Đề khảo sát học sinh giỏi lớp 8 (giữa đợt) - Môn: Sinh Học
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đề khảo sát học sinh giỏi lớp 8 (giữa đợt) - Môn: Sinh Học, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
PHOØNG GD – ÑT PHUØ MYÕ ÑEÀ KHAÛO SAÙT HOÏC SINH GIOÛI LÔÙP 8 (giöõa ñôït) TRÖÔØNG THCS MYÕ CHAÂU MOÂN : SINH HOÏC THÔØI GIAN LAØM BAØI : 150 PHUÙT Ñeà chính thöùc (Khoâng keå thôøi gian cheùp ñeà) Ngaøy khaûo saùt : 22/1/2009 Caâu 1 : (3,0 ñieåm) Trình baøy moái lieân heä veà chöùc naêng giöõa caùc heä cô quan ñaõ hoïc ( Heä vaän ñoäng, heä tuaàn hoaøn, heä hoâ haáp, heä tieâu hoùa, heä baøi tieát ). Caâu 2: (4,0 ñieåm) Haõy chöùng minh : “Xöông laø moät cô quan soáng” . Nhöõng ñaëc ñieåm naøo trong thaønh phaàn hoaù hoïc vaø caáu truùc cuûa xöông baûo ñaûm cho xöông coù ñoä vöõng chaéc cao maø laïi töông ñoái nheï? Taïi sao löùa tuoåi thanh thieáu nieân laïi caàn chuù yù reøn luyeän , giöõ gìn ñeå boä xöông phaùt trieån bình thöôøng? Caâu 3: (2,0 ñieåm) Caùc VÑV theå thao luyeän taäp laâu naêm thöôøng coù chæ soá nhòp tim / phuùt thöa hôn ngöôøi bình thöôøng. Chæ soá naøy laø bao nhieâu vaø ñieàu ñoù coù yù nghóa gì ? coù theå giaûi thích ñieàu naøy theá naøo khi soá nhòp tim / phuùt ít ñi maø nhu caàu oxy cuûa cô theå vaãn ñöôïc ñaûm baûo? Caâu 4: (2,5 ñieåm) Neâu nhöõng daáu hieäu veà caáu taïo ñeå phaân bieät ñoäng maïch, tónh maïch vaø mao maïch. Yù nghóa caáu taïo cuûa töøng loaïi maïch ñoù? Caâu 5: (2,0 ñieåm) Giaûi thích vì sao khi luyeän taäp TDTT ñuùng caùch, ñeàu ñaën töø beù coù theå coù ñöôïc dung tích soáng lí töôûng? Caâu 6: (3,5 ñieåm) Hoaøn thaønh baûng sau vaø neâu nhaän xeùt cuûa mình: Cô quan tieâu hoùa Söï bieán ñoåi lí hoïc Söï bieán ñoåi hoùa hoïc Khoang mieäng Daï daøy Ruoät non Caâu 7 : (3,0 ñieåm) 1/ Giaûi thích vì sao protein trong thöùc aên bò dòch vò phaân huûy nhöng protein trong lôùp nieâm maïc daï daøy laïi ñöôïc baûo veä vaø khoâng bò phaân huûy? 2/ Nhöõng ñaëc ñieåm naøo cuûa ruoät non giuùp noù ñaûm nhieäm toát vai troø haáp thuï caùc chaát dinh döôõng? ÑAÙP AÙN VAØ BIEÅU ÑIEÅM: Ñaùp aùn Ñieåm Caâu 1 : (3,0 ñieåm) Moái lieân heä veà chöùc naêng giöõa caùc heä cô quan ñaõ hoïc ( Heä vaän ñoäng, heä tuaàn hoaøn, heä hoâ haáp, heä tieâu hoùa, heä baøi tieát ) ñöôïc phaûn aùnh qua sô ñoà sau: Heä vaän ñoâïng Heä tuaàn hoaøn Heä hoâ haáp Heä tieâu hoùa Heä baøi tieát Giaûi thích: + Boä xöông taïo khung cho toaøn boä cô theå, laø nôi baùm cuûa heä cô vaø laø giaù ñôõ cho caùc heä cô quan khaùc. + Heä cô hoaït ñoäng giuùp xöông cöû ñoäng. + Heä tuaàn hoaøn ñaãn maùu ñeán taát caû caùc heä cô quan, giuùp caùc heä naøy trao ñoåi chaát. + Heä hoâ haáp laáy oâxy töø moâi tröôøng cung caáp cho caùc heä cô quan vaø thaûi cacbonic ra moâi tröôøng thoâng qua heä tuaàn hoaøn. + Heä tieâu hoùa laáy thöùc aên töø moâi tröôøng ngoaøi vaø bieán ñoåi chuùng thaønh caùc chaát dinh döôõng ñeå cung caáp cho taát caû caùc heä cô quan thoâng qua heä tuaàn hoaøn + Heä baøi tieát giuùp thaûi caùc chaát caën baõ, thöøa trong trao ñoåi chaát cuûa taát caû caùc heä cô quan ra moâi tröôøng ngoaøi thoâng qua heä tuaàn hoaøn. 