Đề thi học sinh giỏi lớp 8 năm học 2010-2011 môn:ngữ văn 8-150 phút (Quảng Ninh)

Phßng gd-®t qu¶ng ninh
®Ò thi hsg líp 8 n¨m häc 2010-2011
M«n:ng÷ v¨n8-150 phót
C©u 1 (2,0 ®iÓm)
Cho hai c©u th¬:
a . ChiÕc thuyÒn nhÑ h¨ng nh­ con tuÊn m·
(Quª h­¬ng-TÕ Hanh)
b. C¸nh buåm gi­¬ng to nh­ m·nh hån lµng
(Quª h­¬ng-TÕ Hanh)
Hai c¸ch so s¸nh trªn cã g× kh¸c nhau? Mçi c¸ch cã hiÖu qu¶ nghÖ thuËt riªng nh­ thÕ nµo?
C©u 2 (2,0 ®iÓm)
 Cuèi bµi ChiÕu dêi ®« lµ lêi tuyªn bè : “TrÉm muèn dôa vµo sù thuËn lîi cña ®Êt Êy ®Ó ®Þnh chç ë .C¸c khanh nghÜ thÕ nµo? ” em h·y viÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n (10-12 c©u) tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t­ t­ëng vµ t×nh c¶m cña lý c«ng uÈn qua lêi tuyªn bè Êy?
C©u 3 (6,0 ®iÓm)
Tøc n­íc vì bê (TrÝch t¾t ®Ìn cña NTT vµ l·o h¹c Nam Cao) kh«ng chØ ph¶n ¸nh cuéc sèng cña ng­êi n«ng dan tr­íc c/m th¸ng8 mµ cßn ca ngîi vÎ ®Ñp t©m hån cña hä. h·y lµm s¸ng tá ý kiÕn trªn.
HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN LỚP 8
C©u 1 
-Kh¸c nhau: (1,0 ®iÓm)
C©u a. so s¸nh c¸i cô thÓ h÷u h×nh nµy v¬i c¸i cô thÓ h÷u h×nh kh¸c ( 0.5®iÓm)
C©u b. so s¸nh mét vËt cô thÓ h÷u h×nh , quen thuéc víi mét c¸i trõu t­îng v« h×nh cã ý nghÜa thiªng liªng ( 0.5®iÓm)
-HiÖu qu¶: (1,0 ®iÓm)
 + so s¸nh con thuyÒn ra kh¬i h¨ng nh­ con tuÊn m· lµ con thuyÒn ch¹y nhanh nh­ con ngùa ®Ñp vµ khoÎ .Sù so s¸nh nµy lµm næi vÎ ®Ñp ,sù m¹nh mÏ cña con thuyÒn ra kh¬i ( 0.5®iÓm)
 + so s¸nh c¸nh buåm víi m·nh hån lµng lµm cho c¸nh buåm ch¼ng nh÷ng trë nªn sèng ®éng mµ cßn cã vÎ ®Ñp vµ ý nghÜa trang träng ,lín lao bÊt ngê. C¸nh buåm no giã ra kh¬i trë thµnh biÓu t­îng rÊt ®Æc tr­ng vµ ®Çy ý nghÜa cña lµng chµi. ( 0.5®iÓm)
C©u 2 (2,0 ®iÓm) 
-H×nh thøc: 
+Tr×nh bµy b»ng mét ®o¹n v¨n thèng nhÊt ,cã chñ ®Ò,cã liªn kÕt
+Tr×nh bµy s¹ch ®Ñp,chÝnh x¸c,viÕt cã l­u loat,cã c¶m xóc
-N«i dung:
+T­ t­ëng cña con ng­êi cã tÇm nh×n xa,tr«ng réng,biÕt kh¬i gîi sù ®ång t×nh ñng hé cña mäi ng­êi ®Ó thùc hiÖn mét chñ tr­¬ng lín (1,0 ®iÓm)
Tt×nh c¶m yªu n­íc s©u s¾c, ch©n t×nh, kh¸t väng vÒ sù æn ®Þnh vµ c­êng thÞnh cña ®Êt n­íc (1,0 ®iÓm)
C©u 3 (6,0 ®iÓm)
-H×nh thøc: 
+Bµi viÕt cã kÕt cÊu 3 phÇn: mbµi - tbµi - kbµi . N¾m ch¾c kü n¨ng lµm bµi NL (lËp luËn CM)
Bè côc hîp lý ,dÉn chøng chän läc, lý lÏ x¸c ®¸ng, diÔn ®¹t tr«i ch¶y,ch÷ viÕt rá rµng, s¹ch sÏ.
-Néi dung:
MBµi : (0,5 ®iÓm)
-Giíi thiÖu sè phËn vµ vÎ ®Ñp cña ng­êi n«ng d©n tr­íc c/m th¸ng t¸m.
-Giíi thiÖu nh©n vËt CDËu, LH¹c
TBµi: ( 0.5®iÓm)
+§êi sèng c¬ cùc cña ng­êi n«ng d©n VNam tr­íc c/m th¸ng t¸m (2,0 ®iÓm)
-Nçi khæ chung cña ng­êi n«ng d©n lóc bÊy giê
+ChÞ DËu: NghÌo, s­u thuÕ ®Èy gia ®×nh vµo c¶nh tan n¸t… (1,0 ®iÓm)
+LH: NghÌo, con trai ph¶i bá lµng ®i ®ån ®iÒn cao su, bÞ ®Èy ®Õn ®­êng cïng ph¶i tù gi¶i tho¸t b»ng c¸i chÕt….. (3,0 ®iÓm)
-T×nh c¶m cha con: S©u nÆng, con biÕt nghe lêi cha, th­¬ng cha . Cha giµnh dôm ,hy sinh cho con ( 0.5®iÓm)
-T×nh c¶m vî chång: Yªu th­¬ng chång hÕt mùc…. ( 0.5®iÓm)
-T×nh lµng xãm: Sù ®ång c¶m gi÷a nh÷ng con ng­êi nh©n hËu, quan t©m, chia sÎ trong ho¹n n¹n («ng gi¸o, bµ l·o l¸ng giÒng) ( 0.5®iÓm)
-Ch¨m chØ, hiÒn lµnh, chÞu th­¬ng chÞu khã, giµu t×nh th­¬ng, giµu lßng tù träng. (1,0 ®iÓm)
-TiÒm tµng søc m¹nh ph¶n kh¸ng ( 0.5®iÓm)
KBµi : - Kh¼ng ®Þnh l¹i vÊn ®Ò (1,0 ®iÓm)
 












