Đề cương ôn thi môn Sinh học Lớp 6 (Có đáp án)

2.2
 Vi khuẩn là:
 Nhóm sinh vật có cấu tạo nhân sơ, kích thước hiển vi.
 Nhóm sinh vật có cấu tạo nhân thực, kích thước hiển vi.
 Nhóm sinh vật chưa có cấu tạo tế bào, kích thước hiển vi.
 Nhóm sinh vật chưa có cấu tạo tế bào, kích thước siêu hiển vi.
 Phát biểu nào dưới đây không đúng khi nói về vai trò của vi khuẩn.
 Nhiều vi khuẩn có ích được sử dụng trong nông nghiệp và công nghiệp chế biến.
 Vi khuẩn được sử dụng trong sản xuất vaccine và thuốc kháng sinh.
 Mọi vi khuẩn đều có lợi cho tự nhiên và đời sống con người.
Vi khuẩn giúp phân hủy các chất hữu cơ thành các chất vô cơ để cây sử dụng.
 Dụng cụ nào được sử dụng để quan sát vi khuẩn.
Kính lúp                      Kính hiển vi
 Kính soi nổi               Kính viễn vọng
 Bệnh nào sau đây không phải bệnh do vi khuẩn gây nên?
Bệnh kiết lị                  Bệnh tiêu chảy
 Bệnh vàng da             Bệnh thủy đậu
 Nguyên tắc sử dụng thuốc kháng sinhh cho người nhiễm vi khuẩn:
(1) Chỉ sử dụng kháng sinh khi thật sự bị bệnh nhiễm khuẩn.
(2) Cần lựa chọn đúng loại kháng sinh và có sự hiểu biết về thể trạng người bệnh.
(3) Dùng kháng sinh đúng liều, đúng cách.
(4) Dùng kháng sinh đủ thời gian.
(5) Dùng kháng sinh cho mọi trường hợp nhiễm khuẩn.
Lựa chọn đáp án đầy đủ nhất:
 (1), (2), (3), (4), (5)               (1), (2), (5)
 (2), (3), (4), (5)                      (1), (2), (3), (4)
 Ba loại hình dạng điển hình của vi khuẩn là?
. Hình cầu, hình khối, hình que                   Hình lăng trụ, hình khối, hình xoắn
Hình que, hình xoắn, hình cầu                  Hình khối, hình que, hình cầu
 Vi khuẩn được cấu tạo bởi các thành phần chính nào?
 Vùng nhân, tế bào chất, màng tế bào, thành tế bào
Nhân, màng tế bào, thành tế bào, roi, lông
 Vùng nhân, tế bào chất, roi, lông, thành tế bào
Nhân, roi, tế bào chất, màng sinh chất, lông
 Vai trò quan trọng nhất của vi khuẩn trong tự nhiên là gì?
 Phân giải xác sinh vật và chất thải động vật
Giúp ức chế vi khuẩn có hại, bảo vệ hệ tiêu hóa
 Sử dụng trong chế biến thực phẩm như sữa chua, dưa muối
Sản xuất thuốc kháng sinh
 Vì sao nói vi khuẩn là sinh vật có cấu tạo cơ thể đơn giản nhất trong thế giới sống?
 Vì vi khuẩn có kích thước nhỏ nhất
 Vì vi khuẩn có khối lượng nhó nhất
Vì vi khuẩn chưa có nhân hoàn chỉnh
Vì cấu tạo vi khuẩn chỉ gồm 1 tế bào nhân sơ
 Nguyên nhân gây bệnh viêm da là?
Vi khuẩn tả                 Vi khuẩn tụ cầu vàng
Vi khuẩn lao              Vi khuẩn lactic
 Vật chất di truyền của một virus là?
 ARN và ADN
 ARN và gai glycoprotein
ADN hoặc gai glycoprotein
 ADN hoặc ARN
 Virus gây ra nhiều bệnh nguy hiểm cho con người, nhóm các bệnh nào dưới đây do virus gây ra?
Viêm gan B, AIDS, sởi
Tả, sởi, viêm gan A
Quai bị, lao phổi, viêm gan B
 Viêm não Nhật Bản, thủy đậu, viêm da
 Biện pháp nào hữu hiệu nhất để phòng bệnh do virus là?
