Đề thi học sinh giỏi lớp 8 - Môn Sinh học - Trường THCS Thiệu Giang

01
Tr­êng THCS thiÖu giang
®Ò thi häc sinh giái líp 8
m«n sinh häc
(Thêi gian lµm bµi 150 phót)
Hä vµ tªn HS:................................................................................
C©u 1: 3,5 ®iÓm
 a, T¹i sao nãi tÕ bµo võa lµ ®¬n vÞ cÊu tróc, võa lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng cña c¬ thÓ?
 b, Gi¶i thÝch nguyªn nh©n sinh ra hiÖn t­îng chuét rót ë c¸c cÇu thñ bãng ®¸?
C©u 2: 3,0 ®iÓm
a, Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cña tim?
b, MiÔn dÞch lµ g×? cã mÊy lo¹i miÔn dÞch? ph©n biÖt c¸c lo¹i miÔn dÞch ®ã? cho VD?
C©u 3: 3,0 ®iÓm
 a, Nh÷ng ®Æc ®iÓm cÊu t¹o nµo cña c¸c c¬ quan trong ®­êng dÉn khÝ cã t¸c dông lµm Êm, lµm Èm kh«ng khÝ ®i vµo phæi vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm tham ra b¶o vÖ phæi tr¸nh khái c¸c t¸c nh©n cã h¹i?
 b, Dung tÝch phæi khi hÝt vµo thë ra b×nh th­êng vµ g¾ng søc cã thÓ phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo?
C©u 4: 3,5 ®iÓm
 a, Lo¹i thøc ¨n G vµ L ®­îc tiªu ho¸ trong d¹ dµy nh­ thÕ nµo?
 b, Sự biến đổi hóa học ở ruột non được thực hiện đối với những loại chất nào trong thức ăn? Biểu hiện như thế nào?
C©u 5: 3,25 ®iÓm
 a, LËp b¶ng so s¸ng ®ång ho¸ vµ dÞ ho¸? Nªu mèi quan hÖ gi÷a ®ång ho¸ vµ dÞ ho¸?
 b, V× sao da lu«n mÒm m¹i, khi bÞ ­ít kh«ng bÞ thÊm n­íc?
C©u 6: 3,75 ®iÓm
 a, Khi các cầu thận bị viêm và suy thoái có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như thế nào về sức khỏe?
 b, Nêu cấu tạo và chức năng của trụ não?
01
®¸p ¸n vµ h­íng dÉn chÊm
C©u
Néi dung
§iÓm
1
a, - TÕ bµo lµ ®¬n vÞ c¬ b¶n cÊu t¹o nªn c¬ thÓ. TÕ bµo lµm thµnh m«, m« t¹o thµnh c¬ quan, c¬ quan lµm thµnh hÖ thèng c¬ quan, hÖ c¬ quan cÊu t¹o thµnh c¬ thÓ. TÕ bµo ®Õu cÊu t¹o gåm mµng, tÕ bµo chÊt vµ nh©n, trong tÕ bµo cã nhiÒu bµo quan.
- TÕ bµo lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng; Trao ®¬i chÊt víi m«i tr­êng t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh ®ång ho¸ vµ dÞ ho¸ xÈy ra trong tÓ bµo,gióp c¬ thÓ sinh tr­ëng ph¸t triÓn sinh s¶n vµ di truyÒn. tÕ bµo lµ cÇu nèi vËt chÊt gi÷a c¸c thÕ hÖ th«ng qua c¸c cÊu tróc di truyÒn.
b, - HiÖn t­îng “chuét rót” lµ hiÖn t­îng b¾p c¬ bÞ co cøng, kh«ng ho¹t ®éng ®­îc.
- Nguyªn nh©n: Do c¸c cÇu thñ bãng ®¸ vËn ®éng nhiÒu, ra må h«i dÉn ®Õn mÊt n­íc, mÊt muèi, thiÕu oxi, tÕ bµo h« hÊp trong ®iÒu kiÖn thiÕu oxi, axit l¸c tÝch t¨ng tÝch tô l¹i lµm ¶nh h­ëng ®Õn sù co, duçi cña c¬.
3,5
1,0
1,0
0,5
1,0
2
a, * CÊu t¹o ngoµi
	- VÞ trÝ n»m trong lång ngùc gi­a 2 l¸ phæi h¬i chÕch vÒ phÝa tr¸i cã h×nh chãp
	- Mµng tim : bao bäc bªn ngoµi tim (m« liªn kÕt), mÆt trong tiÕt dÞch gióp tim co bãp dÔ dµng.
	- §éng m¹ch vµnh vµ tÜnh m¹ch vµnh lµm nhiÖm vô dÉn m¸u nu«i tim.
* CÊu t¹o trong
	- Tim cã 4 ng¨n
	- Thµnh c¬ t©m thÊt dµy h¬n c¬ t©m nhÜ.