 §Ò thi häc sinh giái n¨m häc 2008-2009
	M«n ng÷ v¨n –Líp 8
 Thêi gian lµm bµi 120 phót
 C©u 1:Gi¸ trÞ cña viÖc sö dông tõ t­îng h×nh, t­îng thanh trong bµi th¬ “Qua §Ìo Ngang”cña Bµ huyÖn Thanh Quan. (Ng÷ v¨n 7-TËp I.)
 C©u 2: Søc m¹nh cña nghÖ thuËt héi ho¹ trong “ChiÕc l¸ cuèi cïng” cña O- hen ri.
 C©u 3:Ph©n tÝch bµi th¬ “§i ®­êng” cña Hå ChÝ Minh.
Høíng dÉn chÊm m«n ng÷ v¨n 8:
 C©u 1(4 ®iÓm)
Häc sinh t×m ®óng tõ t­îng h×nh,t­îng thanh (1,0 ®iÓm)
Ph©n tÝch ®­îc gi¸ trÞ miªu t¶ biÓu c¶m cña viÖc dïng tõ nh»m thÓ hiÖn ®­îc c¶nh s¾c,©m thanh gîi lªn nçi nhí nø¬c th­¬ng nhµ cña nh©n vËt tr÷ t×nh khi ®Õn gti÷a ®Êt trêi §Ìo Ngang (3,0 ®iÓm)
 C©u 2 (6,0 ®iÓm)
-Giíi thiÖu kh¸i qu¸t ®o¹n trÝch “ChiÕc l¸ cuèi cïng”. (1,0 ®iÓm)
-Lßng yªu nghÒ ®· g¾n kÕt cuéc sèng cña ba ho¹ sü nghÌo;Cô B¬-men,Xiu vµ Gi«n-xi. Tuy kh«ng cïng tuæi t¸c nhng hä cã tr¸ch nhiÖm víi nhau trong c«ng viÖc còng nh­ trong cuéc sèng h»ng ngµy (cô B¬- men tuy giµ yÕu nhng vÉn ngåi lµm mÉu vÏ cho hai ho¹ sü trÎ;G«n-xi lo l¾ng ch¨m sãc Xiu khi c« ®au èm) (2,0 ®iÓm)
-Cô B¬ men:Nhµ héi ho¹ kh«ng thµnh ®¹t trong nghÒ nghiÖp,tuæi giµ vÉn kiªn trt× lµm ngêi mÉu.V× t×nh c¶m còng nh tr¸ch nhiÖm cøu ®ång nghiÖp cô ®· vÏ “ChiÕc l¸ cuèi cïng” gi÷a ma giã,rÐt buèt. (1,0 ®iÓm)
-“ChiÕc l¸ cuèi cïng” trë thµnh kiÖt t¸c v× nã nh­ liÒu thÇn d­îc ®· cøu ®­îc Gi«n- 
 xi.(2,0 ®iÓm)
C©u 3:(10 ®iÓm)
Më bµi:Mét nÐt vÒ “NhËt ký trong tï” vµ bµi th¬ “§i ®­êng” 1®
Th©n bµi:
+Ph©n tÝch ý nghÜa cña bµi th¬.
*NghÜa ®en:
-§i ®­êng b×nh th­êng ®· vÊt v¶,con ®­êng lªn nói l¹i cµng vÊt v¶.V­ît qua ngän nói nµy l¹i trÌo nói kh¸c ,nói tiÕp nói trËp trïng. 2®
-Lªn ®Õn ®Ých nh×n l¹i tõ ®Ønh cao ta thÊy qu¶ng ®­êng ®· v­ît qua khi ®ã mäi khã kh¨n trë thµnh nhá bÐ. 1,5®
*NghÜa bãng: 
Khi con ngêi cã quyÕt t©m lßng kiªn tr× v­ît qua thö th¸ch th× sÏ cã hiÖu qu¶ cao trong c«ng viÖc. 1,5®
+Bµi th¬ nªu lªn ch©n lý b×nh th­êng mµ s©u s¾c,kh«ng ph¶i ai còng thùc hiÖn ®­îc. Nh÷ng khã kh¨n trong cuéc sèng,con ngêi muèn gi¶i quyÕt ®ßi hái ph¶i cã lßng kiªn tr× vµ sù quyÕt t©m. KÕt qu¶ cña sù phÊn ®Êu lµ th­íc ®o lßng kiªn tr× cña mçi con ng­êi. 3®
KÕt lu©n:
Kh¸i qu¸t,liªn hÖ trong cuéc sèng,trong häc tËp. 1®
 