 Có chế độ dinh dưỡng tốt, bảo vệ môi trường sinh thái cân bằng và trong sạch.
Chăm sóc sức khỏe, nâng cao thể trạng, tập thể dục, sinh hoạt điều độ.
 Đeo khẩu trang khi đi ra ngoài.
 Sử dụng vaccine vào thời điểm phù hợp.
 Tại sao bác sĩ đề nghị mọi người nên tiêm vaccine ngừa cúm mỗi năm?
Virus nhân lên nhanh chóng theo thời gian
Virus cúm có nhiều chủng thay đổi theo các năm
Vaccine được cơ thể hấp thụ sau một năm
Vaccine càng ngày càng mạnh hơn theo thời gian
 Vaccine được tạo ra từ chính những mầm bệnh (vi khuẩn hoặc virus) đã chết hoặc làm suy yếu, có tác dụng phòng ngừa nhiều bệnh lây nhiễm. Để đạt hiệu quả phòng bệnh cao, thời điểm tiêm vaccine thích hợp nhất là khi nào?
 Khi cơ thể có dấu hiệu bị bệnh
Khi cơ thể khỏe mạnh
Trước khi bị bệnh và cơ thể đang khỏe mạnh
Sau khi khỏi bệnh
 Trong các bệnh sau đây, bệnh nào do virus gây nên?
Bệnh kiết lị                  Bệnh dại
 Bệnh vàng da             Bệnh tả
 Virus sống kí sinh nội bào bắt buộc vì chúng:
 Có kích thước hiển vi
 Có cấu tạo tế bào nhân sơ
 Chưa có cấu tạo tế bào
 Có hình dạng không cố định
 Quan sát hình dưới đây và xác định cấu tạo của virus bằng cách lựa chọn đáp án đúng.
 (1) Vỏ ngoài, (2) Vỏ protein, (3) Phần lõi
 (1) Vỏ protein, (2) Vỏ ngoài, (3) Phần lõi
 (1) Phần lõi, (2) Vỏ protein, (3) Vỏ ngoài
 (1) Vỏ ngoài, (2) Phần lõi, (3) Vỏ protein
 Virus có các hình dạng chính nào sau đây?
 Dạng xoắn, dạng cầu, dạng que
Dạng xoắn, dạng khối, dạng hỗn hợp
Dạng khối, dạng que, dạng hỗn hợp
 Dạng cầu, dạng xoắn, dạng que
trình bày cấu tạo của tế bào vi khuẩn. Vì sao nói vi khuẩn là sinh vật có cấu tạo cơ thể đơn giản nhất trong giới sống?
Vi khuẩn có cấu tạo đơn giản gồm các thành phần sau:
+ Vùng nhân
+ Tế bào chất
+ Màng tế bào
+ Thành tế bào
+ Ngoài ra còn có một số thành phần khác như lông, roi
- Nói vi khuẩn là sinh vật có cấu tạo cơ thể đơn giản nhất trong giới sống vì:
+ Chúng có cấu tạo đơn bào 
+ Cấu trúc bởi những thành phần cơ bản nhất của tế bào
Nêu vai trò của vi khuẩn trong tự nhiên.
Vai trò của vi khuẩn trong tự nhiên là:
- Cố định nitrogen trong không khí để cung cấp cho sự sinh trưởng và phát triển của thực vật.
- Vi khuẩn phân giải xác sinh vật và chất thải động vật giúp làm sạch môi trường đồng thời nhờ sự phân giải của vi khuẩn, chất hữu cơ (chất thải của sinh vật, xác sinh vật) được phân giải thành mùn bã hữu cơ và các muối khoáng cung cấp chất dinh dưỡng cho đất rồi thực vật lại sử dụng các nguồn muối khoáng này để tổng hợp nên các chất hữu cơ
Em hãy nêu một số ứng dụng của vi khuẩn trong đời sống con người.
Một vài ứng dụng của vi khuẩn trong đời sống của con người:
+ Có vai trò quan trọng trong chế biến thực phẩm (làm tương, muối dưa, sản xuất bia, rượu).
