Đề và đáp án ôn thi tốt nghiệp -2009 (tiếp theo)

Đề và đáp án ôn thi tốt nghiệp -2009(tiÕp)

Đề 7
Câu 1 (2 điểm)
 Anh(chị) hãy trình bày những đặc điểm cơ bản của Văn học Việt Nam từ sau 1975 đến hết thế kỉ XX?
Câu 2 (3 điểm)
 Trong đoạn trích vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”- Kịch của Lưu Quang Vũ- (Ngữ văn 12, tập 2, Ban Nâng cao và Ban Cơ bản), nhân vật Đế Thích quan niệm được sống là hạnh phúc, nhưng hồn Trương Ba không chấp nhận lí lẽ đó, và đã thẳng thắn chỉ ra sai lầm của Đế Thích: “Ông chỉ nghĩ đơn giản là cho tôi sống, nhưng sống như thế nào thì ông không cần biết”.
 Hãy là nhân vật Trương Ba, anh(chị) viết một bài nghị luận ngắn gọn bàn về ý nghĩa của lẽ sống cao đẹp, phản đối quan niệm sai lầm của Đế Thích .
Câu 3(5điểm): Phân tích nhân vật Chiến trong truyện ngắn “Những đứa con trong gia đình” của nhà văn Nguyễn Thi.


Đáp án
Câu 1:
- Nền văn học giai đoạn này vận động theo hướng dân chủ hóa, mang tính nhân bản và nhân văn sâu sắc. Văn học phát triển đa dạng hơn về đè tài, chủ đề; phong phú hơn và mới mẻ hơn thủ pháp nghệ thuật; cá tính sáng tạo của nhà văn được phát huy…
- Nền văn học giai đoạn này đã khám phá con người trong những mối quan hệ đa dạng và phức tạp, thể hiện con người ở nhiều phương diện của đời sống, kể cả đời sống tâm linh. Cái mới của văn học giai đoạn này là tính chất hướng nội, đi vào hành trình tìm kiếm bên trong, quan tâm nhiều hơn tới số phận cá nhân trong những hoàn cảnh phức tạp, đời thường
- Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực và những tìm tòi đúng hướng, cũng nảy sinh những khuynh hướng tiêu cực, những biểu hiện quá đà, thiếu lành mạnh…Văn học có xu hướng nói nhiều tới mặt trái của xã hội, ít nhiều có khuynh hướng bạo lực…


Câu 2:
- Trương Ba nhận thức rất rõ tình trạng trớ trêu của mình khi được sống lại trong hình hài của một kẻ thô lỗ, phàm tục, không phải của chính mình nên đã bị mọi người xa lánh, trong đó cả những người thân yêu nhất của mình…Sự tồn tại như thế thật là vô nghĩa, thậm chí là nặng nề, bức bối…
- Từ đó Trương Ba cho rằng: Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được, nó đòi hỏi sự thống nhất giữa nội dung và hình thức, giữa tư tưởng và hành động…Được sống theo đúng bản chất của mình là một nhu cầu, một quyền lợi thiêng liêng của con người…
- Trên cơ sở đó phê phán quan niệm sai lầm của Đế Thích (và của không ít người), cho rằng chỉ cần được sống, lúc đó con người chỉ sống dựa vào thân xác người khác, không được sống thực với con người mình, lúc đó con người tồn tại nhưng tất cả mọi tư tưởng đều bị chi phối, đều bị điều khiển bởi kẻ khác. Trong cuộc sống có không ít người chỉ nghĩ đến kết quả mà không nghĩ đến cách thức, có khi chỉ vì mục đích mà quên mất, thậm chí bất chấp mọi thủ đoạn…
→ Như vậy, sống hay không sống không phải là vấn đề, mà quan trọng hơn là sống như thế nào, sống ra sao, có ý nghĩa hay không…? Đế Thích không hiểu được điều đó và trong cuộc sống của chúng ta cũng không ít người đã không hiểu được điều đó.
Câu 3:
 3.1. Vẻ đẹp của một cô gái đời thường:
- Cô 18 tuổi, đôi lúc tính khí còn trẻ con (Tranh công bắt ếch, vết đạn bắn tàu giặc) song có cái duyên dáng của thiếu nữ mới lớn (Bịt miệng cười khí chú Năm cất giọng hò, chéo khăn hờ ngang miệng, thích soi gương - đi đánh giặc còn cái gương trong túi, ...).
- Thương em, biết nhường nhịn em; biết tính toán việc nhà.
- Thương cha mẹ (tâm trạng cô khi khiên bàn thờ má gửi trước ngày tòng quân...).
- Chăm chỉ: đọc chưa thạo nhưng chăm chỉ đánh vần cuốn sổ gia đình.
 Chiến là hình ảnh sinh động của cô gái Việt Nam trong cuộc sống đời thường những năm chiến tranh chống Mỹ.
 3.2. Vẻ đẹp của phẩm chất người anh hùng:
- Gan góc: có thể ngồi lì suốt buổi chiều để đánh vần cuốn sổ ghi công gia đình của chú Năm.
- Dũng cảm: cùng em bắn cháy tàu giặc.
- Quyết tâm lên đường trả thù cho ba má: "Tao đã thưa với chú Năm rồi. Đã làm thân con gái ra đi thì tao chỉ có một câu: nếu giặc còn thì tao mất, vậy à".
- Những phẩm chất đẹp đẽ của Chiến luôn được nghệ thuật miêu tả trong sự soi rọi với hình tượng người mẹ. Nhưng nếu câu chuyện của gia đình Chiến là một "dòng sông" thì Chiến là khúc sông sau - cô giống mẹ nhưng cũng rất khác mẹ ở hành động quyết định vào bộ đội, quyết định cầm súng đi trả thù cho gia đình, quê hương.
 3.3. Chiến mang trong mình vẻ đẹp người con gái Việt Nam thời chống Mỹ: trẻ trung, duyên dáng nhưng cũng rất mực anh hùng. Cô tiếp nối và làm rạng rỡ truyền thống đánh giặc cứu nước của gia đình và truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Nghệ thuật thành công trong việc xây dựng hình tượng nhân vật nữ anh hùng thời chống Mỹ.