	C¬ t©m thÊt tr¸i dµy h¬n c¬ t©m thÊt ph¶i.
	- Gi÷a t©m nhÜ vµ t©m thÊt cã van nhÜ thÊt. Gi÷a t©m thÊt vµ ®éng m¹ch cã van thÊt ®éng (van tæ chim) gióp m¸u l­u th«ng theo mét chiÒu.
b, - MiÔn dÞch lµ kh¶ n¨ng c¬ thÓ kh«ng bÞ m¾c 1 bÖnh nµo ®ã mÆc dï sèng ë m«i tr­êng cã vi khuÈn, virut g©y bÖnh.
- Cã 2 lo¹i miÔn dÞch : MiÔn dÞch tù nhiªn
 MiÔn dÞch nh©n t¹o  
+ MiÔn dÞch tù nhiªn : Tù c¬ thÓ cã kh¶ n¨ng kh«ng m¾c 1 sè bÖnh (miÔn dÞch bÈm sinh) hoÆc sau 1 lÇn m¾c bÖnh Êy (miÔn dÞch tËp nhiÔm).VD. BÖnh sëi...
+ MiÔn dÞch nh©n t¹o : do con ng­êi t¹o ra cho c¬ thÓ b»ng tiªm chñng phßng bÖnh hoÆc tiªm huyÕt thanh.Vd. Ho gµ,uèn v¸n...
3.0
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,5
0,5
0,25
0,25
3
a, Làm ẩm ko khí là do các lớp niêm mạc tiết chất nhày lót bên trong đường dẫn khí
Làm ấm ko khí là do có mạng mao mạch dày đặc , căng máu và ấm nóng dưới lớp niêm mạc, đặc biệt ở mũi và phế quản.
Tham gia bảo vệ phổi thì có:
+ Lông mũi giữ lại các hạt bụi lớn, chất nhày do lớp niêm mạc tiết ra giữ lại các hạt bụi nhỏ, lớp lông rung chuyển động liên tục quét chúng ra khỏi khí quản
+ Nắp thanh quản ( sụn thanh nhiệt) giúp đậy kín đường hô hấp cho thức ăn khỏi lọt vào khi nuốt
+ Các tế bào limpho ở các hạch amidan, VA có tác dụng tiết kháng thể để vô hiệun hóa các tác nhân gây bệnh 
b, Dung tích phổi khi hít vào, thở ra ình thường và gắng sức có thể phụ thuộc vào các yếu tố:
Sự luyện tập
Tầm vóc
Giới tính
Tình trạng sức khỏe, bệnh tật
3.0
0,25
0,25
0,5
0,5
0,5
0,25
0,25
0,25
0,25
4
a, - Thức ăn lipit không được tiêu hóa trong dạ dày, vì dịch vị không có các men tiêu hóa lipit
Thức ăn gluxit tiếp tục được tiêu hóa ở khoang miệng một phần nhỏ ở giai đoạn đầu ( không lâu), khi dịch vị chưa HCL làm pH thấp (2-3) chưa trộn đều với thức ăn. Enzim amilaza đã được trộn đều với thức ăn từ khoang miệng tiếp tục phân giải một phần tinh bột thành đường mantozo.
b, - Sự biến đổi hóa học ở ruột non được thực hiện đối với: tinh bột và đường đôi, lipit, protein
Tinh bột và đường đôi được enzim amilaza phân giải thành đường mantozo, đường mantozo tiep tục được enzim mantaza phân giải thành đường glucozo ( đường đơn)
Protein được enzim pepsin và trypsin phân cắt thành peptit, peptit tiếp tục được enzim chymotrysin phân giải thành axit amin
Lipit được các muối mật trong dịch mật tách chúng thành các giọt lipit nhỏ, từ các giọt lipit nhỏ, chúng được enzim lipaza phân giải thành aixt béo và glixerin.
3,5
0,5
1,0
0,5
0,5
0,5
0,5
5
a, 
Đồng hóa
Dị hóa
Xảy ra trong tế bào
Xảy ra trong tế bào
tổng hợp các chất
phân giải các chất
tích lũy năng lượng
giải phóng năng lượng
Mối quan hệ giữa đồng hóa và dị hóa:
Các chất được tổng hợp ở đồng hóa là nguyên liệu cho dị hóa. Do đó, năng lượng được tổng hợp ở đồng hóa sẽ được giải phóng trong quá trình dị hóa để cung cấp trở lại cho hoạt động tổng hợp của đồng hóa. 2 quá trình này tuy trái ngược nhau, mâu thuẫn nhau nhưng thống nhất với nhau. Nếu không có đồng hóa thì sẽ không có nguyên liệu cho dị hóa và ngược lại, nếu không có dị hóa thì sẽ không có năng lượng cho hoạt động đồng hóa.
b, Vì da được cấu tạo từ các sợi mô liên kết bện chặt với nhau và trên da có nhiều tuyến nhờn tiết chất nhờn lên bề mặt da.
