Đề khảo sát chất lượng giữa kì II năm học 2008-2009 môn: ngữ văn lớp 9

Trường thcs bình thịnh
đề khảo sát chất lượng giữa kì II năm học 2008-2009
Môn: Ngữ văn lớp 9
Thời gian 90 phút (không kể giao và nhận đề)

Mã đề 01
Câu 1 (2 điểm)
Em hãy tóm tắt cốt truyện và nêu chủ đề truyện ngắn Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng (Phần trích ở SGK Ngữ văn 9, tập một, tr.195 đến 200, NXB Giáo dục, 2005) 
Câu 2 (3 điểm)
Cho đoạn thơ: Ta làm con chim hót
 Ta làm một cành hoa
 Ta nhập vào hoà ca
 Một nốt trầm xao xuyến.
 
 Một mùa xuân nho nhỏ
 Lặng lẽ dâng cho đời
 Dù là tuổi hai mươi
 Dù là khi tóc bạc.
 (Mùa xuân nho nhỏ- Thanh Hải)
Viết một đoạn văn diễn dịch từ 10 đến 12 câu, trình bày cảm nhận của em về khát vọng cống hiến của nhà thơ được thể hiện qua đoạn thơ trên.
Câu 3 (5 điểm)
“Viết Truyện Kiều, Nguyễn Du dựa vào cốt truyện Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân (Trung Quốc), nhưng phần sáng tạo của Nguyễn Du là rất lớn”. Bằng những hiểu biết về truyện Kiều, em hãy làm sáng tỏ vấn đề trên.

Trường thcs bình thịnh
đề khảo sát chất lượng giữa kì II năm học 2008-2009
Môn: Ngữ văn lớp 9
Thời gian 90 phút (không kể giao và nhận đề)

 Mã đề 02
Câu 1 (2 điểm)
Em hãy tóm tắt cốt truyện và nêu chủ đề truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long (Phần trích ở SGK Ngữ văn 9, tập một, tr.180 đến 188, NXB Giáo dục, 2005) 
Câu 2 (3 điểm)
Cho đoạn thơ:
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
 Ta nhập vào hoà ca
 Một nốt trầm xao xuyến.
 
 Một mùa xuân nho nhỏ
 Lặng lẽ dâng cho đời
 Dù là tuổi hai mươi
 Dù là khi tóc bạc.
 (Mùa xuân nho nhỏ- Thanh Hải)
Viết một đoạn văn diễn dịch từ 10 đến 12 câu, trình bày cảm nhận của em về khát vọng cống hiến của nhà thơ được thể hiện qua đoạn thơ trên.
Câu 3 (5 điểm)
“Viết Truyện Kiều, Nguyễn Du dựa vào cốt truyện Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân (Trung Quốc), nhưng phần sáng tạo của Nguyễn Du là rất lớn”. Bằng những hiểu biết về truyện Kiều, em hãy làm sáng tỏ vấn đề trên.
Trường thcs bình thịnh
đề khảo sát chất lượng giữa kì II năm học 2008-2009
Môn: Ngữ văn lớp 9
Thời gian 90 phút (không kể giao và nhận đề)

Mã đề 03
Câu 1 (2 điểm)
Em hãy tóm tắt cốt truyện và nêu chủ đề truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê (Phần trích ở SGK Ngữ văn 9, tập hai, tr.113 đến 120, NXB Giáo dục, 2005) 
Câu 2 (3 điểm)
Cho đoạn thơ: Ta làm con chim hót
 Ta làm một cành hoa
 Ta nhập vào hoà ca
 Một nốt trầm xao xuyến.
 
 Một mùa xuân nho nhỏ
 Lặng lẽ dâng cho đời
 Dù là tuổi hai mươi
 Dù là khi tóc bạc.
 (Mùa xuân nho nhỏ- Thanh Hải)
Viết một đoạn văn diễn dịch từ 10 đến 12 câu, trình bày cảm nhận của em về khát vọng cống hiến của nhà thơ được thể hiện qua đoạn thơ trên.
Câu 3 (5 điểm)
“Viết Truyện Kiều, Nguyễn Du dựa vào cốt truyện Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân (Trung Quốc), nhưng phần sáng tạo của Nguyễn Du là rất lớn”. Bằng những hiểu biết về truyện Kiều, em hãy làm sáng tỏ vấn đề trên.

Trường thcs bình thịnh
đề khảo sát chất lượng giữa kì II năm học 2008-2009
Môn: Ngữ văn lớp 9
Thời gian 90 phút (không kể giao và nhận đề)
 Mã đề 04
Câu 1 (2 điểm)
Em hãy tóm tắt cốt truyện và nêu chủ đề truyện ngắn Làng của Kim Lân (Phần trích ở SGK Ngữ văn 9, tập một, tr.162 đến 167, NXB Giáo dục, 2005) 
Câu 2 (3 điểm)
Cho đoạn thơ:
 Ta làm con chim hót
 Ta làm một cành hoa
 Ta nhập vào hoà ca
 Một nốt trầm xao xuyến.
 
