Đề thi học sinh giỏi Toán, Tiếng việt Lớp 5 - Năm học 2008-2009 - Trường Tiểu học Quảng Lưu

PHÒNG GD & ĐT QUẢNG XƯƠNG	 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 5
 TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẢNG LƯU	 Năm học 2008 - 2009
MÔN: TIẾNG VIỆT
 (Thời gian làm bài: 90 phút)
Câu 1 (1,5 điểm): Tìm 3 tục ngữ hoặc thành ngữ có cặp từ trái nghĩa? Gạch dưới mỗi cặp từ trái nghĩa đó?
Câu 2 (4,5 điểm)
 a) Điền dấu câu đã học (dấu phẩy, dấu hai chấm, dấu chấm cảm, dấu chấm hỏi, dấu gạch ngang) vào đoạn văn dưới đây (nhớ viết hoa đầu câu)
 Trời mùa thu mát mẻ trên bờ sông một con rùa đang cố sức tập chạy một con thỏ thấy thế liền mỉa mai
 đã gọi là chậm như rùa mà cũng đòi tập chạy à
 rùa đáp
 anh đừng giễu tôi anh với tôi thử chạy thi xem ai chạy nhanh hơn
thỏ ngạc nhiên
 rùa mà cũng giám chạy thi với thỏ sao ta chấp chú em nửa đường đó
 b) Tìm các đại từ xưng hô có trong đoạn văn ở câu a)
Câu 3 (3 điểm)
 Phân biệt nghĩa của những từ đồng âm trong các cụm từ sau:
 bò kéo xe
 hai bò gạo
 cua bò lổm ngổm
Câu 4 (3 điểm)
Trong bài “Hành trình của bầy ong” (TV5 - Tập 1), nhà thơ Nguyễn Đức Mậu viết: 
 	 “ Chắt trong vị ngọt mùi hương
 	 Lặng thầm thay những con đường ong bay
	 	 Trải qua mưa nắng vơi đầy
	 Men trời đất đủ làm say đất trời.
	 Bầy ong giữ hộ cho người
	 Những mùa hoa đã tàn phai tháng ngày.”
 Em hiểu nội dung đoạn thơ trên nói gì? Hai dòng thơ cuối giúp em cảm nhận được ý nghĩa gì sâu sắc và đẹp đẽ?
Câu 5 (7điểm)
Một năm có 4 mùa, mùa nào cũng có những vẻ đẹp riêng. Hãy miêu tả một cảnh đẹp của nơi em ở vào một mùa trong năm.
Điểm trình bày sạch đẹp 1,0 điểm
PHÒNG GD & ĐT QUẢNG XƯƠNG HƯỚNG DẪN CHẤM THI HSG LỚP 5 
 TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẢNG LƯU	 Năm học 2008 - 2009
MÔN: TIẾNG VIỆT
Câu 1 (1,5 điểm)
Học sinh tìm đúng mỗi thành ngữ hoặc tục ngữ có cặp từ trái nghĩa và gạch dưới cặp từ trái nghĩa đó thì cho 0,5 điểm.
Nếu tìm được thành ngữ hoặc tục ngữ mà không có cặp từ trái nghĩa hoặc xác định sai thì mỗi câu cho 0,25 điểm.
Câu 2: 4,5 điểm (ý a): 3,0 điểm; ý b): 1,5 điểm):
 a) * Các dấu câu trong đoạn văn được điền đúng như sau:
 Trời mùa thu mát mẻ. Trên bờ sông, một con rùa đang cố sức tập chạy. Một con thỏ thấy thế liền mỉa mai:
 - Đã gọi là chậm như rùa mà cũng đòi tập chạy à!
 Rùa đáp:
 - Anh đừng giễu tôi! Anh với tôi thử chạy thi coi ai hơn!
 Thỏ ngạc nhiên:
 - Rùa mà cũng giám chạy thi với thỏ sao?
 Ta chấp chú em nửa đường đó.
 * Học sinh cứ điền đúng 5 dấu câu và viết hoa đúng chính tả thì cho 1,0 điểm. Các trường hợp còn lại giám khảo tự cho các mức điểm phù hợp trong khung điểm quy định của câu.
b) 1,5 điểm
 - Các đại từ xưng hô có trong đoạn văn ở câu a) là: anh, tôi, ta, chú em.
 Lưu ý: Nếu thừa từ nào thì trừ 0,5 điểm.
Câu 3: (3,0 điểm).
 - Từ đồng âm trong các cụm từ đã cho là từ “bò”.
