Đề thi chọn học sinh giỏi trường THCS Đáp Cầu năm học 2013-2014 Môn thi: Ngữ Văn 6

 PHONG GD&§TBẮC NINH ĐỀ THI CHỌN HSG
 TRƯỜ NG THCS ĐÁP CẦU N¨m häc 2013-2014
 M«n thi: Ng÷ v¨n 6
 Thêi gian lµm bµi :120 phót
 ( Kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò) 

 §Ò bµi
 C©u I: ( 3 ®iÓm)
 Trong v¨n b¶n Bµi häc ®­êng ®êi ®Çu tiªn ( trÝch DÕ mÌn phiªu l­u ký) cña nhµ v¨n T« Hoµi cã ®o¹n:
 “ Ch­a nghe hÕt c©u, t«i ®· hÕch r¨ng lªn, x× mét h¬i râ dµi. Råi, víi ®iÖu bé khinh khØnh, t«i m¾ng:
 - Høc! Th«ng ng¸ch sang nhµ ta? DÔ nghe nhØ! Chó mµy h«i nh­ có mÌo thÕ nµy, ta nµo chÞu ®­îc. Th«i, im c¸i ®iÖu h¸t m­a dÇm sïi sôt Êy ®i. §µo tæ n«ng th× cho chÕt!
 T«i vÒ, kh«ng mét chót bËn t©m.”
 ( Ng÷ v¨n 6, tËp 2, NXBGD-2008)
a. §o¹n v¨n trªn cã bao nhiªu c©u? Ghi l¹i mçi c©u thµnh mét dßng ®éc lËp.
 b. C¨n cø vµo dÊu c©u vµ dùa vµo ph©n lo¹i c©u theo môc ®Ých nãi th× mçi c©u trong ®o¹n v¨n trªn thuéc kiÓu c©u g×?
C©u II: ( 3 ®iÓm )
 Sau khi bµi th¬ §ªm nay B¸c kh«ng ngñ ra ®êi vµ ®­îc ®­a vµo ch­¬ng tr×nh s¸ch Gi¸o khoa Ng÷ v¨n 6 tËp 1, nhµ th¬ Minh HuÖ cã ý ®Þnh söa l¹i hai c©u th¬: M¸i lÒu tranh x¬ x¸c thµnh LÒu tranh s­¬ng phñ b¹c; Manh ¸o phñ lµm ch¨n thµnh Manh ¸o cò lµ ch¨n. Theo em t¹i sao nhµ th¬ l¹i kh«ng söa n÷a? 
Câu III. 6 điểm 
	 “Tre xanh
	 Xanh tự bao giờ
 Chuyện ngày xưa… đã có bờ tre xanh

Thân gầy guộc, lá mong manh
Mà sao nên lũy nên thành tre ơi ?
Ở đâu tre cũng xanh tươi
Cho dù đất sỏi đất vôi bạc màu !”

 (Trích bài thơ “Tre Việt Nam” - Nguyễn Duy)

Em hãy trình bày cảm nhận của mình về những dòng thơ trên.

 C©u IV: ( 8 ®iÓm)
 Tõ nh÷ng cuéc vËn ®éng “ ñng hé ®ång bµo bÞ lò lôt”, “ Gióp ®ì n¹n nh©n chÊt ®éc da cam”, “ ñng hé nh©n dan NhËt B¶n”… vµ nh÷ng ch­¬ng tr×nh truyÒn h×nh “ Tr¸i tim cho em”, “ Th¾p s¸ng ­íc m¬”. Em h·y ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña m×nh b»ng bµi v¨n ng¾n víi néi dung: Sù sÎ chia vµ t×nh yªu th­¬ng lµ ®iÒu quý gi¸ nhÊt trªn ®êi.
 
