Đề thi học sinh giỏi khối 9 - Môn thi: Sinh vật

Phßng GD&§T 
 h¹ hoµ
Kú thi häc sinh giái líp 9 N¨m häc 2011 – 2012
m«n thi: Sinh häc
(Thêi gian lµm bµi : 150 phót, kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò)
Ngµy thi : 9 th¸ng 12 n¨m 2011
Câu 1: (2,5 điểm)
 Phát biểu nội dung quy luật phân li và phân li độc lập của Men Đen? Điều kiện nghiệm đúng của quy luật phân li độc lập của Men Đen?
Câu 2 : (2 điểm) 
 Một loài sinh vật có bộ nhiễm sắc thể 2n = 14. Có bao nhiêu nhiễm sắc thể được dự đoán trong các trường hợp sau:
 a. Thể một nhiễm
 b. Thể ba nhiễm
 c. Thể bốn nhiễm
 d. Thể ba nhiễm kép
 e. Thể không nhiễm
Câu 3 : (2,5 điểm) 
 a. Phân loại các đột biến. Đột biến có vai trò gì? 
 b. Loại đột biến gen nào không làm thay đổi số lượng, thành phần nuclêôtit của gen? Đột biến như vậy có thể làm thay đổi tính trạng của sinh vật hay không? Tại sao?
Câu 4 : (4 điểm)
 a) Nêu tính chất đặc trưng của ADN.
 b) Vì sao mARN được xem là bản sao của gen cấu trúc? 
 c) Cho biết một đoạn của một loại prôtêin có các trật tự axít amin như sau : Glixin –valin - lizin- lơxin. Hãy xác định trình tự các cặp nuclêotít của đoạn gen đã điều khiển tổng hợp prôtêin đó. Biết rằng các axít amin đó tương ứng với các bộ ba mã sao của ARN thông tin như sau:
 Glixin : GGG Valin : GUG
 Lizin : AGG Lơxin : UUG
C©u 5 :(4 điểm) 
 Hãy giải thích ý nghĩa của nguyên phân đối với di truyền và đối với sinh trưởng, phát triển của cơ thể.
C©u 6: (5 điểm) 
 Trong mét thÝ nghiÖm lai gi÷a c¸c c¸ thÓ kh¸c nhau cña mét lo¹i thùc vËt, thu ®­îc kÕt qu¶ nh­ sau: F1®ång lo¹t th©n cao, hoa hång, l¸ chia thïy. Cho F1t¹p giao ®­îc F2 ph©n tÝnh theo tû lÖ:
6 th©n cao, hoa hång, l¸ chia thïy
3 th©n cao, hoa ®á, l¸ chia thïy
3 th©n cao, hoa tr¾ng, l¸ chia thïy
2 th©n thÊp, hoa hång, l¸ nguyªn.
1 th©n thÊp, hoa ®á, l¸ nguyªn
1 th©n thÊp , hoa tr¾ng, l¸ nguyªn
Kh«ng viÕt s¬ ®å lai, h·y x¸c ®Þnh kiÓu gen cña P, F1(biÕt r»ng tÝnh tr¹ng do 1 gen quy ®Þnh)
(C¸n bé coi thi kh«ng gi¶i thÝch g× thªm)
Phßng GD&§T
h¹ hoµ
Kú thi häc sinh giái líp 9 N¨m häc 2011 – 2012
h­íng dÉn chÊm Sinh häc
(Thêi gian lµm bµi : 150 phót, kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò)
Ngµy thi : 09 th¸ng 12 n¨m 2011
Câu 1:
2,5 điểm
- Phát biểu nội dung quy luật phân li: “Trong quá trình phát sinh giao tử mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền phân li về một giao tử và giữ nguyên bản chất như ở cơ thể thuần chủng của P”.
- Nội dung quy luật phân li độc lập: “Các cặp nhân tố di truyền 
( cặp gen) đã phân li độc lập trong quá trình phát sinh giao tử”.
- Điều kiện nghiệm đúng của quy luật phân li độc lập của Men Đen.
+ P thuần chủng khác nhau về 2 hay nhiều cặp tính trạng
+ Trội phải lấn át hoàn toàn lặn
+ Các loại giao tử sinh ra phải bằng nhau, có sức sống ngang nhau.
+ Khả năng gặp nhau và phối hợp với nhau gữa các loại giao tử trong thụ tinh phải ngang nhau.
+ Sức sống của các loại hợp tử và sức sống của các cơ thể trưởng thành phải giống nhau.
+ Phải có số lượng lớn cá thể thu được trong đời lai
+ Mỗi cặp nhân tố di truyền phải tồn tại trên mỗi cặp NST khác nhau để khi phân li thì độc lập với nhau, không lệ thuộc vào nhau.