 §Ò thi häc sinh giái n¨m häc 2010-2011
 M«n Ng÷ v¨n – líp 8
 Thêi gian lµm bµi: 60 phót
 --------------------------------
C©u 1: (3 ®iÓm)
 C¶m nhËn cña em vÒ cuéc gÆp gì gi÷a hai mÑ con bÐ Hång trong ®o¹n trÝch “ Trong lßng mÑ” cña Nguyªn Hång (V¨n 8 tËp 1).
C©u 2: ( 7 ®iÓm)
 Cã ý kiÕn cho r»ng: ChÞ DËu kh«ng nh÷ng lµ mét ng­êi mÑ th­¬ng con, ng­êi vî yªu chång mµ cßn lµ h×nh t­îng tiªu biÓu cho phÈm chÊt vµ sè phËn cña ng­êi phô n÷ ViÖt Nam tr­íc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m.
 Qua v¨n b¶n : “Tøc n­íc vì bê” (Ng« TÊt Tè), em h·y lµm s¸ng tá nhËn ®Þnh trªn.
§Ò thi häc sinh giái 
M«n: ng÷ v¨n 8
Thêi gian lµm bµi : 150 phót.
C©u 1: 2 ®iÓm:
Më ®Çu bµi th¬ “viÕng l¨ng B¸c”- ViÔn Ph­¬ng viÕt:
“Ngµy ngµy mÆt trêi ®i qua trªn l¨ng
ThÊy mét mÆt trêi trªn l¨ng rÊt ®á”.
 ( ViÕng l¨ng B¸c cña ViÔn Ph­¬ng)
a. ChØ ra nÐt ®éc ®¸o vÒ nghÖ thuËt trong 2 c©u th¬ trªn.
b. ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n kho¶ng 10 c©u b×nh vÒ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña h×nh ¶nh th¬ Êy.

c©u2: ( 4 ®iÓm ).
Cã ý kiÕn cho r»ng: “ Tõ h×nh thøc ®Êu lý chuyÓn sang ®Êu lùc gi÷a ChÞ DËu vµ 2 tªn tay sai, trong “ Tøc n­íc vì bê” – T¾t ®Ìn cña Ng« TÊt Tè lµ mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn rÊt l« gÝc, võa mang gi¸ trÞ nh©n v¨n lín l¹i cã søc tè c¸o cao”.
Em cã ®ång ý víi ý kiÕn Êy kh«ng? Qua v¨n b¶n “ Tøc n­íc vì bê” tr×nh bµy ý kiÕn cña em.

C©u3: ( 4 ®iÓm ). Ch©n dung Hå ChÝ Minh qua: “ Tøc c¶nh P¸c bã”, “ Ng¾m tr¨ng”, “ §i ®­êng” – Ng÷ v¨n líp 8 – tËp 2.


