Đề thi học sinh giỏi lớp 9. môn thi : sinh học

Phòng GD&ĐT hoằng hoá
Đề thi học sinh giỏi lớp 9.
 Môn thi : Sinh học

I. Phần trắc nghiệm :( 5 điểm )
Câu1 : (1điểm) Đánh dấu chỉ câu trả lời đúng nhất :
1, ý nghĩa của phép lai phân tích là gì ?
a,Phát hiện được tính trạng trội và tính trạng lặn. 
b,Phát hiện được thể dị hợp trong thực tế .
c, Phát hiện được thể đồng hợp trong chọn giống .
d, Cả a và b đúng .
2, Biến dị tổ hợp xảy ra theo cơ chế nào?
a, Do trong quá trình giảm phân các cặp gen tương ứng phân ly độc lập ,tổ hợp tự do tạo ra những loại giao tử khác nhau.
b, Do trong thụ tinh các giao tử kết hợp với nhau một cách ngẫu nhiên tạo nên nhiều loại tổ hợp về kiểu gen .
c, Do trong giảm phân các gen không phân li đồng đều về các giao tử .
d, Cả a và b đúng .
Câu 2: (1điểm) sắp xếp các đặc điểm của NST tương ứng với từng loại NST.

STT
Các loại NST
Trả lời
Đặc điểm của NST

1

NST thường
1.......

a, chủ yếu mang gen qui định giới tính của cơ thể .
b, Luôn luôn tồn tại thành cặp tương đồng 
c, Chỉ mang gen quy định tính trạng thường của cơ thể
d, Thường tồn tại thành 1 cặp trong tế bào lưỡng bội

2

NST giới tính
2.......

e, Thường tồn tại với một số cặp lớn hơn 1 trong tế 
 bào lưỡng bội .
g, Tồn tại thành cặp tương đồng (XX) hoặc không 
 tương đồng (XY).
Câu3: (1 điểm) Chọn các từ ,cụm từ :đấu tranh ,tự nhiên ,ô nhiễm ,hoá học ,di truyền ,vật lý điền chỗ trống thay cho các số 1,2,3,4,.......... để hoàn thiện các câu sau:
- Các chất phóng xạ ,các hoá chất có trong ......(1)....hoặc do con người tạo ra đã làm tăng độ .....(2).... môi trường và làm gia tăng tỉ lệ người mắc bệnh ,tật ......(3).... nên cần phải ......(4).... chống vũ khí hạt nhân ,vũ khí .....(5).... và chống ô nhiễm môi trường .
Trả lời: (1).......................................; (2).........................................; 
(3).......................................; (4).......................................; (5).........................................;
Câu4: (0,5điểm).
 Tại sao phụ nữ không nên sinh con ở độ tuổi ngoài 35 tuổi?
a, Phụ nữ sinh con ngoài tuổi 35 thì đứa con dễ bị tật bệnh di truyền .
b, Khi con lớn ,bố mẹ đã già không đủ sức lực đầu tư cho con phát triển tốt.
c, Chăm sóc con nhỏ ở người đứng tuổi không phù hợp về thể lực và sức chịu đựng .
d, Cả a và b đúng .
Câu5: (0,5 điểm) : Tìm các cụm từ phù hợp điền vào chỗ trống thay cho các số 1,2,3,.....
để hoàn thiện các câu sau :
Trong chọn giống cây trồng ,người ta ....(1).... trực tiếp các cơ thể mang đột biến để ....(2)... hoặc sử dụng trong ......(3)...... kết hợp với ...(4)......... để tạo ra giống mới .
Trả lời: (1).................................................; (2)....................................................;
 (3).................................................; (4)....................................................;
Câu6: (1 điểm) : Tìm các cụm từ phù hợp điền vào ô trống để hoàn thiện bảng sau :các đặc điểm củaquần xã : 



Đặc điểm
Các chỉ số
Biểu hiện



Số lượng các loài trong quần xã 
Độ đa dạng

...................................................................................
...................................................................................

Độ nhiều

...................................................................................
...................................................................................

Độ thường gặp

...................................................................................
...................................................................................

Thành phần loài trong quần xã
Loài ưư thế

...................................................................................
...................................................................................

