Đề ôn thi chọn học sinh giỏi lớp 8 năm học 2009 – 2010 môn: văn

Phòng gd&ĐT thành phố ninh bình
Trường THCS Ninh Nhất


Đề thi chọn học sinh giỏi lớp 8
Năm học 2009 – 2010
Môn: Văn
(Thời gian làm bài 150 phút)


Câu 1: (8 điểm)
Nêu cảm nhận của em về chi tiết kết thúc truyện ngắn “Lão Hạc” của Nam Cao.
Câu 2: (12 điểm)
Có nhà phê bình nhận định : “Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng.” Em hiểu như thế nào về nhận định đó. Qua đoạn trích “ Trong lòng mẹ”, em hãy làm sáng tỏ. 






























Phòng gd&ĐT thành phố ninh bình
Trường THCS Ninh Nhất


Hướng dẫn chấm môn Văn
Thi chọN học sinh giỏi lớp 8
Năm học 2009 – 2010


Câu 1: (8 điểm)
* Yêu cầu 
1. Về hình thức:
- Hiểu đúng yêu cầu của đề bài.
- Biết cách làm bài cảm thụ về chi tiết văn học và kỹ năng làm bài văn: Viết thành đoạn văn hoặc thành một bài văn ngắn có cách diễn đạt gọn, rõ, lời văn trôi chảy, chữ viết sạch đẹp, không mắc lỗi.
2. Về nội dung 
- Học sinh phải đảm bảo yêu cầu sau:
a) Tóm tắt
Kết thúc truyện ngắn “Lão Hạc” là cái chết dữ dội đau đớn của lão Hạc. Lão Hạc vật vã ở trên gường, đầu tóc rũ rợi, quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc, lão tru tréo, bọt mép sùi ra khắp người, chốc chốc lại bị giật mạnh lên một cái. Hai người đàn ông lực lưỡng phải ngồi đè lên người lão. Lão vật vã hai giờ đồng hồ rồi mới chết.
 b) Cảm nhận chi tiết . 
 - Kết thúc truyện ngắn “Lão Hạc” gợi cho người đọc nhiều suy nghĩ, cái chết ấy làm nổi bật những phẩm chất của lão Hạc. Lão chọn cái chết như một con chó để giữ trọn nhân cách của một con người. Lão thà chết trong còn hơn sống đục.
- Cái chết của lão làm nổi bật tình phụ tử thiêng liêng. Vì tình phụ tử, vì con, lão sẵn sàng làm tất cả, kể cả phải hy sinh cả tính mạng để dành sự sống cho con. Tình yêu con của lão đã làm cho lão bất hủ.
- Đó là lòng trung tín, lão trung tín với cả một con vật. Bởi trung tín mà lão cảm thấy ân hận day dứt, thấy mình như  lừa một con chó. “Có phải việc lão ăn bả chó còn là một cách để lão trừng phạt mình vì cách đối xử với con vàng.
 Cái chết của Lão Hạc còn là lời tố cáo xã hội phong kiến, một xã hội bất công tàn bạo phi tính người. Trong xã hội ấy không có chỗ cho những con người thánh thiện như Lão Hạc dung thân. Chính xã hội ấy đã dồn lão đến cái chết.
- Cùng với chi tiết kết thúc trong truyện ngắn “Lão Hạc” đã giúp ta hiểu hơn về tấm lòng của Nam Cao. ấy là sự đồng cảm xót thương sâu sắc với những nỗi khổ đau bất hạnh mà lão Hạc- người nông dânViệt Nam phải nếm trải. Kết thúc truyện cũng thể hiện thái độ trân trọng và niềm tin của Nam Cao vào người nông dân vẫn luôn giữa được phẩm chất trong sáng. 
-Với kết thúc này Nam Cao đã khẳng định phẩm chất trong sáng cao đẹp của lão Hạc cũng là của người nông dân Việt Nam trước cách mạng tháng tám, không những thế mà còn phản ánh thực trạng bất công của xã hội đương thời,đồng thời thể hiện tấm lòng nhân đạo sâu sắc. Kết thúc này đã góp phần quan trọng tạo nên thành công của tác phẩm .