3,25
1,25
1,0
1,0
6
a, Khi các cầu thận bị viêm và suy thoái có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe đó là: Quá trình lọc máu bị ngừng trệ-> Các chất cặn bã và chất đọc bị tích tụ trong máu -> Biểu hiện sớm nhất là cơ thể bị phù, tiếp theo là suy thận toàn bộ dẫn đến hôn mê và chết.
b, N êu cấu tạo và chức năng của trụ não:
Trụ não gồm chất trắng ( ngoài) và chất xám (trong)
Chất trắng là các đường liên lạc dọc, nối tủy sống với các phần trên của não và bao quanh chất xám
Chất xám ở trụ não tập trung thành các nhân xám. Đó là trung khu, nơi xuất phát các dây thần kinh não
Có 12 đôi dây thần kinh não, gồm 3 loại:dây cảm giác, dây vận động, dây pha.
Chức năng
điều khiển, điều hòa các hoạt động của nội quan
Chất trắng làm nhiệm vụ dẫn truyền, bao gồm các đường dẫn truyền lên và các đường dẫn truyền xuông
3,75
1,0
0,25
0,5
0,5
0,5
1,0
Tr­êng THCS thiÖu giang
®Ò thi häc sinh giái líp 8
m«n sinh häc
(Thêi gian lµm bµi 150 phót)
Hä vµ tªn HS:................................................................................
C©u 1: ®iÓm
a, Ph¶n x¹ lµ g×? LÊy VD vÒ ph¶n x¹? vµ ph©n tÝch ®­êng ®i cña mét cung ph¶n x¹ ®ã?
b, Sù kh¸c nhau gi÷a x­¬ng tay vµ x­¬ng ch©n cã ý nghÜa g× ®èi víi mäi ho¹t ®éng sèng cña con ng­êi?
C©u 2: ®iÓm
a, Môi trường trong của cơ thể gồm có những thành phần nào? Chúng có quan hệ với nhau như thế nào?
b, Mô tả đường đi của máu trong vòng tuần hoàn nhỏ và trong vòng tuần hoàn lớn:
C©u 3: ®iÓm 
a, So s¸nh hÖ h« hÊp cña ng­êi víi hÖ h« hÊp cña thá?
b, H·y ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ h« hÊp tr¸nh c¸c t¸c nh©n cã h¹i? nªu t¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p ®ã?
C©u 4: ®iÓm
a, Nªu c¸c ho¹t ®éng tiªu ho¸ chñ yÕu ë d¹ dµy?
b, ThiÕt kÕ vµ nªu kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vÒ t×m hiÓu thµnh phÇn cña n­íc bät?
C©u 5: ®iÓm
a,Sự chuyển hóa vật chất và năng lượng ở tế bào gồm những quá trình nào?
b,Năng lượng giải phóng ở tế bào được sử dụng vào những hoạt động gì?
C©u 6: ®iÓm
a,Tr×nh bµy c¸c bé phËn cña hÖ thÇn kinh vµ thµnh phÇn cÊu t¹o cña chóng d­íi h×nh thøc s¬ ®å?
b,T¹i sao kh«ng nªn ®äc s¸ch ë n¬i thiÕu ¸nh s¸ng, trªn tµu xe bÞ sèc nhiÒu?
c, N¬ron cã thÓ ph©n chia ®Ó t¹o nªn n¬ron míi, thay thÕ c¸c n¬ron cò ®­îc kh«ng? T¹i sao?
02
®¸p ¸n vµ h­íng dÉn chÊm
C©u
Néi dung
§iÓm
1
a,- Phaûn xaï laø phaûn öùng cuûa cô theå traû lôùi kích thích cuûa moâi tröôøng trong hay moâi tröôøng ngoaøi thoâng qua heä thaàn kinh.
- Ví duï: Tay chaïm phaûi ca nöôùc noùng, giaät tay laïi.
 Phaân tích ñöôøng ñi cuûa xung thaàn kinh trong phaûn xaï treân: Khi tay chaïm vaät noùng, treân beà maët da tay seõ xuaát hieän luoàng xung thaàn kinh theo nôron höôùng taâm veà trung öông thaàn kinh (tuûy soáng), taïi trung öông thaàn kinh xaûy ra quaù trình xöû lí thoâng tin (nôron trung gian), xung thaàn kinh traû lôøi kích thích seõ theo nôron li taâm ñeán cô quan phaûn öùng (cô caùnh tay) ñeå phaûn öùng laïi kích thích: giaät tay laïi.
b, 1. * Do tö theá ñöùng thaúng vaø lao ñoäng maø xöông tay vaø xöông chaân coù söï phaân hoùa:
- Ñai vai: goàm 2 xöông ñoøn vaø xöông baû. Caùc khôùp coå tay vaø baøn tay linh hoaït, ngoùn caùi ñoái dieän caùc ngoùn khaùc.
