Đề thi cuối năm Khoa học, Lịch sử và Địa lí Lớp 4,5 - Năm học 2012-2013 - Trường Tiểu học Đoàn Kết

Họ và tên : .................................
Lớp : 4........................... ...
Trường : Tiểu học Đoàn Kết 
đề kiểm tra định kỳ cuối năm
Môn Khoa học - lớp 4
Năm học : 2012 - 2013
Thời gian làm bài : 40 phút
Điểm
 I. PHẦN TRẮC NGHIỆM ( 3 điểm)
Khoanh tròn vào chữ cái trước câu trả lời đúng nhất và hoàn thành các bài tập sau: 
Câu 1: Khi bật quạt điện, ta thấy có gió được thổi từ phía cánh quạt. Nguyên nhân có gió là:
A. Gió được sinh ra từ cánh quạt.
B. Gió được sinh ra từ trong quạt, sau đó được cánh quạt thổi tới ta.
C. Không khí được cánh quạt thổi tạo thành gió.
Câu 2:Trong hoạt động hô hấp của cơ thể người, chất khí được thấm vào máu ở phổi để đi nuôi cơ thể là:
A. Khí ô- xi. B. Hơi nước. C.Khí các- bô - nic. D. Khí ni- tơ.
Câu 3:Tại sao người ta phải sục khí vào trong nước ở bể cá?
A. Để cung cấp khí các- bô - nic cho cá. B. Để cung cấp khí ni - tơ cho cá. 
C. Để cung cấp hơi nước cho cá. D. Để cung cấp khí ô- xi cho cá. 
Câu 4: Điều gì xảy ra với cây nếu như không hề có ánh sáng?
Cây vẫn sống nhưng rụng hết lá.
Cây không thể sống được.
C. Cây vẫn sống nhưng còi cọc, chậm phát triển.
D. Cây sẽ quen dần với cuộc sống không có ánh sáng.
Câu 5: Lấy một cốc nước lạnh từ tủ lạnh ra, lau khô bên ngoài. Một lát sau ta thấy thành ngoài của cốc ướt. Kết quả này được giải thích là:
A. Nước lạnh có thể thấm qua cốc thuỷ tinh.
B. Cốc đưa từ trong tủ lạnh ra ngoài bị nóng chảy.
C. Trong không khí có hơi nước, gặp thành cốc lạnh hơi nước ngưng tụ lại thành những giọt nước ở bên ngoài cốc.
Câu 6: Chuỗi thức ăn chỉ ra:
Mối quan hệ về thức ăn giữa các sinh vật với sinh vật. 
B. Mối quan hệ giữa các sinh vật với nhau.
Mối quan hệ giữa các sinh vật với môi trường sống.
II. PHẦN TỰ LUẬN ( 7 ĐIỂM).
Câu 7: Điền vào chỗ trống cho phù hợp: ( 4 điểm)
a) Dưới ánh sáng mặt trời, phần đất liền nóng lên......................(1) hơn phần nước nên không khí ở đất liền....................... (2) lên..........................(3) hơn, nhẹ hơn và bay lên cao. Không khí lạnh hơn từ biển tràn vào và vì thế ban ngày gió từ................................(4) thổi......................................(5).
Ban đêm, phần đất liền................................(6) nhanh hơn phần nước nên không khí ở đất liền cũng..........................(7) nhanh hơn. Không khí..................... (8) hơn từ đất liền tràn ra biển, vì thế ban đêm gió từ................................................ (9) thổi............................... (10).
b) Trong quá trình trao đổi khí, động vật hấp thụ khí (1)................................ và thải ra khí (2) ..................................Trong quá trình trao đổi thức ăn, động vật lấy từ môi trường các chất (3)..................................... và (4)................................đồng thời thải ra môi trường chất(5)................................. và (6).................................
Câu 8. Đánh dấu x vào các ô trống tương ứng trong bảng cho phù hợp với môi trường sống của từng loại cây.(1,5 điểm).