 §Ò thi gåm cã 01 trang





 h­íng dÉn chÊm 
 ®Ò thi chän häc sinh giái líp 6
 
 
C©u I: (3 ®iÓm)
§o¹n v¨n trªn gåm cã 9 c©u, §ã lµ: 
 Ch­a nghe hÕt c©u, t«i ®· hÕch r¨ng lªn, x× mét h¬i râ dµi. ( C©u kÓ)
 Råi, víi ®iÖu bé khinh khØnh, t«i m¾ng: ( C©u kÓ)
 - Høc! ( C©u c¶m) 
 Th«ng ng¸ch sang nhµ ta? ( C©u hái)
 DÔ nghe nhØ! ( C©u c¶m)
 Chó mµy h«i nh­ có mÌo thÕ nµy, ta nµo chÞu ®­îc. ( C©u kÓ)
 Th«i, im c¸i ®iÖu h¸t m­a dÇm sïi sôt Êy ®i. ( C©u cÇu khiÕn)
 §µo tæ n«ng th× cho chÕt! ( C©u c¶m)
 T«i vÒ, kh«ng mét chót bËn t©m.” ( C©u kÓ)
 Nªu ®­îc 9 c©u vµ ghi ®Çy ®ñ 9 c©u riªng biÖt (0.75 ®iÓm)
 b.Häc sinh ph©n lo¹i cø ®óng 3 c©u cho 0.75 ®iÓm. C¸c tr­êng hîp cßn l¹i, GV tù cho c¸c møc ®iÓm phï hîp trong khung ®iÓm quy ®Þnh cña c©u.
C©u II: ( 3 ®iÓm) 
 a. C©u thø nhÊt: M¸i lÒu tranh x¬ x¸c thµnh LÒu tranh s­¬ng phñ b¹c.
 - Tõ l¸y x¬ x¸c gîi t¶ khung c¶nh mét m¸i lÒu tranh t¹m bî gi÷a rõng, gióp ng­êi ®äc h×nh dung n¬i tró ngô ®¬n s¬, ®· gi·i dÇu s­¬ng giã, kh«ng lÊy g× lµm ch¾c ch¾n, giã rÐt vÉn cã thÓ len lái vµo. VÒ gi¸ trÞ gîi c¶m, tõ l¸y x¬ x¸c gióp ng­êi ®äc c¶m nhËn ®­îc râ h¬n c¸i giã, c¸i rÐt, sù gian khæ, hy sinh cña c¸c chiÕn sÜ, ®ång bµo trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p. ( 1 ®iÓm)
 - Phï hîp víi quy luËt tù nhiªn: ®· cã m­a th× kh«ng cã s­¬ng. ( 0,5 ®iÓm)
 b.- NÕu thay b»ng LÒu tranh s­¬ng phñ b¹c. C©u th¬ gîi sù trßn trÞa ®Ñp thanh nh·, mang h¬i h­íng cña th¬ cæ ®iÓn ph­¬ng §«ng. V× thÕ sÏ l¹c ®iÖu nÕu ®Æt trong toµn m¹ch bµi th¬. ¢m h­ëng c©u th¬ trang träng, cÇu kú, kh«ng phï hîp víi ©m h­ëng c¶ bµi. ( 1 ®iÓm)
 - Kh«ng phï hîp quy luËt tù nhiªn: V× “ trêi m­a k©m th©m” nªn kh«ng thÓ cã “ s­¬ng phñ b¹c”. ( 0,5 ®iÓm)
Câu III. 6 điểm 
Em hãy trình bày cảm nhận của mình về những dòng thơ trên…

 Mượn đặc điểm của loài cây làm hình tượng ẩn dụ nhằm thể hiện phẩm chất, cốt cách của một tầng lớp người hay một dân tộc là biện pháp nghệ thuật  của văn học phương Đông nói chung, văn học Việt Nam nói riêng. Với học sinh lớp 6, không yêu cầu cao trong cảm thụ thơ, không yêu cầu học sinh phân tích đoạn thơ.
 Học sinh có thể trình bày cảm nhận theo nhiều cách khác nhau, nhưng phải nêu được những ý cơ bản như sau: 
 - Bài thơ “Tre Việt Nam” được Nguyễn Duy sáng tác vào những năm 1971-1972, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc ta đang ở giai đoạn quyết liệt nhất, phải tập trung sức người, sức của, ý chí và tinh thần, lực lượng của toàn dân tộc để chiến đấu, giành thắng lợi cuối cùng.	1 điểm
 - Tác giả mở đầu bài thơ như một câu hỏi, gợi lại “chuyện ngày xưa” trong cổ tích để khẳng định cây tre đã gắn bó bao đời với con người Việt Nam:	1 điểm
 	 “Tre xanh
	 Xanh tự bao giờ
 Chuyện ngày xưa… đã có bờ tre xanh”

 - Trong thế giới tự nhiên bao la có muôn vàn loài cây, nhưng có lẽ chỉ có cây tre là gần gũi, thân thuộc nhất đối với con người. Tre gắn bó, hữu ích và trở thành hình ảnh thiêng liêng trong tâm thức người Việt Nam tự bao đời, loài tre mộc mạc, bình dị mà có sức sống mãnh liệt:	1 điểm
“Thân gầy guộc, lá mong manh
 Mà sao nên luỹ nên thành tre ơi