- Ñai hoâng: taïo neân khung chaäu vöõng chaéc. Xöông coå chaân coù xöông goùt phaùt trieån veà phía sau laøm cho dieän tích baøn chaân ñeá lôùn, ñaûm baûo caân baèng vöõng chaéc cho tö theá ñöùng thaúng. Xöông baøn chaân hình voøm laøm cho baøn chaân coù dieän tích tieáp xuùc vôùi maët ñaát nhoû hôn, giuùp ñi laïi deã daøng hôn.
3,75
0,5
0,5
1,0
0,25
0,5
1,0
2
a,
Môi trường trong gồm những thành phần: máu, nước mô, bạch huyết.
Quan hệ của chúng: 
+ Một số thành phần của máu thảm thấu qua thành mạch máu tạo ra nước mô
+ Nước mô thảm thấu qua thành mạch bạch huyết tạo ra bạch huyết
+ Bạch huyết lưu chuyển trong mạch bạch huyết rồi lại đổ về tĩnh mạch máu và hòa vào máu.
b,
- Vòng tuần hoàn nhỏ: bắt đầu từ tâm thất phải qua động mạch phổi, rồi vào mao mạch phổi, qua tĩnh mạch phổi rồi trở về tâm nhĩ trái.
Vòng tuần hoàn lớn: bắt đầu từ tâm thất trái qua động mạch chủ, rồi tới các mao mạch phần trên cơ thể và các mao mạch phần dưới cơ thể, từ mao mạch phần trên cơ thể qua tĩnh mạch chủ trên rồi về tâm nhĩ phải, từ mao mạch phần dưới cơ thể qua tĩnh mạch chủ dưới rồi cũng trở về tâm nhĩ phải
3,25
1,0
0,25
0,25
0,25
0,5
1,0
3
a, Giống nhau:
Đều có đường dẫn khí và 2 lá phổi
Đều nằm trong khoang ngực và ngăn cách với khoang bụng bởi cơ hoành
Trong đường dẫn khí đều có: Mũi, Họng, Thanh quản, Khí quản, Phế quản
Bao bọc 2 lá phổi có 2 lớp màng. Lớp ngoài dính với lồng ngực, lớp trong dính với phổi. Chính giữa là chất dịch.
Mỗi lá phổi đều được cấu tạo bởi các phế nang, tập hợp thành từng cụm, bao mỗi túi phổi là mạng mao mạch dày đặc
Khác nhau:
Đường dẫn khí ở người có thanh quản phát triển hơn về chức năng phát âm
b,
Biện pháp
Tác dụng
Trồng nhiều cây xanh 2 bên đường phố, nơi công sở, trường học, bệnh viên, nơi ở
Điều hòa thành phần ko khí theo hướng có lợi cho hô hấp
Nên đeo khẩu trang khi dọn vệ sinh và ở những nơi có bụi
Hạn chế ô nhiễm ko khí từ bụi
Đảm bảo nơi ở, nơi làm việc đủ nắng, gió, tránh ẩm thấp
Hạn chế ô nhiễm ko khí từ các vi sinh vật gây bệnh
Thường xuyên dọn vệ sinh
Không khạc nổ bừa bãi
Hạn chế sử dụng các thiết bị có thải ra các khí độc hại
Hạn chế ô nhiễm kho khí từ các chất khí độc( NOX, SOX, CO, nicotin.)
Không hút thuốc là và vận động mọi người ko nên hút thuốc
4,75
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
4
a, Ở dạ dày có những hoạt động tiêu hóa:
- Tiết dịch vị
- Biến đổi lí học của thức ăn
- Biến đổi hóa học của thức ăn
- Đẩy thức ăn từ dạ dày xuống ruột non.
b, Chän 4 èng nghiÖm ®Òu chøa 5 ml hå tinh bét lo·ng, lÇn l­ît thªm vµo c¸c èng :
- èng 1: Thªm 5 ml n­íc cÊt
- èng 2: Thªm 5 ml n­íc bät lo·ng
- èng 3: Thªm 5 ml n­íc bät lo·ng vµ vµi giät HCl
- èng 4: Thªm 5 ml n­íc bät ®un s«i
 TÊt c¶ c¸c èng ®Òu ®Æt trong n­íc Êm 37oC trong thêi gian tõ 15- 30 phót.
1.Hå tinh bét trong c¸c èng nghiÖm cã biÕn ®æi kh«ng ? T¹i sao?