1 ñ 2 ñ Caâu 2 : (4,0 ñieåm) a/ Xöông laø moät cô quan soáng: Xöông caáu taïo bôõi caùc phieán voâi do moâ lieân keát bieán thaønh, trong chöùa caùc TB xöông. TB xöông coù ñaày ñuû caùc ñaëc tính cuûa söï soáng: dinh döôõng, lôùn leân, hoâ haáp, baøi tieát, sinh saûn, caûm öùng nhö caùc loaïi teá baøo khaùc. Söï hoaït ñoäng cuûa caùc thaønh phaàn cuûa xöông nhö sau: + Maøng xöông sinh saûn taïo ra moâ xöông cöùng , moâ xöông xoáp. + Oáng xöông chöùa tuyû ñoû, coù khaû naêng sinh ra hoàng caàu. + Xöông taêng tröôûng theo chieàu daøi vaø theo chieàu ngang. b/ Ñaëc ñieåm cuûa xöông: Xöông coù nhöõng ñaëc ñieåm veà thaønh phaàn hoaù hoïc vaø caáu truùc baûo ñaûm ñoä vöõng chaéc maø laïi töông ñoái nheï: *Ñaëc ñieåm veà thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa xöông: - ÔÛ ngöôøi lôùn, xöông caáu taïo bôõi 1/3 chaát höõu cô, 2/3 chaát voâ cô. -Chaát höõu cô laøm cho xöông dai vaø coù tính ñaøn hoài. - Chaát höõu cô laøm xöông cöùng nhöng deã gaõy. Söï keát hôïp 2 loaïi chaát naøy laøm cho xöông vöøa deûo vöøa vöõng chaéc. *Ñaëc ñieåm veà caáu truùc cuûa xöông: -Caáu truùc hình oáng cuûa xöông daøi giuùp cho xöông vöõng chaéc vaø nheï. -Moâ xöông xoáp caáu taïo bôõi caùc nan xöông xeáp theo höôùng cuûa aùp löïc maø xöông phaûi chòu, giuùp cho xöông coù söùc chòu ñöïng cao. c/ Reøn luyeän, giöõ gìn boä xöông phaùt trieån bình thöôøng: ÔÛ löùa tuoåi thanh thieáu nieân, xöông coøn meàm deûo vì tæ leä chaát höõu cô nhieàu hôn 1/3 , tuy nhieân trong thôøi kì naøy xöông laïi phaùt trieån nhanh choùng, do ñoù muoán cho xöông phaùt trieån bình thöôøng ñeå cô theå caân ñoái, ñeïp vaø khoeû maïnh, phaûi giöõ gìn veä sinh veà xöông: Khi mang vaùc, lao ñoäng phaûi ñaûm baûo caân ñoái 2 tay. Ngoài vieát ngay ngaén, khoâng töïa ngöïc vaøo baøn, khoâng guïc ñaàu ra phía tröôùc. Khoâng ñi giaøy chaät vaø cao goùt. Lao ñoäng vöøa söùc, luyeän taäp theå duïc theå thao thöôøng xuyeân. Heát söùc ñeà phoøng vaø traùnh caùc tai naïn laøm toån thöông ñeán xöông. 1.5 ñ 1.5 ñ 1 ñ Caâu 3 : (2,0 ñieåm) Chæ soá nhòp tim / phuùt cuûa caùc VÑV theå thao luyeän taäp laâu naêm Traïng thaùi Nhòp tim (soá laàn/phuùt) Yù nghóa Luùc nghæ ngôi 40 - 60 - Tim ñöôïc nghæ ngôi nhieàu. -Khaû naêng taêng naêng suaát tim cao hôn. Luùc hoaït ñoäng gaéng söùc 180 - 240 Khaû naêng hoaït ñoäng cuûa cô theå taêng leân. * Giaûi thích: ÔÛ caùc VÑV theå thao luyeän taäp laâu naêm thöôøng coù chæ soá nhòp tim/phuùt nhoû hôn ngöôøi bình thöôøng. Tim cuûa hoï ñaäp chaäm hôn, ít hôn maø vaãn ñuû nhu caàu oxy cho cô theå laø vì moãi laàn ñaäp tim bôm ñi ñöôïc nhieàu maùu hôn, hay noùi caùch khaùc laø hieäu suaát laøm vieäc cuûa tim cao hôn. 1 ñ 1 ñ Caâu 4 : (2,5 ñieåm) Söï khaùc bieät giöõa caùc loaïi maïch maùu vaø yù nghóa: Caùc loaïi maïch maùu Söï khaùc bieät veà caáu taïo Yù nghóa Ñoäng maïch -Thaønh coù 3 lôùp vôùi lôùp moâ lieân keát vaø lôùp cô trôn daøy hôn