Đề thi học kì I năm học 2011-2012 môn thi: ngữ văn 12 (cơ bản)

Sở GD-ĐT Bình Định Đề thi HKI năm học 2011-2012
Trường THPT số 2 An Nhơn Môn thi: Ngữ văn 12 (cơ bản)
 Thời gian: 90 phút (không kể thời gian phát đề)

Câu 1 (2 điểm): Ý nghĩa lời đề từ “Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn” (Đàn ghi ta của Lo-rca – Thanh Thảo)?
Câu 2 (3 điểm): Suy nghĩ của anh (chị) về “bệnh vô cảm” trong xã hội hiện đại ngày nay.
Câu 3 (5 điểm): Cảm nhận hình tượng Lor-ca trong đoạn thơ sau:

 những tiếng đàn bọt nước
 Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
 li-la li-la li-la
 đi lang thang về miền đơn độc
 với vầng trăng chếnh choáng
 trên yên ngựa mỏi mòn

 Tây Ban Nha
 hát nghêu ngao
 bỗng kinh kinh hoàng
 áo choàng bê bết đỏ
 Lor-ca bị điệu về bài bắn
 chàng đi như người mộng du

 tiếng ghi ta nâu
 bầu trời cô gái ấy
 tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
 tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
 tiếng ghi ta ròng ròng
 máu chảy
 (Trích Đàn ghi ta của Lor-ca – Thanh Thảo)
…………………………………….HẾT…………………………………….


ĐÁP ÁN MÔN NGỮ VĂN KHỐI 12 CƠ BẢN (2011-2012)