0,5 điểm
0,5 điểm
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
Câu 2: 
2 điểm
- Thể một nhiễm: 2n - 1 = 13
0,25
- Thể ba nhiễm: 2n + 1 = 15
0,25
- Thể bốn nhiễm: 2n + 2 = 16 
0,5
- Thể ba nhiễm kép: 2n + 1 + 1 = 16
0,5
- Thể không nhiễm: 2n - 2 = 12
0,5
C©u 3: ( 2.5 ®iÓm)
 a. 1 điểm
Ý 1: Phân loại đột biến (0.75 điểm)
- ĐB gen
- ĐB NST
 + ĐB cấu trúc
 + ĐB số lượng
 * Đa bội thể
 * Dị bội thể
Lưu ý: - HS chỉ cần phân loại được mà không yêu cầu phải phân biệt các loại đột biến
 - Kiến thức ở đây phụ thuộc việc HS có biết phân loại hay không chứ không thể phân thành những đơn vị kiến thức do đó không chiết điểm thành phần
Ý 2 : Ý nghĩa của đột biến (0. 75 điểm)
- Nguyên liệu cho quá trình tiến hóa 
- Nguyên liệu cho quá trình chọn giống 
 b. 1 điểm
Câu 4: ( 4 điểm)
Nêu tính chất đặc trưng của ADN. ( 2 điểm) .Mỗi ý 0.5 điểm
Số lượng, thành phần, trình tự sắp xếp các nuclêôtit trên mạch đơn AND 
Hàm lượng AND trong nhân 
Tỉ lệ giữa các nuclêotit : A+T / G+X
Đặc trưng bởi số lượng, thành phần, trật tự phân bố các gen trong từng nhóm gen liên kết
 b) mARN được xem là bản sao của gen cấu trúc ( 1điểm). Vì:
Trình tự các nuclêotit của mARN bổ sung với trình tự các nuclêotit trên mạch khuôn của gen cấu trúc ( mạch tổng hợp m ARN) và sao chép nguyên vẹn trình tự các nuclêotit trên mạch đối diện( mạch bổ sung) trừ một chi tiết là T được thay thế bằng U.
1 điểm
Đoạn mạch prôtêin : - Glixin - valin - lizin - lơxin – ( 0.25đ)
Đoạn mARN - GGG - GUG - AGG - UUG - ( 0.25đ)
Đoạn gen { - Mạch khuôn mẫu - XXX - XAX - TXX - AAX -
 {- Mạch bổ sung - GGG - GTG -AGG - TTG - ( 0.5đ) 
Câu 5. (4 điểm)
+ Ý nghĩa của nguyên phân đối với di truyền.
- Nguyên phân là phương thức truyền đạt và ổn định bộ NST đặc trưng của loài qua các thế hệ tế bào trong quá trình phat sinh cá thể ở các loài sinh sản vô tính. (1 điểm)
- Bộ NST đăc trưng của loài được ổn định qua các thế hệ nhờ sự kết hợp giữa 2 cơ chế là nhân đôi NST ( xảy ra ở kỳ trung gian) và phân ly ( xảy ra ở kỳ sau) ( 1 điểm)
+ Ý nghĩa của nguyên phân đối với sinh trưởng và phát triển cơ thể.
Nguyên phân làm tăng số lượng tế bào , giúp ch o sự sinh trưởng các mô, cơ quan và nhờ đó tạo cho cơ thể đa bào lớn lên được. (0,5 điểm)
- Ở các mô , cơ quan, cơ thể còn non thì tốc độ nguyên phân diễn ra mạnh .Khi các mô cơ quan đạt được khối lượng tối đa thì ngừng sinh trưởng; lúc này nguyên phân bị ức chế. (1 điểm)
Nguyên phân còn tạo ra các tế bào mới để bù đắp các tế bào của các mô bị tổn thương hoặc thay thế các tế bào già , chết . (0,5 điểm)
C©u 6 ( 5 ®iÓm)
 	*XÐt tõng cÆp tÝnh tr¹ng ë F1 (1.5 ®iÓm)
+)Th©n cao
:
Th©n thÊp
=
6+3+3
=
12
=
3
=>
Th©n cao (A) tréi hoµn toµn
2+1+1
4
1
So víi th©n thÊp (a); F1 cã kiÓu gen: Aa x Aa (1)
+) Hoa ®á : hoa hång : hoa tr¾ng = 1 : 2 : 1 => Hoa ®á (D) tréi kh«ng hoµn toµn so víi hoa tr¾ng (d)
F1 cã kiÓu gen: Dd x Dd (2)
+) L¸ chia thïy : l¸ nguyªn = 3 : 1 => l¸ chia thïy (B) tréi hoµn toµn so víi l¸ nguyªn (b)
F1 cã kiÓu gen: Bb x Bb (3)
Tõ (1), (2) vµ (3), suy ra F1 dÞ hîp vÒ 3 cÆp gen
	* XÐt hai cÆp tÝnh tr¹ng ë F2 (1.5 ®iÓm)
+) ChiÒu cao th©n vµ mµu hoa:
 6 :3 :3 :2 :1 :1 = (3 :1) (1 :2 :1)
=> 2 cÆp gen quy ®Þnh 2 tÝnh tr¹ng nµy ph©n ly ®éc lËp víi nhau
+) ChiÒu cao th©n vµ l¸:
3 cao, chia thïy : 1 thÊp, l¸ nguyªn ¹ (3 :1)(3 :1)
=> 2 cÆp gen quy ®Þnh 2 tÝnh tr¹ng nµy di truyÒn liªn kÕt víi nhau
+) Mµu hoa, l¸ ë F2
 6 :3 :3 :2 :1 :1 = (1 : 2 : 1) (3 :1)
=> 2 cÆp gen quy ®Þnh 2 tÝnh tr¹ng nµy ph©n ly ®éc lËp víi nhau
AB
Dd
 ab
Tõ gi¶i thÝch trªn suy ra, kiÓu gen ë F1 lµ (v× F2 cã c©y thÊp, l¸ nguyªn)
AB
Dd
ab
 (1 ®iÓm)
 F1: 100% => P thuÇn chñng, kh¸c nhau vÒ 3 cÆp tÝnh tr¹ng t­¬ng ph¶n (0.5 ®iÓm)
ab
dd
ab
AB
DD
AB
AB
dd
AB
ab
DD
ab
=> P cã kiÓu gen	x	hoÆc	x
 (0.5 ®iÓm)