Đề thi tuyển sinh lớp 10 môn Hóa học (Chuyên) - Năm học 2023-2024 - Sở GD&ĐT Đồng Nai

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TỈNH ĐỒNG NAI
KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10
NĂM HỌC: 2023 - 2024
MÔN THI: HÓA HỌC (Chuyên)
Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian phảt đề)
(Đề thi có 04 trang, gồm 05 câu)

Cho biết nguyên tử khối của các nguyên tố: H=1 ; C=12 ; N=14 ; O=16 ; Na=23 ; Mg=24 ; Al=27 ; P=31 ; S=32 ; Cl=35,5 ; K=39 ; Ca=40; Fe=56 ; Cu=64 ; Zn=65 ; Ag=108 ; I=127 ; Ba=137 ; Au=197
Câu 1 (2,0 điểm)
1.1. Chất rắn là một axit dễ tan trong nước, phản ứng với tạo thành các sản phẩm khác nhau là hoặc (tùy vào tỉ lệ các chất phản ứmg). Khi cho hai sản phẩm này tác dụng với nhau, đóng vai trò là axit, đóng vai trò là bazo. Trộn lẫn các dung dịch có cùng số mol của và sẽ tạo thành chất . Cho tác dụng với lượng dư lại thu được . Biết rằng, các chất đều chứa nguyên tố photpho .
Xác định công thức các chất và viết các phương trình hóa học minh họa.
1.2. Tại SEA Games lần thứ 32 , đoàn thể thao Việt Nam đã xuất sắc hoàn thành kỳ Đại hội ở vị trí Nhất toàn đoàn trên bảng xếp hạng với 136 huy chương vàng trong tổng số 359 huy chương.
a. Thực tế, những tấm huy chương vàng không phải được làm từ vàng nguyên chất mà trong thành phần có cá vàng, bạc và đồng. Một mẫu vật liệu làm huy chương vàng nặng được cho vào dung dịch đặc, nóng (lấy dư), phần chất rắn không tan còn lại được lọc rửa cẩn thận, làm khô rồi đem cân, có khối lượng . Tiếp tục cho thêm vào dung dịch sau khi lọc, thu được tối đa kết tủa. Tính phần trăm khối lượng vàng, bạc và đồng có trong vật liệu làm huy chương vàng.
b. Mặt khác, mẫu vật liệu làm huy chương đồng có phần trăm khối lượng đồng lên đến . Sau khi hòa tan hoàn toàn đồng kim loại trong mẫu vật liệu trên bằng , trung hòa axit dư và loại bỏ hết các phụ phầm. Thêm tiếp một lượng dư để chuyển hết muối đồng (II) thành Cul và giải phóng . Lượng sinh ra phản ứng vừa đủ với dung dịch 0,1 M theo phương trình:
Trong điều kiện các thao tác kỹ thuật chính xác, tính giá trị cần dùng.
c. Trong quá trình sản xuất, vàng có thể được hòa tan thông qua phản ứng với nước cường thủy (là hỗn hợp dung dịch và ). Viết phương trình hóa học giữa và nước cường thủy, biết rằng sản phẩm sinh ra có axit và .
Câu 2 (2,0 điểm)
2.1. Tiến hành các thao tác thí nghiệm như sau:
- Bước 1: Cân chính xác 40,0 tinh thể trong lọ (1) cho vào cốc (2). Thêm từ từ nước cất, khuấy đều cho tan hết để thu được đúng dung dịch .
- Bướ 2: Lấy dung dịch từ cốc (2), cho phản úng với dung dịch . Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, lọc bỏ kết tủa, thu được dung dịch .
- Bước 3: Thêm vài giọt phenolphtalein vào dung dịch , rồi nhỏ từ từ dung dịch cho đến khi dung dịch trờ lại không màu thì thấy dùng hết dung dịch .
