hình thành chân giả bắt và nuốt c¸c vi khuÈn, virut vµo trong tÕ bµo råi tiªu ho¸ chóng.
+ Limpho B: tiÕt ra kh¸ng thÓ v« hiÖu ho¸ kh¸ng nguyªn (vi khuẩn).
+ Limpho T: phá hủy tế bào đã bị nhiễm vi khuẩn bằng cách nhận diện và tiếp xúc với chúng.
Câu 3: HÖ tuÇn hoµn m¸u gåm nh÷ng c¬ quan nµo? Nªu ®Æc ®iÓm cña mçi thµnh phÇn ®ã?
1/ Caáu taïo: HÖ tuÇn hoµn m¸u gåm: tim vµ c¸c hÖ m¹ch.
- Tim 4 ng¨n (2 t©m nhÜ, 2 t©m thÊt), nöa ph¶i chøa m¸u ®á thÉm, nöa tr¸i chøa m¸u ®á t­¬i.
- HÖ m¹ch goàm: + Ñoäng maïch: daãn maùu töø taâm thaát ñeán cô quan.
 + Tónh maïch: daãn maùu töø caùc cô quan veà taâm nhó.
 + Mao maïch: noái lieàn ñoäng maïch nhoû vaø tónh maïch nhoû.
Câu 4: Trình bày ®­êng ®i cña m¸u trong vßng tuÇn hoµn nhá vµ vßng tuÇn hoµn lín?
* Voøng tuaàn hoaøn nhoû: giuùp thöïc hieän trao ñoåi khí. Maùu ñoû thaãm (nhiÒu CO2) töø taâm thaát phaûi (1) Ò ñoäng maïch phoåi (2) Ò mao maïch phoåi (3) trao ñoåi khí O2 thaønh maùu ñoû töôi theo tónh maïch phoåi (4) veà taâm nhó traùi (5) 
* Voøng tuaàn hoaøn lôùn: giuùp teá baøo thöïc hieän trao ñoåi chaát. Maùu ñoû töôi (nhiÒu O2) töø taâm thaát traùi (6) theo ñoäng maïch chuû (7) Ò mao maïch phaân treân (8) vaø döôùi cô theå (9) Ò teá baøo trao ñoåi chaát thaønh maùu ñoû thaãm theo tónh maïch chuû treân (10) vaø tónh maïch chuû döôùi (11) veà taâm nhó phaûi (12).
Câu 5: H« hÊp lµ g×? H« hÊp có vai trò quan trọng như thế nào víi c¬ thÓ sống?	
- H« hÊp lµ qu¸ tr×nh cung cÊp oxi cho tÕ bµo c¬ thÓ vµ th¶i khÝ cacbonic ra ngoµi c¬ thÓ.
- H« hÊp cung cÊp oxi cho tÕ bµo, tham gia vµo ph¶n øng oxi ho¸ c¸c hîp chÊt h÷u c¬ t¹o n¨ng l­îng (ATP) cho mäi ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo vµ c¬ thÓ, ®ång thêi lo¹i th¶i cacbonic ra ngoµi c¬ thÓ.
Câu 6: Hút thuốc lá có hại như thế nào cho hệ hô hấp?
Trong khói thuốc lá có chứa: 
+ Cacbon oxit (CO): chiếm chỗ của oxi trong máu (hồng cầu), làm giảm hiệu quả hô hấp có thể gây chết.
+ Nitơ oxit (NOX): gây viêm, sưng lớp niêm mạc, cản trở trao đổi khí, có thể gây chết ở liều cao.
+ Các chất độc hại (nicôtin, nitrôzamin, ): làm tê liệt lớp lông rung phế quản, giảm hiệu quả lọc sạch không khí. Có thể gây ung thư phổi.
Câu 7: Nêu quá trình tieâu hoaù ôû khoang mieäng?
Bieán ñoåi lyù hoïc
Tieát nöôùc boït, nhai, ñaûo troän thöùc aên, taïo vieân thöùc aên.
Taùc duïng: laøm meàm thöùc aên, giuùp thöùc aên thaám nöôùc boït, taïo vieân vöøa ñeå nuoát.
Bieán ñoåi hoaù hoïc 
Hoaït ñoäng cuûa enzim amilaza trong nöôùc boït.
Taùc duïng: Bieán ñoåi moät phaàn tinh boät (chín) thaønh ñöôøng mantoâzô.
Hoaït ñoäng bieán ñoåi thöùc aên ôû khoang mieäng:
Bieán ñoåi thöùc aên ôû khoang mieäng
Caùc hoaït ñoäng tham gia
Caùc thaønh phaàn tham gia hoaït ñoäng
Taùc duïng cuûa hoaït ñoäng
Bieán ñoåi lyù hoïc
- Tieát nöôùc boït.
- Nhai.
- Ñaûo troän thöùc aên.
- Taïo vieân thöùc aên.
- Caùc tuyeán nöôùc boït.
- Raêng.
- Raêng, löôõi, cô moâi vaø maù.
- Laøm öôùt vaø meàm thöùc aên.
-Laøm meàm nhuyeãn thöùc aên.
-Laøm thöùc aên thaám daàn nöôùc boït.
- Taïo vieân thöùc aên vöøa vaø nuoát.
Bieán ñoåi hoaù hoïc
- Hoaït ñoäng cuûa enzim amilaza trong nöôùc boït.
- Enzim amilaza.
- Bieán ñoåi 1 phaàn tinh boät (chín) trong thöùc aên thaønh ñöôøng mantoâzô.
Câu 8: Ở dạ dày có các hoạt động tiêu hóa nào?
