Đề thi tuyển chọn học sinh giỏi lớp 8 năm học 2009 – 2010 môn: ngữ văn

Phßng GD & §T thµnh phè ninh b×nh 
 Tr­êng THCS Ninh TiÕn 
 ®Ò thi chän häc sinh giái líp 8
N¨m häc 2009 – 2010
M«n: Ng÷ V¨n (Thêi gian lµm bµi 150 phót)

C©u1(4 ®iÓm):
Ph©n tÝch nghÖ thuËt ®Æc t¶ ch©n dung nh©n vËt cña Nam Cao qua ®o¹n trÝch sau:
“MÆt l·o ®ét nhiªn co róm l¹i. Nh÷ng nÕp nh¨n x« l¹i víi nhau, Ðp cho n­íc m¾t ch¶y ra. C¸i ®Çu l·o nghoÑo vÒ mét bªn vµ c¸i miÖng mãm mÐm cña l·o mÕu nh­ con nÝt. L·o hu hu khãc...” 
 (“L·o H¹c”- Nam Cao)
C©u2 (4 ®iÓm): 
Ph©n tÝch vÎ ®Ñp cña hai c©u th¬ sau:
 “ C¸nh buåm gi­¬ng to nh­ m¶nh hån lµng
 R­ín th©n tr¾ng bao la th©u gãp giã.”
 (“Quª h­¬ng” – TÕ Hanh)
C©u 3 (12 ®iÓm): 
NhËn xÐt vÒ hai bµi th¬ “ Nhí rõng” ( ThÕ L÷ ) vµ “ Khi con tu hó” (Tè H÷u), cã ý kiÕn cho r»ng : 
“ C¶ hai bµi th¬ ®Òu thÓ hiÖn lßng yªu n­íc vµ niÒm khao kh¸t tù do ch¸y báng cña tÇng líp thanh niªn trÝ thøc. Tuy nhiªn th¸i ®é ®Êu tranh cho tù do ë mçi bµi l¹i hoµn toµn kh¸c nhau”.
 B»ng hiÓu biÕt cña m×nh vÒ hai bµi th¬, em h·y lµm s¸ng tá ý kiÕn trªn.







