Đề thi học sinh giỏi huyện Toán, Tiếng việt Lớp 5 - Năm học 2011-2012

PHÒNG GD & ĐT GIAO LƯU HỌC SINH GIỎI LỚP5
TRƯỜNG TIỂU HỌC 	 Năm học: 2011 – 2012
 Bài thi môn Tiếng Việt – Thời gian 60 phút
Câu 1: ( 4 điểm): Cho đoạn văn sau:
“ Rừng núi còn chìm đắm trong màn đêm. Trong bầu không khí đầy hơi ẩm và lành lạnh, mọi người đang ngon giấc trong những chiếc chăn đơn. Bỗng một con gà trống vỗ cánh phành phạch và cất tiếng gáy lanh lảnh ở đầu bản. Tiếp đó, rải rác khắp thung lũng, tiếng gà gáy râm ran. Mấy con gà rừng trên núi cùng thức dậy gáy te te .”
 Tìm các từ láy có trong đoạn văn trên và xếp chúng theo các loại : láy tiếng, láy âm, láy cả âm và vần.
Câu 2: ( 4 điểm): Hãy tìm nghĩa của từ “đánh” trong các cụm từ sau:
 đánh đàn, đánh tiếng, đánh giày, đánh cờ, đánh cá, đánh chén.
Câu 3: ( 4 điểm): xác định bộ phận trạng ngữ, chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau:
 a, Dưới ánh trăng, dòng sông sáng rực lên.
 b, Khi mẹ về, cơm nước đã xong xuôi.
 c, Đêm ấy, bên bếp lửa hồng, cả nhà ngồi trông nồi bánh, chuyện trò đến sáng.
 d, Buổi sáng, núi đồi, thung lũng, làng bản chìm trong biển mây mù.
Câu 4: ( 4 điểm): Đặt dấu phẩy vào những chỗ cần thiết trong các câu sau:
 Mùa xuân cây gạo gọi đến bao nhiêu là chim. Chào mào sáo sậu sáo đen  đàn đàn lũ lũ bay đi bay về. Chúng nó gọi nhau trêu ghẹo nhau trò chuyện ríu rít  Hết mùa hoa chim chóc cũng vãn.
Câu 5: ( 9 điểm): Trong bài “ Khúc hát ru em bé lớn trên lưng mẹ” nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm có viết:
	“ Em cu tai ngủ trên lưng mẹ ơi !
	 Em ngủ cho ngoan, đừng rời lưng mẹ
	 Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội
	 Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng
	 Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi
	 Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối
	 Lưng đưa nôi và tim hát thành lời ”
 Em hiểu thế nào là “ những em bé lớn trên lưng mẹ” ? Những cảm xúc của em khi đọc đoạn thơ trên?
ĐÁP ÁN MÔN TIẾNG VIỆT
Câu 1:
- Láy tiếng: te te	
- Láy âm: phành phạch, rải rác, râm ran.
- Láy âm và vần: lành lạnh, lanh lảnh.
Câu 2:
 - đánh đàn: Dùng tay tác động vào đạo cụ và phát ra âm thanh.
 - đánh tiếng: Phát ra tiếng để cho người khác biết là có người.
 - đánh giày: chà sát lên bề mặt của đồ vật làm cho bề mặt của đồ vật sạch và đẹp ra.
 - đánh cờ: chơi có được thua trong một cuộc chơi thường có dùng đến tay.
 - đánh cá: dùng chài lưới hoặc các công cụ khác để bắt cá hoặc các loại thủy sản khác như tôm, cua 
 - đánh chén: ăn uống.
Câu 3:
 a, Dưới ánh trăng, dòng sông / sáng rực lên.
 TN CN VN
 b, Khi mẹ về, cơm nước / đã xong xuôi.
 TN CN VN
 c, Đêm ấy, bên bếp lửa hồng, cả nhà / ngồi trông nồi bánh, chuyện trò đến sáng.
 TN TN CN VN VN
 d, Buổi sáng, núi đồi, thung lũng, làng bản / chìm trong biển mây mù.
 TN CN CN CN VN
Câu 4:
Mùa xuân, cây gạo gọi đến bao nhiêu là chim. Chào mào, sáo sậu, sáo đen  đàn đàn, lũ lũ bay đi, bay về. Chúng nó gọi nhau, trêu ghẹo nhau, trò chuyện ríu rít  Hết mùa hoa, chim chóc cũng vãn.
Câu 5: 
 - “ những em bé lớn trên lưng mẹ” là những em bé được lớn lên trên lưng của người mẹ, trải qua bao nhiêu vất vả của người mẹ. ( 1 điểm )
 - Học sinh làm rõ được sự vất vả của người mẹ, lời văn có cảm xúc, trình bày mạch lạc, dùng từ chính xác, phù hợp với nội dung của đoạn thơ cho điểm ( 6 - 7 điểm )
 - Bài trình bày sạch đẹp. ( 1 điểm )
 Lưu ý: + Không đúng thể loại không cho điểm.
	 + Các lỗi khác căn cứ vào tình hình thực tế bài làm của học sinh để trừ điểm cho phù hợp.
