Đề kiểm tra chất lượng năm học 2008 - 2009 môn : ngữ văn 7

Phòng GD & ĐT
Thái Thụy
--------
Đề kiểm tra chất lượng năm học 2008 - 2009
Môn : Ngữ văn 7
Thời gian làm bài: 90 phút

Phần I. Trắc nghiệm ( 2 điểm )
Trả lời các câu hỏi sau bằng cách chọn phương án đúng nhất:

 Câu 1. Ca dao, dân ca là gì ?
A. Chỉ các thể loại trữ tình dân gian ;
B.Có sự kết hợp giữa lời và nhạc ; 
C. Diễn tả đời sống nội tâm của con người ;
D. Cả ba ý A, B và C ;

 Câu 2.Văn bản nào được coi như bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta ?
 A. Nam quốc sơn hà ;
B. Tụng giá hoàn kinh sư ;
 C. Thiên Trường vãn vọng ;
D. Côn Sơn ca ;

 Câu 3. Văn bản biểu cảm là văn bản thể hiện nội dung chủ yếu nào ?
A. Bàn luận về một vấn đề trong đời sống ; 
B. Tả lại sự việc, sự vật ;
C. Biểu đạt tình cảm, cảm xúc của con người ;
D.Thuật lại sự việc, sự vật ;

 Câu 4. Trong các bài thơ sau đây, bài nào không phải là thơ Đường ?
A. Vọng Lư Sơn bộc bố ;
 B. Tĩnh dạ tứ ;
C. Qua Đèo Ngang ;
 D. Hồi hương ngẫu thư ;
 
 Câu 5. Phân loại câu theo cấu tạo, ta có các kiểu câu nào ?
A. Câu bình thường, câu đặc biệt ;
B. Câu nghi vấn, câu trần thuật ;
C. Câu cầu khiến ;
D. Câu cảm thán ;
 
 Câu 6: Nhà văn nào là tác giả văn bản Sự giàu đẹp của tiếng Việt ?
A. Nguyễn Đình Thi ;
B. Đặng Thai Mai;
C. Tố Hữu ;
D. Hoài Thanh ;
 Câu 7. Chèo là thể loại sân khấu dân gian có các đặc điểm nào sau đây ? 
A. Kịch hát ;
B. Kịch múa ;
C. Kể chuyện ;
D. Cả 3 ý A, B, C ;
 Câu 8. Bài thơ Rằm tháng giêng (nguyên bản) được viết theo thể thơ nào ?
A. Lục bát ;
B. Thất ngôn bát cú ;
C. Thất ngôn tứ tuyệt ;
D. Song thất lục bát ;

Phần II. Tự luận ( 8 điểm )
Câu 1. Chép lại bài thơ Cảnh khuya ( Hồ Chí Minh ) và nêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ. 	 2 điểm
	
Câu 2: Hai bài thơ Cảnh khuya và Rằm tháng giêng đã thể hiện tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước sâu sắc và tinh thần lạc quan cách mạng của Bác Hồ.
 Hãy làm sáng tỏ nhận định trên . 6 điểm

Phòng gd & đt
Thái Thụy
Hướng dẫn chấm bài kiểm tra chất lượng
năm học 2008 - 2009

Môn : Ngữ văn 7

Phần I: Trắc nghiệm 2 điểm 
Gồm 8 câu: Làm đúng mỗi câu 0,25 điểm.
	
Câu
1
2
3
4
5
6
7
8
Đáp án
D
A
C
C
A
B
D
C
	
	Phần Ii: Tự luận 8 điểm
	Câu 1: 2 điểm
 + Chép lại bài thơ Cảnh khuya (Hồ Chí Minh) : yêu cầu chép lại đúng văn bản: 
 1 điểm
 + Nêu được hoàn cảnh sáng tác bài thơ: 1 điểm
 Bài thơ Cảnh khuya được Bác Hồ viết năm 1947 ở chiến khu Việt Bắc, trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp gian khổ.

Câu 2: 6 điểm
+ Thể loại: Văn nghị luận chứng minh
+ Yêu cầu: - Bằng việc dùng lí lẽ và lựa chọn dẫn chứng tiêu biểu, bài viết của học sinh làm sáng tỏ : tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước sâu sắc và tinh thần lạc quan cách mạng của Bác Hồ được thể hiện qua hai bài thơ.
	- Hai bài thơ đều có chung một hoàn cảnh sáng tác, cùng viết về cảnh trăng đẹp ở rừng Việt Bắc trong những ngày đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp gian khổ (1947 - 1948). 
- Vẻ đẹp tâm hồn, tư tưởng Hồ Chí Minh được thể hiện qua hai bài thơ là tình yêu thiên nhiên gắn liền với lòng yêu nước và tinh thần lạc quan cách mạng; tâm hồn nghệ sĩ hoà hợp thống nhất với cốt cách của người chiến sĩ - sự thống nhất này đạt tới sự hài hoà, nhuần nhuyễn, tự nhiên, khó có thể chia tách . . .

 Trên cơ sở đó, học sinh cần làm sáng tỏ 2 ý chính (tình yêu thiên nhiên gắn liền với lòng yêu nước ; phong thái ung dung, tinh thần lạc quan cách mạng của Bác Hồ) , không lạc sang phân tích hay diễn xuôi lại hai bài thơ. Học sinh cần có sự liên hệ thực tế với cuộc vân động lớn hiện nay của toàn Đảng, toàn dân: “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ”.