tónh maïch - Loøng trong heïp hôn ôû tónh maïch Thích hôïp vôùi chöùc naêng daãn maùu töø tim ñeán caùc cô quan vôùi vaän toác cao, aùp löïc lôùn Tónh maïch -Thaønh coù 3 lôùp nhöng lôùp moâ lieân keát vaø lôùp cô trôn moûng hôn cuûa ñoäng maïch - Loøng trong roäng hôn ôû ñoäng maïch -Coù van 1 chieàu ôû nhuõng nôi maùu phaûi chaûy ngöôïc chieàu troïng löïc. Thích hôïp vôùi chöùc naêng daãn maùu töø khaép caùc teá baøo cuûa cô theå veà tim vôùi vaän toác vaø aùp löïc nhoû. Mao maïch -Nhoû vaø phaân nhaùnh nhieàu -Thaønh moûng chæ goàm 1 lôùp bieåu bì - Loøng trong heïp Thích hôïp vôùi chöùc naêng toûa roäng tôùi töøng teá baøo cuûa caùc moâ, taïo ñieàu kieän cho söï trao ñoåi chaát vôùi teá baøo 1 ñ 1.25 ñ 0.75 ñ Caâu 5 : (2,0 ñieåm) - Dung tích soáng laø theå tích khoâng khí lôùn nhaát maø 1 cô theå coù theå hít vaøo vaø thôû ra. Dung tích soáng phuï thuoäc toång dung tích phoåi vaø dung tích khí caën. Dung tích phoåi phuï thuoäc dung tích loàng ngöïc, maø dung tích loàng ngöïc phuï thuoäc söï phaùt trieån cuûa khung xöông söôøn trong ñoä tuoåi phaùt trieån, sau ñoä tuoåi phaùt trieån seõ khoâng phaùt trieån nöõa. Dung tích khí caën phuï thuoäc vaøo khaû naêng co toái ña cuûa caùc cô thôû ra, caùc cô caàn luyeän taäp ñeàu töø beù. ðCaàn luyeän taäp TDTT ñuùng caùch, thöôøng xuyeân ñeàu ñaën töø beù. Caâu 6 : (3,5 ñieåm) Söï bieán ñoåi lí hoïc vaø hoùa hoïc cuûa caùc cô quan tieâu hoùa: khoang mieäng, daï daøy vaø ruoät non Cô quan tieâu hoùa Söï bieán ñoåi lí hoïc Söï bieán ñoåi hoùa hoïc Khoang mieäng Thöùc aên bò caét, nghieàn naùt, taåm nöôùc boït amilaza Tinh boät (chín) Mantoâzô pH = 7,2 ; t0 =370c Daï daøy Thöùc aên ñöôïc nhaøo troän vôùi dòch vò Protein Protein (chuoãi daøi) pepsin + HCL (chuoãi ngaén) Ruoät non Thöùc aên ñöôïc nhaøo troän vôùi dòch ruoät , maät, dòch tuïy Enzim Enzim *Tinh boät vaø ñöôøng ñoâi Ñöôøng ñôn Ñöôøng ñôn Enzim Enzim * Protein peptit Axit amin Dòch maät Enzim *Lipit Caùc gioït li pit nhoû Axit beùo vaø glixerin Nhaän xeùt : -ÔÛ khoang mieäng vaø daï daøy bieán ñoåi lí hoïc laø chuû yeáu, thöùc aên ñöôïc nghieàn, boùp nhoû laøm taêng dieän tích tieáp xuùc vôùi dòch tieâu hoùa, chuaån bò cho söï tieâu hoùa tieáp theo ôû ruoät non. -ÔÛ ruoät non bieán ñoåi lí hoïc laø chuû yeáu, vì ôû ruoät non coù ñaày ñuû caùc loaïi enzim phaân giaûi caùc phaân töû phöùc taïp cuûa thöùc aên (gluxit, lipit, protein) thaønh caùc chaát dinh döôõng coù theå haáp thu ñöôïc (Ñöôøng ñôn, Axit amin, Axit beùo vaø glixerin) 0.5 ñ 1.5 ñ 2.5 ñ 1 ñ Caâu 7 : (3,0 ñieåm) 1/ Protein trong thöùc aên bò dòch vò phaân huûy nhöng protein trong lôùp nieâm maïc daï daøy laïi ñöôïc baûo veä vaø khoâng bò phaân huûy laø do caùc chaát nhaày do caùc TB tieát chaát nhaày ôû coå tuyeán vò tieát ra vaø phuû leân beà maët nieâm maïc, ngaên caùch caùc TB nieâm maïc vôùi pepsin 2/ Nhöõng ñaëc ñieåm cuûa ruoät non giuùp noù ñaûm nhieäm toát vai troø haáp thuï caùc chaát dinh döôõng: - Lôùp nieâm maïc ruoät non coù caùc neáp gaáp vôùi caùc loâng ruoät vaø loâng cöïc nhoû laøm cho dieän tích beà maët beân trong cuûa noù taêng gaáp khoaûng 600 laàn so vôùi dieän tích maët ngoaøi. - Ruoät non raát daøi (tôùi 2,8 – 3m ôû ngöôøi tröôûng thaønh), daøi nhaát trong caùc cô quan cuûa oáng tieâu hoùa. - Maïng mao maïch maùu vaø maïng maïch baïch huyeát phaân boá daøy ñaëc tôùi töøng loâng ruoät. 