 Gợi ý cho phần cảm thụ: người mẹ vất vả khi phải nuôi con nhỏ, sự vất vả đó được nhân lên khi người mẹ yêu nước này tham gia phục vụ bộ đội kháng chiến. Hai câu đầu là sự vỗ về, là lời ru của người mẹ để đứa con ngủ ngoan để mẹ giã gạo nuôi bộ đội. Người mẹ làm việc hăng say và đứa con ngủ theo nhịp chày của người mẹ. Mồ hôi của người mẹ chảy đầm đìa trên vai áo đã hòa vào người con như hòa những nỗi gian nan vất vả từ người mẹ. Nhưng người con vẫn ngủ ngon lành trên lưng người mẹ như cảm thông, như chia sẻ, như chịu đựng sự vất vả lớn lao đó cùng với người mẹ.
 Qua đó ta thấy người mẹ có tấm lòng thương con, yêu nước vô bờ, sẵn sàng phục vụ bộ đội, phục vụ kháng chiến dù vất vả khó khăn. Đó là tấm lòng của người mẹ Việt Nam trong mọi thời đại.
ĐỀ THI GIAO LƯU KHỐI 5 CẤP HUYỆN
MÔN: TIẾNG VIỆT ( Thời gian 60 phút).
Câu 1(4điểm)
Cho các kết hợp 2 tiếng sau:
Xe đạp, xe máy, xe cộ, máy bay, đạp xe, xe kéo, kéo xe, khoai nướng, khoai luộc, luộc khoai, múa hát, tập hát, bánh rán, rán bánh, bánh kẹo.
Hãy: a) Xác định những kết hợp nào trong các kết hợp trên là từ ghép.
 b) Phân loại các từ ghép đó.
Câu 2 (4 điểm)
 Trong bài “Sầu riêng” của Mai Văn Tạo (TV4-t ập2) có câu:
“ Sầu riêng thơm mùi thơm của mít chín quyện với hương bưởi, béo cái béo của trứng gà, ngọt cái ngọt của mật ong già hạn.”
Hãy: a) Tìm các tính từ có trong câu văn.
Nhận xét về từ loại của các từ “cái béo”; “mùi thơm”.
Câu3 (4đ)
Cho các từ: Trung thực, đôn hậu, vạm vỡ, tầm thước, trung thành, mảnh mai, béo, phản bội, hiền, thấp, gầy, khoẻ, cứng rắn, giả dối, cao, yếu.
Dựa vào nghĩa của từ hãy xếp các từ trên thành 2 nhóm và đặt tên.
Xếp thành các cặp từ trái nghĩa trong mỗi nhóm
Câu 4 (4điểm)
Xác định trạng ngữ, chủ ngữ, vị ngữ của mỗi câu sau:
Sau tiếng chuông chùa, mặt trăng đã nhỏ lại, sáng vằng vặc.
Ánh trăng trong chảy khắp nhành cây kẽ lá, tràn ngập con đường trắng xoá. 
Câu 5(9điểm)
Trong bài “Hạt gạo làng ta” (TV5 – Tập I), nhà thơ Trần Đăng Khoa có viết:
“ Hạt gạo làng ta
Có bão tháng bảy
Có mưa tháng ba
Giọt mồ hôi sa
những trưa tháng sáu
nước như ai nấu
chết cả cá cờ
cua ngoi lên bờ
mẹ em xuống cấy.”
 Đoạn thơ trên giúp em hiểu được ý nghĩa gì của hạt gạo? Hãy nêu rõ tác dụng của điệp từ và hình ảnh đối lập được sử dụng trong đoạn thơ trên.
HƯỚNG DẪN GỢI Ý CHẤM
Câu 1:
(2đ) Mỗi từ tìm đúng cho 0,2 đ
Các kết hợp là từ ghép: Xe đạp, xe cộ, xe kéo, khoai luộc, bánh rán
 Xe máy, máy bay, khoai nướng, múa hát, bánh kẹo.
(2đ) Phân loại đúng mỗi từ cho 0,2đ
- Từ ghép phân loại: xe đạp, xe máy, xe kéo, máy bay, khoai nướng, khoai luộc, bánh rán.
- Từ ghép tổng hợp: Xe cộ, múa hát, bánh kẹo.
Câu 2: 
(2đ) Các tính từ có trong câu văn là: béo, thơm, ngọt, già.
(2đ) Các từ “cái béo”; “mùi thơm” thuộc từ loại Danh từ.
Câu 3: Dựa vào nghĩa của từ ta xếp được:
Nhóm 1: Từ chỉ hình dáng, thể chất của con người:
Vạm vỡ, tầm thước, mảnh mai, béo, thấp, gầy, khoẻ, cao, yếu.(1đ)
Nhóm 2: Từ chỉ phẩm chất, tính tình của con người:
Trung thực, đôn hậu, trung thành, phản bội, hiền, cứng rắn, giả dối. (1đ)
Câu 4: Xác định đúng mỗi câu cho 2 điểm
a)Sau tiếng chuông chùa, mặt trăng đã nhỏ lại, sáng vằng vặc.