PhÇn III: §¸p ¸n:
C©u 1( 4 ®iÓm ) 
* X¸c ®Þnh biÖn ph¸p tu tõ: Èn dô – h×nh ¶nh “mÆt trêi” ë c©u thø 2 lµ B¸c Hå (1 ®iÓm).
* ViÕt ®o¹n v¨n (3 ®iÓm).
- CÇn ®¹t yªu cÇu sau: 
a. H×nh thøc:
- §¶m b¶o yªu cÇu cña mét ®o¹n v¨n: Kh«ng qu¸ dµi, qu¸ ng¾n ( 0,5).
- X¸c ®Þnh ®­îc c©u chñ ®Ò ( quy n¹p – diÔn dÞch ) ( 0,5).
- Chó ý diÔn ®¹t, lçi chÝnh t¶, hµnh v¨n,.
b, Néi dung:
* ý nghÜa h×nh ¶nh mÆt trêi: §em l¹i ¸nh s¸ng cho con ng­êi, cho mu«n loµi -> Cuéc sèng kh«ng thÓ thiÕu( 0,5).
- Hai c©u cã 2 h×nh ¶nh mÆt trêi: 
+ C©u 1: MÆt trêi cña thiªn nhiªn ( h×nh ¶nh mÆt trêi thùc).
+ C©u2: MÆt trêi biÓu t­îng – Chñ tÞch Hå ChÝ Minh => Sö dông h×nh ¶nh Èn dô. ®èi víi d©n téc VN B¸c chÝnh lµ mÆt trêi – Ng­êi ®em l¹i ®éc lËp tù do , cuéc sèng Êm no cho nh©n d©n VN(0,5).
- ViÔn Ph­¬ng liªn t­ëng h×nh ¶nh mÆt trêi cña tù nhiªn so s¸nh víi vÞ l·nh tô d©n téc VN -> Nãi ®Õn sù vÜ ®¹i cña B¸c trong lßng nh©n d©n VN.
=> Dï B¸c mÊt nh­ng t­ t­ëng cña B¸c “ vÉn lµ kim chØ nam” dÉn ®­êng cho d©n téc VN ( 0,5).
C©u 2: ( 8 ®iÓm ).
§¶m b¶o yªu cÇu sau:
a. H×nh thøc:
- §Çy ®ñ bè côc 3 phÇn ( 0, 5)
- c¸ch diÔn ®¹t hµnh v¨n, tr×nh bµy ( 0,5).
b. Néi dung:
* Më bµi: Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ - t¸c phÈm“ T¾t ®Ìn” vµ “ ChÞ DËu” ( 0,5).
-> Kh¼ng ®Þnh ý kiÕn trªn hoµn toµn hîp lý.
* Th©n bµi:
A. Gi¶i thÝch:
+ §Êu lý: H×nh thøc sö dông ng«n ng÷ - lêi nãi.
+ §Êu lùc: H×nh thøc hµnh ®éng.
=> Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn hoµn toµn l«gÝc phï hîp víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn t©m lý cña con ng­êi ( 0,5).
1. Hoµn c¶nh ®êi sèng cña nh©n d©n VN tr­íc C¸ch m¹ng ( 0,5).
2. Hoµn c¶nh cô thÓ cña gia ®×nh ChÞ DËu: NghÌo nhÊt trong nh÷ng bËc cïng ®inh ë lµng §«ng X¸ ( 0,5).
- Kh«ng ®ñ tiÒn n¹p s­u -> b¸n c¶ con -> vÉn thiÕu -> Anh DËu bÞ b¾t. 
3. Cuéc ®èi tho¹i gi÷a chÞ DËu – Cai lÖ – Bän ng­êi nhµ lý Tr­ëng ( 0,5).
+ Ph©n tÝch cuéc ®èi tho¹i ( tõ ng÷ x­ng h«)-> hµnh ®éng bän cai lÖ -> kh«ng cã chót t×nh ng­êi.
+ Míi ®Çu van xin, nhón nh­êng -> bïng ph¸t.
+ Cai lÖ – ng­êi nhµ lý tr­ëng ®Õn trãi, ®¸nh, b¾t anh DËu ®ang trong t×nh tr¹ng èm ®au v× ®ßn roi, tra tÊn, ngÊt ®i - tØnh l¹i -> ChÞ DËu chuyÓn thµnh hµnh ®éng.
-> §ã lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp dÉn ®Õn hµnh ®éng chÞ DËu.
=> Quy luËt: “Tøc n­íc vì bê”- “cã ¸p bøc cã ®Êu tranh”
4. ý nghÜa: ( 1 ®iÓm ).
* Gi¸ trÞ hiÖn thùc: (0.5)
- Ph¬i bÇy hoµn toµn x· héi .
- Lét trÇn bé mÆt gi¶ nh©n cña chÝnh quyÒn thùc d©n.
* Gi¸ trÞ nh©n ®¹o:(1®iÓm)( mçi ý ®óng 0.2®)
- ca ngîi phÈm chÊt tèt ®Ñp cña ChÞ DËu.
+ Mét ng­êi phô n÷ th«ng minh s¾c s¶o.
+ yªu th­¬ng chång con tha thiÕt.
+ Lµ mét ng­êi ®¶m ®ang, th¸o v¸t.
+ Mét ng­êi hµnh ®éng theo lý lÏ ph¶i tr¸i.
+ Bªnh vùc sè phËn ng­êi n«ng d©n nghÌo.
* Gi¸ trÞ tè c¸o:(0. 5)
- thùc tr¹ng cuéc sèng cña ng­êi n«ng d©n VN bÞ ®Èy ®Õn b­íc ®­êng cïng ( liªn hÖ víi l·o H¹c, Anh Pha ( B­íc ®­êng cïng )).
Hµnh ®éng v« nh©n ®¹o kh«ng chót t×nh ng­êi cña bän tay sai.
=> x· héi “ Chã ®Óu”. ( Vò Träng Phông ).
=> Chøng minh cho quy luËt ph¸t triÓn tù nhiªn cña con ng­êi: “ Con Giun xÐo m·i còng ph¶i o»n”.
5. Më réng n©ng cao vÊn ®Ò ( 0,5 ).
- Liªn hÖ sè phËn cña ng­êi phô n÷ trong x· héi phong kiÕn .
- Sè phËn cña ng­êi n«ng d©n trong c¸c t¸c phÈm cïng giai ®o¹n.
- Hµnh ®éng cña chÞ DËu lµ b­íc më ®­êng cho sù tiÕp b­íc cña ng­êi phô n÷ VN nãi riªng, n«ng d©n VN nãi chung khi cã ¸nh s¸ng c¸ch m¹ng dÉn ®­êng ( MÞ – Vî chång A Phñ) .
* KÕt bµi:(0.5)
- Kh¼ng ®Þnh quy luËt ph¸t triÓn hoµn toµn tù nhiªn -> ®óng víi sù ph¸t triÓn t©m lý cña con ng­êi.
- C¶m nghÜ cña b¶n th©n em.
C©u 3: ( 8 ®iÓm ) 
a. Néi dung: 
* Më bµi: Giíi thiÖu vÒ Hå ChÝ Minh (1.0) .
* Th©n bµi: 
1. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c 3 bµi th¬ ( 1.0).
2. Giíi thiÖu ch©n dung Hå ChÝ Minh ( 4 ®iÓm ).
* §¹i nh©n:(1.5®) 
+ yªu tæ quèc.
+ yªu thiªn nhiªn.
+ yªu th­¬ng con ng­êi.
-> “B¸c ¬i! Tim B¸c mªnh m«ng thÕ .
 ¤m c¶ non s«ng mäi kiÕp ng­êi”
 ( Tè H÷u )
* §¹i trÝ:(1®) 
+ bµi häc ®¸nh cê, thÓ hiÖn chiÕn l­îc qu©n sù , l·nh ®¹o.
“ l¹c n­íc hai xe ®µnh bá phÝ
GÆp thêi mét n­íc còng thµnh c«ng”.
 ( NhËt kÝ trong tï).
* §¹i dòng:(1.5®) Tinh thÇn thÐp: Ung dung, l¹c quan, tù t¹i. Trong mét sè bµi cña b¸c). B¸c chØ nh¾c ®Õn mét tõ thÐp trong bµi ®Ò tõ cña “NhËt kÝ trong tï”. Nh­ng bµi nµo, dßng nµo, c©u nµo cñng ¸nh lªn tinh thÇn thÐp:
- §i ®­êng – RÌn luyÖn ý trÝ nghÞ lùc.
- Ng¾m tr¨ng: V­ît lªn hoµn c¶nh.
- Tøc c¶nh P¸c Bã: l¹c quan , tin t­ëng cuéc sèng.
3. Më réng n©ng cao vÊn ®Ò: Liªn hÖ thó l©m tuyÒn B¸c kh¸c víi ng­êi x­a (1.0).
- Ng­êi x­a: NguyÔn Tr·i – NguyÔn KhuyÕn: Sèng Èn m×nh, göi t©m sù víi c¶nh, quay vÒ víi thiªn nhiªn.
- Hå ChÝ Minh: T×nh yªu thiªn nhiªn g¾n liÒn víi ho¹t ®éng yªu n­íc, cøu n­íc.
-> ChÊt céng s¶n trong con ng­êi Hå ChÝ Minh.
- H×nh ¶nh, t­ t­ëng B¸c g¾n víi hµnh ®éng cña b¶n th©n em vµ thÕ hÖ trÎ h«m nay.
KÕt bµi: (1.0)
- C¶m nghÜ vÒ ch©n dung Hå ChÝ Minh ( 0.5).
- H×nh ¶nh vÒ ng­êi chiÕn sÜ céng s¶n.(0.5)