 - Vượt lên những điều  kiện tự nhiên  khắc nghiệt đất sỏi, đất vôi, đất nghèo, đất bạc màu… tre vẫn thích nghi để xanh tươi, sinh sôi trường tồn, và dựng nên thành luỹ vững bền không sức mạnh nào có thể tàn phá, huỷ diệt. Đây là nét đặc trưng  tiêu biểu nhất về phẩm chất của con người Việt Nam: 	1 điểm
 “Ở đâu tre cũng xanh tươi
 	Dù cho đất sỏi đất vôi bạc màu”
 - Ý khái quát: Chọn hình tượng cây tre làm đối tượng phản ánh, qua đó khái quát nên những phẩm chất tốt đẹp, quý báu của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam  được chắt lọc, kết tinh trong suốt chiều dài lịch sử. Đối lập với sự nhỏ bé mong manh về thể chất, vật chất là vẻ đẹp tâm hồn, sức mạnh tinh thần. Không chỉ dừng lại ở đó, đoạn thơ đã thể hiện hình ảnh giản dị mộc mạc mà cụ thể sinh động của cây tre mang ý nghĩa biểu trưng cho tính cách Việt Nam, cho dân tộc Việt Nam…	2 điểm


C©u IV. ( 8 ®iÓm) 
 L­u ý: §©y lµ ®Ò më, v× vËy häc sinh cã thÓ nªu c¶m nghÜ b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau, miÔn lµ ®¶m b¶o ®­îc c¸c yªu cÇu c¬ b¶n sau:
 1. Yªu cÇu vÒ kü n¨ng tr×nh bÇy: §¶m b¶o mét bµi v¨n ph¸t biªu c¶m nghÜ cã bè côc râ rµng, s¾p xÕp ý hîp lý, hµnh v¨n tr«i ch¶y, m¹ch l¹c, v¨n viÕt giÇu c¶m xóc, ch÷ viÕt râ rµng, cÈn thËn, Ýt sai lçi chÝnh t¶, dïng tõ, diÔn ®¹t. ( 1 ®iÓm)
 2. Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc:
 - Nªu c¶m nghÜ chung: Néi dung cña c¸c ch­¬ng tr×nh truyÒn h×nh vµ vµ c¸c cuéc vËn ®éng nªu trªn lµ nh»m môc ®Ých sÎ chia, gióp ®ì nh÷ng ng­êi gÆp khã kh¨n. ViÖc lµm nµy thÓ hiÖn tinh thÇn yªu th­¬ng, ®ïm bäc, thinh thÇn ®oµn kÕt, nh©n ¸i cña nh©n d©n ta. ( 1 ®iÓm)
 - HiÓu ®­îc sÎ chia vµ t×nh yªu th­¬ng lµ nghÜa cö cao ®Ñp, thÓ hiÖn mèi quan t©m gi÷a ng­êi víi ng­êi trong cuéc sèng. ( 1 ®iÓm)
 - HiÓu ®­îc sÎ chia vµ t×nh yªu th­¬ng sÏ ®em l¹i h¹nh phóc cho nh÷ng ai ®­îc nhËn, gióp hä v­ît qua khã kh¨n, ho¹n n¹n, bï ®¾p cho hä nh÷ng g× cßn thiÕu hôt, mÊt m¸t. ( 1 ®iÓm)
 - SÎ chia vµ t×nh yªu th­¬ng kh«ng chØ ®em l¹i h¹nh phóc cho ng­êi kh¸c mµ cßn lµ ®em l¹i h¹nh phóc cho chÝnh ng­êi cho. Cho ®i lµ ®Ó nhËn l¹i nh÷ng tÊm lßng. 
 ( 1 ®iÓm)
 Nh­ vËy: SÎ chia vµ t×nh yªu th­¬ng lµ ®iÒu quý gi¸ nhÊt trªn ®êi. ( 1 ®iÓm)
 - Phª ph¸n: Thãi thê ¬, v« c¶m tr­íc nh÷ng rñi ro, bÊt h¹nh, mÊt m¸t, ®au th­¬ng cña ng­êi kh¸c. ( 1 ®iÓm)
 - Liªn hÖ: Víi b¶n th©n, víi c¸c ho¹t ®éng tËp thÓ cña líp, cña tr­êng… trong c¸c phong trµo nãi trªn. ( 1 ®iÓm)
 L­u ý chung: 
 - KhuyÕn khÝch nh÷ng bµi cã ý t­ëng s¸ng t¹o, nh÷ng ph¸t hiÖn ®éc ®¸o mµ hîp lý, cã tÝnh thuyÕt phôc, bµi viÕt cã c¸ tÝnh, giäng ®iÖu, c¶m xóc riªng.