Đề thi học sinh giỏi cấp huyện môn ngữ văn lớp 9 năm học: 2006-2007

PHÒNG GIÁO DỤC ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN 
 HẢI LĂNG MÔN NGỮ VĂN LỚP 9
 NĂM HỌC: 2006-2007
 Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề)



Câu 1 (0,5 điểm): Em hiểu thế nào về nội dung câu tục ngữ: "Ăn vóc, học hay"? 

Câu 2 (2 điểm): Những yếu tố nghệ thuật nào đã tạo nên sức hấp dẫn của bài thơ Muốn làm thằng Cuội ?

Câu 3 (2,5 điểm): Đọc phần trích sau đây và cho biết ý kiến của em:
	"Xin hãy giúp cháu nhìn thấy thế giới kỳ diệu của sách... nhưng cũng cho cháu có đủ thời gian để lặng lẽ suy tư về sự bí ẩn muôn thuở của cuộc sống; đàn chim tung cánh trên bầu trời, đàn ong bay lượn trong ánh nắng và những bông hoa nở ngát bên đồi xanh.
	Ở trường thầy hãy dạy cho cháu biết chấp nhận thi trượt còn vinh dự hơn gian lận trong khi thi. Xin giúp cháu có niềm tin vào ý kiến của bản thân, dù tất cả mọi người xung quanh đều cho rằng ý kiến đó hoàn toàn sai lầm..."
 (Trích thư "Xin thầy dạy cho con tôi" của Tổng thống Mỹ Abraham Lincoln 
 gửi thầy Hiệu trưởng ngôi trường nơi con trai ông theo học).

Câu 4 (5 điểm): Nhà văn Mác-xim Go-rơ-ki viết: "Sách mở ra trước mắt tôi những chân trời mới". Em hãy nêu suy nghĩ về ý kiến trên.

.....................................................
PHÒNG GIÁO DỤC 	 HƯỚNG DẪN CHẤM
 HẢI LĂNG ĐỀ THI HSG CẤP HUYỆN NH 2006-2007 
 	 MÔN NGỮ VĂN 9

Câu 1 (0,5 điểm): Em hiểu thế nào về nội dung câu tục ngữ: "Ăn vóc, học hay"? 

1. Yêu cầu: Trả lời câu hỏi này HS không cần dài dòng, chỉ cần nêu ngắn gọn. 
- vóc: dáng vóc.
- hay: biết, hiểu, giỏi.
Nội dung câu tục ngữ được hiểu với nghĩa: Có ăn thì có dáng vóc, con người có ăn mới có sự phát triển về hình thể và sức khỏe. Có học thì có biết, con người có chăm chỉ học tập mới có sự hiểu biết sâu rộng, uyên thâm.
2. Chấm điểm: Học sinh trả lời đúng cho: 0,5đ.
........................................................

Câu 2 (2 điểm): Những yếu tố nghệ thuật nào đã tạo nên sức hấp dẫn của bài thơ Muốn làm thằng Cuội ?

- Nội dung bài thơ:
Đêm thu buồn lắm chị Hằng ơi!	Có bầu có bạn can chi tủi,
Trần thế em nay chán nửa rồi,	Cùng gió, cùng mây thế mới vui.
Cung quế đã ai ngồi đó chửa?	Rồi cứ mỗi năm rằm tháng tám,
Cành đa xin chị nhắc lên chơi.	Tựa nhau trông xuống thế gian cười.
 (Tản Đà)
1. Yêu cầu: Học sinh cần thể hiện được những yếu tố nghệ thuật chủ yếu sau:
- Bài thơ thất ngôn bát cú Đường luật có giọng điệu mới mẻ: nhẹ nhàng, thanh thoát, hóm hỉnh, tình tứ, phóng túng, ngông nghênh của một hồn thơ lãng mạn thoát li ở thời kỳ đầu.
- Trong bài thơ, Tản Đà vẫn tuân thủ nghiêm chỉnh các quy tắc của thơ Đường luật. Tuy nhiên, vần luật chặt chẽ đặc trưng của thể thơ không còn là thứ gò bó, công thức trói buộc hồn thi sĩ. Cảm xúc, tâm sự tự nhiên tuôn chảy không hề câu nệ một khuôn sáo nào.
- Nguồn cảm xúc dồi dào, mãnh liệt vừa bay bổng vừa sâu lắng, thiết tha.
- Lời thơ giản dị, trong sáng, gần với lời nói thông thường, không gọt đẽo cầu kì mà vẫn mượt mà, ý nhị, giàu sức biểu cảm và đa dạng trong lối biểu hiện.
- Sức tưởng tượng phong phú, táo bạo đã tạo ra được một giấc mộng kì thú với những chi tiết gợi cảm, bất ngờ (VD: Cành đa xin chị... hoặc hình ảnh độc đáo ở 2 câu cuối).
2. Chấm điểm: Giám khảo tùy mức độ bài làm của HS để cho điểm hợp lý.
........................................................

