Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2008 -2009 thời gian: 120 phút

Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT Năm học 2008 -2009
( Hà Tĩnh)
 Thời gian: 120 phút ( không kể thời gian giao đề)
Câu 1(2 điểm)
 	Suy nghĩ của em về nhan đề bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải?
Câu 2(3 điểm)
Trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật), tác giả viết:
Không có kính, ừ thì ướt áo
Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời 
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi.
 (Ngữ văn 9, tập một, tr132, NXB Giáo dục -2005)
Em hãy viết một đoạn văn (khoảng 10 dòng ) Trong đó có sử dụng phép thế (gạch chân từ ngữ của phép thế) trình bày cảm nhận của mình về khổ thơ trên.
Câu 3 ( 5 điểm)
Về giá trị truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long, sách giáo viên Ngữ văn 9, tập một, tr.204 nhận định: “Một trong những yếu tố tạo nên sức hấp dẫn và góp vào thành công của truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa là chất trữ tình”.
Em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên


Đáp án:
Câu 1:
-Mùa xuân nho nhỏ được khơi nguồn từ hình ảnh thực mùa xuân thiên nhiên, đất nước. (0.25 đ)
- Mùa xuân nho nhỏ là hình ảnh có ý nghĩa biểu tượng cho lòng thiết tha, yêu mến gắn bó với đất nước, với cuộc đời thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước (1.5 đ)
- Mùa xuân nho nhỏ là nhan đề thể hiện sợ sáng tạo độc đáo, có ý nghĩa biểu tượng gợi mở chủ đề bài thơ. (0.25 đ) 
Câu 2:
Tạo lập được đoạn văn nghị luận về nội dung khổ thơ, trong đó có sử dụng phép thế (0.5 đ)
Trình bày cảm nhận về khổ thơ:
 	+ Từ hình ảnh tả thực về những chiếc xe không kính trong hoàn cảnh khốc liệt của cuộc kháng chiến chống Mỹ, nhà thơ đã làm nỗi bật hình ảnh người lính lái xe với vẻ đẹp tâm hồn lạc quan, ngang tàng, rất lính xem thường moi khó khăn, thủ thách. (2.25 đ)
+Những câu thơ tả thực hình ảnh về chiếc xe không có kính; ngôn ngữ và giọng điệu giàu tính khẩu ngữ, tự nhiên, trẻ trung. (0.25đ)
Câu 3:
Yêu cầu về kiến thức:
Trên cơ sở hiểu biết về truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long(Phần trích ở sách Ngữ văn 9), học sinh cần vận dụng các thao tác nghị luận để làm rõ được yêu cầu đề bài.
Yêu cầu kỹ năng:
Bài viết đúng kiểu bài nghị luận văn học với việc kết hợp nhiều thao tác; bố cục cân đối hợp lí; biết chọn lọc, sắp xếp dẫn chứng có hệ thống; lời văn trong sáng có cảm xúc; lập luận chặt chẽ, lô gíc; không sai lỗi dùng từ đặt câu…
Từ những yêu cầu trên, định hướng chính của bài làm như sau:
1. Giới thiệu khái quát chung về tác giả, tác phẩm, trích dẫn ý kiến . (0.5 đ)
2. Giải thích ý kiến.
-Thành công của truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa có nhiều yếu tố (tình huống truyện, cốt truyện, xây dựng nhân vật, cách kể chuyện…) trong đó, chất trữ tình là yếu tố quan trọng tạo nên sức hấp dẫn và giá trị của tác phẩm. (0.25 đ)
-Chất trữ tình của tác phẩm được tạo nên bởi những cảm xúc, chiêm nghiệm, suy tưởng và thể hiện bằng lời văn giàu nhịp điệu, giàu hình ảnh… (0.5 đ)
3. Chứng minh:
- Chất trữ tình được tạo nên từ những chi tiết, khung cảnh thiên nhiên đẹp và đầy thơ mộng của Sa Pa được miêu tả qua cái nhìn của người hoạ sỹ già. (1 đ)
- Chất trữ tình được toát lên chủ yếu từ nội dung của truyện: cuộc gặp gỡ tình cờ mà để lại nhiều dư vị trong lòng mỗi người, từ những nết đẹp giản dị, từ những truyện kể về cuộc sống lặng lẽ ở Sa Pa (qua lời kể của anh thanh niên và bác lái xe, suy nghĩ của ông hoạ sỹ già, cô kỹ sư) và từ những cảm xúc, tình cảm mới nảy nở trong tâm hồn của các nhân vật đối với anh thanh niên. (2 đ)
- Để tạo nên không khí trữ tình của tác phẩm, nhà văn đã sử dụng lời văn giàu cảm xúc, hình ảnh, giọng điệu tâm tình nhẹ nhàng. (0.25)
4. Đánh giá: Chất trữ tình kết hợp với bình luận, tự sự đã làm nỗi bật chủ đề tác phẩm: Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa khắc hoạ thành công những người lao động bình thường mà tiêu biểu là anh thanh niên làm công tác khí tượng ở một mình trên đỉnh núi cao. Qua đó, truyện khẳng định vẻ đẹp của con người lao động và ý nghĩ của những công việc thầm lặng ./. (0.5đ)