* Cách cho điểm
- Điểm 7-8: Đảm bảo yêu cầu trên.
- Điểm 5-6: Đạt 2/3 yêu cầu.
- Điểm 3-4: Đạt1/2 yêu cầu.
- Điểm 1-2: Bài viết sơ sài.
Câu 2: (12 điểm)
*Yêu cầu:
1. Về kỹ năng: Hiểu đúng yêu cầu của đề bài .
- Biết cách làm bài nghị luận văn họcvới bố cục rõ ràng kết cấu hợp lý, diễn đạt tốt không mắc lỗi chính tả, câu từ, ngữ pháp.
2. Về nội dung:
Bài làm cần đảm bảo các ý chính sau:
1) Giải thớch lời nhận định .
 Núi “Nguyờn Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng” bởi hầu như cỏc tỏc phẩm của ụng đều hướng tới bờnh vực phụ nữ và nhi đồng . Đú là những con người xuất hiện nhiều trờn trang viết của ụng “những ngày thơ ấu” chỉ là một trong những tỏc phẩm mà ở đú Nguyờn Hồng hết lũng bờnh vực cho những số phận, những cuộc đời đau khổ bất hạnh.
2) Chứng minh nội dung lời nhận định 
a) - Cảm nhận được tấm lũng chan chứa yờu thương mà Nguyờn Hồng dành cho phụ nữ và nhi đồng. Cả trớch đoạn đó diễn tả một cỏch xỳc động những đau khổ bất hạnh mà cũng như mẹ Hồng phải gỏnh chịu. Đau khổ bất hạnh của Hồng cũng là trẻ thơ xó hội trong cũ .
+ Hồng mồ cụi cha từ lỳc cũn nhỏ, mẹ cũn trẻ xinh đẹp luụn khao khỏt hạnh phỳc. Người mẹ ấy cú quyền đi bước nữa nhưng xó hội phong kiến với những hủ tục, những thành kiến đó khụng chấp nhận. Và thế là Hồng phải sống xa mẹ, thiếu đi tỡnh yờu thương của mẹ. Em phải ở với bà cụ ruột vụ cựng cay nghiệt . Mới hơn 10 tuổi đầu nhưng em thường xuyờn bị bà cụ tra tấn; hành hạ về tinh thần. Biết được nỗi đau lớn nhất của em là mẹ phải bỏ đi “ tha hương cầu thực” vỡ đi bước nữa nờn bà cụ luụn tỡm cỏch xoỏy vào nỗi đau ấy của em.
- Nguyờn Hồng thấu hiểu đến tận cựng nỗi khổ đau của trẻ thơ trong xó hội cũ để rồi diễn tả vụ cựng xỳc động điều đú qua nỗi đau của bộ Hồng. Hồng đau đớn lắm khi phải dấu lũng mỡnh, khi buộc phải che dấu tỡnh cảm thực của mỡnh dành cho mẹ. Cú nỗi đau nào lớn hơn khi yờu mẹ mà khụng được ở bờn mẹ, khụng giỏm núi ra lời yờu mẹ. Là chỳ bộ thụng minh nờn Hồng hiểu bà cụ núi với Hồng những lời giả dối trờn chỉ là tỡm cỏch làm cho Hồng ghột mẹ và đau đớn mà thụi . 
- Nỗi đau khổ và bất hạnh của Hồng mỗi lỳc một nhức nhối, mỗi lỳc một lớn dần lờn theo những lời mỉa mai cay độc của người cụ. Nỗi đau khổ bất hạnh của Hồng cũng là của trẻ thơ trước cỏch mạng thỏng tỏm. Qua nỗi đau khổ của Hồng tỏc giả giỏn tiờp tố cỏo sự bất cụng tàn bạo của xó hội phong kiến để đũi sự cụng bằng cho trẻ thơ .
Khụng chỉ cảm thụng với nỗi đau khổ của trẻ thơ mà Nguyờn Hồng cũn xút thương cho người phụ nữ trong xó hội cũ đú là những người khụng được làm chủ cuộc đời. Mẹ Hồng goỏ chồng khi cũn trẻ và khi bà đi bước nữa đó bị gia đỡnh chụng ruồng rẫy, khinh bỉ đến nỗi phải bỏ cả hai anh em Hồng. Khụng những thế bà cũn luụn bị em chồng núi xấu. Nỗi đau của mẹ Hồng cũng là nỗi đau của người phụ nữ trong xó hội cũ.
b) Ngợi ca những phẩm chất tốt đẹp của phụ nữ và nhi đồng.
* Tỡnh mẫu tử thiờng liờng: Của Hồng dành cho mẹ, và của mẹ dành cho Hồng
- Nguyờn Hồng cũn hết lời ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của họ mà đặc biệt là tỡnh mẫu tử thiờng liờng. 
+ Hồng rất yờu mẹ, yờu mẹ nờn Hồng hiểu những cay cực mà mẹ em phải trải qua. Yờu mẹ nờn dự bà cụ tỡm cỏch xỳc xiểm .
+ Yờu mẹ nờn Hồng căm thự nhưng hủ tục phong kiến đó đày đoạ mẹ em 
+ Tỡnh yờu mẹ cũn rừ hơn khi khi Hồng gặp mẹ. Thấy người ngồi trờn xe kộo giống mẹ Hồng đuổi theo và cất tiếng gọi mẹ . 
+ Yêu mẹ nên Hồng vô cùng xúc động khi chạy đuổi theo mẹ. Chân chú bé díu cả lại. Yêu mẹ nên thấy mẹ vẫn trẻ đẹp như xưa, thấy hơi thở thơm tho lạ thường 
Tình cảm của người mẹ dành cho con. Hình ảnh mẹ Hồng ôm con vào lòng, gãi rôm ở sống lưng cho con là biểu hiện xúc động về tình mẫu tử. 
 Khái quát có thể nói truyện “thời thơ ấu” nói chung và đoạn trích “trong lòng mẹ” nói riêng là bài ca bất diệt về tình mẫu tử . Tình mẫu tử thiêng liêng …..
* Cách cho điểm
- Điểm 11-12: Đảm bảo yêu cầu trên.
- Điểm 9-10: Đỏp ứng phần lớn cỏc yờu cầu trờn, ớt mắc lỗi diễn đạt, dựng từ.
- Điểm 8-9: Đỏp ứng 2/3 yêu cầu, ít mắc lỗi diễn đạt, dùng từ . 
- Điểm 5-6: Đỏp ứng 1/2 yêu cầu.
 - Điểm 3-4: Đỏp ứng 1/3 yờu cầu, bố cục chưa rừ ràng .
- Điểm 1-2: Bài viết sơ sài.