Đề tài Phương pháp dạy học phát huy tính tích cực hoạt động của học sinh với bài “thụ tinh –kết hạt và tạo quả”

PHÖÔNG PHAÙP DAÏY HOÏC PHAÙT HUY TÍNH TÍCH CÖÏC HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HOÏC SINH VÔÙI BAØI “THUÏ TINH –KEÁT HAÏT VAØ TAÏO QUAÛ”
 I.ÑAËT VAÁN ÑEÀ.
 Noùi ñeán sinh hoïc laø noùi ñeán coû , caây ,muoân loaøi vaø noùi ñeán con ngöôøi .Boä moân sinh hoïc ñöôïc ñöa vaøo tröôøng hoïc töø baäc tieåu hoïc nhöng ôû tieåu hoïc,HS tieáp thu nhöõng kieán thöùc ñôn giaûn .Ñeán baäc THCS hoïc sinh baét ñaàu laøm quen vôùi moân khoa hoïc chuyeân nghieân cöùu veà theá giôùi sinh vaät .Sinh hoïc laø moät moân hoïc thöïc nghieäm coù lieân quan raát nhieàu ñeán cuoäc soáng .Neân hoïc lí thuyeát caàn ñi ñoâi vôùi thöïc haønh. Nhöng ñieàu kieän cô sôû vaät chaát cuûa tröôøng chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu hoïc taäp cuûa hoïc sinh cuõng nhö vieäc giaûng daïy cuûa giaùo vieân .Ña soá giaùo vieân truyeàn thuï kieán thöùc coøn naëng veà phöông phaùp thuyeát trình. Giaùo vieân daïy hoïc theo phöông phaùp thuyeát trình laøm cho hoïc sinh thuï ñoäng , thieáu tính saùng taïo ,ñoàng thôøi chöa phaùt huy ñöôïc tính tích cöïc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh. Hoïc sinh chæ ñoùng vai troø ngöôøi nghe. Neân keát quaû hoïc taäp chöa cao.
 Vôùi lí do treân toâi thay ñoåi phöông phaùp trong quaù trình giaûng daïy moân sinh hoïc cuûa baûn thaân mình, cuï theå ñoái vôùi baøi “ Thuï tinh – Keát quaû vaø taïo haït” . Trong caùc phöông phaùp daïy hoïc toâi taâm ñaét nhaát laø “ phöông phaùp daïy hoïc phaùt huy tính tích cöïc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh” . Khi söû duïng phöông phaùp naøy ñaõ mang laïi hieäu quaû thieát thöïc , hoïc sinh chuû ñoäng tieáp thu, tìm toøi, phaùt hieän ñeå chieám lónh kieán thöùc neân hieåu saâu vaø naém vöõng kieán thöùc hôn. Do ñoù chaát löôïng boä moân ñöôïc naâng leân roõ reät.
 II. NOÄI DUNG :
Cô sôû lí luaän:
Phöông phaùp giaûng daïy phaùt huy tính tích cöïc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh laø phöông phaùp daïy hoïc trong ñoù giaùo vieân ñoùng vai troø ngöôøi toå chöùc, höôùng daãn coøn hoïc sinh giöõ vai troø chuû ñoäng trong vieäc tieáp thu, tìm toøi, phaùt hieän ñeå chieám lónh kieán thöùc môùi. Phöông phaùp naøy khaù môùi mang laïi hieäu quaû cao. Ta coù theå aùp duïng cho taát caû caùc baøi sinh hoïc 6 vaø vôùi taát caû caùc moân trong baäc THCS . Vì noù coù taùc duïng tích cöïc cho taát caû caùc ñoái töôïng hoïc sinh töø yeáu, trung bình ñeán khaù , gioûi. Maët khaùc phöông phaùp naøy phuø hôïp vôùi taâm lí löùa tuoåi hoïc sinh caáp THCS. Vöøa gaây höùng thuù trong tieát hoïc, vöøa giuùp hoïc sinh khaéc saâu kieán thaùc cô baûn.
 Khi söû duïng phöông phaùp naøy ñoøi hoûi giaùo vieân caàn phaûi choïn ra moät heä thoáng caâu hoûi roõ raøng. Loâgic, xaùc thöïc, ñoâi khi tröøu töôïng gaây cho hoïc sinh tính tìm toøi, giaûi ñaùp, phaùt huy tính saùng taïo cuûa hoïc sinh, beân caïnh ñoù giaùo vieân chuaån bò heä thoáng caâu hoûi gôïi môû nhaèm ñònh höôùng cho hoïc sinh caùch giaûi quyeát vaán ñeà.
 2.Noäi dung cuï theå:
 Aùp duïng phöông phaùp daïy hoïc “phaùt huy tính tích cöïc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh” ñoái vôùi baøi “Thuï tinh – Keát haït vaø taïo quaû”.
 HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ TROØ NOÄI DUNG
 HÑ 1 : 1.Hieän töôïng naûy maàm cuûa haït phaán
 Tìm hieåu veà söï naûy maàm cuûa haït phaán.