 Một mùa xuân nho nhỏ
 Lặng lẽ dâng cho đời
 Dù là tuổi hai mươi
 Dù là khi tóc bạc.
 (Mùa xuân nho nhỏ- Thanh Hải)
Viết một đoạn văn diễn dịch từ 10 đến 12 câu, trình bày cảm nhận của em về khát vọng cống hiến của nhà thơ được thể hiện qua đoạn thơ trên.
Câu 3 (5 điểm)
“Viết Truyện Kiều, Nguyễn Du dựa vào cốt truyện Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân (Trung Quốc), nhưng phần sáng tạo của Nguyễn Du là rất lớn”. Bằng những hiểu biết về truyện Kiều, em hãy làm sáng tỏ vấn đề trên.
 
Hướng dẫn chấm
A. Hướng dẫn chung
- Đề thi gồm có 3 câu, giám khảo cần nắm vững hướng dẫn chấm để đánh giá tổng quát bài làm của thí sinh; tránh máy móc đếm ý cho điểm.
- Do tính chất yêu cầu của kì thi cần có sự phân loại để học sinh có hướng học tập trong thời gian tới, nên giám khảo phải quán triệt thang điểm (thang điểm 10) để cho điểm theo các mức độ. Việc chi tiết hoá điểm số (nếu có) so với biểu điểm phải đảm bảo không sai lệch so với hướng dẫn chấm. Sau khi cộng điểm toàn bài làm tròn đến 0,5.
- Vì đây là một đề thi hoàn toàn tự luận nên đặc biệt khuyến khích cho những bài viết có cảm xúc sáng tạo.
B. Đáp án - biểu điểm
Câu 1 
Mã đề 01
- Tóm tắt được cốt truyện Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng. (1 điểm)
Thí sinh có thể trình bày nhiều cách, nhưng phải nêu được những chi tiết chính sau:
+ Truyện kể về tình cha con ông Sáu trong chiến tranh chống Mỹ. Ông Sáu xa nhà đi kháng chiến, mãi cho đến khi con gái (bé Thu) lên 8 tuổi ông mới có dịp về thăm nhà và thăm con với tất cả lòng mong nhớ của mình...
+ Khi gặp ông Sáu, bé Thu không chịu nhận ông là cha của mình, vì vết thẹo trên mặt đã làm cho ông không giống người cha trong bức ảnh mà em đã biết. Bé Thu cư xử với ông Sáu như một người xa lạ...
+Đến lúc bé Thu nhận ra ông Sáu là người cha thân yêu của mình thì cũng là lúc ông phải ra đi, tình cảm cha con trong bé Thu trỗi dậy một cách mãnh liệt thết tha. Trước lúc chia tay, bé Thu dặn ông Sáu làm cho mình chiếc lược...
+Nhớ lời dặn của con, ở chiến khu, ông Sáu đã dành tình cảm yêu thương của mình ddeer làm chiếc lược ngà tặng con gái. Không may trong một trận càn, ông đã hy sinh. Trước lúc nhắm mắt, ông đã trao cây lược cho một người đồng đội ý nhờ về trao tận tay cho bé Thu...
- Nêu đúng chủ đề của truyện (1 điểm)
Truyện Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng đã thể hiện rất xúc động về tình cảm cha con sâu nặng những cũng rất đỗi cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh.
Mã đề 02
- Tóm tắt được cốt truyện lặng lẽ sa Pa của Nguyễn Thành Long. (1 điểm)
Thí sinh có thể trình bày nhiều cách, nhưng phải nêu được những chi tiết chính sau:
+ Truyện kể về một chuyến đi thực tế ở Lào Cai của người hoạ sĩ và cuộc sống, công việc của người thanh niên trẻ trên đỉnh Yên Sơn. Qua trò chuyện, người hoạ sĩ và cô gái biết anh thanh niên là “người cô độc nhất thế gian”. Anh làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trên đỉnh Yên Sơn...
+ Với tình yêu cuộc sống, lòng say mê công việc anh thanh niên đã tạo cho mình một cuộc sống đẹp và không cô đơn...
+ Cuộc gặp gỡ và trò chuyện vui vẻ của bác lái xe, người hoạ sĩ, cô kĩ sư trẻ và anh thanh niên về cuộc sống, công việc...Anh thanh niên biếu quà cho bác lái xe, tặng hoa cho cô gái trước căn nhà sạch sẽ gọn gàng, ngăn nắp đã làm cho những người khách vô cùng thán phục và hẹn ngày trở lại...
+ Chia tay nhau nhưng hình ảnh về con người và cuộc sống của người thanh niên đã để lại trong họ sự yêu mến và ngưỡng mộ...
- Nêu đúng chủ đề của truyện (1 điểm)
 Truyện Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long ca ngợi hình ảnh những người lao động bình thường mà lặng lẽ đang ngày đêm cống hiến và xây dựng Tổ quốc mà tiêu biểu là anh thanh niên trên đỉnh Yên Sơn. Đồng thời, truyện khẳng định vẻ đẹp của người lao động và ý nghĩa của những công việc thầm lặng.