+ Nội dung: 
Mở bài: 1 điểm ( gồm 2 ý, mỗi ý 0,5 điểm)
- Giới thiệu khái quát về Hồ Chí Minh: là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc và cách mạng Việt Nam. Hồ Chí Minh còn là một danh nhân văn hoá thế giới, một nhà thơ lớn ...
 - Giới thiệu hoàn cảnh sáng tác hai bài thơ: hai bài thơ được Bác Hồ viết ở chiến khu Việt Bắc, trong những năm đầu gian khổ của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp 1947 - 1948.

Thân bài: 4 điểm
 Bằng việc lập luận và lựa chọn dẫn chứng tiêu biểu, học sinh cần làm sáng tỏ 2 ý lớn sau:
a) Tình yêu thiên nhiên trong thơ Bác gắn liền với lòng yêu nước sâu sắc: 2 đ
 + Hai bài thơ đều miêu tả cảnh trăng ở chiến khu Việt Bắc, hình ảnh thiên nhiên hiện lên thật đẹp, thật nên thơ với âm thanh, hình ảnh trong trẻo ở bài Cảnh khuya:
 1 đ
	“ Tiếng suối trong như tiếng hát xa
	 Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa ”
 Và khung cảnh không gian cao rộng, bát ngát tràn đầy ánh sáng và sức sống của mùa xuân trong đêm rằm tháng giêng ở bài Rằm tháng giêng :
	 “ Rằm xuân lồng lộng trăng soi
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân ”
(Học sinh có thể bám sát vào văn bản phiên âm chữ Hán để làm sáng tỏ ý thơ)
 + Hai bài thơ thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết của tâm hồn nghệ sỹ - đó cũng chính là biểu hiện cụ thể và sinh động nhất của lòng yêu nước, của cốt cách người chiến sĩ ở Bác Hồ: 1 đ
 Bác luôn luôn lo lắng cho vận mệnh của dân tộc, vận mệnh của đất nước:
	" Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
	 Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà "
Và : 	" Giữa dòng bàn bạc việc quân "
 Hai bài thơ đã thể hiện sinh động tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước sâu sắc của Bác Hồ.
b) Tâm hồn nhạy cảm, phong thái ung dung, tinh thần lạc quan cách mạng của Bác Hồ: 2 đ
 + Vượt lên trên hoàn cảnh khó khăn, gian khổ của cuộc kháng chiến, Bác vẫn bình tĩnh, chủ động lạc quan. Phong thái ấy toát ra từ những rung cảm tinh tế trước thiên nhiên, đất nước (qua âm thanh, hình ảnh, qua cảnh sắc thiên nhiên . . .) 1 đ
 
 + Mặc dù phải ngày đêm lo nghĩ việc nước, nhiều đêm không ngủ, nhưng không phải vì thế mà tâm hồn Người quên rung cảm trước vẻ đẹp của một đêm trăng rừng, một “Tiếng suối trong như tiếng hát xa”, hay cảnh trời nước bao la dưới ánh trăng rằm tháng giêng ... 0,5 đ

 + Phong thái ung dung lạc quan còn thể hiện ở hình ảnh con thuyền chở đầy ánh trăng giữa không gian bao la ...phong thái ấy toát ra từ giọng thơ vưa cổ điển, vừa hiện đại, khoẻ khoắn, trẻ trung ...bài thơ làm cho mỗi người đọc xúc động và càng thêm kính yêu Bác Hồ: ở Bác, vẻ đẹp tâm hồn người nghệ sĩ hoà hợp thống nhất với cốt cách người chiến sĩ. 0,5 đ

Kết bài: 1 điểm
 + Khẳng định lại 2 nội dung đã chứng minh trên đây. HS có thể mở rộng và nâng cao bằng một số tác phẩm văn học khác có cùng chủ đề mà các em đã được học và đọc. 0,5 đ
 + Học sinh có thể rút ra cho mình bài học sâu sắc ( gắn với cuộc vận động lớn: Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh) đó chính là: tình yêu thiên nhiên, niềm vui sống chan hoà giữa thiên nhiên, là lòng yêu nước sâu sắc, là tinh thần vượt khó, tinh thần lạc quan cách mạng ... 0,5 đ

Vận dụng cho điểm:

6 điểm: Hiểu rõ yêu cầu của đề bài, đáp ứng hầu hết các yêu cầu về nội dung và phương pháp, có hiểu biết sâu sắc về hai bài bài thơ, có liên hệ thực tế sinh động, diễn đạt tốt.

4 - 5 điểm: Hiểu rõ yêu cầu của đề bài, đáp ứng hầu hết các yêu cầu về nội dung và phương pháp, có hiểu biết tương đối sâu sắc về hai bài bài thơ, có liên hệ thực tế, diễn đạt tương đối tốt.
2 - 3 điểm : Hiểu rõ yêu cầu của đề bài, đáp ứng hầu hết các yêu cầu về nội dung và phương pháp, hiểu đúng về nội dung hai bài thơ, có thể có một số lỗi nhỏ về diễn đạt .
0,5 - 1 điểm: Chưa hiểu rõ yêu cầu của đề bài, chưa đáp ứng được các yêu cơ bản về nội dung và phương pháp, có đoạn còn lạc sang phân tích hoặc diễn xuôi lại hai bài thơ, còn mắc nhiều lỗi về diễn đạt . 
0 điểm: bỏ giấy trắng .
 

Lưu ý:
+ Điểm toàn bài làm tròn đến số thập phân, cách nhau 0,5 điểm.
+ Cụ thể: 5,0 ; 5,5 ; 6,0 ; 6,5 ; 7,0 ; 7,5 . . .
+ Khi cho điểm toàn bài, cần chú ý tới diễn đạt, trình bày và chữ viết của học sinh.