Đề và đáp án thi học sinh giỏi Toán Lớp 5 - Trường Tiểu học Sơn Long

Họ và tên: Phan Duy Nghĩa
Phó Hiệu Trưởng Trường Tiểu học Sơn Long,
Hương Sơn, Hà Tĩnh.
Hãy bắt đầu từ
bài toán trong sách giáo khoa
 Hệ thống bài tập trong sách giáo khoa hết sức cơ bản, được chọn lọc kĩ lưỡng, hàm chứa rất nhiều vấn đề để chúng ta có thể học tập, khai thác và phát triển. Để học tốt môn toán, hãy bắt đầu từ những bài tập trong sách giáo khoa.
 Chẳng hạn, chúng ta xét bài tập 3, trang 135, sách giáo khoa Toán 4.
 Bài toán 1. Lớp 4A có 16 học sinh nam và số học sinh nữ bằng số học sinh nam.
Hỏi lớp 4A có bao nhiêu học sinh nữ ?
 Bài giải : Số học sinh nữ của lớp 4A là:
 16 x = 18 (học sinh)
 Đáp số: 18 học sinh
 Từ bài toán trên ta có thể khai thác và phát triển thành các bài toán thú vị sau:
 Bài toán 2. Lớp 4A có 16 học sinh nam và số học sinh nữ bằng số học sinh cả lớp. Hỏi lớp 4A có bao nhiêu học sinh nữ ?
 Phân tích : Ta dễ thấy số học sinh cả lớp chia làm 7 phần bằng nhau thì số học sinh nữ là 3 phần như thế và số học sinh nam là 4 phần. Từ đó ta tìm được giá trị của1 phần.
 Bài giải : Vì số học sinh nữ bằng số học sinh cả lớp nên nếu coi số học sinh cả lớp là 7 phần bằng nhau thì số học sinh nữ là 3 phần như thế và số học sinh nam là 4 phần như thế.
 1 phần ứng với số học sinh là: 16 : 4 = 4 (học sinh)
 Số học sinh nữ của lớp 4A là:
 3 x 4 = 12 (học sinh)
 Đáp số: 12 học sinh
 Bài toán 3. Lớp 4A có 16 học sinh nam và số học sinh nữ bằng hiệu số học sinh nữ và học sinh nam. Hỏi lớp 4A có bao nhiêu học sinh nữ ?
 Phân tích : Nếu ta coi hiệu số học sinh nữ và học sinh nam là 3 phần bằng nhau thì số học sinh nữ là 7 phần như thế khi đó số học sinh nam là 4 phần. Từ đó ta tính được giá trị của 1 phần.
 Bài giải : Vì số học sinh nữ bằng hiệu số học sinh nữ và học sinh nam nên nếu coi hiệu số học sinh nữ và học sinh nam là 3 phần bằng nhau thì số học sinh nữ là 7 phần như thế và số học sinh nam là 4 phần như thế.
 1 phần ứng với số học sinh là: 16 : 4 = 4 (học sinh)
 Số học sinh nữ của lớp 4A là:
 7 x 4 = 28 (học sinh)
 Đáp số: 28 học sinh
 Bài toán 4. Lớp 4A có 16 học sinh nam và số học sinh nữ ít hơn số học sinh cả lớp là 4 em. Hỏi lớp 4A có bao nhiêu học sinh nữ ?
 Phân tích : Nếu ta coi số học sinh cả lớp là 7 phần bằng nhau thì số học nữ là3 phần như thế bớt đi 4 học sinh. Suy ra số học sinh nam là 4 phần như thế cộng thêm 4 học sinh. Từ đó ta tính được giá trị của 1 phần.
 Bài giải : Vì số học sinh nữ ít hơn số học sinh cả lớp là 4 em nên nếu coi số học sinh cả lớp là 7 phần bằng nhau thì số học sinh nữ là 3 phần như thế bớt đi 4 học sinh. Suy ra số học sinh nam là 4 phần như thế cộng thêm 4 học sinh.