- Lặp lại thao tác ở bước 2 và bước 3 thêm ba lần nữa để xác định đúng hóa chất trong lọ (1). Trinh bày cách tính khối lương tinh thể . và thề tích nước cất cần dùng thêm để pha chế đượe dung dịch nhằm giảm tối đa sự lãng phí hóa chất.
Cho khối lượng riêng của nước là . Bỏ qua sự thay đồi thể tích khi hòa tan các chất và không xét đến các phản ứng phụ.
2.2. Hỗn hợp gồm ba kim loại . Cho gam vào dung dịch dư, sau khi phản ứng hoàn toàn thu được 1,60 gam kim loại. Mặt khác cho gam vào dung dịch cho đến khi phản ứng hoàn toàn thu được 0,448 lít khí (điều kiện tiêu chuẩn), dung dịch và gam chất rắn. Cho từ từ 0,02 lít dung dịch (dung dịch ) vào dung dịch thì thấy bắt đầu xuất hiện kết tủa; thêm tiếp dung dịch cho đến khi lượng kết tủa không thay đổi cần dùng thêm 0,10 lít dung dịch . Tính các giá trị .
Câu 3 (2,5 điểm)
3.1. Diesel Oil (thường được gọi là dầu DO) là một loại nhiên liệu lỏng, được tinh chế từ dầu mỏ. Có hai loại dầu DO, thứ nhất là dầu DO 0,05S có hàm lượng lưu huỳnh (S) không lớn hơn , thứ hai là dầu DO 0,25S có hàm lượng không lớn hơn . Dầu có hàm lượng càng cao khi cháy sẽ phát thải hàm lượng muội và khí càng cao. Do đó từ ngày , tại Việt Nam chỉ cho phép sử dụng loại dầu DO 0,05S.
Để xác định hàm lượng trong một loại dầu , người ta lấy 100 gam dầu đốt cháy hoàn toàn, sản phẩm tạo ra gồm và hơi nước. Lượng thu được phản ứng vừa đủ với 12,5 ml dung dịch . Xác định hàm lượng trong loại dầu trên, và cho biết loại dầu DO đó có được phép sử dụng tại Việt Nam không.
3.2. Thành phần chính của bio-gas là khí B1. Ngoài khí B1 trong bio-gas còn chứa một lương nhỏ các khí .
a. Xác định các khí và viết phương trình hóa học tương ứng theo các thông tin sau: 
- B1 la hi hiđrocacbon, trong phân tử B1 có . Oxi hóa hoàn toàn khí B1 thu được khí B2 (là oxit của nguyên tố X ). Khí B2 không duy trì sự cháy, tuy nhiên ở nhiệt độ cao một số kim loại mạnh như Mg "cháy" mãnh liệt trong khí B2.
- Khí B3 cũng là oxit của nguyên tố X, khí B3 có thể phản ứng với O2 tạo thành khí B2.
- Khí B4 là hợp chất khí của một nguyên tố nhóm VIA với hiđro, có mùi đặc trưng; khí B4 cũng có thể phản ứng với O2 tạo thành chất rắn màu vàng.
Quá trình đốt cháy khí B1 nhằm sử dụng năng lượng từ bio-gas được biểu diễn theo sơ đồ:
Biến thiên enthalpy của một quá trình (kí hiệu là ) được hiểu là năng lượng (ở dạng nhiệt) toả ra hoặc thu vào khi quá trình xảy ra. Nếu quá trình toả nhiệt thì có giá trị âm và ngược lại, nếu quá trình thu nhiệt thì có giá trị dương.