1. Câu 1 (2 đểm): Có thể phân tích theo nhiều cách khác nhau nhưng phải đảm bảo hai ý chính cơ bản sau đây (mỗi ý 1 điểm):
 Lor-ca ước nguyện khi chết sẽ được chôn cùng cây đàn nghệ thuật của cuộc đời mình, điều đó thể hiện:
+ Ý 1: tình yêu nghệ thuật say đắm của người nghệ sĩ chân chính Lor-ca, tình yêu quê hương sâu nặng của người con xứ sở Lor-ca dành cho quê hương Tây Ban Nha→ bất tử hoá tình yêu ấy cùng Lor-ca trong thế giới vĩnh hằng.
+Ý 2: lời nhắn nhủ đầy ẩn ý của Lo-r-ca: với tư cách là người cách tân nghệ thuật Lo r-ca biết rằng một ngày nào đó sự nghiệp nghệ thuật của ông sẽ trở thành bức tường thành án ngữ con đường sáng tạo của những người đi sau, cho nên Lor-ca mong muốn thế hệ những người làm nghệ thuật trẻ Tây Ban Nha hãy chôn vùi nghệ thuật mà Lor-ca sáng tạo cùng với Lor-ca để tiếp tục sáng tạo nghệ thuật, sáng tạo cái mới, tiếp tục phát triển, đổi mới nền nghệ thuật Tây Ban Nha → tấm lòng cao thượng, sự hi sinh cao đẹp của người nghệ sĩ chân chính Lor-ca dành cho nghệ thuật.
2. Câu 2 (3 điểm): Trình bày suy nghĩ, quan điểm của cá nhân đối với căn bệnh rất phổ biến trong xã hội hiện đại ngày hôm nay: bệnh vô cảm.
* Yêu cầu về kĩ năng: Biết cách làm bài văn nghị luận xã hội: trình bày được quan điểm, ý kiến của bản thân một cách chặt chẽ, thuyết phục; vận dụng kết hợp các thao tác lập luận (giải thích, phân tích, so sánh, chứng minh, bàn bạc mở rộng vấn đề…); diễn đạt mạch lạc, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp; bố cục rõ ràng, kết cấu chặt chẽ.
* Yêu cầu về nội dung: Những nội dung cần đảm bảo:
- Giải thích khái niệm vô cảm: là trạng thái không có cảm xúc hay tình cảm trước bất kì ai hoặc sự việc gì diễn ra xung quanh, từ đó dẫn đến thái độ thờ ơ, dửng dưng, không quam tâm, chia sẻ, không có tình thương đối với đồng loại của một hay một nhóm người nào đó trong xã hội.
- Thực trạng (phân tích, dẫn chứng): vô cảm hiển hiện trong đời sống từ rất lâu và ngày càng lây lan, phát triển trở thành một căn bệnh trầm trọng trong xã hội hiện đại khi mà điều kiện vật chất ngày một nâng cao, nhịp sống ngày một hối hả; bệnh vô cảm có trong mọi lứa tuổi nhưng nhất là giới trẻ và xuất hiện ở khắp mọi nơi trong xã hội.
- Nguyên nhân (phân tích, dẫn chứng): bệnh vô cảm là kết quả của lối sống thực dụng, hưởng thụ, ích kỉ, chỉ biết đến quyền lợi của bản thân, lo sợ khi lợi ích cá nhân bị đe dọa mà không quan tâm gì đến người khác; bản thân không tu dưỡng, rèn luyện ý thức, đạo đức; gia đình thiếu quan tâm, giáo dục; nhà trường còn đặt nặng vấn đề giáo dục tri thức mà bỏ ngỏ vấn đề giáo dục nhân cách, đạo đức; xã hội hiện đại với những ứng dụng khoa học công nghệ cùng với mặt trái của nền kinh tế thị trường đã góp phần hình thành lối sống vô cảm.
- Hậu quả (dẫn chứng): lối sống lạnh lùng, vô tâm, vô trách nhiệm “mạnh ai nấy sống”, “phải ai tai nấy”, trở nên mất cảm giác khi nhìn thấy nỗi đau của đồng loại, không còn biết phản ứng, bất bình trước những tệ nạn xã hội…" đi ngược lại truyền thống đạo lí tốt đẹp của cha ông ta từ ngàn đời nay khi những giá trị sống, giá trị đạo đức như lòng nhân ái, tình yêu thương, sự hi sinh vì đồng loại dần bị thay thế bởi lối sống của chủ nghĩa vật chất và chủ nghĩa cá nhân.
- Tác hại, ảnh hưởng (dẫn chứng): là căn bệnh chết người hủy hoại đạo đức, nhân cách của một con người; gây nên mối họa lớn cho xã hội.
- Giải pháp và rút ra bài học cho bản thân.
3. Câu 3 (5 điểm): Cảm nhận hình tượng Lor-ca trong đoạn thơ “những tiếng đàn bọt nước…máu chảy”.
