Đề thi học sinh giỏi vòng trường - Môn: Sinh học 9 - Đề 10

ÑEÀ THI HOÏC SINH GIOÛI VOØNG TRÖÔØNG
Hoï & Teân:  MOÂN: SINH HOÏC 9
 NAÊM HOÏC: 2009 - 2010
®Ò 10
 (Thôøi gian 150’ khoâng keå thôøi gian phaùt ñeà) 
Caâu 1: Trình baøy caùc Khaùi Nieäm.
- Tính traïng - Gioáng thuaàn chuûng 
- Kieåu gen - Theå ñoàng hôïp: 
- Ñoät bieán - Theå khuyeát nhieãm - Theå tam boäi
Caâu 2: Vì sao noùi Biến dị tổ hợp là nguyên liệu quan trọng của tiến hóa và chọn giống?
Caâu 3: So sánh những điểm giống và khác nhau giữa quy luật phân li và phân li độc lập?
Caâu 4: So saùnh nguyeân phaân vaø giaûm phaân ?
Caâu 5: Vì Sao Ñoät bieán gen thöôøng coù haïi ?
C©u 6: 	Mét hîp tö cña mét loµi nguyªn ph©n liªn tiÕp 2 ®ît ®· ®ßi hái m«i tr­êng néi bµo cung cÊp nguyªn liÖu ®Ó t¹o ra 24 nhiÔm s¾c thÓ ®¬n míi.
1- X¸c ®Þnh bé nhiÔm s¾c thÓ l­ìng béi cña loµi sinh vËt ®ã.
	2- C¸ thÓ ®ùc vµ c¸ thÓ c¸i cña loµi ®ã giao phèi víi nhau sinh ra 180 trøng vµ në ra 180 con. BiÕt r»ng kh¶ n¨ng thô tinh cña trøng lµ 50% vµ cña tinh trïng lµ 2% 
	a- TÝnh sè tÕ bµo sinh tinh trïng vµ sè tÕ bµo sinh trøng ®· t¹o ra c¸c giao tö ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh thô tinh nãi trªn.
b- TÝnh sè nhiÔm s¾c thÓ ®· tiªu biÕn cïng víi c¸c thÓ ®Þnh h­íng trong qu¸ tr×nh gi¶m ph©n cña c¸c tÕ bµo sinh trøng nãi trªn. 	
Câu 7: ë ng­êi t×nh trang tãc xo¨n lµ tréi so víi tãc th¼ng.
a) Vî chång «ng B ®Òu cã tãc xo¨n sinh ®­îc ®øa con trai tãc th¼ng. Hä th¾c m¨c t¹i sao ®øa con kh«ng gièng hä.
	Em h·y gi¶i thÝch hé hä vµ x¸c ®Þnh kiÓu gen cña nh÷ng ng­êi trong gia ®×nh «ng B.
b) ¤ng D cã tãc th¼ng vµ cã mét ®øa con g¸i tãc xo¨n.
	H·y x¸c ®Þnh kiÓu gen cña vî chång «ng D vµ con g¸i cña hä. LËp s¬ ®å minh häa.
c) Hai ®øa con cña hai gia ®×nh trªn lín lªn kÕt h«n víi nhau.
	H·y x¸c ®Þnh x¸c ®Þnh s¸c xuÊt ®Ó thÕ hÖ tiÕp theo cã ®øa trÎ tãc xo¨n hoÆc tãc th¼ng lµ bao nhiªu phÇn tr¨m ./.
Caâu 8: Trong thí nghieäm ôû 1 loaøi thöïc vaät ngöôøi ta thaáy coù söï phaân li kieåu hình nhö sau: Thaân cao, hoa hoàng lai vôùi thaân cao hoa hoàng F1 thu ñöôïc:
60 caây thaân cao hoa ñoû 
120 caây thaân cao hoa hoàng 
58 caây thaân cao hoa traéng 
20 caây thaân thaáp hoa ñoû 
40 caây thaân thaáp hoa hoàng 
21 caây thaân thaáp hoa traéng 
Cho bieát moãi gen naèm treân caùc NST khaùc nhau
Xaùc ñònh kieåu gen quy ñònh chieàu cao thaân vaø maøu saéc hoa ôû caây noùi treân? Vieát sô ñoà minh hoïa?
