Đề thi học sinh giỏi văn hoá - Môn: Sinh Học

PHÒNG GD-ĐT CAM LỘ	
	ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI VĂN HOÁ NĂM HỌC 2007-2008
MÔN: SINH HỌC
	Thời gian làm bài 120 phút
Câu 1:(1 điểm)
	Trình bày những đặc điểm cơ bản của hệ tuần hoàn ở các lớp thuộc phân ngành động vật có xương sống?
Câu 2: (2 điểm)
	Hãy phân tích để chứng minh rằng cáu tạo của ruột non thích ứng với hoạt dộng tiêu hoá hoá học mạnh nhưng yếu ở tiêu hoá lý học.
Câu 3: (1 điểm)
	Phân tích những đặc điểm phù hợp giữa cấu tạo và chức phận của hồng cầu?
Câu 4: (2 điểm)
	Hãy cho biết sản phẩm tiêu hoá của từng loại men sau đây:
	Ptyalin, Pepsin, Amilaza, Mantaza, Tripsin, Lipaza, Saccaraza, Lactaza.
Câu 5: (1 điểm) 
	Nguyên nhân gây ra miễn dịch tự nhiên bẩm sinh, miễn dịch tự nhiên tập nhiễm, miễn dịch nhân tạo chủ động, miễn dịch nhân tạo bị động?
Câu 6: (1 điểm)
	Trình bày thí nghiệm để nhận biết các nhóm máu A, B, AB, O?
Câu 7: (2 điểm)
	Chứng minh bộ xương người có cấu tạo thích nghi với dáng đi thẳng và lao động.
HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI HSG VĂN HOÁ NĂM HỌC 2007-2008
Môn: SINH HỌC
Câu 1: (1 đ) Trình bày những đặc điểm cơ bản của hệ tuần hoàn ở các lớp thuộc phân ngành động vật có xương sống.
Cá: Tim 2 ngăn: 1 tâm nhĩ, 1 tâm thất; máu trong tim đỏ thẩm; 1 vòng tuần hoàn; máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi. 
0,25
Ếch nhái: Tim 3 ngăn: 2 tâm nhĩ, 1 tâm thất, có vách ngăn hụt; máu trong tâm thất pha trộn nhưng tỉ lệ máu đỏ tươi nhiều hơn; hai vòng tuần hoàn không hoàn toàn; máu đi nuôi cơ thể là máu pha trộn.
0,25
Bò sát: Tim 3 ngăn: 2 tâm nhĩ, 1 tâm thất, có vách ngăn hụt; máu tâm thất pha trộn nhưng tỉ lệ đỏ tươi nhiều hơn; hai vòng tuần hoàn không hoàn toàn; máu đi nuôi cơ thể là máu pha trộn.
0,25
Chim và thú: Tim 4 ngăn: 2 tâm nhĩ, 2 tâm thất; máu trong tim riêng biệt, hai vòng tuần hoàn hoàn toàn, máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi.
0,25
Câu 2: (2 đ) Gồm các ý
1.Cấu tạo của ruột non thích ứng với hoạt động yếu ở tiêu hoá lý học:
	-Ruột non tuy cũng có cấu tạo 4 lớp như ở dạ dày nhưng thành mỏng hơn và lớp cơ chỉ có 2 loại là cơ dọc và cơ vòng	(0,5đ)
	-Hoạt động co rút của cơ ruột non cũng yếu. Do vậy, tiêu hoá lý học ở ruột non rất yếu. Điều này có cơ sở vì qua tiêu hoá lý học ở miệng và dạ dày, thức ăn đã rất mềm và nhuyễn. Sự co rút của thành ruột non chủ yếu là tạo lực để đẩy thức ăn di chuyển dần trong ruột.	(0,5đ)
2.Cấu tạo ruột non thích ứng với hoạt động mạnh của tiêu hoá hoá học:
	Ở miệng và dạ dày, thức ăn được biến đổi về mặt hoá học rất ít. Do đó, ruột non có nhiệm vụ biến đổi hoá học toàn bộ thức ăn thành những sản phẩm dinh dưỡng đơn giản để hấp thụ.	(0,25đ)
	-Để thích ứng với điều đó, trên thành của ruột non có rất nhiều tuyến nội tiết dịch ruột.	(0,25đ)
	-Ruột non còn nhận dịch tuỵ do tuyến tuỵ và dịch mật do tuyến gan tiết ra
	 (0,25đ)
	-Dịch tuỵ và dịch ruột phối hợp, chứa đủ các enzim tiêu hoá các loại thức ăn và tác dụng rất mạnh để biến đổi thức ăn thành các sản phẩm đơn giản nhất.	(0,25đ)
Câu 3: (1 đ) Những đặc điểm cấu tạo phù hợp chức năng của hồng cầu:
- Về hình dạng: Là hình đĩa lõm hai mặt để diện tích tiếp xúc với oxy và khí cacbonic, tạo điều kiện thuận lợi cho việc kết hợp các chất khí nói trên.