Đề 8
Câu 1(2 điểm): Những nét đặc sắc nào trong tiểu sử của Sôlôkhốp đã giúp anh(chị) hiểu thêm văn nghiệp của ông? Kể tên 3 tác phẩm tiêu biểu có liên quan?
Câu 2(3 điểm): Vai trò của gia đình trong cuộc sống ngày nay.
Câu 3(5 điểm): Khát vọng sống trong Vợ nhặt của Kim Lân.

Đáp án
C âu 1: 
-Vài nét về lai lịch tác giả.
-Hai ý chính về cuộc đời có liên quan nhiều đến tác phẩm:
+Cả đời ông gắn bó máu thịt với cảnh vật và con người vùng sông Đông.Vì vậy, Sôlôkhốp viết rất nhiều, rất hay về vùng sông Đông.
+Trực tiếp tham gia cuộc chiến vệ quốc, do đó, tác giả có điều kiện hiểu biết tận tường về cuộc sống của những con người trong và sau cuộc chiến tranh cùng với những phẩm chất kiên cường nhân hậu của họ. Vì vậy, ông am hiểu và viết rất chân thực và cảm động về số phận và tính cách của những người lính trong và sau cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại.
-Ba tác phẩm có liên quan: Truyện sông Đông, sông Đông êm đềm, Số phận con người…
Câu 2: 
1. Giải thích khái niệm 
 Gia đình: Tập hợp người cùng sống chung thành một đơn vị nhỏ nhất trong xã hội, gắn bó với nhau bằng quan hệ hôn nhân và dòng máu, thường gồm có vợ chồng, cha mẹ và con cái.
Vì vậy gia đình có giá trị bền vững và vô cùng to lớn không bất cứ thứ gì trên cõi đời này sánh được, cũng như không có bất cứ vật chất cũng như tinh thần nào thay thế nổi. Chính gia đình là cái nôi nuôi dưỡng, chở che cho con người khôn lớn. 
→ Gia đình có vai trò to lớn đối với con người.
2. Chứng minh vấn đề: 
+ Mỗi con người sinh ra và lớn lên, trưởng thành đều có sự ảnh hưởng, giáo dục to lớn từ truyền thống gia đình .
DC: Trong văn học: Nguyễn Du chịu ảnh hưởng lớn từ gia đình có truyền thống khoa bảng của mình.
 Trong cuộc sống: Nguyễn Hữu Ân biết nghe lời mẹ…
+ Gia đình là cái nôi hạnh phúc của con người từ bao thế hệ: đùm bọc, chở che, giúp con người vượt qua được những khó khăn, trở ngại trong cuộc sống.
3. Khẳng đinh, bàn bạc mở rộng vấn đề:
+ Khẳng định vai trò, giá trị to lớn của gia đình đối với sự hình thành và phát triển nhân cách của con người, là nền tảng để con người vươn lên trong cuộc sống. 