2. Tõ ®ã h·y x¸c ®Þnh nhiÖt ®é vµ m«i tr­êng thÝch hîp cho sù ho¹t ®éng cña enzim n­íc bät?
kÕt qu¶ thÝ ngiÖm
1. ChØ cã èng (2) hå tinh bét bÞ biÕn ®æi v× èng (2) cã enzim amilaza trong n­íc bät biÕn ®æi tinh bét thµnh ®­êng mant«z¬ (0,5 ®)
- ë èng 1: N­íc cÊt kh«ng cã enzim biÕn ®æi n­íc bät (0,5 ®)
- ë èng 3: Enzim n­íc bät kh«ng ho¹t ®éng ë m«i tr­êng axit nªn tinh bét kh«ng bÞ biÕn ®æi (0,5 ®)
- ë èng 4: Enzim n­íc bät bÞ mÊt ho¹t tÝnh khi ®un s«i nªn tinh bét kh«ng bÞ biÕn ®æi (0,5 ®).
2. ë nhiÖt ®é thÝch hîp cho ho¹t ®éng cña enzim n­íc bät lµ 37oC ( nhiÖt ®é c¬ thÓ ng­êi) (0,5 ®)
- M«i tr­êng thÝch hîp cho enzim n­íc bät ho¹t ®éng lµ m«i tr­êng trung tÝnh hoÆc h¬i kiÒm ( tèt nhÊt lµ pH = 7,2) ( 0,5 ®).
1,0
1,0
5
a,Sự chuyển hóa vật chất và năng lượng ở tế bào gồm những quá trình 
Có 2 quá trình mâu thuẫn, đối nghịch nhau, nhưng có quan hệ mật thiết đó là: đồng hóa và dị hóa
Đồng hóa là quá trình tổng hợp các nguyên liệu có sẵn trong tế bào thành những chất đặc trưng của tế bào, tích lũy năng lượng trong các liên kết hóa học
Dị hóa là quá trình phân giải các chất được tích lũy trong quá trình đồng hóa, bẻ gãy các liên kết hóa học để giải phóng năng lượng, cung cấp cho mọi hoạt động sống của tế bào. Sự dị hóa tạo ra các sản phẩm phân hủy và khí CO2
b,Năng lượng giải phóng ở tế bào được sử dụng vào những hoạt động 
Sinh công tổng hợp chất mới, sinh nhiệt để bù vào phần nhiệt đã mất.
02
6
a, 	 	 
 Bé n·o
 Bé phËn trung ­¬ng
HÖ thÇn kinh Tuû sèng HT
 D©y thÇn kinh LT
 Bé phËn ngo¹i biªn Pha
 H¹ch thÇn kinh
b, - Khi ®äc s¸ch ë n¬i thiÕu ¸nh s¸ng ta lu«n ph¶i ®­a s¸ch tíi gÇn m¾t míi nh×n râ, v× lóc ®ã m¾t ph¶i ®iÒu tiÕt, thÓ thuû tinh ph¶i phång lªn ®Ó ®­a ¶nh tíi mµng l­íi. NÕu cø ®äc s¸ch trong t×nh tr¹ng thiÕu ¸nh s¸ng l©u dÇn sÏ lµm cho thÓ thuû tinh lu«n phång mÊt kh¶ n¨ng d·n. ta sÏ m¾c tËt cËn thÞ.
- khi ®i trªn «t« mµ ®äc s¸ch, « t« lu«n bÞ sãc lµm cho kho¶ng c¸ch gi÷a m¾t vµ s¸ch(tiªu cù)thay ®æi liªn tôc, m¾t ph¶i ®iÒu tiÕt liªn tôc nªn rÔ lµm mái m¾t g©y h¹i cho m¾t...
c, N¬ron hay tÕ bµo thÇn kinh kh«ng thÓ ph©n chia ®Ó t¹o ra tÕ bµo thÇn kinh míi ®­îc v× khi sinh ra c¸c n¬ron ®· kh«ng cã trung thÓ(Trung thÓ tham ra vµo qu¸ tr×nh ph©n bµo).
- NÕu gi¶ sö n¬ron míi lu«n lu«n ®­îc sinh ra ®Ó thay thÕ c¸c n¬ron cò th× c¸c kÜ n¨ng lao ®éng ®É ®­îc rÌn luyÖn ®­îc, c¸c kiÕn thøc tÝch luü ®­îc trong qu¸ tr×nh häc tËp, nh÷ng ký øc ®­îc l­u gi÷ trong c¸c m¹ng l­íi c¸c n¬ron sÏ bÞ ph¸ vì. thÕ ho¸ ra chóng ta ®· uæng c«ng tÊt c¶.
03
Tr­êng THCS thiÖu giang
®Ò thi häc sinh giái líp 8
m«n sinh häc
(Thêi gian lµm bµi 150 phót)
C©u 1: ®iÓm
a, H·y chøng minh tÕ bµo lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng cña c¬ thÓ?
b, Cã mÊy lo¹i khíp? nªu roõ vai troø cuûa cña tõng lo¹i khíp?
C©u 2: ®iÓm
a, M¸u cã ®Æc ®iÓm cÊu t¹o vµ chøc n¨ng g×?
b, Tr×nh bµy c¬ chÕ ®«ng m¸u vµ ý nghÜa cña sù ®«ng m¸u?