Phßng GD & §T thµnh phè ninh b×nh h­íng dÉn chÊm m«n Ng÷ v¨n
 Tr­êng THCS Ninh TiÕn thi chän häc sinh giái líp 8
 N¨m häc 2009 – 2010
C©u 1: (4 ®iÓm)
1. Yªu cÇu:
* VÒ h×nh thøc : tr×nh bµy thµnh ®o¹n v¨n, diÔn ®¹t trong s¸ng, m¹ch l¹c, kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶.
* VÒ néi dung : 
- Nghệ thuật: bút pháp đặc tả được sử dụng rất thành công víi nh÷ng từ ng÷ chọn lọc đặc sắc, có sức gợi tả cao (tÝnh tõ: róm; tõ l¸y: mãm mÐm, hu hu; ®éng tõ: Ðp, x« l¹i, mÕu...)
- Nội dung: + Đây là đoạn văn miêu tả ngoại hình nhưng lại làm rõ được t©m tr¹ng đau khổ, day dứt, dằn vặt, ©n hËn của lão Hạc sau khi bán cậu Vàng.  + Tình cảm, thái độ của nhà văn Nam Cao đối với nhân vật lão Hạc: thấu hiểu, chia sẻ, đồng cảm…Đó cũng chính là thái độ, tình cảm của nhà văn trước nỗi khổ đau, bất hạnh của con người.
 2. Cho điÓm:
- Điểm 4,0: Học sinh cảm nhận đầy đủ, sâu sắc nội dung. Văn viết trong sáng, trôi chảy, cảm xúc chân thật. Trình bày sạch đẹp, không sai lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.
- Điểm 2,0- > 3,0: Học sinh cảm nhận tương đối đầy đủ nội dung. Văn viết trong sáng, trôi chảy. Trình bày sạch đẹp, còn sai vài lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu..
- Điểm 1,0: Cảm nhận sơ sài, thiếu các nội dung trên.
C©u2: (4 ®iÓm)
1. Yªu cÇu:
* VÒ h×nh thøc : §o¹n v¨n ph¶i tr×nh bµy râ rµng, m¹ch l¹c, diÔn ®¹t l­u lo¸t; v¨n viÕt cã c¶m xóc.
* VÒ néi dung : 
- NghÖ thuËt: so s¸nh c¸i cô thÓ, h÷u h×nh(c¸nh buåm) víi c¸i trõu t­îng, v« h×nh(m¶nh hån lµng); nh©n ho¸(r­ín); ®éng tõ m¹nh (gi­¬ng, r­ín).
- Néi dung:
 +Sau khi giíi thiÖu ng¾n gän vÒ bµi th¬, ®o¹n th¬(dÉn d¾t vµo 2 c©u th¬ c¶m nhËn), cÇn lµm râ vÎ ®Ñp t­ t­ëng thÈm mÜ cña 2 c©u th¬:
	+ So s¸nh: "c¸nh buåm" (vËt cô thÓ, h÷u h×nh) víi "m¶nh hån lµng" (c¸i trõu t­îng, v« h×nh). --> H×nh ¶nh c¸nh buåm mang vÎ ®Ñp bay bæng vµ chøa ®ùng mét ý nghÜa thiªng liªng, trang träng, lín lao, bÊt ngê....
	+ Nh©n hãa: c¸nh buåm "r­ín th©n..." --> c¸nh buåm trë nªn sèng ®éng, c­êng tr¸ng,... nh­ mét sinh thÓ sèng
	+ C¸ch sö dông tõ ®éc ®¸o: c¸c ®éng tõ "gi­¬ng", "r­ín" --> thÓ hiÖn søc v­¬n m¹nh mÏ cña c¸nh buåm, ®oµn thuyÒn ra ®i chinh phôc s«ng dµi biÓn réng... 
	+ Mµu s¾c vµ t­ thÕ "R­ín th©n tr¾ng bao la th©u gãp giã" cña c¸nh buåm --> lµm t¨ng vÎ ®Ñp l·ng m¹n, k× vÜ, bay bæng cña con thuyÒn.
	+ H×nh ¶nh t­îng tr­ng: C¸nh buåm tr¾ng no giã biÓn kh¬i quen thuéc ë ®©y kh«ng ®¬n thuÇn lµ mét c«ng cô lao ®éng mµ ®· trë nªn lín lao, thiªng liªng, võa th¬ méng võa hïng tr¸ng; nã trë thµnh biÓu t­îng cho linh hån, m¸u thÞt cña lµng chµi miÒn biÓn . 
	+ C©u th¬ võa vÏ ra chÝnh x¸c "h×nh thÓ" võa gîi ra "linh hån" cña sù vËt. Bao nhiªu tr×u mÕn thiªng liªng, bao nhiªu hi väng m­u sinh cña ng­êi d©n chµi ®· göi g¾m vµo h×nh ¶nh c¸nh buåm c¨ng giã. Cã thÓ nãi c¸nh buåm ra kh¬i ®· mang theo h¬i thë, nhÞp ®Ëp vµ hån vÝa cña quª h­¬ng lµng chµi.
	+ T©m hån tinh tÕ, tµi hoa vµ tÊm lßng g¾n bã s©u nÆng thiÕt tha víi cuéc sèng lao ®éng cña lµng chµi quª h­¬ng trong con ng­êi t¸c gi¶. 
 2. Cho điÓm:
- Điểm 4,0: Học sinh cảm nhận đầy đủ, sâu sắc nội dung . Văn viết trong sáng, trôi chảy, cảm xúc chân thật. Trình bày sạch đẹp, không sai lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.
- Điểm 2,0- > 3,0: Học sinh cảm nhận tương đối đầy đủ nội dung. Văn viết trong sáng, trôi chảy. Trình bày sạch đẹp, còn sai vài lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu..