 TN CN VN1 VN2
b)Ánh trăng trong chảy khắp nhành cây kẽ lá, tràn ngập con đường trắng xoá
 CN VN1 VN2
Câu 5: - Hs nêu được ý nghĩa của hạt gạo: Làm ra hạt gạo trải qua bao thử thách của thiên nhiên, tình yêu của con người. (3đ)
Nêu được điệp từ “có” tác dụng: nhấn mạnh khó khăn của thiên nhiên. (2đ)
Nêu được hình ảnh đối lập cua ngoi lên bờ >< mẹ em xuống cấy và tác dụng của hình ảnh đối lập. (4đ)
TRƯỜNG TIỂU HỌC THIỆU LONG
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2011-2012
Môn: Toán – Khối 5
Thời gian làm bài: 40 phút (Không kể thời gian nhận đề).
Từ câu 1 đến câu 10, học sinh chỉ ghi đáp số và đơn vị tính (nếu có). Câu 11, học sinh trình bày bài giải.
Câu 1: Trong các số tự nhiên từ 1 đến 2009 có bao nhiêu số chia hết cho 5?
Câu 2: Một người mua 9 quyển sách cùng loại. Vì được giảm 10% giá ghi trên bìa nên người đó chỉ phải trả 364 500 đồng. Hỏi giá ghi trên bìa mỗi cuốn sách đó là bao nhiêu?
Câu 3: Năm nay tuổi cô gấp 6 lần tuổi cháu. Đến khi tuổi cháu bằng tuổi cô hiện nay thì tuổi của hai cô cháu cộng lại bằng 68. Tính tuổi cô và tuổi cháu hiện nay.
Câu 4: Tìm số tự nhiên y , biết: 
108,1 < y + y + y + y + y + y <114,2
Câu 5: Bạn Mai nhiều hơn bạn Lan 52 ngày tuổi. Mai tổ chức sinh nhật vào thứ ba của tháng 3 năm nay. Hỏi năm nay bạn Lan tổ chức sinh nhật vào thứ mấy trong tuần?
Câu 6: Tìm phân số bé nhất trong các phân số sau:
; ; ; ; .
Câu 7: Hai người khởi hành cùng một lúc, một người từ A, một người từ B thì sau 8 giờ sẽ gặp nhau. Nhưng sau khi đi được 5 giờ thì người đi từ A hỏng xe phải dừng lại sửa. Người thứ hai phải đi tiếp 9 giờ nữa mới gặp người đi từ A. Hỏi nếu mỗi người đi một mình thì phải đi bao lâu mới đi hết quãng đường AB.
Câu 8: Có 7 bút chì gồm 3 loại: màu đỏ, màu vàng, màu xanh. Số bút màu đỏ nhiều hơn số bút màu vàng nhưng lại ít hơn số bút màu xanh. Hỏi mỗi loại có mấy bút chì?
Câu 9: Cho tam giác ABC, có BC = 60 cm, đường cao AH = 30 cm. Trên AB lấy điểm E và D sao cho AE = ED = DB. Trên AC lấy điểm G và K sao cho AG = GK = KC. Tính diện tích hình DEGK.
Câu 10: Một bánh xe lăn 200 vòng được 942 m. Đường kính của bánh xe đó là bao nhiêu?
Câu 11: Năm nay ông nội Hoa 68 tuổi. Tuổi của bố Hoa bằng tuổi ông và thêm 2 tuổi nữa. Tuổi Hoa bằng tuổi bố cộng thêm 2 tuổi. Hỏi cách đây mấy năm tuổi Hoa bằng tuổi bố?
TRƯỜNG TIỂU HỌC THIỆU LONG
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2011-2012
Môn: Tiếng Việt – Khối 5
Thời gian làm bài: 60 phút (Không kể thời gian nhận đề).
Câu 1: Xác định nghĩa gốc, nghĩa chuyển.của từ ngọt trong các kết hợp từ dưới đây : 
 - Đàn ngọt hát hay.
 - Rét ngọt.
 - Trẻ em ưa nói ngọt, không ưa nói xẵng.
 - Khế chua, cam ngọt.
Câu 2: Cho các câu sau:
 Chú chuồn chuồn nước tung cánh bay vọt lên. Cái bóng chú nhỏ xíu lướt nhanh trên mặt hồ. Mặt hồ trải rộng mênh mông và lặng sóng.
Tìm từ đơn, từ ghép, từ láy trong các câu trên.
Tìm danh từ, động từ, tính từ trong các câu trên.
Câu 3: Xác định chức năng ngữ pháp (làm chủ ngữ, vị ngữ, bổ ngữ, định ngữ) của đại từ tôi trong từng câu dưới đây:
Đơn vị đi qua, tôi ngoái đầu nhìn lại
Mưa đầy trời nhưng lòng tôi ấm mãi.
Người đạt điểm cao trong kì thi học sinh giỏi cấp trường là tôi.
Cả nhà rất yêu quý tôi.
Câu 4: Ngắt đoạn văn sau thành những câu đúng ngữ pháp và đặt dấu chấm vào cuối mỗi câu. Viết hoa chữ cái đầu câu:
 Sông nằm uốn khúc giữa làng rồi chạy dài bất tận những hàng tre xanh chạy dọc theo bờ sông chiều chiều, khi ánh hoàng hôn buông xuống, em lại ra sông hóng mát trong sự yên lặng của dòng sông, em nghe rõ cả tiếng thì thào của hàng tre xanh và lòng em trở nên thảnh thơi, trong sáng vô cùng
Câu 5: Bằng trí tưởng tượng của mình, em hãy kể tiếp câu chuyện dưới đây (viết tiếp vào chỗ có dấu chấm lửng):
Cáo và sếu
 Cáo mời Sếu đến ăn bữa trưa và bày đĩa canh ra. Với cái mỏ dài của mình, Sếu chẳng ăn được chút gì. Thế là Cáo một mình chén sạch. Sang ngày hôm sau, Sếu mời Cáo đến chơi và dọn bữa ăn...