+ Trong thực tế cuộc sống, có rất nhiều người ngay từ khi sinh ra đã không được sự chở che, đùm bọc, giáp dục, nâng đỡ của gia đình nhưng vẫn thành đạt, trở thành con người hữu ích của XH. 
+ Mỗi con người cần biết bảo vệ, xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng, hạnh phúc. Muốn làm được điều đó trong gia đình mọi người phải biết thương yêu, đùm bọc chở che nhau; phê phán những hành vi bạo lực gia đình, thói gia trưởng….
Câu 3:
1. Kh¸t väng sèng tr­íc hÕt thÓ hiÖn ë kh¸t väng h¹nh phóc cña Trµng vµ ng­êi vî nhÆt:
 a. Tr­íc trë thµnh vî chång:
 - Trµng: xÊu xÝ, th« kÖch, d¸ng ®i chói vÒ phÝa tr­íc, ®i tõng b­íc mÖt mái, nh÷ng lo l¾ng vËt chÊt trong ngµy ®Ì xuèng c¸i l­ng to réng nh­ l­ng gÊu cña h¾n… 
→ Mét con ng­êi khã cã thÓ t×m ®­îc cho m×nh mét h¹nh phóc.
- Nguêi vî nhÆt: + Ngo¹i h×nh: mÆt l­ìi cµy x¸m xÞt, m¾t tròng ho¸y, ngùc gµy lÐp nh« h¼n lªn…
 + tÝnh c¸ch: ®anh ®¸, chanh cua, cong cín, tr¬ trÏn…
 + c¸ch ¨n uèng: ¨n mét chÆp hÕt bèn b¸t b¸nh ®óc
 + theo kh«ng Trµng vÒ nhµ
→ Mét con ng­êi bÞ c¸i ®ãi s¨n ®uæi.
b. Sau khi thµnh vî chång:
- Trµng: + d¸ng vÎ phën ph¬ kh¸c th­êng
 + thÊy cã ý thøc tr¸ch nhiÖm h¬n vµ nghÜ ®Õn t­¬ng lai: yªu h¬n m¸i nhµ cña m×nh v× ®Êy lµ tæ Êm che m­a che n¾ng, n¬i h¾n sÏ cïng vî sinh con ®Î c¸i ë ®Êy; h¾n thÊy h¾n nªn ng­êi, thÊy cã bæn phËn ph¶i lo cho vî con sau nµy.
- Ng­êi vî nhÆt: + vÎ lóng tóng cña nµng d©u míi: nÐt mÆt bÇn thÇn, chµo u lÝ nhÝ…
 + hiÒn h©u, ®óng mùc, chÞu th­¬ng, chÞu khã
→ C¸i ®ãi c¸i chÕt tuy ghª gím song kh«ng ¸t næi niÒm khao kh¸t sèng, niÒm tin vµo sù sèng. Trong c¸i ®ãi con ng­êi ta kh«ng nghÜ ®Õn c¸i ®ãi mµ nghÜ ®Õn niÒm vui, niÒm h¹nh phóc cña m×nh.
2. Kh¸t väng sèng thÓ hiÖn ë bµ mÑ giµ: bµ cô Tø.
Con trai cã vî bµ cô tõ mét bµ l·o giµ c¶, b­íc ®i läng khäng , ®«i m¾t nhoÌn gØ trë nªn nhanh nhÑn, nhÑ nhâm vµ t­¬i tØnh.
- s¨m s¾n dän dÑp nhµ cöa
- nãi nhiÒu vµ toµn nãi vÒ nh÷ng ®iÒu tèt ®Ñp ë t­¬ng lai
→ Bµ cô giµ mÊp mÐ bªn c¸i chÕt l¹i chÝnh lµ cho dùa cho nh÷ng ®øa con trong lóc khã kh¨n nhÊt. Søc m¹nh cña t×nh th­¬ng con ®· n©ng ®ì niÒm tin cho bµ cô vµo t­¬ng lai. Trong niÒm tin ®ã bµ cô Tø ®· h­íng nh÷ng ®øa con nh×n vÒ phÝa t­ong lai sù sèng.