 * Yêu cầu về kĩ năng: Học sinh nắm vững kĩ năng làm bài nghị luận văn học với kiểu bài cảm nhận về một hình tượng nhân vật trữ tình trong đoạn thơ. Yêu cầu học sinh phải biết cảm nhận hình tượng bằng vốn hiểu biết và xúc cảm riêng của bản thân, đồng thời biết vận dụng kết hợp các thao tác nghị luận như phân tích, so sánh, bình giảng để làm sáng tỏ vấn đề trên cơ sở ngôn từ của văn bản, không được thoát li hay suy diễn. Hành văn mạch lạc, có cảm xúc, không mắc các lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp...
* Yêu cầu về nội dung: Hs có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng phải đảm bảo các nội dung cơ bản sau:
+ Vài nét về Lor-ca: người nghệ sĩ thiên tài, vĩ đại của đất nước Tây Ban Nha thế kỉ 20; người chiến sĩ ngoan cường, dũng cảm cổ vũ nhân dân Tây Ban Nha đấu tranh chống lại chế độ độc tài, phát xít Tây Ban Nha để đòi tự do, công lí và là người tiên phong trong việc thúc đẩy cách tân nghệ thuật nhằm phá vỡ thành trì của nền nghệ thuật Tây Ban Nha già nua, lỗi thời lúc bấy giờ. Ông đã bị bọn thân phát xít F ran co sát hại năm 1936. 
+ Đánh giá chung về hình tượng Lor-ca: vẻ đẹp bi tráng của người nghệ sĩ tài hoa Lor-ca gắn liền với tiếng đàn ghi ta.
+ Cảm nhận về hình tượng Lor-ca: 
 - Nội dung:
. Hình tượng Lo r-ca gắn liền với nền nghệ thuật truyền thống Tây Ban Nha: “những tiếng đàn bọt nước” gợi vẻ đẹp, số phận mong manh của tiếng đàn ghi ta, của nghệ thuật mà Lo r-ca sáng tạo cũng như dự báo định mịnh, số phận phũ phàng của Lor-ca; Lo r-ca xuất hiện như một người đấu sĩ anh dũng với tấm áo choàng matađo đầy kiêu hãnh giữa đấu trường chính trị đẫm máu, đầy bạo lực của Tây Ban Nha (giữa khát vọng tự do và chế độ độc tài, giữa khát vọng cách tân nghệ thuật và nền nghệ thuật già nua); tiếng đàn ghi ta Lo r-ca vang lên du dương êm đềm giữa thế giới bạo tàn ‘li la li la li la” đồng thời chuỗi âm thanh ấy còn gợi loài hoa tử đinh hương kiên cường, đó cũng chính là bản lĩnh anh dũng, bất khuất của Lo r-ca trong hành trình đấu tranh cho lí tưởng, khát vọng cao đẹp; trên hành trình tranh đấu ấy Lor-ca là nghệ sĩ, chiến sĩ lãng du đơn độc.
. Người nghệ sĩ yêu đời, yêu tự do Lor-ca đang hát nghêu ngao khắp đất nước Tây Ban Nha cùng với cây đàn ghi ta bỗng dưng im bặt, thay vào đó là cảm giác sững sỡ, bàng hoàng trước cái chết đầy bất ngờ của Lor-ca. Cái chết ấy được thể hiện trong hình ảnh “áo choàng bê bết đỏ”.
. Cuộc đời, nỗi niềm trước khi chết cũng như cái chết oan khuất, đau đớn của Lo r-ca được thể hiện bằng tiếng đàn ghi ta “nâu”, “lá xanh”, “tròn bọt nước vỡ tan”, “ròng ròng, máu chảy”.
- Nghệ thuật: lối thơ tự do, không viết hoa đầu dòng, không chấm câu tạo mạch cảm xúc liền mạch, có khả năng kết nối các hình ảnh tượng trưng xuyên suốt đoạn thơ; những hình ảnh thơ tượng trưng;; nghệ thuật chuyển đổi cảm giác thông qua tiếng đàn ghi ta để miêu tả hình tượng người nghệ sĩ Lor-ca.
+ Tình cảm của Thanh Thảo dành tho Lor-ca: trân trọng, ngưỡng mộ, cảm thông, thương tiếc trước cuộc đời, số phận oan nghiệt của người nghệ sĩ tài hoa, bạc mệnh. 
* Biểu điểm:
. Điểm 5: Kĩ năng làm văn nghị luận vững vàng, hiểu và giải quyết vấn đề sâu sắc, thấu đáo; hành văn sáng tạo, có cảm xúc, không mắc lỗi chính tả, dùng từ.
. Điểm 4: Hiểu yêu cầu của đề, bài viết đầy đủ các ý, hành văn rõ ràng, cảm xúc; biết cảm thụ, phân tích hình tượng nhân vật trữ tình; có thể mắc một vài lỗi về chính tả, diễn đạt, dùng từ.
. Điểm 2 - 3: Bài viết có ý nhưng chưa biết cách triển khai vấn đề; cảm thụ, phân tích còn sơ lược; hành văn còn yếu, mắc nhiều lỗi về chính tả, dùng từ, đặt câu.
. Điểm 1: Kĩ năng và kiến thức quá yếu, bài viết quá sơ sài.
. Điểm 0: Lạc đề hoặc bỏ giấy trắng.

( Khi chấm, giáo viên nên linh động ghi điểm cho phù hợp)


………….. HẾT ………….