* BiÕn ®æi lÝ häc ë d¹ dµy
- Thøc ¨n ch¹m vµo l­ìi vµ d¹ dµy kÝch thÝch tiÕt dÞch vÞ (sau 3 giê cã tíi 3 lÝt dÞch vÞ) gióp hoµ lo·ng thøc ¨n.
- Sù phèi hîp co cña c¸c c¬ d¹ dµy gióp lµm nhuyÔn vµ ®¶o trén thøc ¨n cho thÊm ®Òu dÞch vÞ.
* BiÕn ®æi ho¸ häc ë d¹ dµy
- Lóc ®Çu mét phÇn tinh bét chÞu t¸c dông cña enzim amilaza trong n­íc bät biÕn ®æi thµnh ®­êng mantoz¬ cho ®Õn khi thøc ¨n thÊm ®Òu dÞch vÞ.
- PhÇn Pr chuçi ®­îc enzim pepsin trong dÞch vÞ ph©n c¾t thµnh c¸c Pr chuçi ng¾n (3 à 10 aa).
Baûng 27: Caùc hoaït ñoäng bieán ñoåi thöùc aên ôû daï daøy
Bieán ñoåi thöùc aên ôû daï daøy
Caùc hoaït ñoäng tham gia
Cô quan hay teá baøo thöïc hieän
Taùc duïng cuûa hoaït ñoäng
Bieán ñoåi lyù hoïc
- Tieát dòch vò
- Söï co boùp cuûa daï daøy
- Tuyeán vò
- Caùc lôùp cô cuûa daï daøy
- Hoaø loaõng thöùc aên
- Laøm nhuyeãn vaø ñaûo troän thöùc aên cho thaám ñeàu dòch vò
Bieán ñoåi hoaù hoïc
Hoaït ñoäng cuûa Enzim pepsin
Enzim pepsin
Phaân caét protein chuoãi daøi thaønh protein chuoãi ngaén goàm 3-10 axít amin
- Caùc loaïi thöùc aên nhö Gluxít vaø Lipít chæ ñöôïc bieán ñoåi veà maët lyù hoïc.
- Thôøi gian thöùc aên löu trong daï daøy töø 3-6 tieáng, tuyø loaïi thöùc aên.
- Söï ñaåy daàn töøng ñôït thöùc aên xuoáng ruoät non nhôø hoaït ñoäng co cuûa cô daï daøy phoái hôïp vôùi söï co daõn cô voøng moân vò.
Câu 9: Trình bày quá trình tieâu hoaù ôû ruoät non?
Bieán ñoåi lí hoïc:
Tieát dòch à Thöùc aên hoaø loaõng troän ñeàu dòch.
Muoái maät (dÞch mËt) taùch lipit thaønh gioït nhoû bieät laäp taïo nhuõ töông hoaùà Phaân nhoû thöùc aên.
Bieán ñoåi hoaù hoïc:
Tuyeán nöôùc boït (Enzim Amilaza)à Bieán ñoåi tinh boät thaønh ñöôøng ñôn ñeå cô theå haáp thuï ñöôïc.
Enzim Pepsin, Tripsin, Erepsin à Proteinà axit amin
Muoái maät, Lipaza à Lipità Glyxeârin + Axit beùo.
Axit nucleic thaønh caùc thaønh phaàn nucleotit.
Bieán ñoåi thöùc aên ôû ruoät non
Caùc hoaït ñoäng tham gia
Cô quan hay teá baøo thöïc hieän
Taùc duïng cuûa hoaït ñoäng
Söï bieán ñoåi lí hoïc
Tieát dòch 
Muoái maät taùch lipit thaønh gioït nhoû bieät laäp taïo nhuõ töông hoaù
Tuyeán gan, tuyeán tuïy, tuyeán ruoät
Thöùc aên hoaø loaõng troän ñeàu dòch
Phaân nhoû thöùc aên
Söï bieán ñoåi hoùa hoïc
Tinh boät chòu taùc duïng cuûa enzim
Protein chòu taùc duïng cuûa enzim
Lipit chòu taùc duïng cuûa enzim vaø dòch maät
Tuyeán nöôùc boït (Enzim Amilaza)
Enzim Pepsin, Tripsin, Erepsin
Muoái maät, Lipaza
Bieán ñoåi tinh boät thaønh ñöôûng ñôn cô theå haáp thuï ñöôïc
Proteinà axit amin
Liptà Glyxeârin + Axit beùo
Câu 10: Nhöõng ñaëc ñieåm caáu taïo naøo cuûa ruoät non giuùp noù ñaûm nhaän vai troø haáp thuï chaát dinh döôõng?
- Ruoät non laø nôi haáp thuï chaát dinh döôõng.
- Caáu taïo ruoät non phuø hôïp vôùi vieäc haáp thuï.
 + Nieâm maïc ruoät coù nhieàu neáp gaáp.
 + Coù nhieàu loâng ruoät vaø loâng ruoät cöïc nhoû.
 + Ruoät non daøi 2.8 à 3m toång dieän tích beà maët 500 m2.
+ Coù maïng löôùi mao maïch maùu vaø mao maïch baïch huyeát daøy ñaëc (caû ôû loâng ruoät)
Câu 11: Vai troø chuû yeáu cuûa ruoät giaø trong quaù trình tieâu hoaù ôû cô theå ngöôøi laø gì?
+ Haáp thuï theâm phaàn nöôùc coøn caàn thieát cho cô theå.
+ Thaûi phaân ra moâi tröôøng ngoaøi.
Câu 12: Người ta thường tiêm phòng (chích ngừa) cho trẻ em những loại bệnh nào?
6 beänh ôû treû: Baïch haàu, ho gaø, uoán vaùn, baïi lieät, sôûi, lao.