C©u 3: ®iÓm
a, V× sao nãi khi luyÖn tËp TDTT ®óng c¸ch, ®Òu ®Æn tõ bÐ cã thÓ cã ®­îc dung tÝch sèng lÝ t­ëng?
b, Cã nh÷ng t×nh huèng chñ yÕu nµo cÇn ®­îc h« hÊp nh©n t¹o? So s¸nh c¸c t×nh h­íng ®ã?
C©u 4: ®iÓm
Sù biÕn ®æi lÝ häc ë d¹ dµy ®­îc diÔn ra ntn?
C©u 5: ®iÓm
a, H·y nªu sù kh¸c biÖt gi÷a ®ång ho¸ vµ tiªu ho¸, gi÷a dÞ ho¸ vµ bµi tiÕt?
b, Tr×nh bµi qu¸ tr×nh t¹o thµnh n­íc tiÓu ë c¸c ®¬n vÞ chøc n¨ng cña thËn?
C©u 6: ®iÓm
a, Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cña tai phï hîp víi chøc n¨ng thu nhËn sãng ©m?
03
®¸p ¸n vµ h­íng dÉn chÊm
C©u
Néi dung
§iÓm
1
a,Chứng minh Tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể:
Chức năng của tế bào là thực hiện trao đổi chất và năng lượng cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động sống của cơ thể. Ngoài ra, sự phần chia tế bào giúp cơ thể lớn lên tới giai đoạn trưởng thành có thể tham gia vào quá trình sinh sản của cơ thể. Như vậy, mọi hoạt động sống của cơ thể đều liên quan đến hoạt động sống của tế bào nên tế bào còn là đợn vị chức năng của cơ thể.
b, - Cã 3 lo¹i khíp x­¬ng:
+ Khíp ®éng: 2 ®Çu x­¬ng cã sôn, gi÷a lµ dÞch khíp (ho¹t dÞch), ngoµi cã d©y ch»ng gióp c¬ thÓ cã kh¶ n¨ng cö ®éng linh ho¹t.
+ Khíp b¸n ®éng: gi÷a 2 ®Çu x­¬ng cã ®Öm sôn gióp cö ®éng h¹n chÕ.
+ Khíp bÊt ®éng: 2 ®Çu x­¬ng khíp víi nhau bëi mÐp r¨ng c­a hoÆc xÕp lîp lªn nhau, kh«ng cö ®éng ®­îc. 
Nêu rõ vai trò của từng loại khớp:
Khớp bất động giúp xương tạo thành hộp, thành khối để bảo vệ nội quan ( hộp sọ bảo vệ não) hoặc nâng đỡ ( xương chậu)
Khớp bán động giúp xương tạo thành khoang bảo vệ ( khoang ngực). ngoài ra còn có vai trò quan trọng đối với việc giúp cơ thể mềm dẻo trong dáng đi thẳng và lao động phức tạp.
Khớp động đảm bảo sự hoạt động linh hoạt của tay, chân
2
3
4
5
03
6
Tr­êng THCS thiÖu giang
®Ò thi häc sinh giái líp 8
m«n sinh häc
(Thêi gian lµm bµi 150 phót)
C©u 1: ®iÓm
a, Nªu ®Æc ®iÓm cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña tÕ bµo? TÕ bµo cã nh÷ng ho¹t ®éng sèng nµo trong c¸c ho¹t ®éng ®ã ho¹t ®éng nµo lµ quan träng nhÊt?
b, Ph©n tÝch nh÷ng ®Æc ®iÓm cña con ng­êi thÝch nghi víi t­ thÕ ®øng th¼ng vµ ®i b»ng 2 ch©n?
C©u 2: ®iÓm
a, Nªu ®Æc ®iÓm vµ chøc n¨ng cña hÖ tuÇn hoµn?
b, V× sao tim ho¹t ®éng c¶ ®êi kh«ng mÖt mái
C©u 3: ®iÓm
a, Tr×nh bµi c¬ chÕ sù trao ®æi khÝ ë phæi vµ ë tÕ bµo?
b,So s¸nh 2 ph­¬ng ph¸p h« hÊp nh©n t¹o?
C©u 4: ®iÓm
Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm cÊu t¹o chñ yÕu cña d¹ dµy? V× sao pr«tªin trong thøc ¨n bÞ dÞch d¹ dµy ph©n huû nh­ng pr«tªin cña líp d¹ dµy cña niªm m¹c d¹ dµy l¹i ®­îc b¶o vÖ vµ kh«ng bÞ ph©n huû?
C©u 5: ®iÓm
a, ®Ò phßng c¶m nãng c¶m l¹nh, trong lao ®éng vµ sinh ho¹t hµng ngµy em ph¶i chó ý nh÷ng ®iÓm g×?
b, Nªu nh÷ng chøc n¨ng cña da. Ph©n tÝch c¸c ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cña da phï hoÑp víi chøc n¨ng thu nhËn c¶m gi¸c?
