Đề thi chọn học sinh giỏi dự thi tỉnh năm học 2013 - 2014 môn: ngữ văn - lớp 11, vòng 3 Trường THPT Đông Hiếu

SỞ GD – ĐT NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT ĐÔNG HIẾU
--------------------
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI DỰ THI TỈNH 
NĂM HỌC 2013 - 2014
Môn: NGỮ VĂN - LỚP 11, VÒNG 3
 Thời gian làm bài: 150 phút


Câu 1 (8,0 điểm) 
 « Có ba cách để tự làm giàu mình: mỉm cười, cho đi và tha thứ”.
 (Theo: Hạt giống tâm hồn - NXB Tổng hợp TP HCM, 2008)
 Những suy ngẫm của anh /chị về quan niệm trên.	
Câu 2 (12,0 điểm)
 Bàn về lao động nghệ thuật của nhà văn, Mác-xen Pruxt cho rằng:
 « Một cuộc thám hiểm thực sự không phải ở chỗ cần một vùng đấ mới mà cần một đôi mắt mới ».
 Anh/chị hãy trình bày ý kiến của mình về nhận định trên ? 

...........HẾT..........
























 





HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI DỰ THI TỈNH 
NĂM HỌC 2013 - 2014
Môn: NGỮ VĂN - LỚP 11, VÒNG 3
 Thời gian làm bài: 150 phút
(Gồm có 03 trang)
A. h­íng dÉn chung
- Giám khảo căn cứ vào nội dung triển khai và mức độ đáp ứng các yêu cầu về kỹ năng để cho từng ý điểm tối đa hoặc thấp hơn.
- Điểm toàn bài là tổng số điểm của hai câu, không làm tròn số, có thể cho: 0; 0,25; 0,5; 0,75...đến tối đa là 10.
- Cần khuyến khích những bài viết có lập luận chặt chẽ, văn viết sáng tạo, giàu cảm xúc, trình bày sạch đẹp, chuẩn chính tả.	
- Những nội dung để trong dấu (...) chủ yếu chỉ có tính gợi ý, không buộc học sinh phải trình bày tương tự; giám khảo cần linh động khi vận dụng đáp án.
B.h­íng dÉn cô thÓ
I. Yêu cầu về kĩ năng:
- Yêu cầu 1: Biết cách làm một bài văn nghị luận. 
- Yêu cầu 2: Bố cục bài làm rõ ràng, kết cấu hợp lý. Hình thành và triển khai ý tốt.
- Yêu cầu 3: Diễn đạt suôn sẻ. Mắc ít lỗi chính tả, dùng từ và ngữ pháp.
II. Yêu cầu về nội dung và cách cho điểm:
 
Câu
Yêu cầu về nội dung
Điểm

1
8,0đ
HS có thể trình bày theo nhiều cách, nhưng cần phải hiểu đúng và bàn luận được ý nghĩa câu nói. Bài viết phải chân thành, thể hiện được sự hiểu biết và nhận thức sâu sắc đối với vấn đề, đồng thời biết đưa ra những suy ngẫm cần thiết cho bản thân để hoàn thiện nhân cách. 
a. Giải thích ý nghĩa câu nói
HS cần chỉ rõ:	
- Tự làm giàu mình: tự nuôi dưỡng và bồi đắp tâm hồn mình 
 Mỉm cười: biểu hiện của niềm vui, sự lạc quan, yêu đời
 Cho đi: là biết quan tâm, chia sẻ với mọi người
 Tha thứ: là sự bao dung, độ lượng với lỗi lầm của người khác