1 ñ 2 ñ Toång coäng 20 ñ PHOØNG GD – ÑT PHUØ MYÕ MỘT SỐ CÂU HỎI TRONG ĐỀ KHẢO SÁT HSG SINH 8 TRÖÔØNG THCS MYÕ CHAÂU Thời gian khảo sát: 7 giờ 00 thứ 7 ngày 14 tháng 3 năm 2009 Caâu 1 : Trình baøy caáu taïo chung vaø thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa teá baøo trong cô theå. Teá baøo coù nhöõng ñaëc ñieåm naøo theå hieän tính chaát soáng cuûa noù? Caâu 2: Neâu ñaëc ñieåm tieán hoaù cuûa boä xöông ngöôøi so voùi boä xöông thuù. Muoán boä xöông phaùt trieån bình thöôøng phaûi giöõ gìn nhö theá naøo ? Caâu 3: Thaønh phaàn cuûa Maùu . Caáu taïo vaø chöùc naêng caùc thaønh phaàn ? Caâu 4: Tim coù caáu taïo vaø hoaït ñoäng nhö theá naøo ? Cô sôû khoa hoïc cuûa bieän phaùp reøn luyeän tim ? Caâu 5: Caáu taïo caùc boä phaän hoâ haáp phuø hôïp vôùi chöùc naêng cuûa noù ? Boä phaän naøo quan troïng nhaát , Vì sao? Caâu 6: Quaù trình bieán ñoåi thöùc aên trong oáng tieâu hoùa ? Caâu 7 : Chöùc naêng cuûa ruoät non ? Ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa ruoät non phuø hôïp vôùi chöùc naêng ñoù ? Caâu 8: Phaân bieät trao ñoåi chaát ôû caáp ñoä cô theå vaø trao ñoåi chaát ôû caáp ñoä teá baøo ? Moái quan heä ? Caâu 9: Khaùi nieäm ñoàng hoùa – dò hoùa ? Moái quan heä giöõa ñoàng hoùa vaø dò hoùa ? Caâu 10: Neâu đặc điểm cấu tạo veà chức năng của đại naõo người, chứng tỏ sự tiến hoùa của người so với động vật khaùc trong lớp thuù. PHOØNG GD – ÑT PHUØ MYÕ ÑEÀ KHAÛO SAÙT HOÏC SINH GIOÛI LÔÙP 8 (Ñôït 2) TRÖÔØNG THCS MYÕ CHAÂU MOÂN : SINH HOÏC THÔØI GIAN LAØM BAØI : 150 PHUÙT Ñeà chính thöùc (Khoâng keå thôøi gian cheùp ñeà) Ngaøy khaûo saùt : 14/3/2009 Caâu 1 : (4,0 ñieåm) Trình baøy caáu taïo chung vaø thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa teá baøo trong cô theå. Teá baøo coù nhöõng ñaëc ñieåm naøo theå hieän tính chaát soáng cuûa noù? Caâu 2: (4,0 ñieåm) Tim coù caáu taïo vaø hoaït ñoäng nhö theá naøo ? Cô sôû khoa hoïc cuûa bieän phaùp reøn luyeän tim ? Caâu 3: (3,0 ñieåm) Caáu taïo caùc boä phaän hoâ haáp phuø hôïp vôùi chöùc naêng cuûa noù ? Boä phaän naøo quan troïng nhaát, Vì sao? Caâu 4: (3,5 ñieåm) Chöùc naêng cuûa ruoät non ? Ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa ruoät non phuø hôïp vôùi chöùc naêng ñoù ? Caâu 5: (3,5 ñieåm) Khaùi nieäm ñoàng hoùa – dò hoùa ? Moái quan heä giöõa ñoàng hoùa vaø dò hoùa ? Caâu 6: (2,0 ñieåm) Neâu đặc điểm cấu tạo veà chức năng của đại naõo người, chứng tỏ sự tiến hoùa của người so với động vật khaùc trong lớp thuù. PHOØNG GD – ÑT PHUØ MYÕ ÑEÀ ÑEÀ XUAÁT THI HOÏC SINH GIOÛI LÔÙP 8 – Naêm hoïc 2008-2009 TRÖÔØNG THCS MYÕ CHAÂU MOÂN : SINH HOÏC THÔØI GIAN LAØM BAØI : 150 PHUÙT (Khoâng keå thôøi gian phaùt