Giáo án Địa lý 11 tiết 13 đến 17

Tiết 13. Baøi 12. THIEÂN NHIEÂN PHAÂN HOAÙ ÑA DAÏNG (tiếp theo)
I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC
Sau baøi hoïc, HS caàn:
1 Kieán thöùc
- Bieát ñöôïc söï phaân hoaù thieân nhieân theo ñoä cao. Ñaëc ñieåm veà khí haäu, caùc loaïi ñaát vaø caùc heä sinh thaùi chính theo 3 ñai cao ôû Vieät Nam. Nhaän thöùc ñöôïc moái lieân heä coù quy luaät trong söï phaân hoaù thoå nhöôõng vaø sinh vaät.
- Hieåu söï phaân hoaù caûnh quan thieân nhieân thaønh 3 mieàn ñòa lí töï nhieân vaø bieát ñöôïc ñaëc ñieåm chung nhaát cuûa moãi mieàn ñòa lí töï nhieân.
-Nhaän thöùc ñöôïc caùc maët thuaän lôïi vaøø haïn cheá trong söû duïng töï nhieân ôû moïi mieàn.
2. Kó naêng
- Khai thaùc kieán thöùc treân baûn ñoà.
- Kó naêng phaân tích toång hôïp ñeå thaáy moái quan heä quy ñònh laãn nhau giöõa caùc thaønh phaàn töï nhieân taïo neân tính thoáng nhaát theå hieän ôû ñaëc ñieåm cuûa mieàn.
 II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC 
- Baûn ñoà Ñòa lí töï nhieân Vieät Nam.
- Baûn ñoà khí haäu, ñaát vaø thöïc vaät.
- Atlat Ñòa lí Vieät Nam.
- Baûn ñoà caùc mieàn ñòa lí töï nhieân Vieät Nam.
 III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Vào bài mới:
Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS
Noäi dung chính
Hoaït ñoäng l: Tìm hieåu nguyeân nhaân taïo neân phaân hoaù caûnh quan theo ñoä cao.
 Hình thöùc: Caû lôùp.
 GV ñaët caâu hoûi: Nguyeân nhaân naøo taïo neân söï phaân hoaù thieân nhieân theo ñoä cao? Söï phaân hoaù theo ñoä cao ôûû nöôùc ta bieåu hieän roõ ôû caùc thaønh phaàn töï nhieân naøo?
1 HS traû lôøi, caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV chuaån kieán thöùc. (Do 3/4 laõnh thoå nöôùc ta laø ñoài nuùi, ôû ñòa hình ñoài nuùi khí haäu coù söï thay ñoåi roõ neùt veà nhieät ñoäï vaø ñoä aåm theo ñoä cao. Söï phaân hoaù theo ñoä cao ôû nöôùc ta bieåu hieän roõ ôûû thaønh phaàn sinh vaät vaø thoå nhöôõng).
Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu ñaëc ñieåm cuûa caùc ñai caûnh quan theo ñoä cao.
Hình thöùc: Nhoùm.
Böôùc 1: GV chia nhoùm vaø giao nhieäm vuï cho töøng nhoùm
- Nhoùm l: Tìm hieåu dai nhieät ñôùi gioù muøa.
- Nhoùm 2: Ñai caän nhieät gioù muøa treân nuùi.
- Nhoùm 3: Ñai oân ñôùi gioù muøa treân nuùi coù ñoä cao töø 2600m trôû leân.
Böôùc 2: HS trong caùc nhoùm trao ñoåi, daïi dieän caùc nhoùm trình baøy, caùc nhoùm khaùc boå sung yù kieán.
Böôùc 3: GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø keát luaän caùc yù ñuùng cuûa moãi nhoùm. 
GV ñaët caâu hoûi cho caùc nhoùm:
+ Taïi sao ñai oân ñôùi gioù muøa treân nuùi coù ñoä cao töø 2600m trôû leân chæ coù ôûû mieàn Baéc? 
