Đề thi chọn học sinh giỏi Tiếng việt Khối 4 (Kèm đáp án)

®Ò 1
Câu 1: Tìm từ đơn, từ phức trong câu nói dưới đây của Bác Hồ :
Tôi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc là làm sao cho nước ta được độc lập tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc , ai cũng được học hành. 
Câu2:  Tìm chỗ sai trong việc sử dụng dấu ngoặc kép ở câu sau và sửa lại cho đúng:
Bông  hoa tỏa hương thơm thoang thoảng, khẽ rung rinh như mời mọc: Lại đây cô bé, “lại đây”chơi với tôi đi !
Câu 3: Các câu hỏi dưới đây được dùng để làm gì ?
a.    Các chú có biết đền thờ ai đây không ?
                                                 ( Đoàn Minh Tuấn- Một sáng thu xưa)
b.    A Cổ hả ? Lớn tướng rồi nhỉ ?
                                                ( Bùi Nguyên Khiết-Ông già trên núi chè tuyết)
Câu 4 :  Tìm hai  từ trái nghĩa với từ quyết chí. Đặt câu với một trong những từ trái nghĩa tìm được.
Câu 5:  Bác Hồ kính yêu đã từng viết về các cháu thiếu nhi như sau : 
                                    Trẻ em như búp trên cành
                           Biết ăn, ngủ, biết học hành là ngoan.
Em hiểu câu thơ trên như thế nào ? Qua đó, em biết được tình cảm của Bác Hồ dành cho thiếu nhi ra sao ?
Câu6 :    Tập làm văn   
     Suốt đêm trời mưa to gió lớn. Sáng ra, ở tổ chim chót vót trên cây cao,  con chim lớn lông cánh ướt, mệt mỏi nhích sang bên để chú chim nhỏ mở bừng mắt đón ánh nắng mặt trời.
   Chuyện gì đã xảy ra với hai chú chim trong đêm qua? Em hãy hình dung và kể lại.
§Ò 2
Bµi 1: (1 ®iÓm).
Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ c©u thµnh ng÷ " GÇn mùc th× ®en, gÇn ®Ìn th× r¹ng"? §Æt c©u víi thµnh ng÷ trªn.
Bµi 2: (2 ®iÓm).
G¹ch ch©n d­íi nh÷ng tr¹ng ng÷, chñ ng÷ vµ vÞ ng÷ trong c¸c c©u sau:
a/ §»ng xa, trong m­a mê, bãng nh÷ng nhÞp cÇu s¾t uèn cong ®· hiÖn ra.
b/ Mïa xu©n, mét thÕ giíi ban tr¾ng trêi, tr¾ng nói.
Bµi 3: (3 ®iÓm).
" Th©n dõa b¹c phÕch th¸ng n¨m
Qu¶ dõa - ®µn lîn con n»m trªn cao
§ªm hÌ, hoa në cïng sao.
Tµu dõa - chiÕc l­îc ch¶i vµo m©y xanh"
 TrÇn §¨ng Khoa.
- ë ®o¹n th¬ trªn, t¸c gi¶ ®· sö dông ph­¬ng ph¸p nghÖ thuËt g×? BiÖn ph¸p ®ã gióp em c¶m nhËn ®­îc ®iÒu g× vÒ sù vËt?
- Cã thÓ thay ®æi dÇu g¹ch ngang ( - ) b»ng tõ ng÷ nµo?
* Bµi 4: (4 ®iÓm).
Em ®· ®äc vµ nghe truyÖn " Rïa vµ Thá". Em h·y ®ãng vai nh©n vËt Thá kÓ l¹i cuéc thi ch¹y víi Rïa vµ ghi l¹i c¶m nghÜ khi bÞ thua Rïa.
     ĐÁP ÁN VÀ HD CHẤM
Câu 1: 1,5 điểm
-Tìm đúng các từ phức cho 0,75 điểm : ham muốn ( xuất hiện 2lần), tột bậc, làm sao, độc lập, tự do, đồng bào, học hành.
- Tìm đúng các từ đơn cho 0,75 điểm : tôi, chỉ, có, một, là, cho, nước, ta, được, ta, ai, cũng,có, cơm,ăn,áo, mặc,ai,cũng ,được.
Câu2: 1điểm
-    Chỉ ra chỗ sai cho 0,5 điểm : Chỗ sai : “lại đây”
-    Sửa sai đúng cho  0,5 điểm   : Bông  hoa tỏa hương thơm thoang thoảng, khẽ rung rinh như mời mọc: “ Lại đây cô bé, lại đây chơi với tôi đi! ”
Câu 3: 1 điểm
-    Trả lời đúng mỗi câu cho 0,5 điểm
-    Câu a: Dùng để hỏi
-    Câub: A Cổ hả ?  Hỏi thay cho lời chào
                     Lớn tướng rồi nhỉ ? Hỏi thay cho lời chào+ Dùng để khẳng định.
Câu 4: 1 điểm
    Tìm được một từ trái nghĩa với từ quyết chí cho 0,5 điểm.