 - Nghĩa của các từ đồng âm trong các cụm từ đã cho là:
 a) Con bò (bò kéo xe)
 b) Đơn vị đo lường (hai bò gạo)
 c) Di chuyển thân thể (cua bò lổm ngổm)
 - Học sinh tìm đúng nghĩa của từ “bò” trong mỗi cụm từ cho 1,0 điểm
 Nếu hiểu nghĩa mà trình bày chưa rõ ràng thì tùy từng bài cụ thể giám khảo cho mức điểm phù hợp nhưng không cho điểm tối đa.
Câu 4: (3,0 điểm)
 - Lời văn có cảm xúc, trình bày mạch lạc, dùng từ chính xác, phù hợp với nội dung đoạn thơ, viết đúng chính tả, đúng ngữ pháp: 0,75 điểm
 - Diễn đạt làm rõ được các ý sau:
 + Ca ngợi phẩm chất quý báu và tác dụng to lớn của bầy ong với con người: cho 1,0 điểm
hoặc: + Thành quả lao động lặng thầm của bầy ong đã được dồn vào vị ngọt, mùi hương của mật ong: cho 1,0 điểm
 + Ý nghĩa đẹp đẽ của hai dòng thơ cuối:
Nhờ có những giọt mật ong tinh túy, bầy ong đã giữ lại cho con người cả thời gian và vẻ đẹp (thời gian có những mùa hoa đẹp của thiên nhiên) đó là điều kì diệu không ai làm nổi: cho 1,25 điểm
Câu 5: (7,0 điểm)
* Yêu cầu chung:
 - Viết đúng thể loại văn miêu tả (tả cảnh)
 - Bố cục rõ ràng, trình tự miêu tả hợp lí
 - Nội dung miêu tả chính xác, trọng tâm:
 Tả cảnh đẹp ở nơi em vào một mùa trong năm.
 - Diễn đạt trôi chảy, rõ ràng; lối viết văn có hình ảnh, có cảm xúc; trình bày sạch sẽ, ít phạm lỗi chính tả, ngữ pháp.
 - Thể hiện được tình yêu thiên nhiên và tình yêu quê hương.
* Cách cho điểm:
 - Cho 6 - 7 điểm: Đạt tất cả các yêu cầu trên, không phạm quá 5 lỗi dùng từ, đặt câu và chính tả.
 - Cho 4 - 5,75 điểm: Đạt được yêu cầu 1, 2, 3. Yêu cầu 5 có thể chưa sâu sắc, yêu cầu 4 còn phạm không quá 8 lỗi
 - Cho 2 - 3,75 điểm: Có bố cục rõ ràng, biết làm bài văn tả cảnh nhưng ý còn nghèo, cách dùng từ chưa gợi tả, phạm không quá 10 lỗi
 - Cho 1 - 1, 75 điểm: Mặc dù bài viết đã có một số chi tiết, hình ảnh nhưng học sinh tỏ ra chưa nắm chắc phương pháp làm bài văn tả cảnh, phạm nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp.
 - Cho dưới 1 điểm: Bài viết yếu, phạm nhiều lỗi.
* Toàn bài: Trình bày sạch đẹp, ít phạm lỗi chính tả, lỗi ngữ pháp: 1,0 điểm
PHÒNG GD& ĐT QUẢNG XƯƠNG	 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 5
 TRƯỜNG TIỂU HỌC qu¶ng l­u	 Năm học 2008 – 2009
M«n: to¸n
( Thêi gian lµm bµi: 90 phót)
Bµi 1 (4 ®iÓm): Cho ba ch÷ sè 1, 2, 4
 a) LËp tÊt c¶ c¸c sè tù nhiªn kh¸c nhau, mçi sè cã ba ch÷ sè, ®­îc viÕt víi ®ñ ba ch÷ sè ®· cho.
 b) T×m tæng cña tÊt c¶ c¸c sè ®· ®­îc lËp.
Bµi 2 (4 ®iÓm): T×m y, biÕt:
 a) 96 - ( 3,75 : y ) = 94,5
 b) 3,16 : (y x 0,4 ) = 7,9
Bµi 3 (4 ®iÓm): TÝnh nhanh
Bµi 4 (4 ®iÓm): Trong mét ph©n x­ëng may 7 c«ng nh©n may 25 bé quÇn ¸o mÊt 5 giê. Hái 12 c«ng nh©n may 48 bé quÇn ¸o mÊt bao l©u. BiÕt r»ng n¨ng suÊt mçi ng­êi ®Òu nh­ nhau.