 Mã đề 03
- Tóm tắt được cốt truyện Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê. (1 điểm)
Thí sinh có thể trình bày nhiều cách, nhưng phải nêu được những chi tiết chính sau:
+ Truyện kể về ba cô gái thanh niên xung phong là Thao, Phương Định và Nho; cả ba người làm thành một tổ trinh sát tại một trọng điểm ác liệt trên tuyến đường Trường Sơn những năm đánh Mỹ...
+ Họ sống trong một cái hang dưới chân cao điểm cách xa đơn vị. Cuộc sống mặc dù nguy hiểm nhưng họ vẫn vui vẻ hồn nhiên yêu đời, đặc biệt họ rất yêu thương nhau, gắn bó với nhau trong tình đồng đội...
+ Truyện khép lại trong một lần phá bom, không may Nho bị thương, chị Thao và Phương Định hết lòng chăm sóc...
- Nêu đúng chủ đề của truyện (1 điểm)
 Truyện Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê ca ngợi vẻ đẹp của những tâm hồn trong sáng mơ mộng và tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ hy sinh nhưng cũng rất đổi hồn nhiên yêu đời của các cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
 Mã đề 04
- Tóm tắt được cốt truyện Làng của Kim Lân. (1 điểm)
Thí sinh có thể trình bày nhiều cách, nhưng phải nêu được những chi tiết chính sau:
 + Ông Hai, một người nông dân làng chợ Dầu, vì hoàn cảnh phải rời làng đi tản cư. ở nơi tản cư, ông vui với những tin kháng chiến qua các bản thông tin. Ông lấy làm hãnh diện về tinh thần kháng chiến của làng mình...
+ Một hôm ông nghe tin làng chợ Dầu việt gian theo Tây, ông Hai sững sờ vừa xấu hổ vừa căm thù...
+ Khi biết tin làng không theo giặc mà vẫn anh dũng kháng chiến, ông vô cùng sung sướng, trò chuyện vui vẻ với mọi người và càng tự hào hơn về làng chợ Dầu của mình, về Cụ Hồ và cuộc kháng chiến của dân tộc... 
- Nêu đúng chủ đề của truyện (1 điểm)
Truyện ngắn Làng của Kim Lân ca ngợi tình yêu làng quê, lòng yêu nước và tinh thần kháng chiến của những người nông dân Việt nam trong những ngày đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.
Chung cho cả 4 mã đề
Câu 2
- Về hình thức: Viết đúng đoạn văn diễn dịch. Trình bày rõ ràng, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, diễn đạt...(1 điểm).
- Về nội dung: Nêu được cảm nhận về hai ý cơ bản sau:
+ Đó là khát vọng hoà nhập vào cuộc sống của đất nước, cống hiến phần tốt đẹp - dù nhỏ bé của mình cho cuộc đời chung, cho đất nước. (1 điểm)
+ Điều tâm niệm ấy được thể hiện một cách chân thành trong những hình ảnh tự nhiên, giản dị và đẹp. Đẹp và tự nhiên bởi nhà thơ đã dùng hình ảnh đẹp của thiên nhiên để nói lên ước nguyện của mình. Những hình ảnh nhà thơ chọn đều hết sức ý nghĩa và mới lạ: niềm mong ước được cống hiến cho đời là một lẽ tự nhiên như con chim mang đến tiếng hót, bông hoa toả hương sắc cho đời. (1 điểm).
Câu 3
Yêu cầu học sinh viết đúng kiểu bài nghị luận, đảm bảo cơ bản các nội dung sau:
Viết Truyện Kiều, Nguyễn Du dựa vào cốt truyện Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân (Trung Quốc), nhưng phần sáng tạo của Nguyễn Du là rất lớn:
- Sáng tạo về nội dung:
+ Bức tranh hiện thực về xã hội bất công tàn bạo.
+ Tiếng nói thương cảm trước số phận bi kịch của con người; lên án những thế lực xấu xa; khẳng định đề cao tài năng nhân phẩm và những khát vọng chân chính của con người.
Những nội dung này đã tạo nên giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của tác phẩm.
- Sáng tạo về nghệ thuật: 
Thể loại, ngôn ngữ...Đặc biệt với Truyện Kiều nghệ thuật tự sự đã có bước phát triển vượt bậc, từ nghệ thuật dẫn truyện đến nghệ thuật miêu tả thiên nhiên, khắc hoạ tính cách và miêu tả tâm lí con người.
Lưu ý: Học sinh có thể nêu thêm nhiều chi tiết khác, tuỳ vào khả năng viết và sự hiểu biết của học sinh, giáo viên linh động cho điểm. Vì thế với bài này biểu điểm không chi tiết hoá số điểm cho từng ý.
.....................Hết.......................