Tên cây
A
Sống dưới nước
B
Sống trên cạn chịu được khô hạn
C
Sống trên cạn, ưa ẩm
D
Sống cả dưới nước, cả trên cạn.
1.rau muống
2.xương rồng
3.bèo Nhật Bản
4.chuối
5.cải bắp
6.sen
7.lúa
Câu 9: Chọn các từ: Ni- tơ, sự cháy, quá nhanh, không khí để điền vào chỗ trống cho phù hợp. Lưu ý một từ có thể sử dụng nhiều lần. ( 1,5 điểm)
Ô- xi trong không khí cần cho (1)......................................................................
Càng có nhiều (2)...............................càng có nhiều ô - xi và (3)......................
càng diễn ra lâu hơn. 
( 4) ..............................trong không khí không duy trì sự cháy nhưng nó giữ 
Cho sự cháy không diễn ra (5)........................................................
Giáo viên coi, chấm:.....................................................
Họ và tên : .................................
Lớp : 5........................... ...
Trường : Tiểu học Đoàn Kết 
đề kiểm tra định kỳ cuối năm
Môn Khoa học - lớp 5
Năm học : 2012 - 2013
Thời gian làm bài : 40 phút
Điểm
I. PHẦN TRẮC NGHIỆM ( 3 điểm)
Khoanh tròn vào chữ cái trước câu trả lời đúng nhất và hoàn thành các bài tập sau:
Câu 1. Trong các nguồn năng lượng dưới đây nguồn năng lượng nào không phải là nguồn năng lượng sạch?
A.Năng lượng mặt trời. B. Năng lượng gió
C. Năng lượng nước chảy. D. Năng lượng từ than đá, xăng dầu, khí đốt.
Câu 2. Trường hợp nào dưới đây sử dụng năng lượng điện?
A. Chậu nước nóng lên khi để dưới trời nắng.
B. Đun bếp than 
C. Sử dụng máy sấy tóc
Câu 3. Cơ quan sinh sản của cây râm bụt là gì?
A. Hoa cây râm bụt B. Lá cây râm bụt 
C. Thân cây râm bụt D. Rễ cây râm bụt 
Câu 4. Muốn cây nảy mầm cần có điều kiện gì?
Nhiệt độ không quá nóng, không quá lạnh.
Độ ẩm và nhiệt độ thích hợp (không quá nóng, không quá lạnh.)
Độ ẩm cao
Câu 5. Đặc điểm quan trọng nhất của nước sạch là:
A. Dễ uống 
B. Không mùi, không vị
C. Phòng tránh các bệnh về tiêu hoá, bệnh ngoài da, đau mắt..............
Câu 6. Tiếng khóc chào đời của trẻ sơ sinh thể hiện:
A. Bộ máy hô hấp bắt đầu hoạt động độc lập.
B. Bộ máy tuần hoàn bắt đầu hoạt động độc lập. 
C. Cả hai ý trên đều đúng. 
II- PHẦN TỰ LUẬN ( 7 ĐIỂM )
Câu 7. ( 1,5 điểm ) Hãy chọn trong số các từ, cụm từ sau: việc riêng, nhiệm vụ chung, tuỳ lứa tuổi, bảo vệ, góp công sức để điền vào chỗ trống cho phù hợp.
Bảo vệ môi trường không phải là.....................................(1) của một quốc gia nào, một tổ chức nào. Đó là.......................................... (2) của mọi người trên thế giới. Mỗi chúng ta, tuỳ lứa tuổi, công việc và nơi sống đều có thể góp phần.................. (3) môi trường.
Câu 8. ( 1 điểm ) Em hãy viết tên 5 loài hoa thụ phấn nhờ côn trùng mà em biết.
.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Câu 9 ( 2 điểm ). Dựa vào kiến thức đã học, hãy đánh dấu x vào các cột dưới đây cho phù hợp:
Các hiện tượng
Sự biến đổi
 lí học
Sự biến đổi 
hoá học
1. Cho vôi sống vào nước.
2. Xi măng trộn với cát và nước.
3. Đinh mới Đinh gỉ.