Trên sơ đồ, các giá trị được ghi nhận tương ứng với phản ứng đốt cháy 1 mol khí . Biến thiên enthalpy của toàn bộ phản ứng bằng tổng biến thiên enthalpy của các quá trình (a),(b),(c),(d).
b. Hãy tính giá trị cho phản ứng (1) và cho biết đó là quá trình thu nhiệt hay tỏa nhiệt.
c. Cần đốt cháy hoàn toàn bao nhiêu gam khí để cung cấp đủ nhiệt cho phản ứng tạo thành bằng cách nung với hiệu suất . Biết rằng phản ứng nhiệt phân có .
d. Đốt cháy hoàn toàn khí thu được và giải phóng . Tính biến thiên enthalpy của phản ứng đốt cháy khí , từ đó cho biết vì sao được sử dụng trong đèn xì hàn cắt kim loại mà không dùng .
e. cũng là một loại nhiên liệu được nghiên cứu sử dụng để giảm thiểu các khí thải gây ô nhiễm môi trường. Tính năng lượng tỏa ra khi đốt cháy hoàn toàn khí . Cho biết tất cả các quá trình trên đều được thực hiện ở điều kiện chuẩn.
Câu 4 (2,0 điểm)
4.1. Cho lít (đktc) hỗn hợp khí gồm hai hiđrocacbon (thuộc dãy đồng đẳng của etilen) và (thuộc dãy đồng đẳng của axetilen) tác dụng hết với dung dịch brom dư, khối lượng brom đã tham gia phản ứng là 10a gam. Tính phần trăm thể tích mỗi khí trong hỗn hợp .
4.2. Tiến hành phân tích định lượng hai chất hữu cơ và thu được số liệu có sự tương đồng như sau: hóa hoàn toàn 1,84 gam chất cần phân tích hoặc chỉ thu được 1,44 gam và khí . Khi dẫn toàn bộ lượng đó vào dung dịch để phản ứng xảy ra hoàn toàn thì thấy xuất hiện 11,82 gam kết tủa. Biết tỉ khối hơi của và so với không khí đều nhỏ hơn 4 .
Mặt khác, khi xét các phản ứng hóa học của và thì có sự khác biệt như sau:
- tác dụng với thu được số mol khí gấp 1,5 lần số của phản ứng.
- phản ứng với dung dịch trong tạo kết tủa có . Viết các công thức cấu tạo có thể có của và .
Câu 5 (1,5 điểm)
5.1. Thực hiện phản ứng este hóa giữa axit cacboxylic và ancol theo tỉ lệ mol 1: 1.
Biết là hợp chất hữu cơ mạch hở, trong phân tử có một liên kết . Khi đốt cháy hoàn toàn thu được số bằng số phản ứng. đều có cấu tạo mạch hở và chì chứa một loại nhóm chức. Xác định công thức cấu tạo của .
5.2. Cho phương trình hóa học thủy phân etyl axetat trong môi trường axit như sau:
Nghiên cứu phản ứng thủy phân este người ta tiến hành các thí nghiệm:
- Thí nghiệm 1: Thay trong trong và bởi Đoteri (là đồng vị của , nghĩa là nguyên tử có cùng số proton nhưng khác nhau về số khối, được kí hiệu ), ta được và . Sau khi thực hiện phản ứng thủy phân giữa etyl axetat và với sự có mặt của , người ta tiến hành tách riêng và xác định phân tử khối hai sản phẩm tạo thành.
- Thí nghiệm 2: Thay bằng ta được . Sau khi thực hiện phản ứng thủy phân giữa etyl axetat và , tiếp tục tách riêng và xác định phân tử khối hai sản phẩm tạo thành, thu được kết quả là .
a. Hãy cho biết phân tử khối và đo được ở thí nghiệm 1.
b. Thí nghiệm 3: Lặp lại thí nghiệm 2 với một este (đơn chức, mạch hở, không phân nhánh) thì thu được . Viết phương trình phản ứng thủy phân este .
c. Phương thức thí nghiệm này có thể giúp người học suy luận được bản chất phản ứng este hóa. Hãy lập luận để xác định khi axit cacboxylic tác dụng với ancol để tạo thành este, nhóm -OH được tách ra từ axit hay ancol.
(Thí sinh không được sủ dụng bảng Hệ thống tuần hoàn các nguyên tố hóa học) 
------------------------ hết ----------------------------