ñeà) Ngaøy khaûo saùt : 16/4/2009 Caâu 1 : (3,0 ñieåm) Trình baøy caáu taïo chung vaø thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa teá baøo trong cô theå. Teá baøo coù nhöõng ñaëc ñieåm naøo theå hieän tính chaát soáng cuûa noù? Caâu 2: (3,0 ñieåm) Tim coù caáu taïo vaø hoaït ñoäng nhö theá naøo ? Cô sôû khoa hoïc cuûa bieän phaùp reøn luyeän tim ? Caâu 3: (2,5 ñieåm) Caáu taïo caùc boä phaän hoâ haáp phuø hôïp vôùi chöùc naêng cuûa noù ? Boä phaän naøo quan troïng nhaát, Vì sao? Caâu 4: (3,0 ñieåm) Chöùc naêng cuûa ruoät non ? Ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa ruoät non phuø hôïp vôùi chöùc naêng ñoù ? Caâu 5: (2,5 ñieåm) Khaùi nieäm ñoàng hoùa vaø dò hoùa ? Moái quan heä giöõa ñoàng hoùa vaø dò hoùa ? Caâu 6 : ( 3,0 ñieåm ) Trình baøy quaù trình taïo thaønh nöôùc tieåu ôû caùc ñôn vò chöùc naêng cuûa thaän. Taïi sao söï taïo thaønh nöôùc tieåu dieãn ra lieân tuïc nhöng söï thaûi nöôùc tieåu ra khoûi cô theå laïi khoâng lieân tuïc? Caâu 7: (3,0 ñieåm) 1. Neâu đặc điểm cấu tạo veà chức năng của đại naõo người, chứng tỏ sự tiến hoùa của người so với động vật khaùc trong lớp thuù. 2. Phaân bieät tính chaát cuûa phaûn xaï khoâng ñieàu kieän vôùi phaûn xaï coù ñieàu kieän. PHOØNG GD – ÑT PHUØ MYÕ TRÖÔØNG THCS MYÕ CHAÂU HÖÔÙNG DAÃN CHAÁM VAØ BIEÅU ÑIEÅM ÑEÀ ÑEÀ XUAÁT THI CHOÏN HOÏC SINH GIOÛI CAÁP HUYEÄN NAÊM HOÏC :2008-2009 MOÂN : SINH HOÏC , LÔÙP 8 ============================================= Caâu 1 : (3,0 ñieåm) 1- Caùc thaønh phaàn caáu taïo chung cuûa teá baøo : ( 1,0 ñieåm) -Maøng teá baøo : giuùp teá baøo trao ñoåi chaát . -Chaát teá baøo : thöïc hieän caùc hoaït ñoäng soáng cuûa teá baøo . +Löôùi noäi chaát : toång hôïp vaø vaän chuyeån caùc chaát +Riboxom : nôi toång hôïp protein +Ti theå : tham gia hoâ haáp giaûi phoùng naêng löôïng +Boä maùy Gongi : thu nhaän , hoaøn thieän , phaân phoái caùc saûn phaåm , baøi tieát chaát baõ ra ngoaøi. +Trung theå : tham gia quaù trình phaân chia teá baøo . -Nhaân teá baøo : ñieàu khieån moïi hoaït ñoäng soáng cuûa teá baøo . +Nhieãm saéc theå : chöùa ADN qui ñònh toång hôïp protein , quyeát ñònh trong di truyeàn . +Nhaân con : toång hôïp rARN 2- Thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa teá baøo : chaát höõu cô vaø voâ cô ( 1,0ñieåm) -Chaát höõu cô : + Protein : C , H , O , S , P, N. Trong ñoù nitolaø chaát ñaëc tröng cho söï soáng + Gluxit : C , H , O . Trong ñoù tæ leä H : O luoân luoân baèng 2:1 + Lipit : C , H , O . Trong ñoù tæ leä H vaø O thay ñoåi tuøy theo loaïi lipit + A xit nucleic goàm 2 loaïi ADN vaø ARN ñöôïc caáu taïo töø caùc nguyeân toá C,H,O,N,P -Chaát voâ cô : Nöôùc vaø MK coù chöùa caùc nguyeân toá nhö Ca, K,Na,Fe,Cu, * Thaønh phaàn caáu taïo neân teá baøo gioáng thaønh phaàn caùc chaát trong thöùc aên => Thaønh phaàn caáu taïo neân teá baøo laø laáy töø moâi tröôøng ngoaøi qua thöùc aên . 