Sử dụng vi khuẩn để xử lí chất thải, hạn chế ô nhiễm môi trường.
+ Chế tạo dược phẩm (thuốc kháng sinh,), mỹ phẩm.
+ Chế tạo phân bón, thuốc trừ sâu.
Tại sao ăn sữa chua hằng ngày có thể giúp chúng ta ăn cơm ngon miệng hơn?
Ăn sữa chua hằng ngày có thể giúp chúng ta ăn cơm ngon miệng hơn vì:
- Trong sữa chua có chứa các lợi khuẩn có tác dụng tiêu hóa lactose giúp chúng ta dung nạp thức ăn tốt hơn
- Ngoài ra, vitamin B trong sữa chua giúp kích thích vị giác, tăng cảm giác ngon miệng
Em hãy nêu một số biện pháp để phòng bệnh do vi khuẩn gây ra ở người.
Tùy thuộc vào từng loại bệnh mà có biện pháp phòng chống riêng. Một số biện pháp chung phòng chống bệnh do vi khuẩn gây ra:
+ Vệ sinh môi trường sống sạch sẽ
+ Tập thể dục nâng cao sức khỏe
+ Giữ vệ sinh thân thể
+ Ăn uống đủ chất dinh dưỡng và hợp vệ sinh
+ Thực hiện các biện pháp phòng tránh lây lan bệnh cho cộng đồng: nếu bệnh lây qua đường tiếp xúc thì phòng tránh lây lan bằng cách không sử dụng chung các đồ dùng các nhân và tránh tiếp xúc với người bệnh; nếu bệnh lây qua đường hô hấp thì cần đeo khẩu trang;..
Sử dụng thuốc kháng sinh điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ
Chúng ta có nên sử dụng thức ăn bị ôi thiu hay không? Tại sao?
 Không nên sử dụng các thức ăn bị ôi thiu.
- Giải thích: Sử dụng thức ăn ôi thiu là đưa vi khuẩn gây hại và các chất độc hại (các chất trong thức ăn bị vi khuẩn biến đổi có thể tạo thành các chất độc hại) vào cơ thể. Điều này khiến cho cơ thể có thể bị ngộ độc thực phẩm, thậm chí gây nên những bệnh nguy hiểm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người.
Em hãy nêu các biện pháp bảo quản thức ăn tránh bị vi khuẩn làm hỏng
Một số phương pháp bảo quản thực phẩm trong gia đình là:
- Bỏ thực phẩm vào tủ lạnh: Nhiệt độ thấp trong tủ lạnh sẽ giúp hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây hư hỏng thực phẩm.
- Muối chua: Độ pH thấp sẽ sẽ giúp hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây hư hỏng thực phẩm.
- Sấy khô: Biện pháp này giúp làm giảm lượng nước trong thực phẩm → hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây hư hỏng thực phẩm.
- Làm mứt: Biện pháp này sử dụng lượng đường cao để hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây hư hỏng thực phẩm
Vậy virus là gì? Làm cách nào để phòng bệnh do virus gây ra?
Virus là dạng sống có kích thước vô cùng nhỏ bé, không có cấu tạo tế bào, chỉ nhân lên được trong tế bào của sinh vật sống.
- Cách phòng bệnh do virus gây ra là:
+ Tiêm vaccine phòng bệnh
+ Tiêu diệt các vật chủ trung gian truyền bệnh
Vì sao nói virus chưa có cấu tạo tế bào điển hình? Em có đồng ý với ý kiến cho rằng virus là vật thể không sống không? Giải thích.
Nói virus chưa có dạng cấu tạo tế bào điển hình vì:
+ Cấu trúc của virus không đủ ba thành phần chính của một tế bào (màng sinh chất, tế bào chất và nhân/vùng nhân) mà chỉ được cấu tạo từ 2 thành phần cơ bản là vỏ protein và lõi vật chất di truyền, ngoài ra một số virus có thêm vỏ ngoài.
+ Virus không có các bào quan để tự tổng hợp các chất cần thiết mà phải dựa vào vật chủ.