MÃ ĐỀ SỐ 2
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯƠNG THỦY
ĐỀ CHÍNH THỨC


ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI THCS CẤP HUYỆN NĂM HỌC 2007 – 2008 
MÔN NGỮ VĂN
Thời gian làm bài : 150 phút (không kể thời gian phát đề)

I. Trắc nghiệm : (3 điểm)

Câu 1 : « Ngọc không mài, không thành đồ vật ; người không học, không biết rõ đạo. » là câu văn trong văn bản nào sau đây ?

A/ Nước Đại Việt ta
B/ Mẹ hiền dạy con 
C/ Hịch tướng sĩ
D/ Bàn luận về phép học 
Câu 2 : Đặc điểm nổi bật của truyện ngắn là ?
A/ Tính ngắn gọn
 B/ Nhà văn phải có trình độ điêu luyện
C/ Biểu hiện những vấn đề xã hội có tầm khái quát rộng lớn
D/ Cốt truyện thường diễn ra trong một không gian và thời gian hạn chế 
Câu 3 : Trong thơ Đường luật, quy tắc về niêm được quy định như thế nào ?
A/ Các câu 1và 8, 2 và 3, 4 và 5, 6 và 7 phải có cùng cấu trúc về thanh điệu.
B/ Các câu 2, 4, 6, 8 hiệp vần với nhau. 
C/ Các câu 3 và 4, 5 và 6 phải đối ý, đối thanh.
D/ Chữ thứ 4 trong câu thơ phải ngược thanh với chữ thứ 2 và thứ 6.
Câu 4 : Quan hệ giữa các vế câu trong câu ghép sau là quan hệ gì ?
« Có lẽ tiếng Việt của chúng ta đẹp bởi vì tâm hồn của người Việt Nam ta rất đẹp, bởi vì đời sống, cuộc đấu tranh của nhân dân ta từ trước tới nay là cao quý, là vĩ đại, nghĩa là rất đẹp. »
 (Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt - Phạm Văn Đồng)

A/ Quan hệ tương phản 	C/ Quan hệ điều kiện
B/ Quan hệ đồng thời	D/ Quan hệ nguyên nhân 
Câu 5 : Thể thơ nào sau đây được cha ông ta dùng để viết ngâm khúc ?

A/ Lục bát
B/ Thất ngôn bát cú
C/ Song thất lục bát 
D/ Thất ngôn tứ tuyệt
Câu 6 : Trong các cách giải thích sau, cách nào giải thích đúng cụm từ « khoan hồng độ lượng » ?
A/ Đối xử rộng rãi với mọi người
B/ Đối xử rộng lượng, bao dung với người có tội
C/ Đối xử tốt và luôn yêu quý mọi người
D/ Đối xử nhân ái, thân tình
Câu 7 : Câu «Chả lẽ lại đúng là nó, cái con Mèo hay lục lọi ấy ! » (Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi) là : 

A/ Câu trần thuật
B/ Câu nghi vấn 
C/ Câu cảm thán
D/ Câu cầu khiến 
Câu 8 : Đọc đoạn thơ sau :
Ta với mình, mình với ta
Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh
 Mình đi, mình lại nhớ mình
 Nguồn bao nhiêu nước, nghĩa tình bấy nhiêu.
(Tố Hữu - Việt Bắc)
Từ « mình » trong câu thứ 3 của đoạn thơ chỉ ?

