Đề thi chọn học sinh giỏi lớp 8 vào năm học: 2009 - 2010 môn : ngữ văn

Phòng GD và ĐT thành phố Ninh Bình
Đề thi chọn học sinh giỏi lớp 8
Trường THCS Lê Hồng Phong
Năm học: 2009 - 2010
Môn : Ngữ Văn

( Thời gian làm bài 150 phút )


Câu 1 ( 6 điểm )
Trình bầy cảm nhận của em về đoạn thơ sau:
	“ ... Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
	Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang
	Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
	Rướn thân trắng bao la thâu góp gió ...”
	( Trích “ Quê hương ” - Tế Hanh )

Câu 2 ( 14 điểm )
	Qua trích đoạn “ Trong lòng mẹ” ( Trích “ Những ngày thơ ấu” của Nguyên Hồng) em hãy chứng minh rằng :Bé Hồng có một tình yêu mẹ thật là tha thiết











Phòng GD và ĐT thành phố Ninh Bình
Hướng dẫn chấm Môn Ngữ văn
Trường THCS Lê Hồng Phong
Thi chọn học sinh giỏi lớp 8
Năm học: 2009 - 2010

Câu
Yêu cầu
Điểm
1

Đây là kiểu bài cảm thụ một đoạn thơ ngắn học sinh cần trình bày những cảm nhận về cái hay,cái đẹp của đoạn thơ bằng một đoạn văn cảm thụ hoàn chỉnh.Nội dung cần trình bày được các ý cơ bản sau:
6,0


a)Giới thiệu vài nét về tác giả-tác phẩm và vị trí đoạn thơ.
1,0




















2.
b) Hình ảnh con thuyền và cánh buồm được miêu tả với nhiều sáng tạo:
-Con thuyền :So sánh với con tuấn mã kết hợp với một loạt từ ngữ:”hăng”,”phăng”,”vượt”đã diễn tả rất ấn tượng khí thế băng tới dũng mãnh của con thuyền đè sóng ra khơi ,làm toát lên một sức sống mạnh mẽ một vẻ đẹp hùng tráng đầy hấp dẫn.

- Cánh buồm được so sánh với mảnh hồn làng khiến cánh buồm trắng căng gió biển khơi quen thuộc bỗng trở nên lớn lao,thiêng liêng và rất thơ mộng.Tế Hanh đã nhận ra cánh buồm chính là biểu tượng của linh hồn làng chài.

- Đó chính là tình yêu quê,tình yêu làng trong sáng của Tế Hanh
Ghi chú: HS trình bày theo một đoạn văn cảm thụ hoàn chỉnh, diễn dạt các ý trọn vẹn trình bày sáng sủa,rõ ràng cho điểm tối đa.Căn cứ vào bài cụ thể để hạ dần thang điểm.
- Chứng minh qua trích đoạn “Trong lòng mẹ”(Trích “Những ngày thơ ấu”-Nguyên Hồng) làm sáng tỏ vấn đề Bé Hồng có một tình yêu mẹ thật là tha thiết .Đây là kiểu bài CM một vấn đề mà dẫn chứng lấy trong văn bản đã học.Học sinh có thể chọn bố cục bài viết một cách sáng tạo khác nhau nhưng việc chứng minh phải hướng vào yêu cầu của đề.

a) Mở bài: Giới thiệu về Nguyên Hồng và tác phẩm “Trong lòng mẹ”-trích dẫn vấn đề cần chứng minh:Bé Hồng có tình yêu mẹ thật là tha thiết.

b) Thân bài: Chứng minh chú bé Hồng có một tình yêu mẹ thật tha thiết.
+ Khi xa mẹ:
- Trong lòng chú bé Hồng luôn mang hình ảnh của người mẹ có “vẻ mặt rầu rầu và hiền từ “.Mặc dù mẹ chú đã bỏ nhà đi giũa sự khinh miệt của đám họ hàng cay nghiệt,mặc dù non một năm mẹ không gửi cho chú một lá thư hay đồng quà tấm bánh,chú vẫn đày lòng yêu thương và kính trọng mẹ.Với em mẹ hoàn toàn vô tội.