0.5
- Về cấu tạo: 
	+ Hồng cầu không có nhân, giảm bớt sự tiêu tốn năng lượng cho hồng cầu trong quá trình làm nhiệm vụ.
	+ Hêmôglôbin của hồng cầu có thể kết hợp lỏng lẻo và dễ nhường oxy, khí cácbonic. Khi qua phổi Hb nhã khí cácbonic và kết hợp với khí oxy, khi đến tế bào Hb và kết hợp với cácbonic.
0,25
0,25
Câu 4 (2 đ): Mỗi ý đúng : 0,25 điểm
Men
Sản phẩm
Men
Sản Phẩm
Ptialin
Mantô
Tripsin
Axit amin
Pepsin
Sản phẩm trung gian polipeptit
Lipaza
Glixêrin và axit béo
Amilaza
Mantô
saccaraza
Glucovà lêvulô
Mantaza
Glucô
Lactaza
Glucô và galactô
Câu 5: (1 đ) 
a) Miễn dịch tự nhiên bẩm sinh: Có từ lúc mới sinh ra do đặc điểm di truyền của loài. Do cơ thể có khả năng diệt khuẩn đối với một số loại vi kkhuẩn cơ thể có sẳn một chất kháng đọc nào đó
0,25
b) Miễn dịch tự nhiên tập trung : Được hình thành sau khi có sự xâm nhập của một số laọi vi khuẩn, vi rút nào đó mà cơ thể đã kháng lại được.
0,25
c) Miễn dịch nhân tạo chủ động: Do tiêm củng vào cơ thể các loại vácxin
0,25
d) Miễn dịch nhân tạo bị động: Do tiêm vào cơ thể những chất kháng độc (kháng thể huyết thanh) được lấy từ cơ thể của những động vật đã có khả năng miễn dịch nhân tạo chủ động.
0,25
Câu 6: (1 điểm)Thí nghiệm để nhận biết nhóm máu: A, B, AB, O.
Dùng hai lam kính
+ Lam kính 1 chứa huyết thanh mang kháng thể an pha	0,25 điểm 
+ Lam kính 2 chứa huyết thanh mang kkháng thể bêta	0,25 điểm
	- Lấy hai giọt máu lần lượt bỏ riêng vào 2 lam kính, sau một thời gian quan sát sự ngưng kết của hồng cầu trên 2 lam kính và kết luận theo 2 quy tắc sau.	0,5 điểm
Lam kính 1
Lam kính 2
Nhóm máu
Điểm
- Hồng cầu không ngưng kết
- Hồng cầu không ngưng kết
- Hồng cầu bị ngưng kết
- Hồng cầu bị ngưng kết
- Hồng cầu không ngưng kết
- Hồng cầu bị ngưng kết
- Hồng cầu không ngưng kết
- Hồng cầu bị ngưng kết
O
B
A
AB
0,25
0,25
0,25
0,25
Câu 7: (2 điểm)
Nội dung
Điểm
Dáng đi thẳng à đoi tay được giải phóng thực hiện chức năng cầm nắm; đi thẳng à trọng lực cơ thể tập trung vào xương sống, xương chậu và xương chân 
cột sống :
+ có 4 chỗ cong (hình chữ S) à đi thẳng dễ dàng 
+ cấu tạo đốt sống ở các giai đoạn khác nhau thì khác nhau càng phù hợp dáng di dễ dàng.
- Lồng ngực có xương suờn ít (10 đôi ) xương sườn dẹp theo hưóng lưng bụng; lồng ngực phát triển ra hai bên à tay hoạt động linh hoạt 
- Xương chi: 
	+ Tay: nhỏ hơn, khớp vai linh động, khớp cổ tay cấu tạo theo kiểu bầu dục, ngón cái có khả năng đối diện với tất cả các ngón khác à cầm nắm dễ dàng .
	+Chân: Xương to khoẻ, xương đùi khớp chặt vào xương chậu, các xuơng cổ chân khớp vào nhau chặt chẽ, bàn chân cấu tạo hình vòm..
- Xương chậu : To, rộng, chắc làm giá đỡ
- Đĩa sụn giữa hai xương à cột sống linh hoạt
- Hộp sọ phát triển chứa não; xương mặt ít phát triển, ngắn lại
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25