Đề thi học sinh giỏi năm học 2013 – 2014 Môn: Ngữ Văn 8 THCS Cao Dương

THCS CAO DƯƠNG
 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI
 Năm học 2013 – 2014
 Môn: Ngữ văn 8
 Thời gian 120 phút ( không kể thời gian giao đề )


Câu 1:( 4 điểm) 
 Viết một đoạn văn ngắn phân tích cái hay, cái đẹp của hai dòng thơ sau:
 “ Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
 Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…”
 ( “Quê hương” – Tế Hanh ).
Câu 2:( 6điểm).
 Đọc câu truyện sau và nêu suy nghĩ của em bằng một bài văn ngắn:
 Có người cha mắc bệnh rất nặng. Ông gọi hai người con trai đến bên giường và ân cần nhắc nhở : “ Sau khi cha qua đời,hai con cần phân chia tài sản một cách thoả đáng,đừng vì chuyện đó mà cãi cọ nhau nhé!”.
Hai anh em hứa sẽ làm theo lời cha .Khi cha qua đời họ phân chia tài sản làm đôi .
Nhưng sau đó người anh cho rằng người em chia không công bằng và cuộc tranh cãi nổ ra .
Một ông già thông thái đã dạy cho họ cách chia công bằng nhất:Đem tất cả đồ đạc ra cưa đôi thành hai phần bằng nhau tuyệt đối.Hai anh em đó đồng ý.
Kết cục tài sản đó được chia công bằng tuyệt đối nhưng đó chỉ là đống đồ bỏ đi.
Câu 3: ( 10 điểm)
 Trong tác phẩm “ Lão Hạc” Nam Cao viết:
 “ …Chao ôi !Đối với những người sống quanh ta,nếu ta không cố mà tìm hiểu họ,thì ta chỉ thấy họ gàn dở,ngu ngốc ,bần tiện,xấu xa,bỉ ổi…toàn những cớ để cho ta tàn nhẫn;không bao giờ ta thấy họ đáng thương;không bao giờ ta thương…cái bản tính tốt của người ta bị những nối lo lắng,buồn đau,ích kỉ che lấp mất…”.
 Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Từ các nhân vật :Lão Hạc,ông giáo,vợ ông giáo,Binh Tư,em hãy làm sáng tỏ nhận định trên.








 