Loài đặc trưng

...................................................................................
...................................................................................
Phần tự luận :(15 điểm)
Câu7: (1điểm) Tại sao Men đen lại chọn các cặp tính trạng tương phản lại với nhau để tìm kiếm các qui luật di truyền 
Câu8:(1điểm) Trình bày phương pháp phân biệt thể đa bội và thể lưỡng bội ?
Câu9:(1điểm) Tại sao người ta có thể điều chỉnh được tỉ lệ đực: cái ở vật nuôi ? Điều đó có ý nghĩa gì trong thực tiễn ?
Câu10: (1điểm) Tính đa dạng và đặc thù của prôtêin do những yếu tố nào quyết định ?
Câu11:(2điểm). Gọi m là gen lặn qui định bệnh mù màu d là gen lặn qui định bệnh teo cơ, các gen trội tương ứng là bình thường .Các gen này cùng nằm trên NST giới tính x,ở đoạn không gen tương ứng trên NST Y .một cặp vợ chồng có kiểu hình bình thường sinh ra một con trai mắc bệnh mù màu nhưng không teo cơ .
a, cho biết các kiểu gen có thể có ở đứa trẻ và của bố mẹ về các gen nói trên .
b, Xác định kiểu gen và kiểu hình ở đời con.
Câu12: (1điểm) Các sinh vật cùng loài hỗ trợ và cạnh tranh nhau trong những điều kiện nào ?
Câu13: (1điểm) Những nguyên nhân dẫn tới suy thoái môi truờng do hoạt động của con người là gì?
Câu14:(2 điểm) Cho các chuỗi thức ăn sau 
-Thực vật thỏ cáo vi sinh vật 
-Thực vật chuột cú vi sinh vật
-Thực vật sâu hại thực vật ếch nhaí rắn cú vi sinh vật
a, hãy xây dựng lưới thức ăn từ các chuỗi thức ăn đã cho.
b, Chỉ ra mắt sinh chung nhất của lưới thức ăn 
Câu15: (2điểm): ở người tay phải (B) là trội so với người tay trái (b) ,gen xác định tính trạng tồn tại trên NST thường .
a, Một vợ chồng đều thuận tay phải sinh được hai con đứa đầu thuận tay phải ,đứa thứ hai thuận tay trái . Tìm kiểu gen của bố mẹ và hai con.
b, Bố thuận tay phải ,mẹ thuận tay trái .Con sinh ra toàn thuận tay phải .
 Tìm kiểu gen của bố mẹ và các con.
Câu16:(2điểm): ở người ,gen A qui định tóc xoăn ,gen a qui định tóc thẳng ,gen B qui định tóc đen, gen b qui định mắt xanh .Các gen này phân li độc lập với nhau .
Bố có tóc thẳng mắt xanh .Mẹ phải có kiểu gen và kiểu hình như thế nào để con sinh ra đều mắt đen tóc xoăn.

 




































BiểuChấm: Sinh 9.
Phần trắc nghiệm - 5 điểm.
Câu1: (1điểm) 1,c ( 0,5 điểm) 2d.(0,5 điểm)
Câu2: (1điểm)
1.NSTthường :b,c,e, 0,5 điểm
2. NST giới tính a,d,g, 0,5 điểm
 Câu3: (1điểm)
1.Tự nhiên 3. Di truyền: 5. Hoá học .
2. Ô nhiễm . 4. Đấu tranh.
Câu4: 0,5 điểm ý a đúng .
Câu5: 0,5 điểm:
1. Sử dụng 3. Lai tạo
2. Nhân lên 4. Chọn lọc
Câu6: (1điểm):
Đặc điểm 
Các chỉ số 
Biểu hiện
Số lượng các loại trong quần xã
Độ đa dạng
Mức độ phong phú về số lượng loài trong quần xã

Độ nhiều 
Mật độ cá thể của từng loài trong quần xã 

Độ thường gặp
Tỉ lệ %số địa điểm bắt gặp một bài trong tổng số địa điểm quan sát 
Thành phần loài trong quần xã 
Loài ưu thế lai
Loài đóng vai trò quan trọng trong quần xã 