Caâu 9: Cho sô ñoà phaû heä sau 
Nöõ toùc ñen
Nöõ toùc naâu
Nam toùc naâu
Nam toùc ñen
1 2 quy öôùc kí hieäu 
3 4 5 
1. Xaùc ñònh tính troäi laën cuûa maøu toùc ôû ngöôøi ?
2. Xaùc ñònh kieåu gen cuûa moãi caù theå (1,2,3,4,5) trong gia ñình treân? 
Giaùm thò coi thi khoâng giaûi thích gì theâm.
ÑAÙP AÙN ÑEÀ THI HOÏC SINH GIOÛI VOØNG TRÖÔØNG
MOÂN SINH HOÏC 9
NAÊM HOÏC 2009 – 2010
Caâu 1: Moät Soá Khaùi Nieäm. 2ñ
- Tính traïng Tính traïng laø nhöõng ñaëc ñieåm cuï theå veà hình thaùi, caáu taïo, sinh lyù cuûa moät cô theå. vd: thaân cao, quaû luïc, khaû naêng chòu haïn.
- Gioáng thuaàn chuûng laø gioáng coù ñaëc tính di truyeàn ñoàng nhaát, caùc theá heä sau gioáng theá heä tröôùc.
Kieåu gen : laø toå hôïp toaøn boä caùc gen trong teá baøo cô theå VD: kieåu gen AA quy ñònh hoa ñoû 
Theå ñoàng hôïp: kieåu gen chöùa caëp gen töông öùng gioáng nhau .(aa,bb, AA)
Ñoät bieán: laø nhöõng bieán ñoãi ôû kieåu hình lieân quan ñeán vaät chaát di truyeàn nhö gen, ADN, NST. Nhöõng bieán ñoãi naøy di truyeàn cho theá heä sau.
Theå khuyeát nhieãm: Laø boä NST löôõng boäi cuûa loaøi coù caëp NST töông ñoàng naøo ñoù maát 2 chieác (2n-2) 
Theå tam boäi: trong teá baøo sinh döôõng coù soá NST laø 3n NST 
0.25
0.25
0.25
0.25
0.5
0.25
0.25
Caâu 2: Biến dị tổ hợp là nguyên liệu quan trọng của tiến hóa và chọn giống vì: 2ñ
- Biến dị tổ hợp đã tạo ra ở các thế hệ con lai nhiều kiểu gen và kiểu hình mới so với bố mẹ ban đầu; làm tăng tính đa dạng, phong phú của loài.
a. Trong quá trình tiến hóa:
- Tính đa dạng ở sinh vật giúp cho loài có thể phân bố và thích nghi được với nhiều môi trường sống khác nhau làm tăng khả năng tồn tại loài trước tác động của môi trường sống.
- Tính đa dạng của sinh vật còn là nguyên liệu của quá trình chọn lọc tự nhiên.
b. Trong chọn giống:
-Tính đa dạng về kiểu gen và kiểu hình ở sinh vật cung cấp cho con người nguồn nguyên liệu để dễ dàng chọn giữ lại các đặc điểm mà họ mong muốn. 
-Trong công tác chọn giống người ta ứng dụng các phương pháp lai để tạo ra nguồn biến dị tổ hợp, rồi từ đó chọn ra các giống vật nuôi và cây trồng có năng suất cao, phẩm chất tốt.
