Đề thi học sinh giỏi Tiếng việt Lớp 5 (Có đáp án) - Năm học 2008-2009

KỲ THI CHỌN HSG LỚP 5
NĂM HỌC 2008- 2009
 ___________________________________________
Môn thi: Tiếng Việt
Đề số 1
 (gồm 01 trang) Lớp : 5
	Thời gian làm bài:phút (không kể thời gian giao đề)
ĐỀ
PHẦN I: Luyện từ và câu
Câu 1: (2 điểm) Cho đoạn thơ sau:
	Mồ hôi mà đổ xuống đồng,
	Lúa mọc trùng trùng sáng cả đồi nương.
	Mồ hôi mà đổ xuống vườn,
 	Dâu xanh, lá tốt vấn vương tơ tằm. (Ca dao)
a) Hãy tìm từ nào là từ ghép, từ nào là từ láy trong đoạn thơ trên.
Em hiểu ý nghĩa của từ “mồ hôi” trong đoạn thơ trên như thế nào ?	 
Câu 2: (2 điểm) Các từ được in đậm trong các câu sau đây, trường hợp nào là từ đồng âm, trường hợp nào là từ nhiều nghĩa ?
Câu a) Nấm độc thường có màu sắc sặc sỡ,
Câu b) Bọn giặc đã dùng mưu độc để hãm hại dân lành.
Câu c) Nó đã rủa một câu rất độc.
Câu d) Con voi này chỉ có độc một ngà. 
Câu 3: (2 điểm) Đọc câu văn sau: “ Trong vườn lắc lư những chùm quả xoan vàng lịm không trông thấy cuống như những tràng hạt bồ đề treo lơ lửng.” hãy tìm và xếp các từ ngữ trong câu vào các cột thích hợp:
Danh từ
Động từ
Tính từ
Quan hệ từ
Câu 4: (2 điểm) Tìm trạng ngữ, chủ ngữ và vị ngữ trong các câu sau:
Trưa, ăn cơm xong, tôi đội chiếc mũ vải, hăm hở đi học.
Thượng đế cho người phụ nữ sự dũng cảm để nuôi dưỡng và chặm sóc con cái, dù có nhọc nhằn đến mấy đi nữa, họ cũng không bao giờ than thở.
Câu 5: (2 điểm) 
	Nghó veà ngöôøi baø yeâu quyù cuûa mình, nhaø thô Nguyeãn Thuỵ Kha ñaõ vieát:
	Toùc baø traéng töïa maây boâng 
	Chuyeän baø nhö gieáng caïn xong laïi ñaày 
	Em haõy cho bieát: pheùp so saùnh ñöôïc söû duïng ở những từ ngữ nào ? Cách so sánh như vậy giuùp em thaáy rõ hình aûnh ngöôøi baø nhö theá naøo?
PHẦN II: Tập làm văn (8 điểm)
 Một sớm tới trường, em chợt thấy một chùm hoa phượng nở đỏ. Em cảm thấy ngôi trường mình thân thương đến lạ. Hãy tả ngôi trường cùng cảm xúc của em khi ấy. (Chú ý: không cần ghi tên trường của em vào trong bài viết) 
(điểm trình bày và chữ viết 2 điểm)
---------HẾT----------
KỲ THI CHỌN HSG LỚP 5
NĂM HỌC 2008- 2009
 ___________________________________________
Môn thi: Tiếng Việt
Đề số 2
 (gồm 01 trang) Lớp : 5
	Thời gian làm bài:phút (không kể thời gian giao đề)
ĐỀ
PHẦN I: Luyện từ và câu
Câu 1: (2 điểm) Đọc đoạn văn sau:
	“Nước chảy đỏ ngòm bốn bề sân, cuồn cuộn dồn vào các rãnh cống đổ xuống ao chuôm. Mưa xối nước được một lúc lâu thì bỗng trong vòm trời tối thẫm vang lên một hồi ục ục, ì ầm.”
Hãy tìm từ nào là từ ghép, từ nào là từ láy? 
Từ nào là từ ghép phân loại, từ nào là từ ghép tổng hợp ?
Câu 2: (2 điểm) Cho câu ca dao:
	Đói cơm hơn kẻ no rau,
	Khó mà trong sạch hơn giàu tham lam.
Hãy ghi ra từng cặp từ trái nghĩa.
Em hiểu ý nghĩa của câu ca dao trên như thế nào?
Câu 3: (2 điểm) Từ “kén” trong các câu sau thuộc từ loại nào: danh từ, động từ hay tính từ ?