A/ Người nghe 	C/ Người nói 
B/ Cả người nói lẫn người nghe	D/ Cả A, B, C đều sai
Câu 9 : Hai câu văn «Những người yếu đuối vẫn hay hiền lành. Muốn ác phải là kẻ mạnh.» được liên kết với nhau bằng cách nào ? 

A/ Dùng từ đồng nghĩa	C/ Dùng từ trái nghĩa 
B/ Lặp từ ngữ	D/ Dùng từ nối
Câu 10 : Ai là người đã viết những truyện ngắn đầu tiên của nền văn học vô sản ở Việt Nam ?

A/ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh 
B/ Nam Cao 
C/ Ngô Tất Tố 
D/ Nguyên Hồng
Câu 11 : Dòng nào sau đây viết đúng như trong văn bản Nhớ rừng của Thế Lữ ?
A/ Ngậm một khối căm hờn trong cũi sắt
B/ Ngậm một nỗi căm hờn trong cũi sắt
C/ Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt
D/ Gậm một nỗi căm hờn trong cũi sắt
Câu 12 : Dòng nào sau đây chưa thể coi là một câu ?
A/ Nguyễn Trãi, nhà thơ lớn của nước ta
B/ Trường tôi vừa được xây dựng khang trang
C/ Mùa hè hoa phượng đỏ rực sân trường
D/ Hòa là học sinh cá biệt nhưng lại rất vâng lời bà ngoại

II. Tự luận : (7 điểm)

Câu 1 : (1 điểm) Phân tích giá trị biểu đạt của các từ : già, xưa, cũ trong những câu thơ sau :
– Mỗi năm hoa đào nở
 Lại thấy ông đồ già
– Năm nay đào lại nở,
 Không thấy ông đồ xưa.	
 Những người muôn năm cũ
 Hồn ở đâu bây giờ ?
(Trích Ông đồ - Vũ Đình Liên)
Câu 2 : (6 điểm)
Bằng những hiểu biết về các văn bản truyện đã học ở chương trình Ngữ văn lớp 8, em hãy chứng minh rằng văn học của dân tộc ta luôn ca ngợi tình yêu thương giữa người với người.

 HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN LỚP 8

I.Trắc nghiệm : 6 diểm

 Mỗi câu đúng được 0,5 điểm


Câu
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Đáp án ĐỀ 1
D
C
A
C
A
B
C
C
A
D
C
B
Đáp án ĐỀ 2
D
A
A
D
C
B
B
B
C
A
C
A

II. Tự luận : 14 điểm
 Câu 1 : 2 điểm
 _ Các từ già, xưa,cũ trong các câu thơ đã cho cùng một trường từ vựng,cùng chỉ một đối tượng : ông đồ (0,5điểm).
 _ Già – cao tuổi , vẫn sống – đang tồn tại.
 Xưa- đã khuất - thời quá khứ trái nghĩa với nay.
 Cũ - gần nghĩa với xưa, đối lập vối mới- hiện tại. (1 điểm)
 _ Ý nghĩa của các cách biểu đạt đó : Qua những từ này khiến cho người đọc cảm nhận được sự vô thường, biến đổi, nỗi ngậm ngùi đầy thương cảm trước một lớp người đang tàn tạ : ông đồ ( 0,5 điểm)
Câu 2 :12 điểm
 1.Yêu cầu cần đạt : 
 a. Thể loại : Sử dụng thao tác lập luận chứng minh.HS cần thực hiện tốt các kĩ năng làm văn nghị luận đã được học ở lớp 7 và lớp 8 : dựng đoạn, nêu và phân tích dẫn chứng,vận dụng kết hợp đưa các yếu tố miêu tả, tự sự và biểu cảm vào bài văn nghị luận.
 b. Nội dung : Văn học của dân tộc ta luôn đề cao tình yêu thương giữa người với người.
 _ HS cần nắm vững nội dung ý nghĩa và tìm dẫn chứng phù hợp với nội dung vấn đề cần giải quyết. 
 _ Hệ thống các dẫn chứng tìm được sắp xếp theo từng phạm vi nội dung, tránh lan man, trùng lặp.
 _ Dẫn chứng lấy trong các văn bản truyện đã học ở chương trình Ngữ văn 8,chủ yếu là phần văn học hiện thực.
 c. Về hình thức : Bài viết có bố cục chặt chẽ, đủ ba phần ; dẫn chứng chính xác ; văn viết trong sáng, có cảm xúc ; không mắc lỗi chính tả và lỗi diễn đạt ; trình bày sạch sẽ, chữ viết rõ ràng.