0.5
0.75
0.75
Caâu 3: So sánh những điểm giống và khác nhau giữa quy luật phân li và phân li độc lập: 2ñ
* Những điểm giống nhau: 
 - Đều có các điều kiện nghiệm đúng như: 
+ Bố mẹ mang lai phải thuần chủng về các cặp tính trạng được theo dõi 
+ Tính trội phải là trội hoàn toàn 
+ Số lượng con lai phải đủ lớn 
 - Ở F2 đều có sự phân li tính trạng ( xuất hiện nhiều hơn một kiểu hình) 
 - Sự di truyền của các cặp tính trạng đều dựa trên sự kết hợp giữa hai cơ chế là: Phân li của các cặp gen trong giảm phân tạo giao tử và tổ hợp của các gen trong thụ tinh tạo hợp tử.
* Những điểm khác nhau:.
Quy luật phân li
Quy luật phân li độc lập
- Phản ánh sự di truyền của một cặp tính trạng. 
- F1 dị hợp một cặp gen (Aa) tạo ra 2 loại giao tử. 
- F2 có 2 loại kiểu hình với tỉ lệ 3: 1. 
- F2 có 4 tổ hợp với 3 kiểu gen. 
- F2 không xuất hiện biến dị tổ hợp. 
- Phản ánh sự di truyền của hai cặp tính trạng. 
- F1 dị hợp hai cặp gen (AaBb) tạo ra 4 loại giao tử. 
- F2 có 4 loại kiểu hình với tỉ lệ 9:3:3:1. 
- F2 có 16 tổ hợp với 9 kiểu gen. 
- F2 xuất hiện biến dị tổ hợp.
0.75
1.25
Caâu 4: So saùnh nguyeân phaân vaø giaûm phaân 2ñ
a. Gioáng nhau: 
- Trong moãi laàn phaân baøo ñeàu xaûy ra kì trung gian, kì ñaàu, kì sau, kì cuoái.
- NST ñeàu xaûy ra caùc hoaït ñoäng nhö duoãi xoaén, töï nhaân ñoâi, ñoùng xoaén, xeáp treân maët phaêng xích ñaïo cuûa thoi phaân baøo vaø phaân li veà cöïc teá baøo.
- Caùc hoaït ñoäng cuûa maøng nhaân, nhaân con, thoi voâ saéc, maøng teá baøo, trung theå trong töøng kì töông öùng vôùi caû hai quaù trình.
b. Khaùc nhau
Nguyeân phaân
Giaûm phaân
Loaïi teá baøo 
Xaûy ra ôû teá baøo sinh döôõng , hôïp töû, teá baøo sinh duïc sô khai 
Xaûy ra ôû teá baøo sinh duïc ôû thôøi kì chín 
Hoaït ñoäng
Khoâng xaûy ra tieáp hôïp NST
Xaûy ra tieáp hôïp cuûa NST taïi kì ñaàu 
Coù 1 laàn NST taäp trung treân maët phaüng xích ñaïo cuûa thoi voâ saéc 
Coù 2 laàn taäp trung taïi maët phaüng xích ñaïo cuûa thoi voâ saéc vaø phaân ly.
Keát quaû 
Taïo ra 2 teá baøo con coù boä NST gioáng nhau vaø gioáng meï 2n
Taïo ra 4 teá baøo con coù boä NST n khaùc nhau veà nguoàn goác vaø chaát löôïng 
0.5
1.5
Caâu 5: Ñoät bieán gen thöôøng coù haïi do 2ñ
Ñoät bieán gen laø nhöõng bieán ñoãi ñoät ngoät trong caáu truùc cuûa gen lieân quan ñeán phaân töû ADN laøm bieán ñoãi mARN vaø bieán ñoãi proteâin töông öùng neân coù theå bieåu hieän ra thaønh nhöõng bieán ñoãi kieåu hình cuûa cô theå sinh vaät . nhöõng bieán ñoãi naøy thöôøng ít thích nghi vôùi ñieàu kieän moâi tröôøng soáng cuûa sinh vaät neân thöôøng coù haïi 
 Ñoái vôùi sinh vaät baäc cao söï thích nghi thöôøng hình thaønh chaäm chaïp trong quaù trình soáng neân nhöõng bieán ñoãi veà kieåu hình cuûa sinh vaät nhö vaäy neân thöôøng gaây haïi.