	Câu a: Nhà vua đang kén phò mã cho công chúa.
	Câu b: Một hôm, tôi thấy kén nở ra một chú bướm nhỏ xíu.
	Câu c: Tính của nó kén lắm !
Câu 4: (2 điểm) Tìm trạng ngữ, chủ ngữ và vị ngữ trong các câu sau:
a) Trong những năm chiến tranh gian khổ, tuy bom đạn giặc luôn tàn phá khốc liệt nhưng nhân dân Việt Nam vẫn kiên cường chiến đấu và sản xuất.
b) Ngày nay, trong thời kỳ đổi mới, người phụ nữ Việt Nam của thế kỷ 21 không những chăm sóc chu đáo cho gia đình, con cái mà họ còn đóng góp công sức rất lớn cho xã hội. 
Câu 5: (2 điểm) Đọc đoạn thơ sau:
	Đây con sông như dòng sữa mẹ
	Nước về xanh ruộng lúa, vườn cây
	Và ăm ắp như lòng người mẹ
	Chở tình thương trang trải đêm ngày.
	(Trích Vàm Cỏ Đông - Hoài Vũ)
	Tác giả đã có cảm nhận gì về hình ảnh đáng quí của dòng sông quê hương ?
PHẦN II: Tập làm văn (8 điểm)
	Thầy (cô) của em thường chấm bài vào buổi tối. Em hãy tưởng tượng, tả lại cảnh thầy (cô) em đang chấm bài và nêu cảm nghĩ của em.
(điểm trình bày và chữ viết 2 điểm)
---------HẾT----------
HÖÔÙNG DAÃN CHAÁM
Ñeà thi số 1 (goàm 02 trang) 
PHAÀN I: Töø ngöõ – ngöõ phaùp
Caâu 1 (2 ñieåm):
-Töø gheùp: moà hoâi, ñoài nöông, tô taèm.	(0,5 ñieåm)
- Töø laùy: truøng truøng, vaán vöông.	(0,5 ñieåm)
b) YÙ nghóa cuûa töø “moà hoâi” trong ñoaïn thô ñöôïc hieåu laø söï lao ñoäng vaát vaû, khoù nhoïc cuûa ngöôøi noâng daân treân ruoäng vöôøn.	(1 ñieåm)
Caâu 2: (2 ñieåm)
	- Töø “ñoäc” trong 3 caâu a, b, c laø töø nhieàu nghóa (nghóa chuyeån)	(1 ñieåm)
	- Töø “ñoäc” trong caâu d laø töø ñoàng aâm	(1 ñieåm) 
Caâu 3: (2 ñieåm) 
Danh từ
Động từ
Tính từ
Quan hệ từ
Trong, vöôøn, chuøm, quaû xoan, cuoáng, traøng, haït, boà ñeà. (0.75 ñieåm)
Laéc lö, troâng thaáy, treo.
(0.5 ñieåm)
Vaøng lòm, lô löûng.
(0.5 ñieåm)
Nhö
(0.25 ñieåm)
Caâu 4: (2 ñieåm)
a) - Traïng ngöõ: Tröa, aên côm xong	(0.25 ñieåm) 
 - Chuû ngöõ: tôi 	(0.5 ñieåm)
 - Vò ngöõ: đội chiếc mũ vải, hăm hở đi học (0.25 ñieåm)
b) - Traïng ngöõ: duø coù nhoïc nhaèn ñeán maáy ñi nöõa (0.5 ñieåm)
 - Chuû ngöõ: Thöôïng ñeá; hoï	(0.25 ñieåm)
 - Vò ngöõ: cho người phụ nữ sự dũng cảm để nuôi dưỡng và chặm sóc con cái, cũng không bao giờ than thở.	(0.25 ñieåm)
Caâu 5: (2 ñieåm)
	- Pheùp so saùnh ñöôïc söû duïng ôû 2 töø: töïa, nhö	(0.5 ñieåm)
	 - Maùi toùc cuûa baø ñaõ baïc nhieàu (nhö ñaùm “ maây boâng” treân trôøi) baø coù veû ñeïp hieàn töø, cao quí vaø ñaùng kính troïng.	(0.75 ñieåm)	
	- Chuyeän baø keå cho chaùu nghe nhieàu nhö hình aûnh caùi gieáng thaân thuoäc ôû laøng queâ Vieät Nam cöù caïn xong laïi ñaày, yù noùi “ kho ” chuyeän cuûa baø raát nhieàu khoâng bao giôø heát, ñoù laø nhöõng caâu chuyeän daønh keå cho chaùu nghe vôùi tình yeâu thöông ñeïp ñeõ (0.75 ñieåm)
PHAÀN II: Taäp laøm vaên (8 ñieåm)
* 05 yeâu caàu baøi vaên caàn ñaït:
	1- Vieát ñöôïc baøi vaên ñuùng theå loaïi taû caûnh, coù ñoä daøi töø 20 caâu trôû leân, noäi dung mieâu taû ngoâi tröôøng thaân yeâu cuøng caûm xuùc cuûa HS khi chôït thaáy chuøm hoa phöông nôû ñoû (baùo hieäu ñeán muøa heø, saép nghæ heø, phaûi chia tay ngoâi tröôøng tieåu hoïc.)