- Em không đồng ý với ý kiến virus là vật thể không sống. Virus là thực thể nằm trong ranh giới của vật thể sống và vật thể không sống:
+ Virus không phải là vật thể sống vì virus không có cấu tạo tế bào; virus sống kí sinh bắt buộc, chỉ có thể nhân lên trong cơ thể sinh vật khác; không có đầy đủ các quá trình sống cơ bản của một cơ thể sống
virus không phải là vật thể không sống thì khi ở trong cơ thể vật chủ chúng sẽ có thể biểu hiện các quá trình sống cơ như nhân lên
 kể tên các bệnh do virus gây ra. Ngoài các bệnh đó, virus còn gây ra các bệnh nào khác mà em biết?
Một số bệnh do virus gây ra là:
- Bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus corona gây ra
- Bệnh viêm não Nhật Bản do virus viêm não Nhật Bản gây ra
  Kể tên các loại vaccine mà em biết.
Kể tên một số loại vaccine mà em biết:
- Vaccine viêm gan B
- Vaccine BCG phòng bệnh lao
- Vaccine phòng bệnh bạch hầu – ho gà – uốn ván – bại liệt – HiB
- Vaccine phòng bệnh phế cầu
- Vaccine ngừa Rotavirus
- Vaccine phòng cúm
Vaccine phòng bệnh sởi
- Vaccine phòng bệnh viêm não Nhật Bản
- Vaccine phòng ngừa thủy đậu
- Vaccine phòng bệnh sởi – quai bị – rubella
- Vaccine phòng bệnh thương hàn
Em có biết mình đã từng tiêm những loại vaccine bào không? Tại sao cần tiêm phòng nhiều loại vaccine khác nhau?
Một số loại vaccine mà trẻ em có thể được tiêm: vaccine viêm gan B, vaccine BCG phòng bệnh lao, vaccine phòng bệnh bạch hầu – ho gà – uốn ván – bại liệt – HiB, vaccine phòng bệnh sởi, vaccine phòng bệnh viêm não Nhật Bản, vaccine phòng ngừa thủy đậu, vaccine phòng bệnh sởi – quai bị – rubella,
- Cần tiêm phòng nhiều loại vaccine khác nhau vì mỗi loại vaccine chỉ có tác dụng tạo ra hàng rào bảo vệ cơ thể trước sự tấn công của một hoặc một số chủng virus. Do đó, cần tiêm phòng nhiều loại vaccine để giúp cơ thể tạo ra sức đề kháng trước sự tấn công của nhiều chủng virus (tức là phòng chống được nhiều bệnh)
Nêu cách phòng tránh các bệnh do virus gây ra
Một số biện pháp phòng chống bệnh do virus gây ra:
- Tiêm vaccine phòng bệnh: Đây là phương pháp hữu hiệu nhất để phòng ngừa các bệnh do virus gây ra. Vaccine được tạo ra từ chính những vi khuẩn, virus đã chết hoặc được làm suy yếu. Đưa vaccine vào cơ thể giúp cơ thể “làm quen” trước với mầm bệnh và tìm ra được cách đối phó với chúng. Nhờ vậy, lần tới khi tiếp xúc với mầm bệnh, cơ thể chúng ta có thể tiêu diệt chúng một cách nhanh chóng.
- Thực hiện các biện pháp phòng tránh lây lan bệnh cho cộng đồng: Tùy thuộc vào con đường lây truyền của mỗi loại bệnh mà có các biện pháp phòng tránh lây lan bệnh cho cộng động khác nhau (ví dụ bệnh lây qua đường hô hấp thì cần đeo khẩu trang, tránh tụ tập đông người,).
- Tập thể dục nâng cao sức khỏe.
- Vệ sinh cơ thể thường xuyên.
- Giữ gìn vệ sinh môi trường sống trong sạch, tiêu diệt vật trung gian truyền bệnh ví dụ muỗi
khi trồng cây đã bị bệnh do virus gây ra thì các biện pháp chữa bệnh cho cây sẽ không đạt hiệu quả nên phòng bệnh là phương pháp cần thực hiện tạo giống cây trồng sạch bệnh