1.25
0.75
C©u 6: 2ñ
1- X¸c ®Þnh bé NST l­ìng béi cña loµi:
- Theo ®Çu bµi (22 – 1) . 2n = 24 
=> Bé NST 2n = 24 : 3 = 8 
2 – §Ó cã 180 hîp tö cÇn cã 180 tinh trïng thô tinh víi 180 trøng. Mµ hiÖu suÊt thô tinh cña trøng 50% cña tinh trïng lµ 2% .
a- Sè tinh trïng cÇn cung cÊp cho qu¸ tr×nh thô tinh lµ:
 (180 . 100) : 2 = 9000 (Tinh trïng)
- Cø 1 tÕ bµo sinh tinh sinh ra 4 tinh trïng => Sè tÕ bµo sinh tinh cÇn thiÕt lµ:
 9000 : 4 = 2250 ( TÕ bµo sinh tinh)
- Sè trøng cÇn cho qu¸ tr×nh thô tinh lµ:
 (180 . 100) : 50 = 360 (trøng)
- Cø 1 tÕ bµo sinh trøng sinh ra 1trøng => Sè tÕ bµo sinh trøng cÇn thiÕt lµ 360 tÕ bµo .
b- TÝnh sè NST bÞ tiªu biÕn cïng víi c¸c thÓ ®Þnh h­íng.
- Cø 1 tÕ bµo sinh trøng sau khi gi¶m ph©n t¹o ra 1 trøng vµ 3 thÓ ®Þnh h­íng ®Òu chøa n NST.
=> Sè thÓ ®Þnh h­íng ®­îc t¹o thµnh lµ:
 360 . 3 = 1080 (thÓ ®Þnh h­íng)
=> Sè NST bÞ tiªu biÕn cïng víi c¸c thÓ ®Þnh h­íng lµ:
 1080 . 4 = 4320 (NST)
0.5
0,25
0.25
0,25
0.25
0,25
0,25
Câu 7: 3ñ
bieän luaän xaùc ñònh ñöôïc kieåu gen P : Aa x Aa vaø con laø aa laäp sô ñoà
bieän luaän xaùc ñònh ñöôïc kieåu gen P: Aa x aa hoaëc AA x aa laäp sô ñoà 
vieát sô ñoà lai thoáng keâ keát quaû 
1
1
1
Caâu 8: 3ñ
Bieän luaän xaùc ñònh cao troäi hoaøn toaøn so vôùi thaáp, hoa hoàng laø tính traïng trung gian
Quy öôùc gen 
Vieát ñuùng sô ñoà lai 
Keát luaän ñuùng tæ leä kieåu gan, kieåu hình 
1
0.5
1
0.5
Caâu 9: 2ñ
boá meï toùc ñen sinh con coù toùc naâu -> toùc ñen troäi hoaøn toaøn so vôùi toùc naâu 
quy öôùc gen A toùc ñen a toùc naâu 
 b. meï toùc ñen con trai ñeàu toùc ñen -> gen quy ñònh maøu toùc khoâng naèm treân NST X
 meï toùc ñen sinh con gaùi toùc naâu -> gen quy ñònh maøu toùc khoâng naèm treân NST Y
vaäy gen quy ñònh maøu toùc naèm treân NST thöôøng 
4 toùc naâu coù kieåu gen aa nhaän 1 a töø boá 1 a töø meï 
1 toùc ñen coù kieåu gen Aa 
2 toùc ñen coù ieåu gen Aa
3 toùc ñen coù theå coù kieåu gen AA hoaëc Aa
4 toùc ñen coù theå coù kieåu gen AA hoaëc Aa
0.5
0.5
0.5
0.5