4.Thể tinh ở thể lỏng thuû tinh ë thÓ r¾n.
C©u 10. ( 2 ®iÓm ) Dùa vµo kiÕn thøc ®· häc, em h·y hoµn thµnh b¶ng sau:
Tªn c©y
VÞ trÝ mµ chåi cã thÓ mäc ra
C©y mÝa
.........................................................................................................
C©y hµnh
............................................................................................................
C©y khoai t©y
............................................................................................................
C©y hoa hång
............................................................................................................
C©u 11.( 0,5 ®iÓm ).Trong cuéc sèng h»ng ngµy, em sö dông n¨ng l­îng mÆt trêi trong nh÷ng viÖc g×?
.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
Gv coi, chÊm:.....................................................
Hä vµ tªn : .................................
Líp : 4........................... ...
Tr­êng : TiÓu häc §oµn KÕt 
®Ò kiÓm tra ®Þnh kú cuèi n¨m
M«n LÞch sö - §Þa lÝ - líp 4
N¨m häc : 2012 - 2013
Thêi gian lµm bµi : 40 phót
Điểm
 I. PHẦN TRẮC NGHIỆM ( 3 điểm)
 Khoanh tròn vào chữ cái trước ý trả lời đúng nhất và hoàn thiện các bài tập sau:
Câu 1: Tác phẩm nào dưới đây không phải của Nguyễn Trãi?
Bộ Lam Sơn thực lục. B. Bộ Đại Việt sử kí toàn thư.
C. Dư địa chí D. Quốc âm thi tập.
Câu 2: Sau khi thống nhất giang sơn, Đinh Bộ Lĩnh đã làm gì?
A. Giải tán nghĩa quân cho về làm ruộng. 
B. Xây kinh đô tráng lệ.
C. Đặt tên nước là Đại Cồ Việt. Lên ngôi Hoàng đế để khẳng định nước có chủ.
Câu 3: Vì sao nhân dân ta đều tiếc thương Quang Trung khi ông mất sớm?
A.Vì ông là một vị tướng tài ba.
B. Vì ông đã đánh Nguyễn, dẹp Trịnh, chống quân xâm lược Xiêm, Thanh thắng lợi.
C. Vì ông đã có nhiều chính sách về kinh tế , văn hoá, giáo dục nhằm làm cho đất nước hưng thịnh.
D.Vì tất cả các ý đã nêu ở trên.
Câu 4: Ở nước ta, đồng bằng còn nhiều đất chua, đất mặn là:
A. Đồng bằng Bắc Bộ. B. Đồng bằng duyên hải Miền Trung.
C. Đồng bằng Nam Bộ.
Câu 5: Ý nào dưới đây không là điều kiện để Hải Phòng trở thành trung tâm du lịch?
 A. Có những di tích lịch sử và thắng cảnh nổi tiếng; Có nhiều lễ hội truyền thống đặc sắc.
 B. Bãi biển Đồ Sơn, đảo Cát Bà với hang động kì thú.
 C. Hệ thống khách sạn, nhà nghỉ tiện nghi, lịch sự.
 D. Khí hậu có mùa đông giá lạnh.
 Đ. Câu 6. Biển Đông bao bọc các phía nào của phần đất liền nước ta?
A. Phía đông, phía nam và phía tây nam B. Phía tây và phía nam
C. Phía đông, phía bắc và đông bắc D. Phía đông và phía tây 
II. PHẦN TỰ LUẬN ( 7 điểm)
Câu 7. (1 điểm). Điền từ ngữ thích hợp vào chỗ chấm cho hoàn chỉnh những điều cần ghi nhớ về văn học và khoa học thời Hậu Lê.
Dưới thời Hậu Lê (thế kỉ XV), ..........................(1) và.............................(2) của nước ta đã đạt được những thành tựu đáng kể.
.................................... (3)....................................(4) là những tác giả tiêu biểu trong thời kì đó.
Câu 8. ( 1,5 điểm ). Nhà Hậu Lê đã làm gì để quản lí đất nước và để khuyến khích việc học tập?
.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
Câu 9.( 1 điểm). Cuộc tiến công ra Thăng Long của Nguyễn Huệ đã thu được kết quả gì?
.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
Câu 10.( 2,5 điểm). Điền từ vào chỗ trống cho thích hợp.
Huế nằm trên vùng chuyển tiếp từ (1)......................... sang (2)..........................
Huế ở cách biển (3)............................... và tựa lưng vào (4).........................................
Cố đô Huế nổi tiếngvới nhiều công trình kiến trúc của các vua chúa triều (5).............
............................
Câu 11. (1 điểm). Biển có vai trò thế nào đối với nước ta?
.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
GV coi, chấm:.........................................................
Họ và tên : .................................
Lớp : 5........................... ...
Trường : Tiểu học Đoàn Kết 
 đề kiểm tra định kỳ cuối năm
Môn Lịch sử - Địa lí - lớp 5
Năm học : 2012 - 2013
Thời gian làm bài : 40 phút
Điểm
 I. PHẦN TRẮC NGHIỆM ( 3 điểm)
 	Khoanh tròn vào chữ cái trước ý trả lời đúng nhất và hoàn thành các bài tập sau:
Câu 1. Trung ương Đảng và chính phủ họp quyết định phát động toàn quốc kháng chiến vào thời gian nào?
A. Ngày 2-12-1946 B. Đêm ngày 18 rạng sáng 19 – 12- 1946
C. Ngày 20-12- 1946 D. Ngày 30 – 12-1946
Câu 2.Tại sao gọi trận chiến đấu mười hai ngày đêm của quân và dân Miền Bắc là trận “ Điện Biên Phủ trên không”?
Do trận chiến xảy ra trên bầu trời Điện Biên Phủ.
Do máy bay của đế quốc Mĩ rơi chủ yếu ở Điện Biên Phủ.
Do ta bắn rơi chiếc máy bay đầu tiên trên bầu trời Điện Biên Phủ.
D. Do tầm vóc vĩ đại của chiến thắng của quân và dân miền Bắc trong mười hai ngày đêm.
Câu 3. Chiến thắng 30 - 4 - 1975 có ý nghĩa lịch sử:
A. Đập tan chính quyền Sài Gòn.Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
B. Như chiến thắng Bạch Đằng, Chi Lăng, Điện Biên Phủ,...
C. Cả 2 ý trên đều đúng.
Câu 4. Khu vực Đông Nam Á sản xuất được nhiều lúa gạo vì:
A. Có khí hậu gió mùa nóng ẩm 
B . Địa hình chủ yếu là núi và cao nguyên.
C.Có nhiều đồng bằng châu thổ màu mỡ. Khá giàu khoáng sản 
Câu 5. Châu Á có đủ các đới khí hậu từ nhiệt đới, ôn đới đến hàn đới vì:
Châu Á nằm ở bán cầu Bắc.
Châu Á có diện tích lớn nhất trong các châu lục.
Châu Á trải dài từ Tây sang Đông.
Châu Á trải dài từ gần cực Bắc tới quá Xích đạo.
Câu 6. Độ sâu lớn nhất của các đại dương trên thế giới thuộc về:
A. Thái Bình Dương B.Bắc Băng Dương
C. Đại Tây Dương D. Ấn Độ Dương
II. PHẦN TỰ LUẬN ( 7 ĐIỂM )
Câu 7. ( 1,5 điểm) Trình bày ý nghĩa của chiến thắng Điện Biên Phủ?
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Câu 8. ( 0,5 điểm) Điền vào chỗ trống những số liệu nói lên sức sống của đường Trường Sơn và tội ác tàn bạo của kẻ thù.
1.Tính đến ngày giải phóng miền Nam, đường Trường Sơn đã tồn tại..................năm.
2. Số lượng bom đạn và chất độc hoá học mà địch đã trút xuống đường Trường Sơn là .....................tấn.
Câu 9.(2 điểm) Điền các con số hoặc từ ngữ thích hợp vào chỗ trống trong các câu sau:
 Nhà máy thuỷ điện Hoà Bình là kết quả............(1)năm lao động sáng tạo đầy gian khổ, hi sinh của..............................(2) cán bộ, công nhân.......................................(3), là thành tựu to lớn của nhân dân ta trong sự nghiệp............................(4 ) đất nước.
Câu 10. (1,5 điểm) Điền từ ngữ thích hợp vào chỗ chấm.
 Liên bang Nga có diện tích ............................(1) thế giới, nằm ở cả châu...........(2) châu .......................(3). Phần lãnh thổ thuộc châu Á có khí hậu ........................... (4), phần lãnh thổ thuộc châu Âu chủ yếu là đồi thấp và.............................. ........(5). 
Liên bang Nga có nhiều..................................................(6), đó là điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế.
Câu 11.(1,5 đ) Em hãy trình bày những điều kiện cơ bản để phát triển du lịch ở nước ta?
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
GV coi, chấm:...................................................
BIỂU ĐIỂM VÀ ĐÁP ÁN KHỐI LỚP 5
A.KHOA HỌC : 
I- Phần trắc nghiệm : 3 điểm ( mỗi ý đúng cho 0,5 điểm ) 
Câu 1: D ; Câu 2 : C ; Câu 3 : A ; Câu 4 : B ; Câu 5 : C ; Câu 6 : A
II. Phần tự luận : 7 điểm 
Câu 7 : ( 1,5 điểm ). Học sinh đạt điểm tối đa khi điền đủ các ý. Mỗi ý điền đúng được 0,5 điểm.
Câu 8 : ( 1 điểm ): HS viết đúng tên 5 loài hoa thụ phấn nhờ côn trùng được 1 điểm.
Viết sai hoặc thiếu mỗi loài hoa trừ 0,25 điểm.
Câu 9 : (2điểm ). Hs điền đúng mỗi phần được 0,5 điểm.
	- Sự biến đổi hoá học: 1; 2; 3
	- Sự biến đổi lí học: 4
Câu 10 : ( 2 điểm ) : Mỗi tên cây thực hiện đúng đạt 0,5 điểm. Sai hoặc thiếu trừ 0,5 điểm.
Câu 11 ( 0,5 điểm). HS có thể kể như: chiếu sáng, sưởi ấm, phơi khô, đun nấu, chạy máy móc...
Tuỳ theo cách diễn đạt của học sinh giáo viên đánh giá cho điểm.
B. LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ
I.Phần trắc nghiệm : 3 điểm ( mỗi ý đúng cho 0,5 điểm ) 
Câu 1 : B ; Câu 2 : D ; Câu 3 : B ; Câu 4 : C ; Câu 5 : D ; Câu 6 : A
II- Phần tự luận : 7 điểm 
Câu 7 : ( 1,5 điểm )Học sinh trả lời đảm bảo các ý sau:
+ Đập tan pháo đài khổng lồ của giặc Pháp, cũng là đập tan ý đồ kéo dài chiến tranh xâm lược của giặc Pháp.
+ Khẳng định ý chí sức mạnh dân tộc ta trong công cuộc chống xâm lược.
+ Nhân dân trong nước và bạn bè thế giới tin tưởng ở thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc ta.
*Tuỳ vào mức độ diễn đạt của học sinh mà giáo viên cho điểm cho phù hợp.
Câu 8 : ( 0,5 điểm ) Mỗi ý trả lời đúng cho 0,25 điểm. Cụ thể:
(1): 16 ; (2): 3 triệu
Câu 9 : ( 2 điểm ) Mỗi ý trả lời đúng cho 0,5 điểm. Cụ thể:
(1): 15; (2): hàng nghìn ; (3): Việt Nam và Liên Xô; (4): xây dựng
Câu 10 : ( 1,5 điểm ). Mỗi ý trả lời đúng được 0,25 điểm. Thứ tự các từ cần điền :
(1): lớn nhất; (2): Á; (3): Âu; (4): khắc nghiệt; (5): đồng bằng: (6): tài nguyên khoáng sản.
Câu 11( 1,5 điểm): Học sinh trả lời đảm bảo đủ các ý sau:
Có nhiều phong cảnh đẹp, bãi tắm tốt; Nhiều lễ hội truyền thống đặc sắc; Rừng với nhiều động thực vật quý hiếm; Nhiều di tích lịch sử và nhiều công trình kiến trúc độc đáo.....
*) LƯU Ý: Tuỳ theo cách diễn đạt của học sinh khối chuyên môn cho điểm chi tiết, phù hợp.
BIỂU ĐIỂM VÀ ĐÁP ÁN KHỐI LỚP 4
A.KHOA HỌC
I- Phần trắc nghiệm : 3 điểm ( mỗi ý đúng cho 0,5 điểm ) 
Câu 1 : C ; Câu 2 : A ; Câu 3 : D ; Câu 4 : B ; Câu 5 : C ; Câu 6 : A
II-Phần tự luận : 7 điểm 
Câu 7 : ( 4 điểm ) : Mỗi chỗ chấm điền đúng cho 0,25 điểm – nếu hs điền sai hoặc thiếu trừ 0,25 điểm mỗi chỗ chấm.
Thứ tự các từ cần điền là : 
a) (1): nhanh; (2): nóng; (3): nhanh; (4): biển; (5): vào đất liền; (6): nguội ( lạnh đi); (7): lạnh đi; (8): lạnh ; (9): đất liền; (10): ra biển.
b) (1): ô - xi; (2): các - bô - níc ; (3): hữu cơ; (4): nước; (5): cặn bã; (6): nước tiểu; 
Câu 8 : ( 1,5 điểm ).
Học sinh điền đúng A: 3;6 B: 2; C: 4; 5 . D: 1;7 
Mỗi tên cây điền sai trừ 0,25 điểm. 
Câu 9 : (1.5 điểm )
Thứ tự cần điền: (1):sự cháy; (2): không khí; (3): sự cháy; (4): ni – tơ; (5):quá nhanh.
Học sinh điền sai mỗi ý trừ 0, 25 điểm.
B. LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ
I.Phần trắc nghiệm : 3 điểm ( mỗi ý đúng cho 0,5 điểm ) 
Câu 1 : B Câu 2 : C Câu 3 : D Câu 4 : C Câu 5 : D Câu 6 : A
II.Phần tự luận : 7 điểm 
Câu 7 : ( 1 điểm ) Mỗi từ điền đúng đạt 0,25 điểm theo thứ tự là : 
 văn học; khoa học; Nguyễn Trãi; Lê Thánh Tông.
Câu 8 : ( 1,5 điểm ) HS trả lời đảm bảo đủ các ý sau:
- Để quản lí đất nước, nhà Hậu Lê đã: vẽ bản đồ đất nước và soạn Bộ luật Hồng Đức.
- Để khuyến khích việc học tập nhà Hậu Lê đã: tổ chức lễ đặt tên người đỗ; lễ đón rước người đỗ cao về làng và khắc vào bia đá tên những người đỗ cao rồi cho đặt ở Văn Miếu.
Câu 9 : (1 điểm ) HS trả lời đảm bảo đủ các ý sau:
Lật đổ được họ Trịnh chuyên quyền; Làm chủ Thăng Long; Giao quyền cai quản Đàng Ngoài cho vua Lê; Mở đầu cho việc thống nhất đất nước.
Câu 10 :( 1,5 điểm ) HS điền vào chỗ chấm đảm bảo đủ các ý sau theo thứ tự:
đồi thấp; đồng bằng; không xa; dãy Trường Sơn; Nguyễn.
Câu 11. ( 2 điểm): HS trả lời đảm bảo đủ các ý sau:
Vai trò của Biển:
- Điều hoà khí hậu; Là kho muối vô tận; Cung cấp nhiều khoáng sản, hải sản; Tạo điều kiện thuận lợi phát triển du lịch, xây dựng hải cảng.
*) LƯU Ý: Tuỳ theo cách diễn đạt của học sinh khối chuyên môn cho điểm chi tiết