 GV:Treo tranh hình 31.1 SGK leân baûng vaø yeâu 
 caàu hoïc sinh.
 HS:Quan saùt hình 31.1 vaø tìm hieåu chuù thích.
Ñoïc thoâng tin muïc 1.
 GV:Neâu caâu hoûi: Moâ taû hieän töôïng naûy maàm 
 cuûa haït phaán?
 HS:Thaûo luaän nhoùm tìm caâu traû lôøi.
 GV:Goïi hoïc sinh leân baûng chæ vaøo tranh vaø traû 
 lôøi.
 HS:Haït phaán huùt chaát nhaày tröông leân vaø naûy
 maàm thaønh oáng phaán . Teá baøo sinh duïc ñöïc 
 chuyeån ñeán phaàn ñaàu cuûa oáng phaán . OÁng 
 phaán xuyeân qua ñaàu nhuî vaø voøi nhuî vaøo
 trong baàu .
 HS:Nhaän xeùt ,boå sung.
 GV:Giaûng treân tranh hình 31.1 keát hôïp ghi noäi 
 dung. 
 Haït phaán huùt chaát nhaày tröông leân vaø naûy maàm Hieän töôïng naûy maàm cuûa haït 
 thaønh moät oáng phaán , teá baøo sinh duïc ñöïc phaán:
 chuyeån xuoáng oáng phaán ñöôïc goïi laø hieän töôïng + Haït phaán huùt chaát nhaày tröông
 naûy maàm cuûa haït phaán. leân vaø naûy maàm thaønh oáng phaán.
 GV:Chæ treân tranh veõ vaø giaûng oáng phaán xuyeân +Teá baøo sinh duïc ñöïc chuyeån
 qua ñaàu nhuî vaø voøi nhuî ñeå vaøo trong baàu xuoáng phaàn ñaàu cuûa oáng phaán.
 nhuî 
 HS:Nghe vaø ghi noäi dung baøi.
 GV:Khi oáng phaán vaøo trong baàu nhuî vaø tieáp 
 xuùc vôùi noaõn seõ xaûy ra hieän töôïng gì ?
 HÑ 2:
 Tìm hieåu veà hieän töôïng thuï tinh. 2. Thuï tinh.
 GV: Caùc em tieáp tuïc quan saùt hình 31.1 vaø ñoïc 
 thoâng tin ôû muïc 2 SGK.
 HS:Ñoïc thoâng tin vaø quan saùt hình 31.1.
 GV:Neâu caâu hoûi ,höôùng daãn hoïc sinh khai thaùc 
 thoâng tin :
 + Söï thuï tinh xaûy ra taïiû phaàn naøo cuûa hoa? 
 + Söï thuï tinh laø gì?
 HS: Thaûo luaän nhoùm (2 HS) tìm caâu traû lôøi .
 HS: Ñaïi dieän nhoùm traû lôøi
 HS1: Söï thuï tinh xaûy ra taïi noaõn.
 HS2: Thuï tinh laø söï keát hôïp giöõa teá baøo sinh duïc
 ñöïc vôùiø teá baøo sinh duïc caùi taïo thaønh hôïp töû. 
 HS:Nhaän xeùt ,boå sung.
 GV:Nhaän xeùt vaø keát luaän.
 Thuï tinh laø quaù trình keát hôïp teá baøo sinh duïc ñöïc Thuï tinh laø quaù trình keát hôïp cuûa
 vaø teá baøo sinh duïc caùi taïo thaønh hôïp töû. teá baøo sinh duïc ñöïc vaø teá baøo 
 sinh duïc caùi taïo thaønh hôïp töû.
 GV:Taïi sao noùi söï thuï tinh laø daáu hieäu cô baûn 
 cuûa sinh saûn höõu tính ?
 HS:Trao ñoåi nhoùm.
 HS:Söï thuï tinh laø daáu hieäu cô baûn cuûa sinh saûn
 höõu tính, laø do coù söï keát hôïp cuûa teá baøo sinh duïc 
 ñöïc vaø teá baøo sinh duïc caùi.
 HS:Nhaän xeùt, boå sung.
 GV:Nhaän xeùt vaø hoaøn thieän kieán thöùc 
 Söï sinh saûn coù söï tham gia cuûa teá baøo sinh duïc - Söï sinh saûn coù söï tham gia
 ñöïc vaø teá baøo sinh duïc caùi trong thuï tinh ñöôïc goïi cuûa teá baøo sinh duïc ñöïc va øcaùi
 laø sinh saûn höõu tính. trong thuï tinh laø sinh saûn 
 höõu tính.
 GV:Giöõa thuï phaán vaø thuï tinhcoù moái lieân heä vôùi 
 nhau nhö theá naøo?
 HS:Trao ñoåi nhoùm tìm caâu traû lôøi.
 HS:Muoán coù hieän töôïng thuï tinh phaûi coù hieän
 töôïng thuï phaán nhöng haït phaán phaûi ñöôïc naûy
 maàm. Thuï phaán laø ñieàu kieän caàn cho thuï tinh 
 xaûy ra.
 HS:Nhaän xeùt ,boå sung.
