Đề thị môn văn giỏi khối 12 thời gian: 150 phút

ÂÃÖ THË MÄN VAN GIOÍI KHÄÚI 12
Thåìi gian: 150 phuït
Træåìng Nguyãùn Træåìng Täü

Âãö:
Trong nhæîng ngaìy bë tuì âaìy åí Trung Quäúc (1942-1943), Baïc Häö mäüt màût caím tháúy âau khäø vä haûn vç "máút tæû do", nhæng màût khaïc, laûi tæû nháûn laì "khaïch tæû do", "khaïch tiãn".
1. Coï thãø hiãøu âiãöu máu thuáùn trãn nhæ thãú naìo?
2. Phán têch baìi thå “Giaíi âi såïm” âãø laìm näøi roî hçnh aính Baïc Häö laì ngæåìi "Khaïch tæû do", "Khaïch tiãn" áúy".


ÂAÏP AÏN ÂÃÖ NGHË
1. Nãu hoaìn caính saïng taïc vaì nhæîng giaï trë låïn cuía táûp thå Nháût kyï trong tuì.
a. Hoaìn caính saïng taïc: 
Thaïng 8 nàm 1942, Häö Chê Minh våïi danh nghéa laì âaûi biãøu cuía Viãût Nam âäüc láûp âäöng minh vaì Phán bäü quäúc tãú phaín xám læåüc, âãø tranh thuí viãûn tråü cuía thãú giåïi, Baïc âaî sang Trung Quäúc cäng taïc. Nhæng væìa vãö âãún Tuïc Vinh, Quaíng Táy, Baïc bë chênh quyãön Tæåíng Giåïi Thaûch bàõt giam. Tuy bë âaìy aíi vä cuìng cæûc khäø, giaíi qua gáön 30 nhaì lao cuía 13 huyãûn thuäüc tçnh Quaíng Táy, Baïc váùn laìm thå. Baïc saïng taïc âæåüc 133 baìi thå bàòng chæî Haïn âæåüc Baïc âàût tãn laì “Nguûc trung nháût ky”ï.
b. Giaï trë cuía táûp thå:
- Táûp “Nháût kyï trong tuì”ì ghi laûi mäüt caïch chán thæûc bäü màût âen täúi nhem nhuäúc cuía chãú âäü nhaì tuì cuîng nhæ xaî häüi Trung Quäúc thåìi Tæåíng Giåïi Thaûch.
- Táûp Nháût kyï trong tæì thãø hiãûn tám häön phong phuï, cao âeûp cuía ngæåìi tæì vé âaûi - Chuí tëch Häö Chê Minh.
- Táûp thå âaî phaín aïnh âæåüc caïc traûng thaïi tám lyï coï veí máu thuáùn cuía Baïc trong nhæîng ngaìy bë tuì âaìy laì mäüt màût caím tháúy âau khäø vä haûn vç “máút tæû do”, nhæng màût khaïc Baïc laì mäüt "khaïch tæû do", mäüt vë "khaïch tiãn".
2. Coï thãø hiãøu âiãöu máu thuáùn trãn nhæ thãú naìo?
a. Baïc Häö mäüt màût caím tháúy âau khäø vä haûn vç "máút tæû do"
- Trong thæûc tãú, khi Baïc bë giam giæî, âaìy âoüa qua caïc nhaì lao cuía chãú âäü Tæåíng Giåïi Thaûch thç roî raìng Baïc âaî bë "máút tæû do"
- Âiãöu laìm cho Baïc caím tháúy âau khäø vä haûn chuí yãúu khäng phaíi vç Baïc phaíi chëu âæûng mäüt cuäüc säúng thiãúu thäún vãö váût cháút, hay nhæîng thuí âoaûn haình haû daî man cuía quán Tæåíng, Baïc caím tháúy âau khäø nháút laì vç bë laîng phê thåìi gian mäüt caïch vä êch, trong khi thåìi cå thuáûn låüi âäúi våïi caïch maûng Viãût Nam âang âãún gáön. Hån næîa, våïi mäüt táúm loìng nhán âaûo cäüng saín, Baïc luän quan tám, lo làõng âãún nhán dán âang phaíi säúng cuäüc âåìi nä lãû láöm than, âang màõc càn bãûnh "näüi thæång" tráöm troüng keïo daìi caìng laìm cho Baïc khäø tám hån.
- Âáy laì mäüt näùi âau khäø maì ai cuîng xoït xa âäöng caím cuìng Baïc våïi mäüt niãöm kênh troüng.
b. Baïc Häö tæû nháûn mçnh laì mäüt "khaïch tæû do", "khaïch tiãn:
- Baïc Häö laì mäüt chiãún sé cäüng saín tæìng traíi nghiãûm bao gian nan váút vaí trong hån 30 nàm âi tçm âæåìng cæïu næåïc, nãn cuäüc säúng thiãúu thäún vaì nhæîng thuí âoaûn haình haû taìn nháùn cuía keí thuì khäng thãø naìo chiãún thàõng âæåüc tinh tháön hiãn ngang báút khuáút vaì khaït voüng tæû do åí Baïc - Baïc âaî "tæû khuyãn mçnh" ràòng:
Nghé mçnh trong bæåïc gian truán