+ Heä sinh thaùi röøng nhieät ñôùi aåm laù roäng thöôøng xanh thöôøng hình thaønh ôû nhöõng khu vöïc naøo? Ôû nöôùc ta heä sinh thaùi naøy chieám dieän tích lôùn hay nhoû? (Heä sinh thaùi röøng nhieät ñôùi aåm laù roäng thöôøng xanh thöôøng hình thaønh ôûû nhöõng vuøng nuùi thaáp möa nhieàu, khí haàu aåm öôùt, muøa khoâ khoâng roõ, nôi thuaän lôïi cho sinh vaät phaùt trieån neàn noâng nghieäp nhieät ñôùi ña daïng veà noâng saûn.)
Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu ñaëc ñieåm 3 mieàn dòa lyù töï nhieân
 Hình thöùc: Nhoùm.
Böôùc 1: GV chia lôùp thaønh ba nhoùm, moãi nhoùm tìm hieåu caùc ñaëc ñieåm cuûa moät mieàn ñòa lí töï nhieân (Xem phieáu hoïc taäp phaàn phuï luïc). 
- Nhoùm 1: tìm hieåu ñaëc ñieåm mieàn Baéc vaø Ñoâng Baéc Baéc Boä.
- Nhoùm 2: tìm hieåu ñaëc ñieåm mieàn Taây Baéc vaø Baéc Trung Boä
- Nhoùm 3: Tìm hieåu ñaëc ñieåm mieàn Nam Ttung vaø Nam Boä. 
Böôùc 2: HS trong caùc nhoùm trao ñoåi, ñaïi dieän nhoùm trình baøy, caùc nhoùm khaùc boå sung yù kieán. 
Böôùc 3: GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø keát luaän caùc yù ñuùng cuûa moãi nhoùm.
 (Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc).
GV ñöa caâu hoûi cho caùc nhoùm: 
Caâu hoûi cho nhoùm l: Vò trí ñòa lí vaø ñaëc ñieåm ñòa hình coù aûnh höôûng nhö theá naøo tôùi khí haäu mieàn Baéc vaø Ñoâng Baéc Baéc Boä? 
Caâu hoûi cho nhoùm 2: Höôùng taây baéc - ñoâng nam cuûa caùc daõy nuùi Tröôøng Sôn coù aûnh höôûng nhö theá naøo tôùi khí haäu cuûa mieàn? Ñòa hình nuùi trung bình vaø nuùi cao chieám öu theá aûnh höôûng nhö theá naøo ñoái vôùi thoå nhöôõng - sinh vaät trong mieàn Taây Baéc vaø Baéc Trung Boä? 
 Caâu hoûi cho nhoùm 3: Vì sao mieàn Nam Trung Boä vaø Nam BOÄ coù khí haäu caän xích ñaïo vôùi 2 muøa möa khoâng roõ reät. Ñaëc ñieåm cuûa khí haäu coù aûnh höôûng nhö theá naøo tôùi saûn xuaát noâng nghieäp cuûa mieàn naøy? 
 (Do naèm gaàn Xích Ñaïo, chòu aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa gioù muøa muøa haï noùng aåm vaø gioù maäu dòch khoâ neân mieàn Nam Trung Boä vaø Nam BoäÄ coù khí haäu caän xích ñaïo vôùi 2 muøa möa khoâng roõ reät. Nhieät ñoä cao, ñoä aåm lôùn raát thuaän lôïi ñeå phaùt trieån neàn noâng nghieäp nhieät ñôùi quanh naêm. Khí haäu caän xích ñaïo taïo ñieàu kieän ñeå vuøng coù theå xen canh, thaâm canh, taêng vuï).
3. Thieân nhieân phaân hoùa theo ñoä cao 
 a. Ñai nhieät ñôùi gioù muøa:
- ÔÛ mieàn Baéc: coù ñoä cao trung bình döôùi 600 - 700.