TRƯỜNG TIỂU HỌC THIỆU LONG
HƯỚNG DẪN CHẤM THI HỌC SINH GIỎI 
NĂM HỌC 2011-2012
Môn: Tiếng Việt – Khối 5
Câu 1(4 điểm): Đúng mỗi từ cho 1 điểm
: Từ ngọt trong câu “Khế chua, cam ngọt” mang nghĩa gốc, trong các câu còn lại mang nghĩa chuyển.
Câu 2(4 điểm): 
- Từ đơn: chú, bay, chú, trên, và;
- Từ ghép: chuồn chuồn nước, tung cánh, vọt lên, cái bóng, nhỏ xíu, lướt nhanh, mặt hồ, mặt hồ, trải rộng, lặng sóng;
- Từ láy: mênh mông
 Chú ý: một số từ như: tung ánh, vọt lên, cái bóng, lướt nhanh, trải rộng, lặng sóng nếu học sinh tách thành hai từ đơn cũng chấp nhận được.
– Danh từ: chú, chuồn chuồn nước, cái bóng, chú, mặt hồ, mặt hồ;
- Động từ: tung cánh, bay, vọt lên, lướt nhanh, trải rộng;
- Tính từ: nhỏ xíu, mênh mông, lặng sóng.
Câu 3(4 điểm): : Đúng mỗi từ cho 1 điểm.
a.Trong câu: “Đơn vị đi qua tôi ngoái đầu nhìn lại”, từ tôi làm chủ ngữ.
Trong câu: “Mưa đầy trời nhưng lòng tôi ấm mãi” từ tôi làm định ngữ.
b.Trong câu: “Người đạt điểm cao trong kì thi học sinh giỏi cấp trường là tôi.”từ tôi làm vị ngữ.
c.Trong câu: “Cả nhà rất yêu quý tôi.”, từ tôi làm bổ ngữ
Câu 4(4 điểm): Điền đúng mỗi dấu câu và viết hoa đúng cho 1 điểm.
 Đoạn văn đúng ngữ pháp như sau:
 Sông nằm uốn khúc giữa làng rồi chạy dài bất tận. Những hàng tre xanh chạy dọc theo bờ sông . Chiều chiều, khi ánh hoàng hôn buông xuống, em lại ra sông hóng mát. Trong sự yên lặng của dòng sông, em nghe rõ cả tiếng thì thào của hàng tre xanh và lòng em trở nên thảnh thơi, trong sáng vô cùng.
Câu 5(9 điểm): Căn cứ vào bài viết của học sinh để cho điểm cho phù hợp nhưng phải đảm bảo các yêu cầu sau:
 Học sinh dựa vào nội dung đã cho sẵn trong đề bài kết hợp với trí tưởng tượng để kể tiếp được câu chuyện. Phần kể tiếp phải lô gíc, nhất quán với phần đã cho, đồng thời phải thể hiện được sự sáng tạo, đôi khi khá bất ngờ của người viết. ( 6 điểm)
Phần viết tiếp dài khoảng 7 đến 12 dòng, viết đúng thể loại văn kể chuyện và phải đảm bảo yêu cầu về chính tả, dùng từ đặt câu và diễn đạt. (3 điểm)
 VD: Trên mặt bàn có một đĩa xúp và một lọ xúp. Cáo tròn mắt ngạc nhiên. Thấy vậy, Sếu lên tiếng: “Mời bạn dùng bữa trưa với mình”. Nói rồi, Sếu đẩy đĩa xúp về phía Cáo, còn lọ xúp Sếu dành cho mình. Nhìn Sếu ăn, Cáo vô cùng ân hận và thầm nghĩ: Mình đúng là một người bạn chưa tốt.
UBND HUYỆN THIỆU HÓA	 Giao lưu học sinh giỏi lớp 5
 Phòng GD&ĐT	 Năm học 2011-2012
	 Môn Tiếng việt – Thời gian 40 phút
Họ và tên: ..............................................................................Lớp.............................
Trường Tiểu học Thiệu Vận: ..............................................................................................
Số báo danh
.....................
Người coi thi 1
...................................
Người coi thi 2
....................................
Số phách
...............
Điểm
....................................
Người chấm thi 1
.....................................................
Người chấm thi 2
................................................................
Số phách
......................
Bài làm
Câu 1.( 4 điểm) Cho các câu tục ngữ sau:
Ăn vóc học hay.
Học một biết mười.
Hãy giải thích nghĩa của các câu tục ngữ trên.
Mỗi câu tục ngữ trên khuyên chúng ta diều gì? 
Câu 2.( 4 điểm)
 a. Cho các từ sau: mải miết, xa xôi, xa lạ, phẳng lặng, phẳng phiu, mong ngóng, mong mỏi, mơ màng, mơ mộng, cây cối.