Bµi 5 (4 ®iÓm): Mét miÕng b×a h×nh ch÷ nhËt cã tØ sè gi÷a chiÒu réng vµ chiÒu dµi lµ . Chu vi miÕng b×a ®ã b»ng chu vi miÕng b×a h×nh vu«ng. DiÖn tÝch miÕng b×a h×nh vu«ng lín h¬n diÖn tÝch cña miÕng b×a h×nh ch÷ nhËt lµ 36 cm. TÝnh diÖn tÝch cña mçi miÕng b×a.
PHÒNG GD & ĐT QUẢNG XƯƠNG HƯỚNG DẪN CHẤM THI HSG LỚP 5 
 TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẢNG LƯU	 Năm học 2008 - 2009
M¤N: to¸n
C©u
C¸ch lµm
§iÓm
1
a) Ta lËp ®­îc tÊt c¶ c¸c sè tù nhiªn tho¶ m·n ®Çu bµi : 
 124 ; 142 ; 214 ; 241 ; 412 ; 421.
b) Tæng A = 124 + 142 + 214 + 241 + 412 + 421
NhËn xÐt c¸c ch÷ sè 2 , 2 , 4 ®øng lÇn l­ît 2 lÇn ë hµng tr¨m, 2 lÇn ë hµng chôc, 2 lÇn ë hµng ®¬n vÞ.
 Nªn ta cã: 
A = ( 1 + 2 + 4) 100 2 + ( 1 + 2 + 4) 10 2 + ( 1 + 2 + 4) 2
A = 14 100 + 14 10 +14 
A = 1400 + 140 +14 = 1554
1
0,5
0,75
0,75
0,5
0,5
2
a) 96 - ( 3,75 : y ) = 94,5
 ( 3,75 : y ) = 96 - 94,5
 3,75 : y = 1,5
y = 3,75 : 1,5 
y = 2,5
 b) 3,16 : (y 0,4 ) = 7,9
(y 0,4 ) = 3,16 : 7,9
y 0,4 = 0,4
y = 0,4 : 0,4
y = 1
( HS gi¶i c¸ch kh¸c ®óng vÉn cho ®iÓm tèi ®a) 
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
3
A = 
A = 
A = 
A = = 
A = 0,001
0,5
1
1
1
0,5
4
NÕu chØ mét c«ng nh©n may 25 bé quÇn ¸o th× hÕt:
5 7 = 35 (giê)
VËy mét c«ng nh©n may 1 bé quÇn ¸o th× hÕt:
35 : 25 = (giê)
Khi ®ã nÕu mét c«ng nh©n may 48 bé quÇn ¸o th× hÕt:
 48 = (giê)
V× cã 12 c«ng nh©n nªn chØ may hÕt sè giê lµ:
 : 12 = 5 giê = 5 giê 36 phót.
§¸p sè: 5 giê 36 phót.
( HS gi¶i c¸ch kh¸c ®óng vÉn cho ®iÓm tèi ®a) 
0,25
0,5
0,25
0,5
0,25
0,75
0,25
1
 0,25
5
Coi chiÒu réng cña miÕng b×a h×nh ch÷ nhËt lµ 3 phÇn b»ng nhau th× chiÒu dµi lµ 7 phÇn nh­ thÕ.
V× chu vi cña miÕng b×a h×nh ch÷ nhËt b»ng chu vi cña miÕng b×a h×nh vu«ng nªn c¹nh cña h×nh vu«ng lµ:
 ( 7 + 3 ) 4 = 5 ( phÇn)
NÕu chia miÕng b×a h×nh ch÷ nhËt thµnh 3 7 = 21 h×nh vu«ng nhá (c¹nh lµ mét phÇn) th× miÕng b×a h×nh vu«ng ®­îc chia thµnh
 5 5 = 25 h×nh vu«ng nhá nh­ thÕ.
VËy 36 cm lµ diÖn tÝch cña: 25 - 21 = 4 (h×nh vu«ng nhá)
DiÖn tÝch miÕng b×a h×nh ch÷ nhËt lµ:
36 : 4 21 = 189 (cm)
DiÖn tÝch miÕng b×a h×nh vu«ng lµ:
 189 + 36 = 225 (cm)
§¸p sè: 189 cm ; 225 cm
( HS gi¶i c¸ch kh¸c ®óng vÉn cho ®iÓm tèi ®a) 
0,5
0,75
0,75
0,5
0,5
0,5
0,5