Tai æång reìn luyãûn tinh tháön thãm hàng
- Duì bë giam giæî trong caïc nhaì lao hoàûc bë âaìy qua caïc nhaì giam trong tçnh traûng trãn ngæåìi mang nàûng gäng xiãöng, nhæng Baïc váùn luän laûc quan yãu âåìi, tæû xem mçnh laì "khaïch tæû do", "khaïch tiãn" nhæ trong baìi "Quaï træa", Baïc âaî viãút:
Hai giåì nguûc måí thäng håi
Tuì nhán ngáøng màût ngàõm tråìi tæû do
Tæû do tiãn khaïch trãn tråìi
Biãút chàng trong nguûc coï ngæåìi khaïch tiãn?
Âãún khi "vaìo nhaì lao huyãûn Ténh Táy"" Baïc laûi viãút:
Trong lao tuì cuî âoïn tuì måïi
Trãn tråìi máy taûnh âuäøi máy mæa;
Máy mæa, máy taûnh bay âi hãút,
Coìn laûi trong tuì khaïch tæû do.
- Baïc Häö mäüt màût âau khäø vç caím tháúy "máút tæû do", nhæng màût khaïc laûi tæû nhiãn laì "khaïch tæû do", "khaïch tiãn" laì khäng coï gç máu thuáùn. Âáy chênh laì hai màût thäúng nháút trong thãú giåïi tám häön, tçnh caím cuía Baïc diãùn ra trong thåìi gian bë tuì qua caïc nhaì lao cuía quán Tæåíng Giåïi Thaûch vaì âaî âæåüc Baïc thãø hiãûn roî trong nhiãöu baìi thå cuía táûp Nháût kyï trong tuì.
3. Phán têch baìi thå Taío giaíi âãø laìm näøi roî hçnh aính Baïc Häö laì "khaïch tæû do", "khaïch tiãn" áúy.
a. Caính 1: "Gaì gaïy mäüt láön âãm chæa tan"
Thåìi âiãøm Baïc bë giaíi âi vaìo khoaíng quaï næía âãm, thåìi tiãút ráút laûnh, Baïc laûi phaíi chuyãøn lao ráút váút vaí nhoüc nhàòn. Nhæng hçnh aính thiãn nhiãn hiãûn ra trong træåìng thë giaïc cuía chuí thãø træî tçnh laì hçnh aính tràng sao toía saïng trãn báöu tråìi: "Choìm sao âæa nguyãût væåüt lãn ngaìn"
- Âiãöu naìy thãø hiãûn tám häön cuía Baïc luän hæåïng vãö aïnh saïng, hæåïng vãö báöu tråì tæû do. Âäúi láûp våïi caính thiãn nhiãn trong saïng thanh cao laì hçnh aính "chinh nhán" âang ngáøng âáöu (nghãnh diãûn) báút cháúp tæìng tráûn gioï thu laûnh leîo âang traìn âãún trãn âæåìng chuyãøn lao. Hçnh aính thå âaî thãø hiãûn phong thaïi hiãn ngang báút khuáút cuía Baïc træåïc thuí âoaûn âaìy âoüa taìn baûo cuía keí thuì.
b. Caính 2: "Phæång âäng maìu tràõng chuyãøn sang häöng"
- Caí vuî truû âaî bæìng saïng trãn âæåìng Baïc bë giaíi lao. Boïng âãm u aïm âaî saûch khäng, khäng gian âang bao phuí báöu khäng khê áúm aïp âaî gåüi caím hæïng cho Baïc trong tæ caïch âang laì tuì nhán bäùng nhiãn thi hæïng thãm näöng naìn.
- Báöu khäng khê trong baìi thå Taío giaíi âaî váûn âäüng tæì traûng thaïo täúi tàm laûnh leîo, âãún häöng tæåi áúm aïp. Hçnh tæåüng cuía chuí thãø træî tçnh hiãûn ra våïiì tæ thãú ngæåìi chiãún sé bë âaìy âoüa váùn hiãn ngang báút khuáút, phong thaïi ung dung laîng maûn laûc quan. Nhaì thå âang thàng hoa tám häön cuía mçnh giao caím våïi thiãn nhiãn trong saïng.
- Våïi phong thaïi cuía Baïc hiãûn ra trong tçnh huäúng "Giaíi âi såïm" nhæ váûy, roî raìng Baïc quaí tháût laì mäüt “khaïch tæû do”, mäüt vë “khaïch tiãn”.
Læu yï: Âáy laì âãö thi hoüc sinh gioíi nãn âaïp aïn âãö nghë chè laì âënh hæåïng nhæîng yï chênh - Hoüc sinh coï thãø laìm baìi mäüt caïch linh hoaût, váûn duûng thãm nhæîng tæ liãûu liãn quan âãø laìm saïng toí thãm cho luáûn âiãøm cuía mçnh. Giaïm khaío dæûa vaìo thæûc tãú baìi laìm cuía thê sinh vaì kinh nghiãûm giaíng daûy cuía mçnh âãø cháúm âiãøm khaïch quan vaì chênh xaïc.