Đề thi học sinh giỏi cấp huyện - Môn: Sinh học lớp 8

Phßng GD-§T viÖt yªn
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN 
n¡M häc 2011-2012
Môn: SINH HỌC 8
(Thêi gian lµm bµi : 120 phót)
C©u 1 (3 ®iÓm)
	TÝnh chÊt sèng cña tÕ bµo ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? Chøng minh tÕ bµo lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng cña c¬ thÓ.
Câu 2 (3.5 ®iÓm)
	 1- Khi nghiên cứu về chức năng của tủy sống trên một con ếch, một bạn học sinh vô tình đã làm đứt một số rễ tủy, bằng cách nào em có thể phát hiện được rễ nào còn, rễ nào bị đứt. Hãy giải thích.
	2- Tại sao nói dây thần kinh tủy là dây pha.
C©u 3 (3.5 ®iÓm)
a, Gi¶i thÝch v× sao m¸u AB lµ m¸u chuyªn nhËn, m¸u O lµ m¸u chuyªn cho?
b, Gi¶i thÝch c¬ chÕ cña sù trao ®æi khÝ ë tÕ bµo?
Câu 4 (3 điểm)
Nªu kh¸i qu¸t c¸c bé phËn cÊu t¹o tai ? ViÖc c¬ quan tai cã cÊu t¹o võa b»ng x­¬ng, b»ng sôn vµ võa b»ng m« liªn kÕt cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo ? gi¶i thÝch ?
C©u 5 (3 ®iÓm)
	Lấy m¸u cña 4 ng­êi: An, B×nh, Cóc ,YÕn mçi ng­êi lµ mét nhãm m¸u kh¸c nhau. Råi t¸ch ra thµnh c¸c phÇn riªng biÖt (huyÕt t­¬ng vµ hång cÇu riªng). Sau ®ã cho hång cÇu trén lÉn víi huyÕt t­¬ng, thu ®­îc kÕt qu¶ nh­ sau:
 HuyÕt t­¬ng
Hång cÇu
An
B×nh
Cóc
YÕn
An
-
-
-
-
B×nh
+
-
+
+
Cóc
+
-
-
+
YÕn
+
-
+
-
 	 DÊu(+) lµ ph¶n øng d­¬ng tÝnh, hång cÇu bÞ ng­ng kÕt; dÊu(-) lµ ph¶n øng ©m tÝnh, hång cÇu kh«ng bÞ ng­ng kÕt. H·y x¸c ®Þnh nhãm m¸u cña 4 ng­êi trªn.
C©u 6 (4 ®iÓm)
Cho biết tâm thất trái mỗi lần co bóp đẩy đi 70 ml máu và trong một ngày đêm đã đẩy đi được 7560 lít máu. Thời gian của pha dãn chung bằng 1/2 chu kỳ tim, thời gian pha co tâm nhĩ bằng 1/3 thời gian pha co tâm thất. Hỏi:
1. Số lần mạch đập trong một phút?
2. Thời gian hoạt động của một chu kỳ tim?
3. Thời gian của mỗi pha: co tâm nhĩ, co tâm thất, dãn chung?
Phßng GD-§T viÖt yªn
HƯỚNG DẪN CHẤM HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN 
n¡M häc 2011-2012
Môn: SINH HỌC 8
C©u1:
3đ
*TÝnh chÊt sèng cña tÕ bµo ®­îc thÓ hiÖn:
-TÕ bµo lu«n trao ®æi chÊt víi m«I tr­êng,nhê ®ã mµ tÕ bµo cã kh¶ n¨ng tÝch lóy vËt chÊt,lín lªn, ph©n chia ,gióp c¬ thÓ lín lªn vµ sinh s¶n
-TÕ bµo cßn cã kh¶ n¨ng c¶m øng víi kÝch thÝch cña m«i tr­êng
 *Chøng minh tÕ bµo lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng cña c¬ thÓ:
TÊt c¶ mäi ho¹t ®éng sèng cña c¬ thÓ ®Òu diÔn ra ë tÕ bµo
-mµng sinh chÊt: trao ®æi chÊt gi÷a tÕ bµo víi m«i tr­êng quanh tÕ bµo
-ChÊt tÕ bµo:lµ n¬i x¶y ra mäi ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo do c¸c bµo quan thùc hiÖn chøc n¨ng kh¸c nhau
+ti thÓ :lµ n¬I t¹o ra n¨ng l­îng,rib«xoom lµ n¬I tæng hîp pr«tªin
+Bé m¸y g«n gi:Thu håi ,tÝch tr÷ vµ ph©n phèi s¶n phÈm cho tÕ bµo,Trung thÓ tham gia qu¸ tr×nh ph©n chia vµ sinh s¶n
+L­íi néi chÊt:®¶m b¶o sù liªn hÖ giøa c¸c bµo quan trong tÕ bµo
-Nh©n tÕ bµo:
+®iÒu khiÓn c¸c ho¹t ®éng cña tÕ bµo
+Chøa NST cã vai trß quan träng trong sù di truyÒn
TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng nãi trªn cña mµng sinh chÊt,chÊt tÕ bµo vµ nh©n lµm c¬ së cho sù sèng,sù lín lªn vµ sinh s¶n cña c¬ thÓ.§ång thêi gióp c¬ thÓ ph¶n øng chÝnh x¸c víi c¸c t¸c ®éng cña m«i tr­êng
Câu 2: ( 3.5 điểm)
	 1- Kích thích rất mạnh lần lượt các chi (bằng dd HCl 3% )
+ Nếu chi đó không co, các chi còn lại co chứng tỏ rễ trước bên đó bị đứt, rễ trước bên còn lại và rễ sau còn.
+ Nếu chi đó co các chi còn lại không co chứng tỏ rễ trước các bên còn lại bị đứt.
+ Nếu không chi nào co cả chứng tỏ rễ sau bên đó bị đứt.
* Giải thích: rễ trước dẫn truyền xung thần kinh vận động từ trung ương thần kinh đi qua cơ quan phản ứng (cơ chi)
- Rễ sau dẫn truyền xung thần kinh cảm giác từ các cơ quan về trung ương thần kinh.
2- Tại sao nói dây thần tủy là dây pha.
- Dây thần kinh tủy gồm một rễ trước và một rễ sau 
+ Rễ trước gồm các sợi thần kinh vận động đi ra từ tủy sống tới các cơ quan 
+ Rễ sau gồm các sợi thần kinh cảm giác nối các cơ quan với tủy sống.
- Hai rễ chập lại tại lỗ gian đốt tạo thành dây thần kinh tủy à Dây thần kinh tủy là dây pha.
Câu 3.
(3,5®)
a, - Maó AB lµ m¸u chuyªn nhËn; M¸u AB cã chøa c¶ kh¸ng nguyªn A vµ B trong hång cÇu, nh­ng trong huyÕt t­¬ng kh«ng cã kh¸ng thÓ, do vËy m¸u AB kh«ng cã kh¶ n¨ng g©y kÕt dÝnh hång cÇu l¹. V× thÕ m¸u AB cã thÎ nhËn bÊt k× lo¹i m¸u nµo truyÒn cho nã.
- M¸u O kh«ng cã chøa kh¸ng nguyªn nµo trong hång cÇu. V× vËy, khi ®­îc truyÒn cho m¸u kh¸c, kh«ng bÞ kh¸ng thÓ trong huyÕt t­¬ng cña m¸u nhËn g©y kÕt dÝnh. Nªn m¸u O ®­îc coi lµ m¸u chuyªn cho.
b,C¬ chÕ trao ®æi khÝ cña tÕ bµo: C¸c kkhÝ trao ®æi ë tÕ bµo tu©n theo c¬ chÕ khuyÕch t¸n tõ n¬i cã nång ®é cao tíi n¬i cã nång ®é thÊp.
- KhÝ O2: Trong mao m¹ch cao h¬n trong tÕ bµo nªn khÝ nµy ®­îc khuyÕch t¸n tõ m¸u vµo tÕ bµo.