3- Ñaëc ñieåm soáng cuûa teá baøo : ( 1,0 ñieåm) -Trao ñoåi chaát : teá baøo thöôøng xuyeân TÑC vôùi moâi tröôøng bao quanh teá baøo thoâng qua maøng teá baøo baèng hieän töôïng khueách taùn vaø thaåm thaáu . Nhôø ñoù maø TB luoân xaåy ra quaù trình toång hôïp caùc chaát soáng cuûa teá baøo töø nhöõng chaát ñôn giaûn do maùu mang ñeán , ñoàng thôøi luoân xaûy ra quaù trình phaân huyû caùc chaát ( P , G , L ) coù trong teá baøo ñeå giaûi phoùng naêng löôïng cung caáp cho moïi hoaït ñoäng soáng cuûa teá baøo , caùc saûn phaåm phaân huyû cuûa quaù trình naøy ñöôïc thaûi vaøo maùu vaø ñöa ñeán caùc cô quan baøi tieát. -Sinh saûn : TB lôùn leân vaø phaân chia ñoù laø khaû naêng sinh saûn cuûa teá baøo coøn goïi laø phaân baøo . Nhôø ñoù maø cô theå luoân ñoåi môùi vaø phaùt trieån . -Caûm öùng : laø khaû naêng tieáp nhaän vaø phaûn öùng laïi cuûa teá baøo ñoái vôùi caùc kích thích lí – hoùa ( VD : teá baøo cô laø söï co ruùt , teá baøo thaàn kinh laø söï höng phaán vaø daãn truyeàn Caâu 2: (3,0 ñieåm) 1- Caáu taïo tim : ( 1,0 ñieåm) - Caáu taïo ngoaøi : hình choùp , ñænh quay xuoáng döôùi hôi cheách veà traùi , beân ngoaøi coù maøng tim tieát ra dòch tim giuùp tim co boùp deã daøng , coù heä thoáng mao maïch nuoâi tim . - Caáu taïo trong : tim coù 4 ngaên ( 2 taâm nhó treân , 2 taâm thaát döôùi) , thaønh taâm nhó moûng hôn thaønh taâm thaát , thaønh taâm thaát traùi daøy hôn thaønh taâm thaát phaûi , coù 2 loaïi van tim , van nhó thaát ( Giöõa taâm nhó vaø taâm thaát ) luoân môû chæ ñoùng khi taâm thaát co , van thaát ñoäng ( Giöõa taâm thaát vaø ñoäng maïch ) luoân ñoùng chæ môû khi taâm thaát co . Caùc van tim coù taùc duïng cho maùu ñi theo 1 chieàu nhaát ñònh . 2- Hoaït ñoäng cuûa tim : ( 1,0 ñieåm) Tim hoaït ñoäng theo chu kì , moãi chu kì keùo daøi 0,8s goàm 3 pha : -Pha co taâm nhó : 0,1s -Pha co taâm thaát : 0,3s -Pha giaõn chung : 0,4s Nhö vaäy sau khi co taâm nhó seõ nghæ 0,7s ;taâm thaát nghæ 0,5s ; thôøi gian nghæ chung cuûa tim laø 0,4s .Nhôø thôøi gian nghæ ñoù maø caùc cô tim phuïc hoài ñöôïc khaû naêng laøm vieäc ... Neân tim laøm vieäc suoát ñôøi maø khoâng moûi . 3- Cô sôû khoa hoïc cuûa bieän phaùp reøn luyeän tim : ( 1,0 ñieåm) Luyeän tim nhaèm taêng söùc laøm vieäc cuûa tim , ñaùp öùng nhu caàu hoaït ñoäng cuûa cô theå . - Muoán taêng löôïng maùu cung caáp cho cô theå hoaït ñoäng , coù 2 khaû naêng : hoaëc taêng nhòp co tim hoaëc taêng söùc co tim : Neáu taêng nhòp co tim thì seõ giaûm thôøi gian nghæ cuûa tim daãn ñeán tim choùng meät (suy tim). Vaäy caàn luyeän tim ñeå taêng söùc co tim , nghóa laø taêng theå tích toáng maùu ñi trong moãi laàn co tim . - Luyeän tim toát nhaát laø thoâng qua lao ñoäng taäp TDTT thöôøng xuyeân vaø vöøa söùc ñeå taêng daàn söùc laøm vieäc vaø chòu ñöïng cuûa tim . Caâu 3: (2,5 ñieåm) 1. Caáu taïo caùc boä phaän hoâ haáp phuø hôïp vôùi chöùc naêng cuûa noù : ( 2,0 dieåm) -Khoang muõi : coù loâng , tuyeán nhaày , maïng mao maïch -> ngaên buïi , laøm aåm vaø laøm aám khoâng khí . -Thanh quaûn : coù suïn thanh thieät -> khoâng cho thöùc aên loït vaøo khí quaûn . -Khí quaûn – Pheá quaûn : caáu taïo baèng caùc vaønh suïn vaø voøng suïn -> ñöôøng daãn khí luoân roäng môû . Maët trong coù nhieàu loâng vaø tuyeán nhaày -> ngaên buïi , dieät khuaån . -Phoåi : ñôn vò caáu taïo laø pheá nang . +Soá löôïng pheá nang nhieàu ( 700 – 800 trieäu ) -> taêng beà maët trao ñoåi khí. +Thaønh pheá nang moûng ñöôïc bao quanh laø maïng mao maïch daøy ñaëc -> trao ñoåi khí deã daøng . 