	2- Baøi laøm ñuùng, ñuû 3 phaàn: Môû baøi, Thaân baøi vaø Keát baøi ñuùng theo yeâu caàu theå loaïi vaên taû caûnh. ( Giôùi thieäu – Mieâu taû - Neâu caûm xuùc caûm nghó, keát thuùc baøi )
	3- Gioïng vaên maïch laïc, caâu vaên suoâng seû, ñuùng ngöõ phaùp, söû duïng töø ngöõ chính xaùc. Moâ taû ñöôïc toaøn caûnh chung vaø caùc caûnh vaät chi tieát, (coù theå neâu theâm 1 vaøi caûnh sinh hoaït) neâu ñöôïc suy nghó , caûm xuùc cuûa baûn thaân ñoái vôùi ngoâi tröôøng tieåu hoïc thaân yeâu, caûm xuùc khi saép söûa hoaøn thaønh chöông trình tieåu hoïc, xa tröôøng, xa baïn be,ø thaày coâ,
	4- Baøi coù nhieàu caâu vaên hay, quan saùt vaø mieâu taû hôïp lyù, sinh ñoäng, yù töôûng phong phuù vaø giaøu aâm thanh, giaøu hình aûnh,coù lieân töôûng, so saùnh....coù xen keõ taû ngöôøi, taû vaät hoaït ñoäng.v.v
	5- Chöõ vieát roõ raøng, deã ñoïc; baøi laøm saïch seõ vaø khoâng maéc loãi chính taû.
Ñieåm 7 - 8 :
Baøi vaên phaûi ñaûm baûo troïn veïn caû 05 yeâu caàu treân.
Ñieåm 5-6 :
	- Ñaït 5 yeâu caàu nhöng coù vaøi caâu chöa thaät haáp daãn, coøn coù caâu mieâu taû ñôn ñieäu.
 - Ñaït khaù muïc 3, 4 ; coøn thieáu soùt, coøn sai veà caùch duøng töø vaø ñaët caâu.
 - Maéc 1- 2 loãi chính taû, ngöõ phaùp.
Ñieåm 3-4 :
 - Baøi laøm ñaït trung bình muïc 1, 2, 5 ; muïc 3, 4 coøn haïn cheá, sô löôïc.
 - Phaàn thaân baøi mieâu taû veà chi tieát chöa ñaày ñuû, chöa hôïp lyù. Xen keõ taû ngöôøi, taû vaät xung quanh chöa roõ neùt, chöa gaây taùc duïng. Neâu caûm nghó chöa chaân thaät, chöa coù hieäu quaû veà taùc ñoäng tình caûm, chöa gaây nhieàu caûm xuùc.
 - Saép xeáp yù mieâu taû coøn loän xoän, duøng töø vaø ñaët caâu sai 2-3 caâu.
 - Maéc 3-4 loãi chính taû.
Ñieåm 2-1 :
 - Caû 5 muïc yeâu caàu raát sô löôïc, mieâu taû daïng trình baøy quan saùt ñôn ñieäu.
 - Phaàn thaân baøi mieâu taû luûng cuûng, caâu luoäm thuoäm, thieáu taùc duïng mieâu taû, thieáu nhieàu phaàn chi tieát , neâu caûm nghó vaø tình caûm cuûa baûn thaân chöa ñaày ñuû, troïn veïn.
 - Veà chi tieát caùc yù mieâu taû coøn nhaàm laãn, truøng laëp, duøng töø vaø ñaët caâu sai 4-5 caâu.
 - Maéc 5-6 loãi chính taû.
Ñieåm 0:
Baøi laøm xa ñeà, laïc ñeà hoaøn toaøn hoaëc boû giaáy traéng.