 Xếp các từ trên thành hai nhóm: từ ghép và từ láy. Cho biết tên gọi của kiểu từ ghép và kiểu từ láy ở mỗi nhóm trên.
b.T ìm từ trái nghĩa với mỗi từ sau: nhỏ bé, sáng sủa, vui vẻ, cẩn thận, đoàn kết.Chọn 
 một cặp từ trái nghĩa để đặt câu (hai từ trái nghĩa cùng xuất hiện trong một câu)
Câu 3. ( 4 điểm) Xác định bộ phận chủ ngữ, bộ phận vị ngữ trong mỗi câu sau:
Líp thanh niªn ca h¸t, nh¶y móa.
TiÕng chu«ng, tiÕng cång, tiÕng ®µn t¬ r­ng vang lªn.
Đứng trên đó, Bé trông thấy con đò, xóm chợ, rặng trâm bầu và cả những nơi ba má Bé đang đánh giặc.
Rải rác khắp thung lũng, tiếng gà gáy râm ran.
Câu 4.( 4 điểm) Thêm một từ chỉ quan hệ và một vế câu thích hợp vào chỗ trống để tạo thành câu ghép:
 a. Vì trời rét đậm
 b. Nếu mọi người chấp hành tốt Luật giao thông
Tuy bạn Hương mới học Tiếng Anh....
 .....
Câu 5.( 9 điểm) Trong bài Hành trình của bầy ong, nhà thơ Nguyễn Đức Mậu có viết:
Chất trong vị ngọt mùi hương
Lặng thầm thay những con đường ong bay
 Trải qua mưa nắng vơi đầy
 Men trời đất đủ làm xay đất trời.
Bầy ong giữ hộ cho người
 Những mùa hoa đã tàn phai tháng ngày
 Em hiểu nội dung bốn câu thơ đầu nói gì? Hai dòng thơ cuối giúp em cảm nhận được ý nghĩa gì sâu sắc và đẹp đẽ?
 Đáp án Tiếng việt 5
Câu 1.( 4 điểm) mỗi ý 2đ ( a,b)
a. Học sinh giải thích nghĩa 
- Ăn vóc học hay: Có ăn thì mới có sức vóc, có học thì mới biết điều hay lẽ phải trong cuộc s ống.
Học một biết mười: Thông minh , sáng tạo, Không những có khả năng học tập, 
tiếp thu đầy đủ mà còn có thể tự mình phát triển, mở rộng được những điều đã học.
b. Câu tục ngữ “Ăn vóc học hay” khuyên ta phải chú tâm vào việc học hành, vì có học 
hành thì mới có kiến thức, mới biết được điều hay lẽ phai trong cuộc sống. Câu “Học một biết mười” khuyên ta phải chủ động sáng tạo học tập, luôn có ý thức vận dụng phát triển, mở rộng những điều đã học được.
Câu 2.( 4 điểm) mỗi ý 2đ
Xếp đúng các từ thành hai nhóm ( 2 đ )
Từ ghép: Xa lạ, phẳng lặng, mong ngóng, mơ mộng, cây cối.( từ ghép có nghĩa tổng hợp)
Từ láy: mải miết, xa xôi, phẳng phiêu, mong mỏi, mơ màng (từ láy âm)
- Tìm từ trái nghĩa (1đ)
 nhỏ bé / to lớn, sáng sủa / tối tăm, vui vẻ / buồn bã, cẩn thận / cẩu thả, đoàn kết / chia rẽ
 - Đặt câu đúng yêu cầu (1đ)
Câu 3.( 4 điểm) Xác định đúng bộ phận chủ ngữ, bộ phận vị ngữ, trạng ngữ trong mỗi câu (1đ) :
Líp thanh niªn/ ca h¸t, nh¶y móa.
 CN VN
b. TiÕng chu«ng, tiÕng cång, tiÕng ®µn t¬ r­ng/ vang lªn.
 CN VN
Đứng trên đó,/ Bé/ trông thấy con đò, xóm chợ, rặng trâm bầu và cả những nơi ba 
 TN CN VN
 má Bé đang đánh giặc.
Rải rác khắp thung lũng/, tiếng gà gáy/ râm ran.
 TN CN VN
Câu 4.(4 điểm) Thêm một từ chỉ quan hệ và một vế câu thích hợp vào chỗ trống ghi 1đ
Câu 5.( 9 điểm) Lời văn cóc ảm xúc, trình bày m ạch lạc dùng từ chính xác phù hợp với nội dung câu thơ cho (2 điểm)
 Diễn đạt được mỗi ý sau (2,5điểm)
Nội dung 4 câu thơ đầu: Bầy ong lao động cần cù, thầm lặng qua ngày tháng để chất trong “ vị ngọt”, “ mùi hương” của các loài hoa, làm nên giọt mật thơm ngon. Trải qua bao vất vả “ mưa nắng vơi đầy” bầy ong làm nên thứ “men”của trời đất để làm “say” cả đất trời 
Ý nghĩa đẹp đẽ sâu sắc của hai dòng thơ cuối: Nhờ có những giọt mật ong tinh tuý, bầy ong đã giữ cho con người cả thời gian và vẻ đẹp đó là diều kì diệu không ai làm nổi!