 HƯỚNG DẪN CHẤM NGỮ VĂN 8.
Câu 1: ( 4điểm )
 a, Về hình thức:Đoạn văn phải trình bày rõ ràng,diễn đạt lưu loát,văn viết có cảm xúc.
 b, Về nội dung: Cần nêu và phân tích được những ý sau:
 -So sánh “cánh buồm” ( vật cụ thể,hữu hình) với “ mảnh hồn làng”( cái trừu tượng vô hình ) -> Hình ảnh cánh buồm mang vẻ đẹp bay bổng và chứa đựng một ý nghĩa trang trọng,lớn lao,bất ngờ…
 - Nhân hoá: cánh buồm “ rướn thân”-> cánh buồm trở nên sống động,cường tráng…như một sinh thể sống.
 - Cách sử dụng từ độc đáo:các ĐT “ giương”, “rướn”->thể hiện sức vươn mạnh mẽ của cánh buồm…
 - Màu sắc và tư thế “ Rướn thân trắng bao la thâu góp gió” của cánh buồm->làm tăng vẻ đẹp lãng mạn,kì vĩ ,bay bổng của con thuyền.
 - Hình ảnh tượng trưng:Cánh buồm trắng no gió biển khơi quen thuộc ở đây không đơn thuần là một công cụ lao động mà đã trở nên lớn lao,thiêng liêng,vừa thơ mộng vừa hùng tráng; nó trở thành biểu tượng cho linh hồn làng chài miền biển.
 - Câu thơ vừa vẽ ra chính xác “ hình thể” vừa gợi ra “ linh hồn” của sự vật.Bao nhiêu trừu mến thiêng liêng,bao nhiêu hi vọng mưu sinh của người dân làng chài đã gửi gắm vào hình ảnh cánh buồm căng gió.
 - Tâm hồn tinh tế, tài hoa và tấm lòng gắn bó sâu nặng thiết tha với cuộc sống lao động của làng chài quê hương trong con người tác giả.
Câu 2:( 6 điểm)
 Học sinh nêu suy nghĩ của mình phải đảm bảo những ý chính sau:
 Trên đời này không tồn tại sự công bằng tuyệt đối. Nếu lúc nào cũng tìm kiếm sự công bằng thì kết cục chẳng ai được lợi gì.Sự công bừng chỉ tồn tại trong trái tim chúng ta.Trong bất cứ chuyện gì đừng nên tính toán quá chi li.Nhường nhịn chính là tạo nên sự công bằng tuyệt đối.
 Câu 3:( 10 điểm)
 a, Giải thích nội dung của đoạn văn:
 - Lời độc thoại của nhân vật “Ông giáo” – thông qua nhân vật này- tác giả Nam Cao thể hiện cách nhìn,đánh giá đầy sự cảm thông,trân trọng con người.
 - Phải đem hết tấm lòng của mình,đặt mình vào hoàn cảnh của họ để cố mà tìm hiểu,xem xét con người ở mọi bình diện thì mới có được cái nhìn đầy đủ ,chắt gạn được những nét phẩm chất đáng quý của họ ,nếu chỉ nhìn phiến diện thì sẽ có ác cảm hoặc những kết luận sai lầm về bản chất của con người.
 b, Chứng minh ý kiến trên qua các nhân vật:
 + Lão Hạc:Thông qua cái nhìn của các nhân vật ( trước hết là ông giáo),lão Hạc hiện lên với những việc làm,hành động bề ngoài có vẻ gàn dở,lẩm cẩm.
 - Bán một con chó mà cứ đắn đo,suy nghĩ mãi.Lão Hạc sang nhà ông giáo nói chuyện nhiều lần về điều này làm cho ông giáo có lúc cảm thấy “ nhàm rồi”.
 - Bán chó rồi thì đau đớn,xót xa, dằn vặt như mình vừa phạm tội ác gì lớn lắm.
 - Gửi tiền,giao vườn cho ông giáo giữ hộ ,chấp nhận sống cùng cực,đói khổ,ăn sung,rau má ,khoai,củ chuối…
 - Từ chối gần như hách dịch mọi sự giúp đỡ.
 - Xin bả chó.
 + Vợ ông giáo : nhìn thấy ở lão Hạc một cách gàn dở “ cho lão chết !Ai bảo lão có tiền mà chịu khổ!Lão làm lão khổ chứ ai…”,vì cũng bực tức khi nhìn thấy sự rỗi hơi của ông giáo khi ông đề nghị giúp đỡ lão Hạc “Thị gạt phắt đi”
 + Binh Tư: Từ bản tính của mình ,khi nghe lão Hạc xin bả chó,hắn vội kết luận ngay “ Lão… cũng ra phết chứ chẳng vừa đâu”
 + Ông giáo có những lúc không hiểu lão Hạc: “Làm quái gì một con chó mà lão cứ vẻ băn khoăn quá thế?”,thậm chí ông cũng chua chát thốt lớn khi nghe Binh Tư kể chuyện lão Hạc xin bả chó về để “ cho nó xơi một bữa…lão với tôi uống rượu”; “ Cuộc đời cứ mỗi ngày càng thêm đáng buồn…”.Nhưng ông giáo là người có trí thức,có kinh nghiệm sống,có cái nhìn đầy cảm thông với con người,lại chịu quan sát,tìm hiểu,suy ngẫm nên phát hiện ra được chiều sâu của con người qua những biểu hiện bề ngoài :
 -Ông cảm thông và hiểu vì sao lão Hạc không muốn bán chó:Nó là một người bạn của lão,một kỉ vật của con trai lão ;ông hiểu và an ủi,chia sẻ với nỗi đau đớn,dằn vặt của lão Hạc khi lão khóc thương con chó và tự xỉ vả mình.Quan trọng hơn,ông phát hiện ra nguyên nhân xấu xa của việc gửi tiền,gửi vườn, xin bả chó,cái chết tức tửơi của lão Hạc tất cả là vì con ,vì lòng tự trọng cao quý,ông giáo nhìn thấy vẻ đẹp tâm hồn của lão Hạc ẩn dấu đằng sau những biểu hiện bề ngoài có vẻ gàn dở,lập dị.
 - Ông hiểu và thông cảm đựoc với thái độ và hành động của vợ mình: vợ quá khổ mà trở nên lạnh lùng ,vô cảm trước nỗi đau đồng loại “ …Vợ tôi không ác,nhưng thị khổ quá rồi. Một người đau chân có lúc nào quên được cái chân đau của mình để nghĩ đến một cái gì khác đâu? Cái bản tính tốt của người ta bị những nỗi lo lắng buồn đau ,ích kỉ che lấp mất …”,ông biết vậy nên “ chỉ buồn chứ không nỡi giận”.
-> Ông giáo là nhân vật trung tâm dẫn dắt câu chuyện, từ việc miêu tả các nhân vật mà quan sát,suy ngẫm để rồi rút ra những kết luận có tính chiêm nghiệm hết sức đúng đắn và nhân bản về con người.Có thể nói tác giả Nam Cao đã hoá thân vào nhân vật này để đưa ra những nhận xét,đánh giá chứa chan tình nhân đạo về cuộc đời,con người. Đây là một quạn niệm hết sức tiến bộ, định hướng cho sáng tác của nhà văn sau này.