- KhÝ CO2: Trong mao m¹ch thÊp h¬n trong tÕ bµo nªn khÝ nµy ®­îc khuyÕch t¸n tõ tÕ bµo vµo m¸u.
Câu 4 (3 điểm)
1. Kh¸i qu¸t c¸c bé phËn cÊu t¹o cña tai: 
- Tai ngoµi: gåm vµnh tai vµ èng tai 
- Tai gi÷a: gåm cã chuçi x­¬ng tai n»m trong hßm nhÜ. 
Ng¨n c¸ch tai ngoµi víi tai gi÷a lµ mµng nhÜ 
- Tai trong cã 2 phÇn:
+ Bé ph¹n tiÒn ®×nh vµ c¸c èng b¸n khuyªn: thu nhËn th«ng tin vÒ sù c©n b»ng cña c¬ thÓ. 
+ èc tai( «ca tai x­¬ng vµ èc tai mµng): Thu nhËn kÝch thÝch ©m thanh. 
2. Gi¶i thÝch ý nghÜa:
a, C¸c bé phËn cÊu t¹o b»ng sôn( Vµnh tai vµ ®o¹n ®Çu cña èng tai) ®Ó t¹o tÝnh dÎo dai, tr¸nh tæn th­¬ng khi va ch¹m víi c¸c vËt trong m«i tr­êng. 
b, C¸c bé phËn cÊu t¹o b»ng x­¬ng:
- ®o¹n sau èng tai b»ng x­¬ng ®Ó t¹o khoang æn ®Þnh truyÒn sãng ©m. 
- Chuçi x­¬ng tai b»ng x­¬ng cã cÊu tróc bÒn cøng ®Ó cè ®Þnh vÞ trÝ cña chóng nèi tõ mµng nhÜ ®Õn tai trong. 
- èc tai x­¬ng cøng vµ rçng ®Ó chøa ®ùng vµ b¶o vÖ èc tai mµng bªn trong. 
c. C¸c bé phËn cã cÊu t¹o b»ng m« liªn kÕt:
- Mµng nhÜ lµ mét tæ chøc mµng liªn kÕt cã tÝnh mÒm dÎo vµ co d·n, gióp nã dÔ rung ®éng vµ co d·n tèt khi cã t¸c dông cña sãng ©m. 
- èc tai mµng cÊu t¹o b»ng m« liªn kÕt ®Ó dÔ rung ®éng truyÒn sãng ©m lªn c¬ quan coocti cña mµng c¬ së. 
C©u5
3điểm
-lËp luËn ®óng, chÆt chÏ
-T×m ra c¸c nhãm m¸u:
An
Nhãm m¸u O
B×nh
Nhãm m¸u AB
Cóc
Nhãm m¸u A hoÆc B
YÕn
Nhãm m¸u B hoÆc A
C©u 6
4điểm
1.
- Trong một phút tâm thất trái đã co và đẩy : 
	7560 : (24. 60) = 5,25 lít.
- Số lần tâm thất trái co trong một phút là : 
	(5,25. 1000) : 70 = 75 ( lần)
Vậy số lần mạch đập trong một phút là : 75 lần.
2.
- Thời gian hoạt động của một chu kỳ tim là :
( 1 phút = 60 giây) à ta có : 60 : 75 = 0,8 giây.
	Đáp số : 0,8 giây.
3. Thời gian của các pha :
- Thời gian của pha dãn chung là : 0,8 : 2 = 0,4 (giây)
- Gọi thời gian pha nhĩ co là x giây -> thời gian pha thất co là 3x . 
	 Ta 	 có x + 3x = 0,8 – 0,4 = 0,4 
 x = 0,1 giây. 
Vậy trong một chu kỳ co dãn của tim: 
Tâm nhĩ co hết : 0,1 giây.
Tâm thất co hết : 0,1 . 3 = 0,3 giây.
( HS giải cách khác nếu đúng cho điểm tối đa)