Đề thi học sinh giỏi cấp trường khối 10 năm học 2008-2009 Môn Văn Trường THPT Cẩm Thuỷ 1

Trường THPT Cẩm Thuỷ 1
Đề thi học sinh giỏi cấp trường khối 10
 Năm học 2008-2009
 Môn Văn- Thời gian :180 phút
Câu 1 ( 3đ)
 Bàn về hình ảnh “Ngọc trai - giếng nước” ( Truyện An Dương Vương và Mị Châu Trọng Thuỷ) có ý kiến cho rằng đó là biểu tượng của tình yêu chung thuỷ giữa Mị Châu và Trọng Thuỷ. ý kiến của anh( chị ) như thế nào ?
Câu 2 (4đ) 
 Vẻ đẹp của bài ca dao
“ước gì sông rộng một gang
Bắc cầu dải yếm để chàng sang chơi”
Câu 3 ( 13 đ) 
 Nhà thơ Xuân Diệu viết “Thơ hay là hay cả hồn lẫn xác, hay cả bài…” 
 Anh ( chị ) hãy chọn một bài thơ mà mình cho là hay để làm rõ nhận định trên. 
 
Đáp án thi HSG Văn 10 
 Câu 1 yêu cầu chung
 1/ Về hình thức
HS hình thành 1 văn bản gồm 3 phần (0,5 đ), đủ ý, diễn đạt lưu loát
 2/ Nội dung( 2,5đ)
 Cần đảm bảo các ý sau
-Khẳng định ý kiến trên là sai vì
+ trước khi chết Mị châu đã kịp nhận ra mình bị lừa dối và kẻ đó chính là chồng mình người mà nàng tin tưởng nhất. Sự nhẹ dạ đó phải trả giá không chỉ bằng sinh mạng nàng mà bằng cả máu của cả dân tộc. Vì thế nếu có kiếp sau nàng không thể chung tình với một tên phản bội (0, 5)
+ Trước khi chết nàng không xin tha mạng bởi nàng đã nhận ra lỗi lầm lớn của mình . Nàng chỉ xin được hoá thân để rửa sạch mối nhục thù . Vì thế nếu hình ảnh ngọc trai giếng nước tượng trưng cho 2 người gặp lại ở kiếp sau thì chắc chắn đó không phải là biểu tượng của mối tình thuỷ chung mà chỉ là hình ảnh mối oan tình đựoc hoá giải mà thôi (1đ) 
- Hình ảnh đẹp và đậm chất trữ tình này tượng trưng cho sự minh oan , chiêu tuyết, bao dung của nhân dân đối Mị Châu, chứng thực tấm lòng trong sáng của nàng. Chi tiết ngọc trai đem rửa trong nước giếng lại càng sáng đẹp hơn nói lên rằng chứng tỏ nàng đã gột sạch được tội lỗi, hoá giải mối oan tình (1đ). . 
-> Tóm lại hình ảnh ngọc trai giếng nước là sự thể hiện tập trung nhận thức lịch sử, là sự cảm thông của nhân dân đối với Mị Châu 
Câu 2 (4đ)
Yêu cầu học sinh cảm nhận được vẻ đẹp của bài ca dao ở phương diện nội dung và nghệ thuật 
- Chủ đề bài ca dao: ước mong của cô gái trong tình yêu 
 Từ mô típ cái cầu có thực –nơi gặp gỡ tỏ tình , tâm tình, nơi chia tay của lứa đôi đến đây chiếc cầu được bắc không phải bằng cành hồng hay ngọn mồng tơi mà bằng dải yếm mà muốn bắc được thì sông phải hẹp ( Sông rộng một gang).. Mơ ước táo bạo ,hình ảnh độc đáo - chú ý vào hình ảnh cầu dải yếm.. (so sánh với cành hồng, cành trầm, ngọn mồng tơi..là những sự vật bên ngoài) ở đây cầu dải yếm là sự vật gần gũi thân thiét của người con gái..gợi sự mềm mại, duyên dáng, nữ tính..) 
à Bài ca dao là lời tỏ tình táo bạo chủ động của người con gái , vượt lên sự ràng buộc của lễ giáo phong kiến 
 Lưu ý : Khuyến khích những bài viết thể hiện khả năng cảm thụ thơ 

 Câu 3
Yêu cầu 
 Hình thức (1đ) HS hình thành 1 văn bản gồm 3 phần ,đủ ý, diễn đạt lưu loát

 Nội dung (12đ)
1 / Học sinh lí giải nhận định của Xuân Diệu ( 4đ)
Thơ hay là hay cả hồn ,lẫn xác hay cả bài…
- Hồn : tức là nói đến nội dung ý nghĩa của bài thơ
- xác : tức là nói đến hình thức nghệ thuật của bài thơ thể hiện ở việc tổ chức ngôn từ, hình ảnh, nhịp điệu, cấu tứ… 
 + Khẳng định ý kiến của XD là hoàn toàn đúng đắn : ở đây không chỉ riêng thơ mà muốn nói chung cho văn chương nghệ thuật bởi nó xuất phát từ đặc thù của văn chương nghệ thuật : “mỗi tác phẩm phải là sự khám phá về nội dung và phát minh về hình thức” . Cái hay của một tác phẩm văn học phải được tạo nên từ sự kết hợp hài hoà giữa nội dung và hình thức : một nội dung mới mẻ có ý nghĩa sâu sắc phải được đặt trong một hình thức phù hợp thì người đọc mới dễ cảm nhận đựoc . Tương tự nếu một tác phẩm trau chuốt về ngôn từ, đẹp về hình ảnh nhưng nội dung không đặc sắc người đọc cũng sẽ nhanh chóng quên ngay..

 2/ Học sinh chọn một bài thơ mình cho là hay và lí giải đựoc cái hay của bài đó trên hai phương diện : nội dung và hình thức (8đ)

 Lưu ý : bài nào chỉ phân tích một bài thơ mà không lí giải nhận định trên thì tuỳ theo mức độ bài làm để cho điểm (nhưng tối đa câu 3 không quá 8 đ)