 GV:Nhaän xeùt vaø neâu roõ moái quan heä giöõa thuï 
 phaán vaø thuï tinh.
 HS:Nghe vaø ghi nhôù.
 GV:Sau khi thuï tinh hôïp töû phaân chia nhö theá 
 naøo ñeå keát haït vaø taïo quaû?
 HÑ 3:
 Tìm hieåu veà söï keát haït vaø taïo quaû. 3.Keát haït vaø taïo quaû.
 GV: Yeâu caàu HS ñoïc thoâng tin muïc 3 SGK.
 HS: Ñoïc thoâng tin muïc 3 vaø thaûo luaän tìm caâu traû
 lôøi caâu hoûi:
 + Haït do boä phaän naøo cuûa hoa taïo thaønh ?
 + Noaõn sau khi thuï tinh seõ hình thaønh nhöõng boä 
 phaän naøo cuûa haït?
 HS: Ñaïi dieän nhoùm traû lôøi.
 HS1: Haït do noaõn phaùt trieån thaønh.
 HS2: Noaõn thuï tinh phaùt trieån thaønh haït chöùa 
 phoâi.
 HS: Nhaän xeùt, boå sung.
 GV: Nhaän xeùt vaø hoaøn thieän kieán thöùc a. Keát haït:
 Sau khi thuï tinh hôïp töû phaùt 
 trieån thaønh phoâi vaø noaõn phaùt 
 trieån thaønh haït chöùa phoâi.
 GV:+ Quûa do boä phaän naøo cuûa hoa taïo thaønh?
 + Quûa coù chöùc naêng gì?
 HS: Suy nghó nhanh vaø traû lôøi
 HS1: Quûa do baàu phaùt trieån thaønh.
 HS2: Chöùc naêng cuûa quaû laø chöùa vaø baûo veä haït.
 HS: Nhaän xeùt, boå sung.
 GV: Nhaän xeùt vaø keát luaän. Baàu nhuî bieán ñoåi vaø phaùt trieån
 Quûa do baàu phaùt trieån thaønh. thaønh quaû chöùa haït.
 Quûa chöùa vaø baûo veä haït.
 GV: Môû roäng:
 Khoâng phaûi taát caû caùc loaïi quaû laø do baàu nhuî 
 bieán ñoåi vaø phaùt trieån thaønh quaû. ÔÛ moät soá loaøi 
 quaû do ñeá hoa phaùt trieån thaønh vaø ñöôïc goïi laø 
 “quaû giaû”.
 GV: Keát luaän chung.
 HS: Ñoïc phaàn ghi nhôù SGK.
 3.Hieäu quaû 
 Qua vieäc vaän duïng “ phöông phaùp daïy hoïc phaùt huy tính tích cöïc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh” vaøo boä moân sinh hoïc cuï theå laø baøi Thuï tinh – Keát haït vaø taïo quaû. Toâi nhaän thaáy hoïc sinh deã hieåu baøi, naém vöõng , nhôù kó, haêng haùi hoïc taäp heä thoáng kieán thöùc moät caùch loâgíc , naêng ñoäng tìm toøi , saùng taïo.
	Qua vieäc vaän duïng phöông phaùp naøy chaát löôïng hoïc taäp cuûa hoïc sinh ñöôïc naâng leân roõ reät vaø toâi caûm thaáy höùng thuù say meâ giaûng daïy boä moân hôn.
KEÁT LUAÄN. 
Phöông phaùp daïy hoïc phaùt huy tính tích cöïc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh môùi thaät söï laáy hoïc sinh laøm trung taâm, ngöôøi thaày ñoùng vai troø laø ngöôøi höôùng daãn, hoïc sinh ñoùng vai troø chuû ñaïo trong quaù trình tìm toøi vaø lónh hoäi kieán thöùc . Coù nhö vaäy môùi phaùt huy ñöôïc tính tö duy saùng taïo trong hoïc taäp cuûa hoïc sinh , caùc em caûm thaáy höùng thuù vôùi boä moân hôn vì thaáy mình ñaõ tìm ñöôïc nhöõng kieán thöùc maø giaùo vieân laø ngöôøi höôùng daãn.
 Ñeå phöông phaùp naøy ñaït hieäu quaû cao , ngöôøi thaày caàn phaûi bieát vaän duïng moät caùch linh hoaït ñoàng thôøi neân keát hôïp vôùi moät soá phöông phaùp khaùc nhaèm giuùp cho caùc em tieáp thu kieán thöùc nhanh hôn vaø tieát hoïc theâm soâi noåi.
 Toâi nghó raèng ngöôøi giaùo vieân phaûi coù yù thöùc trong vieäc xaây döïng , ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc nhaèm naâng cao chaát löôïng giaùo duïc, ñoàng thôøi ñaây cuõng laø neàn taûng taïo cho caùc em coù ñöôïc ñaày ñuû moät heä thoáng kieán thöùc ñeå vaän duïng vaøo cuoäc soáng.
 Tröôøng THCS Taân Höng Ñoâng
 Ngöôøi vieát saùng kieán: