Đề thi đề nghị kì thi olympic đồng bằng sông Cửu Long năm học 2008 – 2009

	SỞ GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO	ĐỀ THI ĐỀ NGHỊ KÌ THI OLYMPIC ĐBSCL
	 Sóc Trăng	Năm học 2008 – 2009
	-----o0o-----	----------///----------
	Đề chính thức
Môn : Ngữ văn –Lớp 12
(Thời gian làm bài 180 phút, không kể phát đề)
_________________
(Đề thi này có 1 trang gồm 3 câu)

Câu:1(6 điểm)
	Nhà thơ Xuân Diệu viết “ Tố Hữu đã đưa thơ chính trị lên đến trình độ là thơ rất đổi trữ tình.”
	Qua bài thơ “ Việt Bắc”, em hãy phân tích và làm sáng tỏ vấn đề trên.

Câu:2 (6 điểm)
“Chất trí tuệ và tính hiện đại là những nét đặc sắc của truyện ngắn Nguyễn Ai Quốc” ( Văn 12, tập một, Nxb giáo dục, 2000, trang 12). Anh (chị) hãy phân tích truyện ngắn Vi hành của Nguyễn Ai Quốc để làm sáng tỏ nhận định trên.

Câu:3(8 điểm)
Có ý kiến cho rằng “ Thiên nhiên là nơi bắt đầu, là một trong những ngọn nguồn của cái đẹp”
	Hãy làm rõ ý kiến trên.


-----Hết-----












HÖÔÙNG DAÃN CHAÁM
Ñaùp aùn vaø bieåu dieåm: Caâu 1
I. Nhaän thöùc veà ñeà:
-Naém ñöôïc caùc thao taùc chöùng minh vaø phaân tích,keát hôïp giöõa bình bình luaän vaên hoïc.
-Choïn loïc, trích daãn vaø phaân tích moät soá caâu thô tieâu bieåu trong baøi “ Vieät Baéc” ñeå minh hoaï.
-HS laøm roõ: laøm roõ chaát tröõ tình chính trò trong thô Toá Höõu noùi chung vaø trong baøi thô “Vieät baéc” noùi rieâng.
II.Caùc yù cô baûn caàn ñaït:
1/ Trình baøy vaén taét yeáu toá tröõ tình chính trò trong thô Toá Höõu:
Yeáu toáù chính trò:
+ Thô Toá Höõu theå hieän nhöõng söï kieän chính trò, lòch söû, xaõ hoäi troïng ñaïi coù lieân quan ñeán coäng ñoàng, daân toäc vaø Ñaûng.
+ Caùi toâi tröõ tình nhaân danh Ñaûng, coäng ñoàng, daân toäc.
+ Caûm höùng chuû ñaïo laø veà lòch söû, daân toäc.
Yeáu toá chính trò ñöôïc bieåu hieän trong yeáu toá tröõ tình:
+ Caùi toâi cuûa nhaø thô rung ñoäng vaø höôùng veà nhöõng vaán ñeà, söï kieän lòch söû, chính trò troïng ñaïi.
+ Tình yeâu Ñaûng, caùch maïng, lí töôûng thoâng qua tình yeâu löùa ñoâi, tình anh em, tình meï con, tình ñoàng ñoäi…( daãn chöùng nhöõng caâu thô trong baøi : Töø aáy, Vieät Baéc, Baøi ca xuaân 61)
2/ Yeáu toá tröõ tình chính trò ñöôïc theå hieän qua baøi thô Vieät Baéc:
Ñeà taøi, chuû ñeà baøi thô mang tính chính trò ( daãn chöùng- phaân tích).
Nhöõng vaán ñeà chính trò ñöôïc theå hieän baèng yeáu toá tröõ tình thieát tha saâu laéng(daãn chöùng- phaân tích).
3/ Yeáu toá tröõ tình chính trò coøn bieåu hieän trong caûm höùng chuû ñaïo cuûa baøi thô:
Nhaø thô thaät söï say meâ, xuùc ñoäng, hoaø nhaäp caùi “toâi” mình trong caùi “toâi” coäng ñoàng.
Söï nghieäp caùch maïng, ñaáu tranh giaûi phoùng daân toäc thaønh nguoàn maïch chính cuoán huùt taâm tö nhaø thô.
Xuyeân suoát baøi thô laø noãi nhôù da dieát, tình yeâu thöông voâ haïn daønh cho ñoàng chí, ñoàng baøo.
Döôøng nhö khoâng coù ranh giôùi giöõa caùi “toâi” vaø caùi “ta”
III. Bieåu ñieåm:
Ñieåm 5 – 6: yù ñuùng vaø ñuû, kieán thöùc chöùng minh toaøn dieän, daãn chöùng chính xaùc,phong phuù, vaên vieát hay, coù caûm xuùc, dieãn ñaït maïch laïc, laäp luaän chaët cheõ, saùng suûa roõ raøng.
Ñieåm 3 – 4: Hieåu ñuùng vaán ñeà, nhöng yù coù theå chöa ñaày ñuû, vaên chöa hay, nhöng khoâng maéc phaûi nhöõng loãi cô baûn veà kieán thöùc vaø dieãn ñaït.
Ñieåm 1 – 2: coù toû ra hieåu ñeà nhöng thieáu yù hoaëc loän xoän, dieãn ñaït luùng tuùng, sai soùt nhieàu.
Ñieåm 0 : Khoâng hieåu ñeà, vaên keùm
Ñaùp aùn vaø bieåu ñieåm :caâu 2

I. Nhaän thöùc veà ñeà:
- Hieåu ñöôïc: chaát trí tueä laø söï thoâng minh, linh hoaït, kheùo leùo trong vieäc duøng töø ngöõ hình aûnh… ñaït hieäu quaû ngheä thuaät.
- Chaát hieän ñaïi: laø tính chaát môùi meû(so vôùi thi phaùp trung ñaïi)ôû caùch thöùc keå chuyeän, xaây döïng tình huoáng…
II.Caùc yÙ cô baûn caàn ñaït:
1. Xuaát xöù vaø chuû ñeà cuûa taùc phaåm:
- Naêm 1922. Vua Khaûi Ñònh sang Phaùp tham döï hoäi trôï Macxaây, nhaân dòp naøy, Khaûi Ñònh ñaõ duøng coâng quyõ ñeå aên chôi xa xæ. Nhöõng ngöôøi Vieät Nam yeâu nöôùc ñang soáng treân ñaát Phaùp raát coâng phaãn tröôùc nhöõng haønh ñoäng ñoù. Phan Chu Trinh vieát thö Thaát ñieàu keå baûy toäi cuûa Khaûi Ñònh, coøn Nguyeãn Aùi Quoác vieát haøng loaït taùc phaåm nhö lôøi than vaõn cuûa baø Tröng Traéc. Sôû thích ñaëc bieät. Con roàng tre. Vi haønh, ñeå ñaõ kích, chaâm bieám oâng vua buø nhìn naøy.
- Vi haønh laø truyeän ngaén xuaát saéc cuûa Nguyeän Aùi Quoác. Taùc phaåm ñöôïc vieát baèng tieáng Phaùp, ñaêng treân baùo nhaân ñaïo soá ra ngaøy 19/2/1923.
2. Tính trí tueä trong truyeän ngaén vi haønh: 
- Laø taùc phaåm ñöôïc vieát vôùi muïc ñích chính trò roõ raøng. Vi haønh ñaõ phaùt huy tính chieán ñaáu saéc saûo cuûa vuõ khí vaên chöông. Chaát trí tueä cuûa taùc phaåm xuyeân thaám töø noäi dung ñeán hình thöùc, töø caùch ñaët nhan ñeàâ veà taùc phaåm ñeán nhöõng lieân töôûng phong phuù, ña daïng, töø caùch saùng taïo tình huoáng ñeán caùch theå hieän nuï cöôøi chaâm bieám tinh teá thoâng minh.
- Nhan ñeà cuûa taùc phaåm laø Vi haønh. Ñaây laø hình thöùc chôi chöõ thoâng minh taïo ñöôïc yù nghóa chaâm bieám, noùi ñeán vi haønh laø noùi ñeán nhöõng cuoäc ñi daáu kín tung tích cuûa caùc baäc vua chuùa nhaèm tìm hieåu thöïc teá cuoäc soáng cuûa nhaân daân vaø tình hình chính trò xaõ hoäi. Khaûi Ñònh cuõng vi haønh nhöng muïc ñích cuûa nhöõng chuyeán ñi leùn luùc aáy laø xaáu xa. Söï maâu thuaãn, khaäp khieãng giöõa nhan ñeà vaø noäi dung taïo neân nhöõng baát ngôø vaø taïo neân tieáng cöôøi mæa mai, chaâm bieám.
- Chaát trí tueä cuûa taùc phaåm ñöôïc theå hieän ôû ngheä thuaät chaâm bieám baäc thaày. Gioïng ñieâïu cuûa taùc phaåm chuû yeáu laø gioïng chaâm bím, mæa mai nheï nhaøng, hoùm hænh nhöng noäi dung chaâm bieám raát thaâm thuùy saâu saéc. Chaân dung nhaân vaät Khaûi Ñònh ñöôïc taùi hieän giaùn tieáp qua ñoâi maét caûu nam nöõ thanh nieân ngöôøi Phaùp neân cuõng khoâi haøi vaø kòch côõm hôn. Caùi noùn choùp cuûa Khaûi Ñònh hoï nghó ñoù laø caùi chuïp ñeøn, caùch aên maëc cuûa Khaûi Ñònh kích thích söï toø moø cuûa hoï: Treân ngöôøi ñeo caû luïa laø, boä haït cöôøm, tay ñeo ñaày nhaãn. Döôùi con maét cuûa ngöôøi daân Phaùp Khaûi Ñònh nhö moät thaèng heà reû tieàn vaø laø con roái treân saân khaáu chính trò cuûa thöïc daân.
- Taùc phaåm tuy coù dung löôïng ngaén nhöng vaãn theå hieän moät tri thöùc saâu roäng, phong phuù cuûa ngöôøi vieát. Töø chuyeán ñi cuûa Khaûi Ñònh taùc giaû lieân töôûng ñeán chuyeän vi haønh cuûa vua Thuaán ôû Trung Quoác, vua Pie ôû nöôùc Nga ñeå taïo neân tính töông phaûn. Taùc giaû hieåu bieát nhieàu lónh vöïc töø ñieän aûnh ñeán baùo chí, töø saân khaáu ñeán lòch söû cuûa caùc nöôùc vaø taâm lyù thanh nieân ñöông thôøi. Vôùi nhöõng hieåu bieát saâu roäng nhö theá, Nguyeãn Aùi Quoác ñaõ doàn neùn ñöôïc nhieàu thoâng tin quang troïng trong moät truyeän ngaén raát ngaén.
3. Tính hieän ñaïi cuûa truyeän ngaén Vi haønh
- Theo Phaïm Vi Thoâng truyeän ngaén cuûa Nguyeãn Aùi Quoác ñöôïc vieát baèng ngoøi buùt “saéc saûo, raát ñieâu luyeän, raát Phaùp”, ñaëc ñieåm aáy ñöôïc theå hieän roõ trong Vi haønh.
- Tính hieän ñaïi cuûa truyeän ngaén Vi haønh tröôùc heát laø hình thöùc keå chuyeân ñoäc ñaùo. Truyeän ñöôïc vieát döôùi hình thöùc moät böùc thö göûi cho coâ em hoï ôû queâ nhaø. Trong vaên hoïc nhaân loaïi ñaõ coù nhieàu truyeän ngaén vaø tieåu thuyeát ñöôïc theå hieän döôùi hình thöùc vieát thö. Vaán ñeà laø taùc giaû truyeän ngaén Vi haønh ñaõ söû duïng hình thöùc naøy moät caùch linh hoaït, saùng taïo, ñaït ñöôïc hieäu quaû ngheä thuaät cao. Choïn hình thöùc vieát thö taùc giaû ñaõ taïo ñöôïc aán töôïng chaân thöïc cho lôøi keå cuûa mình. Ngöôøi ñoïc nhö ñöôïc xem moät böùc thö cuûa taùc giaû göûi cho ngöôøi thaân ôû queâ höông, keå nhöõng chuyeän tai nghe, maét thaáy nôi thaønh phoá Pari xa laï. Töø hình thöùc theå hieän chuyeän thaân maät, töï nhieân, taùc giaû ña daãn daét ngöôøi ñoïc töø caûnh naøy vôùi caûnh noï moät caùch linh hoaït. Töø caûnh ôû toa ñieän ngaàm ôû Pari ñeán caûnh queâ nhaø thôøi thô aáu, töø chuyeän vi haønh cuûa vua Thuaán beân Taøu ñeán chuyeän vua Pie cuûa nöôùc Nga. Vôùi hình thöùc vieát thö, taùc giaû ñaõ thay ñoåi gioïng ñieäu linh hoaït tuøy theo noäi dung cuûa taùc phaåm: Luùc cöôøi côït luùc trang nghieâm, khi vui veû, khi laïnh luøng, luùc taâm tình ngoït ngaøo, luùc chaâm bieám mæa mai. Hình thöùc keå chuyeän treân ñaây raát hieám thaáy trong vaên xuoâi truyeàn thoáng.
- Tính hieän ñaïi cuûa truyeän Vi haønh coøn theå hieän ôû ngheä thuaät xaây döïng tình huoáng ñoïc ñaùo, haáp daãn. Ñoù laø tình huoáng nhaàm laãn thaät khoâi haøi vaø thuù vò. Söï nhaàm laãn ñaàu tieân laø cuûa ñoâi nam nöõ thanh nieân ngöôøi Phaùp treân toa taøu ñieän ngaàm. Hoï nghó raèng, ngöôøi An Nam ngoài caïnh hoï laø hoaøng thöôïng ñang vi haønh. Vò hoaøng thöôïng naøy chaéc khoâng bieát tieáng Phaùp neân hoï cöù thoaûi maùi maø baøn luaän veà oâng ta maø khoâng sôï oâng ta bieát. Naøo ngôø ngöôøi ñoù raát thoâng thaïo tieáng Phaùp, nhôø theá nghe ñöôïc toaøn boä nhöõng lôøi ñoái thoaïi cuûa hoï vaø theá laø bieát ñöôïc thaùi ñoä cuûa ngöôøi Phaùp ñoái vôùi vua An Nam.
Qua tình huoáng naøy, taùc giaû ñaõ xaây döïng ñöôïc moät chaân dung nhaân vaät maø khoâng caàn nhaân vaät phaûi xuaát hieän tröïc tieáp. Ñieàu quan troïng hôn laø chaân dung cuûa Khaûi Ñònh ñöôïc taùi hieän trong ñoâi maét nhöõng ngöôøi thanh nieân hieáu kyø ôû Pari. Döôùi con maét cuûa hoï, Khaûi Ñònh chæ laø troø giaûi trí, chæ laø moät thaèng heà reõ tieàn, laø moät con roái treân saân khaáu chính tò cuûa thöïc daân. Ñaây laø noäi dung chaâm bieám saâu saéc toaùt leân töø tình huoáng nhaàm laãn.
Khi ñoâi baïn treû xuoáng taøu, töôûng chöøng caâu chuyeän nhaàm laãn chaám döùt. Naøo ngôø laïi coù tình huoáng nhaàm laãn khaùc xuaát hieän. Vaø theá laø “Taát caû nhöõng ai da vaøng ñeàu trôû thaønh hoaøng ñeá ôû Phaùp”. “Chính phuû Phaùp khoâng nhaän ra ñöôïc khaùch thaät cuûa mình beøn ñoái ñaõi vôùi taát caû moïi ngöôøi An Nam vaøo haøng vua chuùa”. Ñaây laø tình huoáng coù yù nghóa mæa mai chaâm bieám vaø toá caùo chính saùch ñoäc taøi cuûa thöïc daân Phaùp. Boïn chuùng ñaõ tung ra maïng löôùi maät thaùm daøy ñaëc ñeå theo doõi baét bôù nhöõng ngöôøi Vieät Nam yeâu nöôùc maø taùc giaû cuûa Vi haønh laø ñoái töôïng ñöôïc chuùng quan taâm nhaát.
IV. Bieåu ñieåm:
Ñieåm 5 – 6: yù ñuùng vaø ñuû, kieán thöùc taùc phaåm toaøn dieän, phong phuù, vaên vieát hay, coù caûm xuùc, dieãn ñaït maïch laïc, laäp luaän chaët cheõ, saùng suûa roõ raøng.
Ñieåm 3 – 4: Hieåu ñuùng vaán ñeà, nhöng yù coù theå chöa ñaày ñuû, vaên chöa hay, nhöng khoâng phaûi nhöõng loãi cô baûn veà kieán thöùc vaø dieãn ñaït.
Ñieåm 1 – 2: coù toû ra hieåu nhöng thieáu yù hoaëc loän xoän, dieãn ñaït luùng tuùng, sai soùt nhieàu.
Ñieåm 0 : Khoâng hieåu ñeà, vaên keùm.


Ñaùp aùn vaø bieåu ñieåm: Caâu3.
A. Yeâu caàu chung:
- Phoái hôïp toát caùc thao taùc laäp luaän( chuû yeáu giaûi thích vaø phaân tích).
- Hoïc sinh coù kieán thöùc phong phuù veàvaên hoïc vaø ñôøi soáng.
- Baøi vieát saâu saéc, dieãn ñaït maïch laïc, trong saùng, caâu vaên giaøu hình aûnh, truyeàn caûm. Trình baøy vaán ñeà linh hoaït, sinh ñoäng.
- Gioïng ñieäu trang nghieâm, laäp luaän logic, khoa hoïc
B. Yeâu caàu cuï theå:(Noäi dung cô baûn caàn ñaït).
	1/ Thieân nhieân laø ngoïn nguoàn cuûa caùi ñeïp:
Thieân nhieân hieåu theo nghóa: Laø toaøn boä theá giôùi höõu cô vaø voâ cô ngoaøi con ngöôøi, toàn taïi tröôùc con ngöôøi haøng trieäu naêm.
Khoâng coù thieân nhieân thì khoâng coù caùi ñeïp, khoâng coù con ngöôøi.
Töø theá giôùi naøy saûn sinh ra muoân vaøn söï vaät vaø hieän töôïng coù keát caáu ñeïp ñeõ.
2/ Thieân nhieân laø thöôùc ño ñaàu tieân cuûa veû ñeïp trong ñôøi soáng con ngöôøi:
Toaøn boä theá giôùi do con ngöôøi taïo ra laø thieân nhieân thöù 2.
Laø söï moâ phoûng baét chöôùc töø thieân nhieân.
Con ngöôøi laáy thieân nhieân laøm khuoân maãu, thöôùc ño ñònh löôïng cho moïi giaù trò.
Chöùng minh: töø maøu saéc hoäi hoaï, töø vieäc moâ phoûng aâm thanh cuûa aâm nhaïc, laáy chuaån thieân nhieân ñeå mieâu taû con ngöôøi( Truyeän Kieàu).
3/ Con ngöôøi ñaõ di chuyeån caùi ñeïp thieân nhieân vaøo theá giôùi nhaân taïo:
Caùi ñeïp cuûa vaât chaát do con ngöôøi taïo ra ñeàu chöùa ñöïng daùng veû thieân nhieân, maøu saéc thieân nhieân, khung caûnh thieân nhieân.
Thieân nhieân coøn chöùa ñöïng bao bí aån veà caùi ñeïp maø con ngöôøi chöa khaùm pha heát.
Quaù trình di chuyeån caùi ñeïp cuûa ñaát trôøi vaøo theá giôùi con ngöôøi seõ tieáp dieãn voâ taän, voâ cuøng.
4/ Thieân nhieân laø nguoàn caûm höùng say meâ cuûa con ngöôøi vaø laø ñoái töôïng moâ taû maõi maõi caùm doã ngheä thuaät:
Khoâng ngöôøi ngheä só naøo coù theå laøm ngô tröôùc veû ñeïp thieân nhieân.
Daãn chöùng vaø phaân tích.
5/ Thieân nhieân laø tình yeâu saâu naëng ñoái vôùi thô ca:
Thô naøo maø khoâng coù caûnh, vì caûnh coù quan heä vôùi tình, maø tình laø caùi coát cuûa thô.
Caûnh ñi vaøo thô nhö caùi höùng cuûa tình:
“ Treân trôøi coù daùm maây xanh … veà xaây”(Ca dao)
Coù khi nhö caùi tình cuûa loøng ngöôøi nguï vaøo trong caûnh:
“ Daáu xöa … boùng tòch döông”(Thaêng Long thaønh hoaøi coå- Baø Huyeän Thanh Quan)
Coù theå noùi nhöõng caâu ca ngôïi veû ñeïp thieân nhieân thuoäc vaøo nhöõng caâu hay nhaát cuûa thô:
“ Long lanh… boùng vaøng”(Truyeän Kieàu- Nguyeãn Du)
“ Coâ phaøm vieãn aûnh… thieân teá löu”(Hoaøng Haïc laâu toáng Maïnh Haïo Nhieân chi Quaûng Laêng)
C. Bieåu ñieåm:
- Ñieåm 8: Baøi vieát coù caûm xuùc, phaân tích saâu saéc, coù nhöõng phaùt hieän môùi meû, ñoäc ñaùo. Dieãn ñaït troâi chaûy, caâu vaên giaøu hình aûnh, truyeàn caûm. Boá cuïc roõ raøng, chaët cheõ, loâgic.
- Ñieåm 6: Noäi dung töông ñoái phong phuù. Phaân tích coù chieàu saâu. Boá cuïc baøi vaên hôïp lyù. Dieãn ñaït troâi chaûy.
- Ñieåm 4: Ñaït ñöôïc hôn nöõa soá yù, phaân tích ñuùng höôùng. Dieãn ñaït troâi chaûy
- Ñieåm 2: Coù naém ñöôïc ñaëc ñieåm nhaân vaät, phaân tích coøn sô löôïc, chöa coù caûm nhaän. Ñoâi choã coøn dieãn ñaït vuïng veà.
- Ñieåm 1: Baøi laøm sô saøi, boá cuïc chö roõ. Kyõ naêng laøm vaên yeáu.

---- HEÁT----