Liên hệ bản thân ( 2 điểm)
 Phßng GD huyÖn ThiÖu ho¸ 	
 Tr­êng TiÓu häc thiÖu to¸n	
§Ò thi häc sinh giái líp 5
M«n TiÕng ViÖt
 ( Thêi gian lµm bµi 60 phót )
C©u 1:( 4 ®iÓm)
 Cho mét sè tõ sau:
 V¹m vì, gi¶ dèi, trung thùc, ph¶n béi, tÇm th­íc, gÇy, m¶nh mai, trung thµnh, ®«n hËu, bÐo.
 a) Dùa vµo nghÜa xÕp c¸c tõ trªn vµo hai nhãm vµ ®Æt tªn cho mçi nhãm.
 b) T×m c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa trong mçi nhãm.
C©u2: ( 4 ®iÓm)
 §¸nh dÊu c©u thÝch hîp vµo ®o¹n v¨n sau vµ viÕt l¹i cho ®óng chÝnh t¶:
 Mïa xu©n c©y g¹o gäi ®Õn bao nhiªu lµ chim chµo mµo s¸o sËu s¸o ®en®µn ®µn lò lò bay ®i bay vÒ chóng giä nhau trªu ghÑo nhau trß chuyÖn rÝu rÝt.
C©u 3: (4 ®iÓm) T×m quan hÖ tõ, cÆp quan hÖ tõ trong c¸c c©u sau vµ nªu râ t¸c dông cña chóng:
H»ng ngµy, b»ng tinh thÇn vµ ý trÝ v­¬n lªn, d­íi trêi n¾ng gay g¾t hay trong tuyÕt r¬i, hµng triÖu trÎ em trªn thÕ giíi cïng ®i häc. NÕu phong trµo häc tËp Êy bÞ ngõng l¹i th× nh©n lo¹i sÏ ch×m ®¾m trong c¶nh ngu dèt, trong sù d· man.
 C©u 4: (4 ®iÓm)
 X¸c ®Þnh bé phËn tr¹ng ng÷, chñ ng÷, vÞ ng÷ ®Ó kÕt luËn c©u ®¬n hay c©u ghÐp trong c¸c c©u sau:
Tõ trªn mét bôi tre cuèi nÎo cña lµng, väng l¹i tiÕng mÊy con chim cu g¸y.
 b, MÆt ao sãng s¸nh , m«t m¶nh tr¨ng bång bÒnh tr«i trong n­íc .
 c, Mét lµn giã ch¹y qua, nh÷ng chiÕc l¸ lay ®éng nh­ nh÷ng ®èm löa vµng, löa ®á.
 d, Cê bay ®á m¸i nhµ, ®á rÆng c©y, ®á gãc phè.
 C©u 5: (9 ®iÓm). Trong bµi th¬ “VÒ ng«i nhµ ®ang x©y”
	“ Ng«i nhµ tùa vµo nÒn trêi sÉm biÕc
 Thë ra mïi v«i v÷a nång h¨ng
 Ng«i nhµ gièng bµi th¬ s¾p lµm xong
 Lµ bøc tranh cßn nguyªn mµu v«i g¹ch ...”
 H·y nªu nh÷ng c¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n th¬ trªn?
§¸p ¸n
C©u
Néi dung
§iÓm
C©u 1 
Häc sinh lµm ®­îc.
a)§Æt tªn cho tõng nhãm, xÕp ®óng c¸c tõ theo hai nhãm, 
Nhãm 1:Tõ chØ h×nh d¸ng, thÓ chÊt cña con ng­êi vµ sù vËt: V¹m vì, tÇm th­íc, gÇy, m¶nh mai, bÐo.
Nhãm 2: Tõ chØ tÝnh c¸ch, phÈm chÊt cña con ng­êi: Gi¶ dèi, trung thùc, ph¶n béi, trung thµnh, ®«n hËu.
(2 ®iÓm)
-§Æt ®óng tªn mçi nhãm cho 1 ®iÓm
-XÕp ®óng c¸c tõ ë mçi nhãm ®­îc 1 ®iÓm(®óng mçi tõ cho 0,1 ®iÓm)
b) T×m ®­îc ®ñ c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa nh­ sau
Nhãm 1: BÐo - GÇy V¹m vì - M¶nh mai
Nhãm 2
 Trung thùc - Gi¶ dèi Trung thµnh- Ph¶n béi
(2 ®iÓm)
Cho 0,5 ®iÓm nÕu t×m ®óng mâi cÆp tõ
C©u 2
 Mïa xu©n, c©y g¹o gäi ®Õn bao nhiªu lµ chim. Chµo mµo, s¸o sËu, s¸o ®en®µn ®µn, lò lò bay ®i, bay vÒ. Chóng gäi nhau, trªu ghÑo nhau, trß chuyÖn rÝu rÝt.
4 ®iÓm
§óng mçi dÊu chÊm, dÊu phÈy vµ viÕt hoa ®óng cho 0.4 ®iÓm
C©u 3 
- C©u thø nhÊt cã c¸c quan hÖ tõ: “b»ng” biÓu thÞ ý nghÜa ph­¬ng thøc, ph­¬ng tiÖn; “vµ” biÓu thÞ quan hÖ ngang hµng, b×nh ®¼ng; “hay” biÓu thÞ quan hÖ lùa chän.
- C©u thø hai cã cÆp quan hÖ tõ: “NÕu...th×...” biÓu thÞ quan hÖ gi¶ thiÕt kÕt qu¶.