- Mieàn Nam: coù ñoä cao 900-1000m.
b. Ñai caän nhieät ñôùi gioù muøa treân nuùi:
- Mieàn Baéc coù ñoä cao töø 600 - 700m ñeán 2600. 
- Mieàn Nam coù ñoä cao töø 900 - 1000m ñeán ñoä cao 2600m. 
c. Ñai oân ñôùi gioù muøa treân nuùi: coù ñoä cao töø 2600m trôû leân (chæ coù ôûû Hoaøng Lieân Sôn)
4. Caùc mieàn ñòa lí töï nhieân :
 (Phuï luïc)
IV. ÑAÙNH GIAÙ
1. Trình baøy nhöõng ñaëc ñieåm phaân hoùa cuûa thieân nhieân Vieät Nam?
2. Theo em söï phaân hoùa naøy mang laïi nhöõng maët thuaän lôïi vaø khoù khaên gì cho neàn kinh nöôùc ta?
V. HOAÏT ÑOÄNG NOÁI TIEÁP
Hoaøn thaønh caâu hoûi baøi taäp SGK.
VI. PHỤ LỤC
Mục 3 có thể chia nhóm , sử dụng phiếu học tập. Học sinh nghiên cứu phần 3 và điền vào bảng sau:
Đai cao
Độ cao phân bố
Đặc điểm khí hậu
Các loại đất chính
Các hệ sinh thái chính
Đai nhiệt đới gió mùa
Đai cận nhiệt đới gió mùa trên núi
Đai ôn đới gió mùa trên núi
@ Thông tin phản hồi:
Đai cao
Độ cao phân bố
Đặc điểm khí hậu
Các loại đất chính
Các hệ sinh thái chính
Đai nhiệt đới gió mùa.
- Miền Bắc: Dưới 600-700m
- Miền Nam từ 900-1000m
Nhiệt độ cao mùa hạ nóng, độ ẩm thay đổi tuỳ nơi.
- Nhóm đất phù sa (Chiếm 20% diện tích).
- Nhóm đất Feralit vùng đồi núi thấp (Hơn 60%).
- Rừng nhiệt đới ẩm lá rộng thường xanh.
- Rừng nhiệt đới gió mùa.
Đai cận nhiệt đới gió mùa trên núi
- Miền Bắc: 600-2600m.
- Miền Nam: Từ 900-2600m.
- Khí hậu mát mẻ, không có tháng nào nhiệt độ trên 250C, mưa nhiều, độ ẩm tăng.
- Đất feralit có mùn với đặc tính chua.
- Rừng cận nhiệt đới lá rộng và lá kim.
Đai ôn đới gió mùa trên núi
Từ 2600m trở lên.
Quanh năm nhiệt độ dưới 150C, mùa đông dưới 50C.
Chủ yếu là đất mùn thô.
Các loài thực vật ôn đới: Lãnh Sam, Đỗ Quyên.
@ Thông tin phản hồi các miền địa lí tự nhiên:
Teân mieàn
Mieàn Baéc vaø Ñoâng Baéc Baéc Boä
Mieàn Taây Baéc Vaø Baéc Trung Boä
Mieàn Nam Trung Boä vaø Nam Boä
Phaïm vi
Vuøng ñoài nuùi taû ngaïn soâng Hoàng vaø ñoàng baèng soâng Hoàng
Vuøng nuùi höõu ngaïn soâng Hoàng ñeán daõy Baïch Maõ
Töø 160B trôû xuoáng.