- Ý cả câu: Tâm hồn con người sẽ trở nên trong sáng, giàu đẹp hơn nếu biết lạc quan, sẻ chia và độ lượng với mọi người.
b. Bàn luận về ý nghĩa câu nói
HS khẳng định tính đúng đắn của vấn đề trên cơ sở triển khai những nội dung sau:
- Lạc quan, yêu đời giúp con người có sức mạnh để vượt lên những khó khăn, thử thách trong cuộc sống, có niềm tin về bản thân và hướng đến một khát vọng sống tốt đẹp (HS lấy dẫn chứng, phân tích).
- Biết quan tâm, chia sẻ, con người đã chiến thắng sự vô cảm, ích kỷ để sống giàu trách nhiệm và yêu thương hơn (HS lấy dẫn chứng, phân tích). 
- Biết bao dung, độ lượng, con người sẽ trút bỏ đau khổ và thù hận để sống thanh thản hơn và mang lại niềm vui cho mọi người (HS lấy dẫn chứng, phân tích).
- Ngoài sự lạc quan, sẻ chia, độ lượng con người còn có thể bồi đắp, và nuôi dưỡng tâm hồn mình bằng những ứng xử tốt đẹp khác (HS lấy dẫn chứng, phân tích).

c. Bài học nhận thức và hành động: 
- Sự giàu có về tâm hồn có ý nghĩa quyết định sự hoàn thiện nhân cách của mỗi người. Cần có ý thức gìn giữ và bồi đắp để đời sống tinh thần, tình cảm của bản thân không bị xói mòn và chai sạn bởi mặt trái của cuộc sống hiện đại. 
- Để làm được điều đó, phải bắt đầu từ những thái độ sống tích cực, có ý nghĩa với mình và mọi người. 







 0,5




 0,5



 
 0,5

 
 0,5
 
 
 0,5

 0,5


 
 
 0,5



 0,5

 

2
12,0 đ

 Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách, nhưng cơ bản đạt được các nội dung sau: 
a. Giải thích vấn đề
- Cuộc thám hiểm thực sự: quá trình lao động nghệ thuật của nhà văn để sáng tạo nên tác phẩm đích thực.
- Vùng đất mới: hiện thực đời sống chưa được khám phá
- Đôi mắt mới: cái nhìn và cách cảm thụ đời sống mới mẻ

- Hàm ý câu nói: Trong quá trình sáng tạo, điều cốt yếu là nhà văn phải có cái nhìn và cách cảm thụ độc đáo, giàu tính phát hiện về con người và cuộc đời.
b. Khẳng định vấn đề
(HS dựa vào tri thức lí luận về đặc trưng phản ánh của văn học, phong cách nghệ thuật của nhà văn, tư chất nghệ sĩ ... để triển khai luận điểm). 
- Trong sáng tác văn học, đề tài mới chưa phải là cái quyết định giá trị của một tác phẩm.
+ Đề tài chính là phạm vi hiện thực đời sống được phản ánh trong tác phẩm. Với một đề tài mới nhưng nhà văn chỉ sao chép nguyên xi theo lối chụp ảnh thì không mang lại giá trị đích thực cho tác phẩm.
 + HS lấy dẫn chứng phù hợp để phân tích, chứng minh.

- Giá trị tác phẩm và phong cách nghệ thuật của nhà văn được quyết định bởi cái nhìn và cách cảm thụ đời sống của người cầm bút . 
 + Dù đề tài cũ nhưng bằng cái nhìn độc đáo, giàu tính phát hiện và khám phá, nhà văn có thể thấu suốt bản chất đời sống, mang lại cho tác phẩm giá trị tư tưởng sâu sắc.
+ HS chọn dẫn chứng phù hợp để phân tích, chứng minh 
c. Mở rộng, nâng cao vấn đề
- Nếu đã có cái nhìn giàu tính khám phá, phát hiện lại tiếp cận với một đề tài mới mẻ thì sức sáng tạo của nhà văn và giá trị độc đáo của tác phẩm càng cao. Vì thế, coi trọng vai trò quyết định của “đôi mắt mới” nhưng cũng không nên phủ nhận ý nghĩa của “vùng đất mới” trong thực tiễn sáng tác.
- Để có cái nhìn và cách cảm thụ độc đáo, nhà văn cần trau dồi tài năng (sự tinh tế, sắc sảo...), bồi dưỡng tâm hồn (tấm lòng, tình cảm đẹp với con người và cuộc đời...) và xác lập một tư tưởng, quan điểm đúng đắn, tiến bộ.




 
 0,25 

 0,25
 0,25

 0, 25





 
0,5

0,25


0,25

1,0

 
0,5


 
 1,5
0, 5




 0, 5



 

 ..........HẾT.......