2. Boä phaän quan troïng nhaát laø phoåi vì : Chöùc naêng cuûa heä hoâ haáp laø trao ñoåi khí vaø quaù trình ñoù ñöôïc dieãn ra ôû pheá nang , pheá nang laø ñôn vò chöùc naêng cuûa phoåi . ( 0,5 ñieåm) Caâu 4: (3,0 ñieåm) 1. Ruoät non coù 2 chöùc naêng chính laø : hoaøn thaønh quaù trình tieâu hoùa caùc loaïi thöùc aên vaø haáp thuï caùc saûn phaåm ñaõ tieâu hoùa . ( 0,25 ñieåm) 2. Ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa ruoät non phuø hôïp vôùi chöùc naêng: * Ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa ruoät non phuø hôïp vôùi chöùc naêng tieâu hoùa : (1,25 ñieåm) - Nhôø lôùp cô ôû thaønh ruoät co daõn taïo nhu ñoäng thaám ñeàu dòch tieâu hoùa , ñaåy thöùc aên xuoáng caùc phaàn khaùc cuûa ruoät -Ñoaïn taù traøng coù oáng daãn chung cuûa dòch tuïy vaø dòch maät ñoå vaøo . Lôùp nieâm maïc (ñoaïn sau taù traøng ) coù nhieàu tuyeán ruoät tieát dòch ruoät . Nhö vaäy ôû ruoät non coù ñaày ñuû caùc loaïi enzim tieâu hoùa taát caû caùc loaïi thöùc aên , do ñoù thöùc aên ñöôïc hoaøn toaøn bieán ñoåi thaønh nhöõng chaát ñôn giaûn coù theå haáp thuï vaøo maùu . * Ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa ruoät non phuø hôïp vôùi chöùc naêng haáp thuï caùc chaát : ( 1,5 ñieåm) - Ruoät non daøi 2,8 – 3m -Nieâm maïc ruoät coù nhieàu neáp gaáp, treân ñoù coù nhieàu loâng ruoät , moãi loâng ruoät coù voâ soá loâng cöïc nhoû , ñaõ taêng dieän tích tieáp xuùc vôùi thöùc aên leân nhieàu laàn -Trong loâng ruoät coù heä thoáng maïng löôùi mao maïch maùu vaø baïch huyeát daøy ñaëc taïo ñieàu kieän cho söï haáp thuï nhanh choùng - Maøng ruoät laø maøng thaám coù choïn loïc chæ cho vaøo maùu nhöõng chaát caàn thieát cho cô theå keå caû khi noàng ñoä caùc chaát ñoù thaáp hôn noàng ñoä coù trong maùu vaø khoâng cho nhöõng chaát ñoäc vaøo maùu keå caû khi noù coù noàng ñoä cao hôn trong maùu . Caâu 5: (2,5 ñieåm) 1. Khaùi nieäm : ( 1,0 ñieåm) - Ñoàng hoaù laø quaù trình toång hôïp caùc chaát ñôn giaûn thaønh caùc chaát phöùc taïp ñaëc tröng cuûa teá baøo vaø tích luyõ naêng löôïng trong caùc chaát ñaõ toång hôïp ñöôïc . - Dò hoaù laø quaù trình phaân huyû caùc chaát phöùc taïp thaønh caùc saûn phaåm ñôn giaûn vaø giaûi phoùng naêng löôïng cung caáp cho moïi hoaït ñoäng soáng cuûa teá baøo . 