Loài đặc trưng
Loài chỉ có ở một quần xã hoặc có nhiều hơn các loài khác 
Phần tự luận:15 điểm
Câu7. (1 điểm) 
Men đen chọn các cặp tính trạng tương phản lai với nhau để phát hiện ra qui luật tính trội ở F1 và phát hiện ra qui luật phân tính ở F2. 
Câu8.(1điểm) 
Hai phương pháp phân biệt thể đa bội và lưỡng bội:
+ Phương pháp xác định gián tiếp ;dựa trên các đặc điểm hình thái ,sinh lí ,sinh hoá .
+ Phương pháp xác định trực tiếp :làm điều tiêu bản bộ NST điểm số lượng NST từ đó xác định mức đa bội thể?
Câu9: (1 điểm)
- Có thể điều chỉnh tỉ lệ đực :cái ở vật nuôi vì tính trạng giới tính được hình thành dần trong quá trình sinh trưởng và phát triểm cá thể và lệ thuộc nhiều vào điều kiện bên trong hay bên ngoài cơ thể .
-Trong thực tiễn có thể dùng các yếu tố bên ngoài và bên trong để điều chỉnh tỉ lệ đực : cái ở mức kiểu gen ,kiểu hình phù hợp với yêu cầu sản xuất .
ví dụ : Tạo ra toàn tằm đực (tằm đực cho nhiều sữa tơ nhiều hơn tằm cái ) nuôi bò thịt cần nhiều bê đực ,bò sữa cần nhiều bê cái .
Câu10: (1điểm ) Tính đa dạng và đặc thù của prôtêin do các yếu tố sau qui định:
+Câú trúc hoá học : do cấu trúc gen qui định (0,5điểm)
+Cấu trúc không gian :do chức năng sinh học của các prôtêin trong tế bào quyết định .
 (0,5điểm)
 Câu11. (2 điểm)
a, Xác định kiểu gen của bố mẹ và đứa trẻ (1 điểm) 
-Bố có kiểu hình bình thường phải có kiểu gen
-Con trai mù màu không bị teo cơ có kiểu gen trong đó nhận giao tử Y từ bố, còn nhận giao tửtừ mẹ. 
-Mẹ có kiểu hình bình thường trong kiểu gen phải có M và D.
-Vậy mẹ có thể có các kiểu gen sau:;
b,Sơ đồ giao phối (1 điểm)
* Mẹ có kiểu gen 
 P: x 
 GP: ; ; Y 
 F1:KG: 1; 1; 1; 1
 KH: Con gái bình thường ,50% con traibình thường;50% con trai mù màu (không teo cơ)
* Mẹ có kiểu gen 
 P: x 
 GP: ; ; 
 F1:KG: 1; 1; 1; 1
KH:Con gái bình thường ,50% con trai mù màu không teo cơ;50% con trai teo cơ nhưng không mù màu.
 Câu12: (1 điểm)
 Các sinh vật cùng loài hỗ trợ và cạnh tranh lẫn nhau trong điều kiện sau : 
-Hỗ trợ: khi sinh vật sống với nhau thành nhóm trong môi trường hợp lí có đủ diện tích và có đủ nguồn sống thì chúng hỗ trợ nhau để tồn tại và phát triển -khi có nguồn thức ăn dồi dào ,điều kiện sống hợp lí ,chúng làm tăng nhanh số lượng cá thể trong quần thể .
- Cạnh tranh : khi gặp điều kiện bất lợi ,không đủ nguồn sống thì các cá thể cùng loài cạnh tranh nhau về thức ăn nơi ở . Ngoài ra trong cuộc sống bầy đàn ,các cá thể động vật còn cạnh tranh nhau trong quan hệ đức cái .
Câu13: (1 điểm) 
 Con người tử khi xuất hiện trên trái đất cho đến nay đã không ngừng tác động vào thiên nhiên ,làm biến đổi thiên nhiên .
- ở thời kỳ nguyên thuỷ con người sống hoà đồng với tự nhiên .họ sống chủ yếu bằng hình thức săn bắn hái lượm ,nên nguồn tài nguyên thiên nhiên không suy giảm. từ khi con người biết dùng lửa mới gây ra các hậu quả nghiêm trọng :như cháy rừng, đốt rừng làm nương rẫy........
- ,ở xã hội nông nghiệp ,do nhu cầu ăn ,ở dùng đất canh tác chăn nuôi nên diện tích ,rừng bị thu hẹp thay đổi từng nước mặt ,đất trở nên khô cằn .
-Sang xã hội công nghiệp đã tác động mạnh mẽ tới môi trường sống:như khí thải nhà máy xí nghiệp các khu công nghiệp ........đã làm ô nhiễm môi truờng. 











Câu14: (2điểm ) a, lưới thức ăn.

 Cáo

 
 Thỏ cú vi sinh vật

 Thực vật 
 
 Sâu hại thực vật

 ếch nhái rắn 
b, Mắt xích chung của lưới thức ăn là : Thỏ và Cú.......................
Câu15: (2điểm)
a. Đứa con thứ hai thuận tay trái có kiểu gen bb, nhận 1 gao tử b từ bố ,1 giao tử b từ mẹ 
Nếu bố mẹ thuận tay phải thì có kiểu gen Bb, kiểu gen của đứa con thuận tay phải có thể là BB hay Bb.
P: Bb x Bb F1: 1BB: 2Bb:1bb
b. Theo giả thiết kiểu gen của bố là BB,của mẹ bb và kiểu gen của các con là Bb.
Câu16: (2điểm) Bố tóc thẳng mắt xanh có kiểu gen aabb; con đẻ ra đều có tóc xoăn ,mắt đen. Vậy kiểu gen của mẹ phải là : AABB
 P: aabb x AABB
 Tóc thẳng mắt xanh Tóc xoăn mắt đen
GP: ab AB
 F1: AaBb
 Tóc xoăn mắt đen.
























Tài liệu tham khảo
1, Sách câu hỏi lí thuyết và bài tập sinh học 9
2, Câu hỏi và bài tập trắc nghiệm 9