 *Dàn ý tham khảo :
 a) Mở bài :
 _ Có thể nêu mục đích của văn chương ( văn chương hướng người đọc đến với sự hiểu biết và tình yêu thương)
 _ Giới thiệu vấn đề cần giải quyết.
 b)Thân bài : Tình yêu thương giữa người với người thể hiện qua nhiều mối quan hệ xã hội .
 _ Tình cảm xóm giềng :
 + Bà lão láng giềng với vợ chồng chị Dậu ( Tức nước vỡ bờ- Ngô Tất Tố).
 + Ông giáo với lão Hạc( Lão Hạc – Nam Cao).
 _ Tình cảm gia đình :
 + Tình cảm vợ chồng : Chị Dậu ân cần chăm sóc chồng chu đáo, quên mình bảo vệ chồng (Tức nước vỡ bờ - Ngô Tất Tố).
 + Tình cảm cha mẹ và con cái :
 • Người mẹ âu yếm đưa con đến trường ( Tôi đi học- Thanh Tịnh) ; Lão Hạc thương con (Lão Hạc- Nam Cao).
 • Con trai lão Hạc thương cha ( Lão Hạc- Nam Cao) ; bé Hồng thông cảm, bênh vực, bảo vệ mẹ (Trong lòng mẹ- Nguyên Hồng).
 c)Kết bài : Nêu tác dụng của văn chương ( khơi dậy tình cảm nhân ái cho con người để con người sống tốt đẹp hơn).
 2. Thang điểm :
_ Điểm 12 : Đạt được các yêu cầu về nội dung và hình thức nêu trên.
_ Điểm 8 : Đạt được các yêu cầu cơ bản về nội dung và hình thức nêu trên (chứng minh luận điểm rõ ràng - nổi bật trọng tâm, sắp xếp hợp lí, dẫn chứng chính xác)
_ Các thang điểm khác : Tùy theo mức độ đạt được của bài viết, người chấm vận dụng linh hoạt nội dung hướng dẫn chấm để ghi điểm phù hợp.

* Lưu ý : Điểm toàn bài tính đến số thập phân 0,25.

 ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
NĂM HỌC 2001 – 2002
MÔN THI: VĂN – TIẾNG VIỆT LỚP 8
Thời gian 150 phút ( không kể thời gian phát đề)
= = = = = = = = =
	Đề chính thức: 
Câu 1( 4điểm)
	Phân tích giá trị tu từ so sánh trong khổ thơ sau:
 Quê hương tôi có con sông xanh biếc,
 	 Nước gương trong soi tóc những hàng tre
 Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
 Tỏa nắng xuống dòng sông lấp loáng. 
 (Nhớ côn sông quê hương – Tế Hanh)
Câu 2: (4điểm)
	Trong bài thơ Đi thuyền trên sông Đáy (1949), Bác Hồ viết:
	Dòng sông lặn ngắt như tờ,
Sao đưa thuyền chạy thuyền chờ trăng theo.
	Em hiểu và cảm nhận hai câu thơ trên như thế nào cho đúng.	
Câu 3 : (12 điểm)
	Trong buổi lễ kỉ niệm ngày nhà giáo Việt Nam 20 – 11 vừa qua, em nhận chỉ định thay mặt các bạn học sinh đọc lời chào mừng các thầy cô giáo. Em đã chuẩn bị bài viết như thế nào để thể hiện được nhận thức đúng đắn của mình về ngày 20 – 11, về vị trí vai trò, công lao của thầy cô giáo và bày tỏ lòng biết ơn của mình với thầy cô qua những việc làm cụ thể, thiết thực.

	( chú ý : Trong bài viết không được nêu tên trường, lớp, tên thầy cô giáo cụ thể)
 
 THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
	Năm học: 2001 – 2002
HƯỚNG DẪN CHẤM VĂN LỚP 8
Câu 1 (4điểm)
Chỉ ra(xác định) phép tu từ so sánh:
- Mặt nước sông được so sánh với mặt gương trong (nước trong như gương)
 - Hàng tre được so sánh với những người thiếu nữ(tóc những hàng tre). Hàng tre được hình dung như đang rũ tóc soi mình vào mặt gương trong.
 - Tâm hồn tác giả được so ssanhs với buổi trưa hè: buổi trưa ấm áp, tỏa nắng quyện lấp dòng sông, thể hiện sự gắn bó của tác giả với con sông.
b) phân tích: (hình ảnh con sông quê hương và tình cảm gắn bó của tác giả). Cách miêu tả bằng so sánh làm cho câu thơ có hình ảnh cụ thể. Tác giả tả con sông quê hương qua hồi ức tuổi thơ. Con sông quê hương đã hiện về và được vẽ lên bằng sắc màu hiền diệu: hàng tre xanh in bóng dưới lòng sông. Trời mùa hè cao rộng; nắng gắt được dòng nước gương trong phản chiếu lấp loáng. Tình cảm gắn bó, hòa quyện với con sông quê hương là tình cảm của tác giả khi xa quê. Vì vậy, qua miêu tả bằng so sánh, con sông quê miền Trung thân thương đã hiện lên rất đẹp, hiền hòa và nên thơ. Tình cảm về quê hương, về con sông rất chan thật và mãnh liệt, nó hòa quyện vào lòng sông, ôm ấp, bao trùm cả con sông. Đó là sự gaswns bó không bao giờ phai mờ trong kí ức tác giả.
	Biểu điểm:
Xác định đúng 3 so sánh trong đoạn thơ : 1,5 điểm
Phân tích tác dụng của phép so sánh, cảm thụ tốt 1,5 điểm
- Học sinh có cách hiểu và sáng tạo riêng nhưng hợp lí vẫn chấp nhận. cũng có thể vừa nêu cách so sánh vừa nêu rõ tác dụng bằng cảm nhận riêng của mình. Tuy nhiên, tình cảm gắn bó và hòa quyện với dòng sông, với quê hương không thể thiếu. (chú trọng đến cách diễn đạt, trình bày bài viết mạch lạc).
Câu 2; (4 điểm)
Dòng sông lặn ngắt như tờ,
Sao đưa thuyền chạy thuyền chờ trăng theo.
	Không gian yên tĩnh, thuyền đi về trong đêm. Chỉ có dòng sông, sao, thuyền và người. “sao đưa thuyền” và “thuyền chờ trăng” là điều không có trong thực tế nhưng là điều hoàn toàn có thực trong cảm giác con người. thuyền chạy trên sông, người ngồi trên thuyền, chỉ thấy sao, trăng là di động thuyền như đứng yên. Cảnh tượng ấy chẳng khác nào là người ngồi trên ô tô, xe lửa cảm thấy cảnh vật hai bên lướt nhanh qua cửa xe.
	Đêm yên tĩnh, mọi vật điều ngủ yên, chỉ có trăng sao cùng thức với người ngồi trên thuyền. bác tả rất thực và rất hay. Cái hay ở đây: bằng nhân hóa thuyền biết”chờ”, sao biết “đưa” rất hữu hình. Trăng sao và người cùng thức, gắn bó với nhau. Đó là sự hòa quyện giữa bầu trời và mặt nước, thiên nhiên và con người. đi trong đêm, giữa dòng sông lặng ngắt ấy nhưng con người không lẻ loi, đơn độc. con người có trăng sao làm bạn. đấy chính là tư thế người làm chủ thiên nhiên; sông nước, đất trời là bầu bạn; sông nước, trăng sao gắn bó với người. đó chính là tình yêu thiên nhiên của Bác. Tình yêu thiên nhiên luôn thường trực ở trong Bác. Trong bài Cảnh khuya, Bác viết: “ trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa” và “ cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ”. trăng trong trơ Bác là bầu bạn, Bác yêu trăng, yêu cảnh đẹp. thiên nhiên luôn gắn bó với Bác. Và, chỉ có con người gắn bó với thiên nhiên, với trăng sao mới viết nên hai câu thơ hay như vậy !
Biểu điểm: - Hiểu đúng hai câu thơ (giải thích hiện tượng) 1điểm.
cảm nhận đúng, có liên hệ mở rộng. (chú ý phép nhân hóa, tình yêu thiên nhiên của Bác.)
học sinh có thể liên hệ, so sánh mở rộng ở các bài Cảnh khuya, Rằm tháng giêng( khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền), ngắm trăng (trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ) chú ý đến sự sáng tạo của học sinh!
 Chú ý đến cách viết, cách diễn đạt: mạch lạc, chặt chẽ.
Câu:3 (12điểm)
Yêu cầu chung:
Thể loại: Nên chọn kiểu bài phát biểu cảm nghĩ và chứng minh( có thể có giải thích) để làm rõ nhận thức đúng đúng về ý nghĩa ngày Nhà giáo Việt Nam 20 – 11, về vị trí, vai trò, công lao của thầy cô giáo với bao thế hệ học sinh, đồng thời nói lên lòng biết ơn của mình.
- Nội dung chính:
	Cần làm rõ công lao to lớn của thầy cô giáo và việc làm thiết thực của bản thân để tỏ lòng biết ơn thầy cô.
Yêu cầu cụ thể:
hình thức: xác định đúng thể loại, trình bày mạch lạc, lời lẽ trang trọng, chân thực.
nội dung: cần có một số ý cơ bản:
- Nêu đúng ý nghĩa ngày nhà giáo Việt Nam( từ ý nghĩa ngày Hiến chương nhà giáo đến Ngày Nhà giáo Việt Nam đã được CT.N ĐBT( nay là thủ tướng chính phủ)ban hành bằng quyết định năm 1982). Đó là ngày hội lớn của ngành giáo dục, thể hiện đạo lí của dân tộc “ Uống nước nhớ nguồn”, thể hiện truyền thống “ tôn sư trọng đạo” của nhân dân ta.
* Nêu đúng vị trí, vai trò của thầy cô giáo trong xã hội:
- “ Nghề dạy học là nghề cao quí nhất trong những nghề cao quí”; “ cơm cha áo mẹ chữ thầy” và chứng minh trong lịch sử dân tộc; nghề dạy học, vị trí người thầy luôn được xã hội tôn vinh….
- Thầy cô giáo có nhiệm vụ nặng nề: trồng người( vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người), là kỉ sư tâm hồn, là người dẫn dắt từng bước đi của học sinh, trang bị kiến thức cho học sinh, giáo dục học sinh nên người. “ Nên thợ, nên thầy” đều phải học…
* Công lao của thầy cô giáo ( trọng tâm)
	- thầy cô giáo hết lòng, hết sức với công việc, khắc phục mọi khó khăn của cuộc sống, tận tụy với học sinh, lo lắng chăm sóc từng li, từng tí cho học sinh, như chăm lo cho con cái của mình.
	- Nghề dạy học là nghề tốn nhiều công sức nhất trong mọi nghề( có dẫn chứng, cụ thể, hợp lí)
	- Sản phẩm của giáo dục là con người mà con người có ích cho xã hội. đó là sản phẩm tốt, không có phế phẩm. thầy giáo đào tạo học sinh hết thế hệ này