- Điểm 1,0: Cảm nhận sơ sài, thiếu các nội dung trên.
C©u 3: (12 ®iÓm)
I. Yªu cÇu chung :
ThÓ lo¹i : NghÞ luËn chøng minh 
 - Néi dung : Sù gièng vµ kh¸c nhau vÒ lßng yªu n­íc vµ niÒm khao kh¸t tù do trong “ Nhí rõng” ( ThÕ L÷ ) vµ “ Khi con tu hó” ( Tè H÷u ).
II. Yªu cÇu cô thÓ : 
1. VÒ h×nh thøc : 
- Bµi viÕt cã bè côc chÆt chÏ, ®ñ ba phÇn.
- V¨n viÕt trong s¸ng, cã c¶m xóc
- Kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶ vµ lçi diÔn ®¹t ; tr×nh bµy s¹ch sÏ, ch÷ viÕt râ rµng.
2. VÒ néi dung: CÇn ®¶m b¶o nh÷ng ý sau:
 Ÿ LuËn ®iÓm 1 : C¶ hai bµi th¬ ®Òu thÓ hiÖn lßng yªu n­íc vµ niÒm khao kh¸t tù do ch¸y báng : 
- V× yªu n­íc nªn míi thÊy hÕt nçi tñi cùc cña cuéc sèng n« lÖ ( GËm mét khèi c¨m hên trong còi s¾t…) , míi uÊt øc khi bÞ giam cÇm ( Ngét lµm sao , chÕt uÊt th«i…)
- Kh«ng chÊp nhËn cuéc sèng n« lÖ , lu«n h­íng tíi cuéc sèng tù do :
 + Con hæ nhí vÒ cuéc sèng tù do vïng vÉy ë nói rõng ®¹i ngµn : Nh÷ng ®ªm tr¨ng ®Ñp , nh÷ng ngµy m­a, nh÷ng b×nh minh rén r· t­ng bõng…Con hæ lóc m¬ mµng nh­ mét thi sÜ, lóc l¹i nh­ mét bËc ®Õ v­¬ng ®Çy quyÒn uy… ( dÉn chøng…)
+ Ng­êi thanh niªn yªu n­íc tuy th©n bÞ tï ®µy nh­ng t©m hån vÉn h­íng ra ngoµi song s¾t ®Ó c¶m nhËn bøc tranh mïa hÌ r÷c rì s¾c mµu, rén r· ©m thanh, ®Çy h­¬ng vÞ ngät ngµo…( dÉn chøng…)
Ÿ LuËn ®iÓm 2 : Th¸i ®é ®Êu tranh cho tù do kh¸c nhau
 - “Nhí rõng” lµ nçi niÓm, t©m tr¹ng cña mét tÇng líp trÝ thøc cã lßng yªu n­íc, ®au ®ín vÒ th©n phËn n« lÖ nh­ng ch­a t×m ®­îc con ®­êng gi¶i tho¸t, ®µnh bu«ng xu«i, bÊt lùc. Hä ®· tuyÖt väng, ®· hÕt ­íc m¬ chiÕn th¾ng, ®· th«i nghÜ ®Õn hµnh ®éng…§©y lµ th¸i ®é ®Êu tranh tiªu cùc…(Ta n»m dµi tr«ng ngµy th¸ng dÇn qua…)
 - Khi con tu hó lµ tiÕng nãi cña mét chiÕn sÜ c¸ch m¹ng trÎ tuæi, ®¹i diÖn cho nh÷ng thanh niªn ®· ®i theo con ®­êng cøu n­íc mµ c¸ch m¹ng chØ ra, biÕt râ con ®­êng cøu n­íc lµ gian khæ nh­ng vÉn kiªn quyÕt theo ®uæi. Hä tin ë t­¬ng lai chiÕn th¾ng cña c¸ch m¹ng, ®Êt n­íc sÏ ®éc lËp, d©n téc sÏ tù do. Hä kh«ng ngõng ®Êu tranh ®Ó gi¶i phãng d©n téc . §©y lµ th¸i ®é ®Êu tranh rÊt tÝch cùc.( Mµ ch©n muèn ®¹p tan phßng ,hÌ «i!…)
Liªn hÖ: ý thøc x©y dùng quª h­¬ng, ®Êt n­íc…
3. KÜ n¨ng :
+ HS cÇn thùc hiÖn tèt c¸c kÜ n¨ng lµm v¨n nghÞ luËn chøng minh ®· ®­îc häc ë líp 7 vµ líp 8 : dùng ®o¹n, nªu vµ ph©n tÝch dÉn chøng,vËn dông kÕt hîp ®­a c¸c yÕu tè miªu t¶, tù sù vµ biÓu c¶m vµo bµi v¨n nghÞ luËn.
+ HS cÇn n¾m v÷ng néi dung ý nghÜa vµ t×m dÉn chøng phï hîp víi néi dung vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt. C¸c dÉn chøng t×m ®­îc s¾p xÕp theo tõng ph¹m vi néi dung, cÇn chÝnh x¸c, tiªu biÓu.
* Cho ®iÓm :
 - §iÓm11, 12 : §¹t ®­îc tèt c¸c yªu cÇu vÒ néi dung vµ h×nh thøc nªu trªn.
 - §iÓm 8à10 : §¹t ®­îc phÇn lín c¸c yªu cÇu trªn, dÉn chøng cã thÓ ch­a phong phó, m¾c mét sè lçi diÔn ®¹t, lçi chÝnh t¶.
 - §iÓm 5 à7 : bµi ®¹t møc trung b×nh, dÉn chøng s¬ sµi, m¾c mét sè lçi diÔn ®¹t, lçi chÝnh t¶.
 - §iÓm 2 à4 : Lµm s¬ sµi, ch­a râ néi dung chøng minh, m¾c nhiÒu lçi diÔn ®¹t, lçi chÝnh t¶.
 - §iÓm 1: qu¸ s¬ sµi.

 *L­u ý : Ng­êi chÊm vËn dông linh ho¹t ®¸p ¸n, biÓu ®iÓm chÊm ®Ó cho ®iÓm phï hîp. §Æc biÖt cã ®iÓm th­ëng cho bµi viÕt cã sù s¸ng t¹o c¸ nh©n./.

 .......................................HÕt...........................................