2. Moái quan heä : ( 1,5 ñieåm) - Ñoàng hoaù vaø dò hoaù ñoái laäp vôùi nhau : + Ñoàng hoaù toång hôïp caùc chaát , dò hoùa phaân giaûi caùc chaát + Ñoàng hoaù tích luyõ naêng löôïng , dò hoùa giaûi phoùng naêng löôïng - Ñoàng hoaù vaø dò hoaù thoáng nhaát nhau : + Khoâng coù ñoàng hoaù thì khoâng coù caùc chaát ñeå dò hoùa phaân huyû + Khoâng coù dò hoùa thì khoâng coù naêng löôïng cho ñoàng hoùa toång hôïp caùc chaát - Neâuù thieáu 1 trong 2 quaù trình thì söï soáng khoâng toàn taïi . Vaäy Ñoàng hoaù vaø Dò hoaù laø 2 maët cuûa 1 quaù trình thoáng nhaát giuùp söï soáng toàn taïi vaø phaùt trieån . Caâu 6 : ( 3,0 ñieåm ) Quaù trình taïo thaønh nöôùc tieåu ôû caùc ñôn vò chöùc naêng cuûa thaän: ( 2,0 ñieåm) - Maùu theo ñoäng maïch ñeán tôùi caàu thaän vôùi aùp löïc cao taïo ra löïc ñaåy nöôùc vaø caùc chaát hoøa tan coù kích thöôùc nhoû qua loã loïc ( 30 – 40 A0 ) treân vaùch mao maïch vaøo nang caàu thaän, caùc teá baøo maùu vaø caùc phaân töû protein coù kích thöôùc lôùn neân khoâng qua loã loïc. Keát quaû laø taïo neân nöôùc tieåu ñaàu trong nang caàu thaän. -Nöôùc tieåu ñaàu ñi qua oáng thaän, ôû ñaây xaûy ra 2 quaù trình: Quaù trình haáp thuï laïi nöôùc vaø caùc chaát coøn caàn thieát ( Caùc chaát dinh döôõng, caùc ion Na+, Cl- , ); quaù trình baøi tieát tieáp caùc chaát ñoäc vaø caùc chaát khoâng caàn thieát khaùc ( Axit uric, creatin, caùc chaát thuoác, caùc ion H+, K+). Keát quaû laø taïo neân nöôùc tieåu chính thöùc. Söï taïo thaønh nöôùc tieåu dieãn ra lieân tuïc nhöng söï thaûi nöôùc tieåu ra khoûi cô theå laïi khoâng lieân tuïc ( Chæ vaøo nhöõng luùc nhaát ñònh ). ( 1,0 ñieåm) Coù söï khaùc nhau ñoù laø do: - Maùu luoân tuaàn hoaøn qua caàu thaän neân nöôùc tieåu ñöôïc hình thaønh lieân tuïc. - Nhöng nöôùc tieåu chæ ñöôïc thaûi ra ngoaøi cô theå khi löôïng nöôùc tieåu trong boùng ñaùi leân tôùi 200ml , ñuû aùp löïc gaây caûm giaùc buoàn ñi tieåu vaø cô voøng oáng ñaùi môû ra phoái hôïp vôùi söï co cuûa cô voøng boùng ñaùi vaø cô buïng giuùp thaûi nöôùc tieåu ra ngoaøi. Caâu 7: (3,0 ñieåm) 1. Đặc điểm cấu tạo và chức năng của đại não người tiến hóa hơn động vật thuộc lớp thú được thể hiện: ( 1,0 ñieåm) Khối lượng não so với cơ thể, ở người lớn hơn các động vật thuộc lớp Thú. Võ não có nhiều khe và rãnh làm tăng bề mặt chứa các noron (khối lượng chất xám lớn) ÔÛ người ngoài các trung khu vận động và cảm giác như các ÑV thuộc lớp Thú, còn có các trung khu cảm giác và vận động ngôn ngữ (nói, viết, hiểu tiếng nói, hiểu chữ viết). 2. Phaân bieät tính chaát cuûa phaûn xaï khoâng ñieàu kieän vôùi phaûn xaï coù ñieàu kieän: ( 2,0 ñieåm) Tính chaát cuûa phaûn xaï khoâng ñieàu kieän Tính chaát cuûa phaûn xaï coù ñieàu kieän 1. Traû lôøi caùc kích thích töông öùng hay kích thích khoâng ñieàu kieän 2. Baåm sinh 3. Beàn vöõng 4. Coù tính chaát di trueàn, mang tính chaát chuûng loaïi. 5. Soá löôïng haïn cheá 6. Cung phaûn xaï ñôn giaûn 7. Trung öông naèm ôû truï naõo, tuûy soáng 1. Traû lôøi caùc kích thích baát kì hay kích thích coù ñieàu kieän (ñaõ ñöôïc keát hôïp vôùi kích thích khoâng ñieàu kieän moät soá laàn) 2. Ñöôïc hình thaønh trong ñôøi soáng 3. Deã maát khi khoâng cuûng coá 4. Coù tính chaát caù theå , khoâng di truyeàn 5. Soá löôïng khoâng haïn ñònh 6. Hình thaønh ñöôøng lieân heä taïm thôøi trong cung phaûn xaï 7. Trung öông chuû yeáu coù söï tham gia cuûa voû naõo. ------ Heát-------
File đính kèm:
- KT HSG 0910.doc