4 ®iÓm
-T×m ®­îc mçi quan hÖ tõ cho 0.5 ®iÓm
-Nªu ®óng t¸c dông cña m«ic quan hÖ tõ cho 0,5 ®iÓm
C©u 4
a)Tõ trªn mét bôi tre cuèi nÎo cña lµng, väng l¹i tiÕng mÊy 
 TN VN CN 
con chim cu g¸y.
b, MÆt ao / sãng s¸nh , m«t m¶nh tr¨ng / bång bÒnh tr«i 
 CN VN CN VN
trong n­íc .
c, Mét lµn giã / ch¹y qua, nh÷ng chiÕc l¸ / lay ®éng nh­ 
 CN VN CN VN
nh÷ng ®èm löa vµng, löa ®á.
d, Cê bay ®á m¸i nhµ, ®á rÆng c©y, ®á gãc phè. 
 CN VN VN VN
4 ®iÓm
§óng mçi c©u cho 1 ®iÓm
C©u 5
Häc sinh cã thÓ nªu c¶m nhËn cña m×nh vÒ ®o¹n th¬ theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau nh­ng ph¶i ®¶m b¶o vÒ néi dung vµ c¸ch diÔn ®¹t 
+Néi dung
- T¸c gi¶ vÏ ra mét khung c¶nh thËt nªn th¬ víi h×nh ¶nh ng«i nhµ míi x©y trªn nÒn trêi xanh thÉm.
- NÕu ë c©u th¬ thø nhÊt ng«i nhµ thËt ®Ñp nh­ng tÜnh lÆng th× ë c©u th¬ thø 2 h×nh ¶nh ng«i nhµ hiÖn lªn thËt sinh ®éng, trµn ®Çy søc sèng th«ng qua viÖc sö dông biÖn ph¸p nh©n ho¸.
Cµng ®Ñp h¬n khi t¸c gi¶ dïng biÖn ph¸p so s¸nh ng«i nhµ víi bµi th¬ s¾p lµm song, víi bøc tranh võa vÏ song ch­a phai mïi mµu vÏ.
TÊt c¶ cho ta h×nh dung khung c¶nh mét ng«i nhµ míi x©y thËt ®Ñp, ch¾c ch¾n thËt sinh ®éng vµ nªn th¬ trong thiªn nhiªn t­¬i ®Ñp, thÓ hiÖn mét cuéc sèng ®ang ®Ñp lªn trong t­¬ng lai víi nh÷ng ng«i nhµ ®ang x©y dùng .
+ DiÔn ®¹t m¹ch l¹c, cã c¶m xóc, viÕt ®óng c©u, ®óng ®o¹n, kh«ng sai lçi chÝnh t¶.
9 ®iÓm
1,5
2,0
 2,0
2,0
1,5
§Ò thi häc sinh giái m«n tiÕng viÖt líp 5
N¨m häc 2011 - 2012.
 (Thêi gian 40 phót, kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò)
c©u1.(4®iÓm) Trong c¸c tõ d­íi ®©y tõ nµo lµ tõ l¸y:
Nhá nh¾n, nhá nhoi, nhá nhÎ, nhá nhÑ, nhá nhen, máng manh, mªnh m«ng, mªnh mang, mÖt mái , m¸u mñ, t­¬i t¾n, t­¬i c­êi, t­¬i tèt, ng©y ngÊt, nghÑn ngµo, ngÉm nghÜ, ngon ngät.
Nh÷ng tõ kh«ng ph¶i tõ l¸y th× lµ lo¹i tõ g×? Chóng cã g× ®Æc biÖt?
C©u 2.(4®iÓm): X¸c ®Þnh chñ ng÷ vÞ ng÷, tr¹ng ng÷(nÕu cã) trong c¸c c©u d­íi ®©y:
Tõ trªn mét bôi tre cuèi nÎo cña lµng, väng l¹i tiÕng mÊy con chim cu g¸y.
 b, MÆt ao sãng s¸nh , m«t m¶nh tr¨ng bång bÒnh tr«i trong n­íc .
 c, Mét lµn giã ch¹y qua, nh÷ng chiÕc l¸ lay ®éng nh­ nh÷ng ®èm löa vµng, löa ®á.
 d, Cê bay ®á m¸i nhµ, ®á rÆng c©y, ®á gãc phè.
C©u 3. .(4®iÓm): 
a, Tõ nµo trong mçi nhãm tõ sau ®©y kh«ng ®ång nghÜa víi c¸c tõ cßn l¹i vµ nãi râ mçi nhãm tõ dïng ®Ó lµm g× ?
- Ngµo ng¹t, sùc nøc, thoang tho¶ng, th¬m nång, th¬m ng¸t,
- Rùc rì, sÆc sì, t­¬i t¾n, th¾m t­¬i.
- Long lanh, lãng l¸nh, lung linh, lung lay, lÊp l¸nh.
b, Trong c¸c tõ in ®Ëm sau ®©y, nh÷ng tõ nµo lµ tõ ®ång ©m, nh÷ng tõ nµo lµ tõ nhiÒu nghÜa:
- Bµ em mua hai con mùc.
- Mùc n­íc ®· lªn cao.
- Tr×nh ®é v¨n ch­¬ng cña anh Êy còng cã mùc.