C©u 6: ®iÓm
a,Nªu ®Æc ®iÓm cÊu t¹o phï hîp víi chøc n¨ng cña tuû sèng?
b, T¹i sao nãi d©y thÇn kinh tuû lµ d©y pha?
04
®¸p ¸n vµ h­íng dÉn chÊm
C©u
Néi dung
§iÓm
1
Cấu tạo của tế bào:
Các bộ phận
Các bào quan
Chức năng
Màng sinh chất
Giúp tế bào thực hiện trao đổi chất
Chất tế bào
Thực hiện các hoạt động sống của tế bào
Lưới nội chất
Tổng hợp và vận chuyển các chất
Riboxom
Nơi tổng hợp protein
Ti thể
Tham gia hoạt động hô hấp giải phóng năng lượng
Bộ máy Gôngi
Thu nhận, hoàn thiện, phân phối sản phẩm
Trung thể
Tham gia quá trình phân chia tế bào
Nhân
Điều khiển mọi hoạt động sống của tế bào
Nhiễm sắc thể
Là cấu trúc quy định sự hình thành protein, có vai trò quyết định trong di truyền
Nhân con
Tổng hợp ARN riboxom (rARN)
- Ho¹t ®éng cña tÕ bµo gåm: trao ®æi chÊt, lín lªn, ph©n chia, c¶m øng.
vµ sinh s¶n
2
3
4
5
04
6
Tr­êng THCS thiÖu giang
®Ò thi häc sinh giái líp 8
m«n sinh häc
(Thêi gian lµm bµi 150 phót)
C©u 1: ®iÓm
a, M« lµ g× cã mÊy lo¹i m«? Em h·y nªu ®Æc ®iÓm cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña m« thÇn kinh?
b, V× sao ph¶i tËp thÓ dôc gi÷a giê nhÊt lµ ë tuæi thµnh thiÕu niªn?
C©u 2: ®iÓm
a, Sù vËn chuyÓn trong hÖ m¹ch theo mét chiÒu lµ do ®©u?
b, Nªu c¸c biÖn ph¸p phßng tr¸nh c¸c t¸c nh©n cã h¹i cho hÖ tim m¹ch?
C©u 3: ®iÓm
a, So s¸nh sù h« hÊp ë ng­êi vµ thá?
b, C¸c c¬ x­¬ng ë lång ngùc ®· phèi hîp ho¹t ®éng víi nhau ntn ®Ó lµm t¨ng thÓ tÝch lång ngùc khi hÝt vµo vµ lµm gi¶m thÓ tÝch lång ngùc khi thë ra?
C©u 4: ®iÓm
H·y ph©n tÝch vµ chøng minh r¨ng cã sù ph©n coong chøc phËn vµ thèng nhÊt gi­a èng tiªu ho¸ vµ tuyÕn tiªu ho¸ cña hÖ c¬ quan tiªu ho¸.
C©u 5: ®iÓm
a, ThÕ nµo lµ b÷a ¨n hîp lÝ cã chÊt l­îng? CÇn lµm g× ®Ó n©ng cao chÊt l­îng b÷a ¨n trong gia ®×nh?
b, HÖ bµi tiÕt n­íc tiÓu cã cÊu t¹o ntn?
C©u 6: ®iÓm
a, So s¸nh ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cña trô n·o, n·o trung gian vµ tiÓu nµo?
b,
05
®¸p ¸n vµ h­íng dÉn chÊm
C©u
Néi dung
§iÓm
1
2
3
4
5
05
6
Câu 2( 2.0 điểm )
 So sánh sự khác nhau giữa Cung phản xạ và Vòng phản xạ?
Câu 3( 2.0 điểm )
 Lưới thức ăn là gì? Hãy nêu sơ đồ của 3 chuỗi thức ăn (mỗi chuỗi thức ăn có 5 mắt xích) và phối hợp 3 chuỗi thức ăn đó thành 1 lưới thức ăn.
Câu 4: ( 2.0 điểm )
 Tại sao trong cùng một loài những động vật có kích thước càng nhỏ thì tim đập càng nhanh?
Câu 5: ( 2.0 điểm )
Huyết áp là gì? Vì sao càng xa tim huyết áp trong hệ mạch càng nhỏ?
Ở một người có huyết áp là 120 / 80, em hiểu điều đó như thế nào?
Câu 6: ( 2.0 điểm )
Hãy sắp xếp các hiện tượng sau vào các mối quan hệ sinh thái cho phù hợp :
Chim sâu ăn; 2. Dây tơ hồng bám trên bụi cây; 3. Vi khuẩn cố định đạm trong nốt sần của rễ cây họ đậu; 4. Giun kí sinh trong ruột của động vật và người; 5. Sâu bọ sống nhờ trong tổ kiến, tổ mối; 6. Nhạn bể và Cò làm tổ tập đoàn; 7. Hiện tượng liền rễ ở các cây Thông; 8. Địa y; 9. Loài cây Cọ mọc quần tụ thành từng nhóm; 10. Cáo ăn thỏ
Câu 7: ( 3.0 điểm )
Vì sao tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn và giao phối cận huyết ở động vật qua nhiều thế hệ sẽ dẫn tới thoái hóa giống ? Cho ví dụ ?