Ñieåm trình baøy vaø chöõ vieát : 2 ñieåm.
	-Ñaùnh giaù caùch trình baøy vaø chöõ vieát cuûa toaøn baøi cuûa HS ñeå cho ñieåm:
 	+ 2 ñieåm: trình baøy ñuùng, ñeïp, saïch seõ, chöõ vieát ñeïp, ngay ngaén, thaúng haøng.
	+ 1 ñieåm: Chöõ vieát ñaït trung bình, ñoïc ñöôïc. Coøn sai hình daùng, ñoä cao, neùt chöõ chöa thaät ñeàu, chöa chaân phöông. Coù 1-2 choã dô, xoaù, söûa ñeø
+ 0,5 ñieåm : Baøi dô, trình baøy chöa roõ, chöa ñuùng, chöõ vieát caåu thaû, khoâng ngay ngaén, khoù ñoïc. 
_________________________
Ñeà thi số 2 Moân thi: Tieáng Vieät 
(goàm 02 trang) Lôùp: 5
HÖÔÙNG DAÃN CHAÁM
PHAÀN I: Töø ngöõ – ngöõ phaùp
Caâu 1 (2 ñieåm):
	- Töø gheùp : ñoû ngoøm, boán beà, ao chuoâm, toái thaãm, raõnh coáng	(0,5ñ)
	- Töø laùy : cuoàn cuoän, uïc uïc, ì aàm.	(0,5ñ)
	- Töø gheùp phaân loaïi : ñoû ngoøm, toái thaãm.	(0,5ñ)
	- Töø gheùp toång hôïp : boán beà, ao chuoâm., raõnh coáng	(0,5ñ)
Caâu 2: (2 ñieåm)
	a) Caëp töø traùi nghóa: Ñoùi – no ; côm – rau.	(0.5 ñ)
 Khoù – giaøu ; trong saïch – tham lam	(0.5 ñ)
	 b) Caâu tuïc ngöõ treân khuyeân ta duø coù khoù khaên, thieáu thoán cuõng phaûi giöõ gìn phaåm chaát trong saïch, cao quí, khoâng tham lam	(1 ñ) 
Caâu 3: (2 ñieåm) 
	-Caâu a): töø “keùn” laø ñoäng töø	(0,5ñ)
	-Caâu b): töø “keùn” laø danh töø	(0,5ñ)
	-Caâu c): töø “keùn” laø tính töø	(1 ñ)
Caâu 4: (2 ñieåm)
a) - Traïng ngöõ: Trong nhöõng naêm chieán tranh gian khoå	(0.25 ñieåm) 
 - Chuû ngöõ: bom ñaïn giaëc , nhaân daân Vieät Nam	(0.5 ñieåm)
 - Vò ngöõ: taøn phaù khoác lieät, vẫn kiên cường chiến đấu và sản xuất.(0.25 ñieåm)
b) - Traïng ngöõ: Ngày nay, trong thời kỳ đổi mới, 	(0.25 ñieåm)
 - Chuû ngöõ: người phụ nữ Việt Nam của thế kỷ 21; hoï	(0.5 ñieåm)
 - Vò ngöõ: chăm sóc chu đáo cho gia đình, con cái; còn đóng góp công sức rất lớn cho xã hội.	(0.25 ñieåm)
Caâu 5: (2 ñieåm)
	Doøng soâng queâ höông ñöa nöôùc veà töôùi tieâu cho ñoàng ruoäng, vöôøn caây ñöôïc luoân xanh toát, sinh soâi naûy nôû vaø heïn muøa boäi thu. Doøng soâng ñöôïc ví nhö doøng söõa meï hieàn nuoâi döôõng caùc con khoân lôùn.	(1 ñieåm)	
	Nöôùc soâng khoâng bao giôø caïn, luoân ñem laïi söï soáng truø phuù, nöôùc soâng ñaày aép nhö taám loøng bao la cuûa ngöôøi meï traøn ñaày tình yeâu thöông, luoân saün saøng chia seû cho nhöõng ñöùa con mình.	(1 ñieåm)
PHAÀN II: Taäp laøm vaên (8 ñieåm)
* 05 yeâu caàu baøi vaên caàn ñaït:
	1- Vieát ñöôïc baøi vaên ñuùng theå loaïi taû ngöôøi, coù ñoä daøi töø 20 caâu trôû leân, noäi dung mieâu taû thaày (coâ) giaùo ñang chaám baøi vaøo buoåi toái vaø neâu caûm nghó, tình caûm cuûa HS ñoái vôùi thaày (coâ) giaùo.