 1 phần ứng với số học sinh là: ( 16 - 4 ) : 4 = 3 (học sinh)
 Số học sinh nữ của lớp 4A là: 3 x 3 - 4 = 5 (học sinh)
 Đáp số: 5 học sinh
 Bài toán 5. Lớp 4A có 16 học sinh nam và số học sinh nữ nhiều hơn số học sinh cả lớp là 4 em. Hỏi lớp 4A có bao nhiêu học sinh nữ ?
 Phân tích : Nếu ta coi số học sinh cả lớp là 7 phần bằng nhau thì số học nữ là3 phần như thế cộng thêm 4 học sinh. Suy ra số học sinh nam là 4 phần như thế bớt đi 4 học sinh. Từ đó ta tính được giá trị của 1 phần.
 Bài giải : Vì số học sinh nữ nhiều hơn số học sinh cả lớp là 4 em nên nếu coi số học sinh cả lớp là 7 phần bằng nhau thì số học sinh nữ là 3 phần như thế cộng thêm 4 học sinh. Suy ra số học sinh nam là 4 phần như thế bớt đi 4 học sinh.
 1 phần ứng với số học sinh là: ( 16 + 4 ) : 4 = 5 (học sinh)
 Số học sinh nữ của lớp 4A là: 3 x 5 + 4 = 19 (học sinh)
 Đáp số: 19 học sinh
 Bài toán 6. Lớp 4A có 16 học sinh nam và số học sinh nữ ít hơn hiệu số học sinh nữ và học sinh nam là 4 em. Hỏi lớp 4A có bao nhiêu học sinh nữ ?
 Phân tích : Nếu ta coi hiệu số học sinh nữ và học sinh nam là 3 phần bằng nhau thì số học sinh nữ là 7 phần như thế bớt đi 4 học sinh. Suy ra số học sinh nam là 4 phần như thế bớt 4 học sinh. Từ đó ta tính được giá trị của 1 phần.
 Bài giải : Vì số học sinh nữ ít hơn hiệu số học sinh nữ và học sinh nam là 4 em nên nếu coi hiệu số học sinh nữ và học sinh nam là 3 phần bằng nhau thì số học sinh nữ là 7 phần như thế bớt đi 4 học sinh. Suy ra số học sinh nam là 4 phần như thế bớt 4 học sinh.
1 phần ứng với số học sinh là: ( 16 + 4 ) : 4 = 5 (học sinh) Số học sinh nữ của lớp 4A là:
 7 x 5 - 4 = 31 (học sinh)
 Đáp số: 31 học sinh
 Bây giờ các bạn hãy thử sức mình giải các bài toán sau nhé.
 Bài 1. Lớp 4A có 16 học sinh nam và số học sinh nữ nhiều hơn hiệu số học sinh nữ và học sinh nam là 4 em. Hỏi lớp 4A có bao nhiêu học sinh nữ ?
 Bài 2. Lớp 4A trồng được 21 cây; lớp 4B trồng được 22 cây; lớp 4C trồng được 29 cây; lớp 4D trồng được số cây bằng số cây của cả 4 lớp. Hỏi lớp 4D trồng được bao nhiêu cây ? 
 ________________________________________________
Đáp án
 Bài 1. Vì số học sinh nữ nhiều hơn hiệu số học sinh nữ và học sinh nam là 4 em nên nếu coi hiệu số học sinh nữ và học sinh nam là 3 phần bằng nhau thì số học sinh nữ là 7 phần như thế cộng thêm 4 học sinh. Suy ra số học sinh nam là 4 phần như thế cộng thêm 4 học sinh.
1 phần ứng với số học sinh là: ( 16 - 4 ) : 4 = 3 (học sinh) Số học sinh nữ của lớp 4A là:
 7 x 3 + 4 = 25 (học sinh)
 Đáp số: 25 học sinh
 Bài 2. Vì lớp 4D trồng được số cây bằng số cây của cả 4 lớp nên nếu coi số cây của cả 4 lớp trồng được là 11 phần bằng nhau thì số cây lớp 4D trồng được là 2 phần như thế. Suy ra số cây của 3 lớp còn lại là 9 phần như thế.
 1 phần ứng với số cây là: (21 + 22 + 29) : 9 = 8 ( cây)
 Lớp 4D trồng được số cây là:
 2 x 8 = 16 (cây)
 Đáp số: 16 cây.