Kiểu gen ban đầu của giống như thế nào thì tự thụ phấn hoặc giao phối cận huyết sẽ không gây thoái hóa giống ?
Câu 2: ( 2.0 điểm)
Cung phản xạ
Vòng phản xạ
điểm 
- Mang tính chất đơn giản hơn, thường chỉ được hình thành bởi 3 nơron: hướng tâm, trung gian. Li tâm.
- Mang tính chất phức tạp hơn. Do sự kết hợp của nhiều cung phản xa. Nên số nơron hướng tâm, trung gian và ly tâm tham gia nhiều hơn.
1,0
- Xảy ra nhanh, mang tính chất bản năng nhưng không có luồng thông báo ngược.
- Xảy ra chậm hơn, nhưng có luồng thông báo ngược, thường có các hoạt động phối hợp của các cơ và kết quả thường chính xác hơn.
1,0
 HS trình bày được 2 ý so sánh chi 1,0 điểm, nêu 1 ý chỉ cho 0,25 điểm
Câu 3. ( 2.0 điểm )
- Khái niệm lưới thức ăn
0,5
- 3 chuỗi thức ăn.
0,75
- Lưới thức ăn
0,75
Câu 4. ( 2.0 điểm )
Trong cúng một loài những động vật có kích thước càng nhỏ thì tim đập càng nhanh vì:
- Cường độ trao đổi chất mạnh, nhu cầu đòi hỏi nhiều ô xi.
1,0
- Cường độ trao đổi chất mạnh vì diện tích tiếp xúc của bề mặt cơ thể với môi trường lớn so với khối lượng cơ thể, nên có sự mất nhiệt nhiều.
1,0
Câu 5. ( 2.0 điểm )
a. Huyết áp là áp lực của máu tác động lên thành mạch, tính tương đương mmHg / cm2
0,5
 - Càng xa tim huyết áp trong hệ mạch lại càng nhỏ vì năng lượng do tâm thất co đẩy máu lên thành mạch càng giảm
0,5
b. Huyết áp là 120 / 80 là cách nói tắt được hiểu:
 + Huyết áp tối đa là 120 mmHg/cm2 ( lúc tâm thất co )
 + Huyết áp tối thiểu là 80 mmHg/cm2 ( lúc tâm thất giãn )
 Đó là người có huyết áp bình thường.
1,0
Câu 6. ( 2.0 điểm )
* Quan hệ cùng loài: 7, 9
0,5
* Quan hệ khác loài: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 10
0,5
 + Cộng sinh: 3, 8.
 + Hội sinh : 5.
 + Hợp tác : 6.
 + Kí sinh - vật chủ : 2, 4.
 + Vật ăn thịt và con mồi : 1, 10.
 HS nêu 2 hoặc 3 mối quan hệ cho 0,5 điểm
1,0
Câu 7. ( 3.0 điểm )
a. Tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn và giao phối cận huyết ở động vật qua nhiều thế hệ sẽ dẫn tới thoái hóa giống:
- Tự thụ phấn bắt buộc và giao phối cận huyết qua nhiều thế hệ thì con cháu có sức sống kém dần, năng suất giảm, bộc lộ những tính trạng xấu, xuất hiện quái thai ...
- Vì: các cặp gen dị hợp đi vào trạng thái đồng hợp, trong đó có gen lặn ( thường có hại ) được biểu hiện. Qua các thế hệ, tỉ lệ đồng hợp tăng dần, tỉ lệ dị hợp giảm dần.
 Mỗi ý đúng cho 0,5 điểm.
1,0
- Ví dụ: ......
 1,0
b. Nếu kiểu gen ban đầu là đồng hợp về các gen trội có lợi thì tự thụ phấn hoặc giao phối cân huyết qua nhiều thế hệ sẽ không dẫn tới thoái hóa giống.
1,0
Câu 1: ( 1,0 điểm) 
 Đặc điểm cấu tạo nào của tế bào cơ phù hợp với chức năng co cơ?
Câu 2 : (2,5 điểm) 
Nêu sự khác biệt về cấu tạo giữa các loại máu .Giải thích sự khác nhau đó .
Vì sao cần bổ sung thức ăn giàu chất sắt cho các bà mẹ khi mang thai ?
Câu 3 : ( 1,5 điểm) 
 a.Tại sao nói dây thần kinh tuỷ là dây pha ?
 b. Tiếng nói và chữ viết có vai trò gì trong đời sống của con người ?