	2- Baøi laøm ñuùng, ñuû 3 phaàn: Môû baøi, Thaân baøi vaø Keát baøi ñuùng theo yeâu caàu theå loaïi vaên taû ngöôøi ñang hoaït ñoäng ( Giôùi thieäu – Mieâu taû - Neâu caûm xuùc caûm nghó, keát thuùc baøi )
	3- Gioïng vaên maïch laïc, caâu vaên gaõy goïn, suoâng seû; ñuùng ngöõ phaùp, söû duïng töø ngöõ chính xaùc. Taû veà ñaëc ñieåm hình daùng, tính tình, hoaït ñoäng,neâu ñöôïc suy nghó , caûm xuùc cuûa baûn thaân ñoái vôùi thaày (coâ) giaùo khi quan saùt thaày (coâ) ñang mieät maøi chaám baøi vaøo buoåi toái. 
	4- Baøi coù nhieàu caâu vaên hay, quan saùt vaø mieâu taû hôïp lyù, sinh ñoäng, yù töôûng phong phuù , coù lieân töôûng, so saùnh vaø giaøu hình aûnh,....coù theå xen keõ taû caûnh buoåi toái. 
	5- Chöõ vieát roõ raøng, deã ñoïc; baøi laøm saïch seõ vaø khoâng maéc loãi chính taû.
Ñieåm 7 - 8 :
Baøi vaên phaûi ñaûm baûo troïn veïn caû 05 yeâu caàu treân.
Ñieåm 5-6 :
	- Ñaït 5 yeâu caàu nhöng coù vaøi caâu chöa thaät haáp daãn, coøn coù caâu mieâu taû ñôn ñieäu.
 - Ñaït khaù muïc 3, muïc 4 ; coøn thieáu soùt, coøn sai veà caùch duøng töø vaø ñaët caâu.
 - Maéc 1- 2 loãi chính taû, ngöõ phaùp.
Ñieåm 3-4 :
 - Baøi laøm ñaït trung bình muïc 1, 2, 5 ; muïc 3, 4 coøn haïn cheá, sô löôïc.
 - Phaàn thaân baøi mieâu taû veà chi tieát chöa ñaày ñuû, chöa hôïp lyù. Xen keõ taû ngöôøi vôùi taû tính tình, xen keõ taû ngöôøi vôùi taû vaät xung quanh chöa roõ neùt, chöa gaây taùc duïng. Neâu caûm nghó chöa chaân thaät, chöa coù hieäu quaû veà taùc ñoäng tình caûm, chöa gaây nhieàu caûm xuùc.
 - Saép xeáp yù mieâu taû coøn loän xoän, duøng töø vaø ñaët caâu sai 2-3 caâu.
 - Maéc 3-4 loãi chính taû.
Ñieåm 2-1 :
 - Caû 5 muïc yeâu caàu raát sô löôïc, mieâu taû daïng trình baøy quan saùt ñôn ñieäu.
 - Phaàn thaân baøi mieâu taû luûng cuûng, caâu luoäm thuoäm, thieáu taùc duïng mieâu taû, thieáu nhieàu phaàn chi tieát , neâu caûm nghó vaø tình caûm cuûa baûn thaân chöa ñaày ñuû, troïn veïn.
 - Veà chi tieát caùc yù mieâu taû coøn nhaàm laãn, truøng laëp, duøng töø vaø ñaët caâu sai 4-5 caâu.
 - Maéc 5-6 loãi chính taû.
Ñieåm 0:
Baøi laøm xa ñeà, laïc ñeà hoaøn toaøn hoaëc boû giaáy traéng.
Ñieåm trình baøy vaø chöõ vieát : 2 ñieåm.
	-Ñaùnh giaù caùch trình baøy vaø chöõ vieát cuûa toaøn baøi cuûa HS ñeå cho ñieåm:
 	+ 2 ñieåm: trình baøy ñuùng, ñeïp, saïch seõ, chöõ vieát ñeïp, ngay ngaén, thaúng haøng.
	+ 1 ñieåm: Chöõ vieát ñaït trung bình, ñoïc ñöôïc. Coøn sai hình daùng, ñoä cao, neùt chöõ chöa thaät ñeàu, chöa chaân phöông. Coù 1-2 choã dô, xoaù, söûa ñeø
+ 0,5 ñieåm : Baøi dô, trình baøy chöa roõ, chöa ñuùng, chöõ vieát caåu thaû, khoâng ngay ngaén, khoù ñoïc. 
_________________________