           Đặt câu với từ tìm được phù hợp nội dung, đảm bảo cấu trúc ngữ pháp cho 0,5 điểm.
Câu 5: 1,5 điểm
-    Trả  lời đúng về cách hiểu câu thơ của Bác cho 0,75 điểm.
( Câu thơ của Bác cho thấy : Trẻ em thật trong sáng, ngây thơ, đáng yêu, giống như búp trên cành đang độ lớn lên đầy sức sống và hứa hẹn tương lai đẹp đẽ. Vì vậy, trẻ em biết ăn, ngủ điều độ, biết học hành chăm chỉ đã được coi là ngoan ngoãn.
-    Nêu được tình cảm của Bác dành cho thiếu nhi cho 0,75 điểm.( câu thơ cho em biết được tình cảm  củaBác Hồ dành cho thiếu nhi là tình cảm tràn đầy yêu thương và quý mến)
Câu6 : 4 điểm
Yêu cầu chung : Dựa vào gợi ý sơ lược về hoàn cảnh xảy ra câu chuyện ( “Suốt đêm trời mưa to gió lớn”), nhân vật chính (hai con chim) và sự việc kết thúc (“con chim lớn lông cánh ướt, mệt mỏi nhích sang bên để chú chim nhỏ mở bừng mắt đón ánh nắng mặt trời.”), học sinh tưởng tượng và kể lại được diễn biến các sự việc xảy ra trong đêm tốiđối với hai con chim, nêu được một ý nghĩa nhất định. 
Yêu cầu cụ thể :
        Đề bài đã cho sẵn kết cục câu chuyện: Suốt đêm mưa to gió lớn nhưng con chim bé vẫn được bảo vệ bình yên, lông cánh khô nguyên.  HS biết dựa vào gợi ý của đề, biết tưởng tượng lại câu chuyện sinh động, hợp lý về cảnh hai con chim trải qua trận mưa bão trong đêm, về tình thương, sự che chở của chim lớn  đối với chim bé ( 1,5 đ )
- Câu chuyện phải hướng đến ca ngợi tình nhân ái, sự đùm bọc, che chở của kẻ mạnh với kẻ yếu nói chung hoặc tình mẹ con, cha con, anh em, chị em nói riêng (1,5đ ). 
    Bài viết gãy gọn, mạch lạc biết xây dựng câu chuyện hợp lí, câu văn sinh động giàu hình ảnh ( 1,0đ )
( Học sinh có thể thêm nhân vật khác , tuỳ theo nội dung diễn biến do 
®Ò thi häc sinh giái
Líp 4
M«n thi: TiÕng ViÖt.
Thêi gian: 90' kh«ng kÓ thêi gian chÐp ®Ò.
§¸p ¸n ®Ò thi häc sinh giái – líp 4
M«n tiÕng viÖt
Bµi 1:
NghÜa lµ: §­îc sèng vµ häc tËp gÇn nh÷ng ng­êi tèt th× m×nh còng tiÕn bé vµ tèt nh­ hä. Ng­îc l¹i sèng, häc tËp gÇn gòi víi nh÷ng ng­êi cã nhiÒu tÝnh xÊu th× m×nh còng dÔ bÞ nhiÔm nh÷ng tÝnh nÕt xÊu cña hä.
Bµi 2:
a/ §»ng xa/, trong m­a mê/, bãng nh÷ng nhÞp cÇu s¾t uèn cong /®· hiÖn ra.
 	 TN1	 TN2	CN	 VN
b/ Mïa xu©n/, mét thÕ giíi ban/ tr¾ng trêi/, tr¾ng nói.
	TN 	CN	VN1	 VN2
Bµi 3:
- T¸c gi¶ ®· sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt so s¸nh, biÖn ph¸p ®ã ®· gióp ta h×nh dung ®­îc sù vËt mét c¸ch cô thÓ, râ rÖt h¬n.
- Cã thÓ thay dÊu g¹ch ngang ( - ) b»ng tõ " nh­" hoÆc " gièng nh­", " tùa nh­".
Bµi 4: TËp lµm v¨n.
Yªu cÇu nh­ sau:
1 - Më bµi: Giíi thiÖu ®­îc hoµn c¶nh c©u chuyÖn x¶y ra, nh©n vËt cã trong chuyÖn.
2 - Th©n bµi: 
- Thá ( ng­êi viÕt) kÓ diÔn biÕn c©u chuyÖn theo tr×nh tù cña sù viÖc vµ kÕt qu¶ cuéc thi.
- Lêi kÓ chuyÖn ph¶i tù nhiªn, sinh ®«ng, ®óng b¶n chÊt cña nh©n vËt kiªu c¨ng, chñ quan cña Thá vµ sù tù tin, quyÕt th¾ng cña Rïa.
3- KÕt luËn:
Thá nªu c¶m nghÜ cña m×nh, sù hèi hËn vµ rót ra bµi häc cho chÝnh m×nh. Kh«ng tù kiªu, coi th­êng ng­êi kh¸c.