C©u 4: (4®iÓm)
§o¹n trÝch d­íi ®©y dïng sai mét sè dÊu c©u. ChÐp l¹i ®o¹n trÝch nµy sau khi ®· söa c¸c dÊu c©u dïng sai (viÕt l¹i cho ®óng chÝnh t¶):
VÇng tr¨ng vµng th¼m, ®ang tõ tõ nh« lªn. Tõ sau luü tre xanh thÉm, ¸nh vµng ®i ®Õn ®©u, n¬i Êy bçng bõng lªn, tiÕng ca h¸t vui nhén. Tr¨ng lÉn trèn trong c¸c t¸n l¸ c©y xanh r× cña c©y ®a cæ thô. §Çu th«n, vÒ khuya, vÇng tr¨ng cµng lªn cao cµng thu nhá l¹i. Lµng quª em ®· yªn vµo giÊc ngñ, chØ cã vÇng tr¨ng thao thøc, nh­ canh chõng giÊc ngñ cho lµng em.
C©u 5: (9®iÓm). Sau mét håi len l¸ch, m¶i miÕt, rÏ bôi rËm, chóng t«i nh×n thÊy mét b·i c©y khép. Rõng khép hiÖn ra tr­íc m¾t chóng t«i, l¸ óa vµng nh­ c¶nh mïa thu. T«i dôi m¾t. Nh÷ng s¾c vµng ®éng ®Ëy. MÊy con mang vµng hÖt nh­ mµu l¸ khép ®ang ¨n cá non. Nh÷ng chiÕc ch©n vµng giÉm trªn thÈm l¸ vµng vµ s¾c n¾ng còng rùc vµng trªn l­ng nã. ChØ mÊy v¹t cá xanh biÕc lµ rùc lªn gi÷a c¸i giang s¬n vµng rîi.
T«i c¶m gi¸c m×nh l¹c vµo mét thÕ giíi thÇn bÝ.
(Theo NguyÔn Phan H¸ch)
Nh÷ng ®Æc ®iÓm nµo t¹o nªn vÎ ®Ñp cña rõng khép khiÕn t¸c gi¶ c¶m thÊy m×nh l¹c vµo mét thÕ giíi thÇn bÝ.
§¸p ¸n chÊm m«n tiÕng viÖtlíp 5
C©u1.(4®iÓm) C¸c tõ l¸y lµ:
Nhá nh¾n, nhá nhoi, nhá nhÎ, nhá nhen, máng manh, mªnh m«ng, mªnh mang, t­¬i t¾n, ng©y ngÊt, nghÑn ngµo. 
(§óng mçi tõ ®­îc 0,3 ®iÓm)
Nh÷ng tõ cßn l¹i kh«ng ph¶i tõ l¸y . Nh÷ng tõ nµy lµ tõ ghÐp cã h×nh thøc ng÷ ©m ngÉu nhiªn gièng tõ l¸y. (1 ®iÓm)
C©u 2. : X¸c ®Þnh ®óng mçi thµnh phÇn tr¹ng ng÷, chñ ng÷, vÞ ng÷ cho 0,4 ®iÓm.
- Khi thÊy c¸c l¸ tre giã thæi vót mét chiÒu/, t«i / c¶m thÊy mét vang ®éng ©m thÇm 
 TN CN VN
vµ kÝn ®¸o trong t©m hån.
- §Ó t¨ng c­êng sùc khoÎ,/ chóng ta / cÇn th­êng xuyªn tËp thÓ dôc.
 TN CN VN
- Giã biÓn / kh«ng chØ ®em l¹i søc khoÎ cho con ng­êi/ mµ nã / cßn lµ mét liÒu CN VN CN VN
thuèc quý gióp con ng­êi t¨ng c­êng søc khoÎ.
C©u 3. a, - bá tõ :thoang tho¶ng, nhãm tõ dïng t¶ mïi th¬m ®Ëm.
- Bá tõ : t­¬i t¾n, nhãm tõ dïng t¶ mµu s¾c.
- Bá tõ : lung lay, nhãm tõ dïng t¶ ¸nh s¸ng. 
(x¸c ®Þnh ®óng mçi tõ cho 0,5 ®iÓm, nªu ®óng mçi nhãm tõ cho 0,5 ®iÓm)
b, - Mùc trong c©u thø nhÊt vµ c©u thø hai, thø ba lµ c¸c tõ ®ång ©m
- Mùc trong c©u thø hai, thø ba lµ c¸c tõ nhiÒu nghÜa
(®óng mçi ý cho 0,5 ®iÓm)
C©u 4: (4®iÓm)
§o¹n trÝch ®· söa l¹i dÊu c©u dïng sai :
VÇng tr¨ng vµng th¼m ®ang tõ tõ nh« lªn tõ sau luü tre xanh thÉm. ¸nh vµng ®i ®Õn ®©u, n¬i Êy bçng bõng lªn tiÕng ca h¸t vui nhén. Tr¨ng lÉn trèn trong c¸c t¸n l¸ c©y xanh r× cña c©y ®a cæ thô ®Çu th«n. VÒ khuya, vÇng tr¨ng cµng lªn cao cµng thu nhá l¹i. Lµng quª em ®· yªn vµo giÊc ngñ. ChØ cã vÇng tr¨ng thao th