Câu 3 (2,5 điểm): Đọc phần trích sau đây và cho biết ý kiến của em:
	"Xin hãy giúp cháu nhìn thấy thế giới kỳ diệu của sách... nhưng cũng cho cháu có đủ thời gian để lặng lẽ suy tư về sự bí ẩn muôn thuở của cuộc sống; đàn chim tung cánh trên bầu trời, đàn ong bay lượn trong ánh nắng và những bông hoa nở ngát bên đồi xanh.
	Ở trường thầy hãy dạy cho cháu biết chấp nhận thi trượt còn vinh dự hơn gian lận trong khi thi. Xin giúp cháu có niềm tin vào ý kiến của bản thân, dù tất cả mọi người xung quanh đều cho rằng ý kiến đó hoàn toàn sai lầm..."
 (Trích thư "Xin thầy dạy cho con tôi" của Tổng thống Mỹ Abraham Lincoln 
 gửi thầy Hiệu trưởng ngôi trường nơi con trai ông theo học).

1. Lưu ý: Bức thư "Xin thầy dạy cho con tôi" của Tổng thống Mỹ Abraham Lincoln là một văn bản có giá trị. Bức thư đã thể hiện tình cảm yêu thương và niềm tin của một người bố đối với đứa con trai yêu quý, đồng thời cũng thể hiện được niềm mong ước cao cả của người công dân đối với nền giáo dục của đất nước.
Chúng ta đang thực hiện đổi mới CT-SGK và PPDH, một trong những mục đích chủ yếu là dạy học phải tăng tính thực hành, phải gắn với thực tế cuộc sống. Chúng ta cũng đang quyết tâm thực hiện cuộc vận động "Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục". Ở mức độ hiểu biết của HS mới bước vào lớp 9, người ra đề chỉ chọn trích 2 đoạn ngắn trên, tương đối phù hợp với suy nghĩ và công việc học tập hiện tại của các em, đây cũng là dịp để các em liên hệ với thực tế cuộc sống.
2. Yêu cầu: Cần nêu được những nội dung chủ yếu sau:
- Trong quá trình dạy học, người thầy giáo đã cung cấp cho học sinh những kiến thức quý báu của tất cả các môn học, người học sinh đã được tiếp cận thế giới kỳ diệu của sách, đã được mở rộng tầm nhận thức.
- Kiến thức sách vở là quan trọng. Tuy nhiên, sự nhận thức và hiểu biết của con người không chỉ hoàn toàn do sách vở quyết định.
- Học tập cần gắn lý thuyết với thực hành, với thực tế cuộc sống và xã hội, có như vậy, tầm nhận thức mới phong phú, con người mới phát triển toàn diện.
- Trong quá trình học tập, người học không được học tủ, học "vẹt", cần có sự nghiền ngẫm, tư duy, cần có bản lĩnh và sự tự tin vào ý kiến của bản thân.
- Người học phải trung thực, dũng cảm: biết chấp nhận thi trượt còn vinh dự hơn gian lận trong khi thi.
- Khẳng định vai trò của nhà trường, của giáo dục là rất quan trọng trong việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước, xã hội.
- Học sinh có thể liên hệ thực tế.
3. Chấm điểm: Đây là một dạng bài tập làm văn nghị luận tổng hợp có yêu cầu, có giới hạn nhưng theo hướng mở. Giám khảo tùy mức độ bài làm của HS để cho điểm hợp lý.
Câu 4 (5 điểm): Nhà văn Mác-xim Go-rơ-ki viết: "Sách mở ra trước mắt tôi những chân trời mới". Em hãy nêu suy nghĩ về ý kiến trên.

1. Yêu cầu: Bài viết nghị luận tổng hợp cần đảm bảo bố cục 3 phần với những nội dung cơ bản sau:
* Mở bài: Giới thiệu vấn đề Sách mở ra trước mắt tôi những chân trời mới.
* Thân bài: Tiến hành nghị luận vấn đề trên.
	- Sách là nguồn giải trí, thông tin.
	- Sách cung cấp kiến thức (phong phú về các lĩnh vực: khoa học, kỹ thuật, lịch sử, xã hội, y học, chính trị, quân sự...).
	- Sách là "hướng dẫn viên du lịch".
	- Sách dạy bao điều hay, lẽ phải.
	à Khẳng định ý kiến của M.Go-rơ-ki là một nhận định đúng đắn.
	- Không phải sách nào cũng tốt, cần phân biệt được loại sách có nội dung tốt và loại sách có nội dung xấu để khẳng định giá trị của sách.
	- Phải biết chọn sách để đọc, để học.
	- Phải biết cách đọc sách và đọc sách đúng lúc, đúng chỗ.
	à Cần nhấn mạnh: Nếu ai siêng đọc sách, biết chọn lựa và biết cách đọc sách thì sẽ tiến bộ và ngược lại.
* Kết bài: Khẳng định ý kiến của M.Go-rơ-ki hàm chứa mộy ý nghĩa phong phú, là một lời khuyên quý giá.
2. Thang điểm:
	Điểm giỏi: 4,5đ - 5đ.
	Điểm khá: 3,5đ - 4,25đ.
	Điểm TB: 2,5đ - 3,25đ.
	Điểm Yếu: 1đ - 2,25đ.
- Tuỳ mức độ bài làm của học sinh, giáo viên chấm điểm hợp lý.


...................................................