-Trước những lời thớ lợ thâm độc của bà cô ,Hồng không mảy may dao động”không đời nào tình yêu thương và lòng kính mến mẹ tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến...”Khi bà cô đưa ra hai tiếng em bé để chú thật đau đớn vì mẹ,thì chú đầm đìa nước mắt nhưng không phải chú đau đớn vì mẹ làm điều xấu xa mà vì”tôi thương mẹ tôi và căm tức sao mẹ tôi lại vì sợ những thành kiến tàn ác mà xa lìa anh em tôi mà sinh nở một cách giấu giếm...”.Hồng chẳng những không kết tội mẹ ,không hề xấu hổ trước việc mẹ làm mà trái lại Hồng thương mẹ sao lại tự đoạ đày mình như thế ! Tình yêu thương mẹ của Hồng đã vượt qua những thành kiến cổ hủ .Ngay từ tuổi thơ bằng trải nghiệm cay đắng của bản thân Nguyên Hồng đã thấm thía tính chất vô lí tàn ác của những thành kiến hủ lậu đó”Giá những cổ tục đã đày đoạ mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thuỷ tinh,đầu mẩu gỗ ,tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi...”Thật là hồn nhiên trẻ thơ mà cũng thật mãnh liệt lớn lao!Sự căm ghét dữ dội ấy chính là biểu hiện đầy đủ của lòng yêu thương dào dạt đối với mẹ của Hồng.
b2. Khi gặp lại mẹ:
-Thoáng thấy bóng người ngồi trên xe kéo giống mẹ mình ,chú cuống quýt đuổi theo gọi bối rối :”Mợ ơi...!”Nếu ngưòi quay lại không phải là mẹ thì thật là một điều tủi cực cho chú bé “Khác gì cái ảo ảnh của một dòng nước trong suốt chảy dưới bóng râm đã hiện ra trước con mắt gần rạn nứt của người bộ hành ngã gục giữa sa mạc “,Nỗi khắc khoải mong mẹ tới cháy ruột của chú bé đã được thể hiện thật thấm thía xúc động bằng hình ảnh so sánh đó.

Chú bé thở hồng hộc ,trán đẫm mồ hôi “và khi trèo lên xe chú “ríu cả chân lại”.Biết bao hồi hộp sung sướng và đau khổ toát lên từ những cử chỉ cuống quýt ấy.Và khi được mẹ kéo tay ,xoa đầu hỏi thì chú lại “oà lên khóc và cứ thế nức nở”.Dường như bao nhiêu đau khổ dồn nén không được giải toả suốt thời gian xa mẹ đằng đẵng ,lúc này bỗng vỡ oà...

- Dưới cái nhìn vô vàn yêu thương của đứa con mong mẹ,mẹ chú hiện ra xiết bao thân yêu,đẹp tươi”với đôi mắt trong và nước da mịn ,làm nổi bật mầu hồng của hai gò má”.Chú bé cảm thấy ngây ngất sung sướng tận hưởng khi được sà vào lòng mẹ ,cảm giác mà chú đã mất từ lâu”tôi ngồi trên đệm xe ,đùi áp vào đùi mẹ tôi ,đầu ngả vào cánh cánh tay mẹ tôi,tôi thấy nhứng cảm giác ấm áp đã bao lâu mất đi bỗng lại mơn man khắp da thịt”.Chú bé còn cảm nhận thấm thía hơi mẹ vô cùng thân thiết với chú”hơi quần áo mẹ tôi và những hơi thở ở khuôn miệng xinh xắn nhai trầu phả ra lúc đó thơm tho lạ thường”

-Từ cảm giác đê mê sung sướng của chú bé khi nằm trong lòng mẹ ,nhà văn nêu lên một nhận xét khái quát đầy xúc động về sự êm dịu vô cùng của người mẹ trên đời :”phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ,áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ,để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm và gãi rôm ở sống lưng ở sống lưng cho,thì mói thấy người mẹ có một sự êm dịu vô cùng “.Dường như mọi giác quan của chú bé như thức dậy và mở ra để cảmm nhận tận cùng những cảm giác rạo rực,êm dịu khi ở trong lòng mẹ .Chú không nhớ mẹ đã hỏi gì và chú đã trả lời những gì.Câu nói ác ý của bà cô hôm nào đã hoàn toàn bị chìm đi...

Mở rộng vấn đề: Học sinh có thể liên hệ với tình yêu thương mẹ của một số nhân vật khác.

2,0





2,0



1,0










1,0









2,5









2,5



























1,5













1,5











1,5
















1,5










1,0

c) Kết bài: Khẳng định lại vấn đề.
1,0

Chú ý:
- Bài làm đúng thể loại, bố cục rõ ràng,đầy đủ,trình bày sạch đẹp,diễn đạt lưu loát,không sai chính tả.
- Căn cứ vào thang điểm chấm để cho điểm