Ñòa chaát
Caáu truùc ñòa chaát quan heä vôùi Hoa Nam (TQ), ñòa hình töông ñoái oå ñònh
Taân kieán taïo naâng yeáu
Caáu truùc ñaïi chaát quan heä vôùi Vaân Nam (TQ). Ñòa hình chöa oån ñònh, taân kieán taïo naâng maïnh
Caùc khoâioù nuùi coå, caùc beà maët sôn nguyeân boùc moøn vaø caùc cao nguyeân badan
Ñòa hình
Chuû yeáu laø ñoài nuùi thaáp. Ñoä cao trung bình 600m, coù nhieàu nuùi ñaù voâi, höôùng nuùi voøng cung, ñoàng baèng môû roâng, ñòa hình bôø bieån ña daïng
Ñòa hình cao nhaát nöôùc vôí ñoä doác lôùn, höôùpng chuû yeáu laø taây baéc – ñoâng nam vôùi caùc beà maët sôn nguyeân, cao nguyeân, ñoàng baèng giöõa nuùi
Chuû yeáu laø cao nguyeân, sôn nguyeân
Ñoàng baèng nam boä thaáp, phaúng vaø môû roäng
Khoaùng saûn
Giaøu khoaùng saûn: than, saét, 
Coù ñaát hieám, saét, croâm, titan
Daàu khí coù tröõ löôïng lôùn, boâxit ôû Taây Nguyeân
Khí haäu
Muøa ñoâng laïnh, muøa haï noùng möa nhieàu
Phaân thaønh muøa möa vaø muøa khoâ
Soâng ngoøi
Daøy ñaëc chaûy theo höôùng TBÑN vaø voøng cung
Coù ñoä doác lôùn, chaûy theo höôùng taây ñoâng laø chuû yeáu
Daøy ñaëc
Sinh vaät
Nhieät ñôùi vaø aù nhieät ñôùi
Nhieät ñôùi
Nhieät ñôùi, caän xích ñaïo
Tiết. B ÁM S ÁT: VẼ BIỂU ĐỒ HÌNH CỘT
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 
Sau bài học, HS cần:
1. Kiến thức:
- Xác định được khi đọc câu hỏi yêu cầu vẽ biểu đồ hình cột
- Nắm được kĩ năng vẽ biểu đồ hình cột.
2. Kĩ năng:
- Thực hiện các bước vẽ biểu đồ và hoàn thiện biểu đồ hình cột.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC
- GV chuẩn bị sẵn một số bảng số liệu yêu cầu vẽ biểu đồ hình cột
- Vở thực hành lớp 11.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Vào bài mới: 
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Cá nhân
Bước 1: GV hỏi:
- Có những dạng biểu đồ hình cột nào?
Bước 2: HS trả lời, các HS khác bổ sung, GV chuẩn kiến thức.
Hoạt động 2: Cả lớp
Bước 1: GV yêu cầu HS dựa vào kinh nghiệm trả lời câu hỏi:
- Sử dụng biểu đồ hình cột nhằm mục đích gì?
Bước 2: HS trả lời, GV chuẩn kiến thức.
Hoạt động 4: Cả lớp
Bước 1: GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:
- Cho biết các bước hoàn thành biểu đồ?
Bước 2: HS trả lời, các HS khác bổ sung, GV chuẩn kiến thức.
I. Các dạng biểu đồ hình cột
- Biểu đồ cột đơn
- Biểu đồ cột đơn gộp nhóm.
- Biểu đồ cột chồng.
II. Mục đích của biểu đồ hình cột
- Sử dụng để biểu hiện động thái phát triển, so sánh tương quan về độ lớn giữa các đối tượng hoặc thể hiện cơ cấu thành phần của một tổng thể.
- Loại biểu đồ này thường được dùng để thể hiện sự khác biệt, sự thay đổi về quy mô số lượng của một hoặc nhiều đối tượng.
III. Các bước tiến hành vẽ biểu đồ hình cột
- Chọn tỉ lệ thích hợp.
- Kẻ hệ trục vuông góc, trục đứng thể hiện đơn vị của các đại lượng (Ví dụ: triệu người, tỉ kwh hoặc % ), trục ngang thể hiện các năm hoặc các đối tượng khác nhau.
- Tính độ cao của từng cột cho đúng tỉ lệ rồi thể hiện trên giấy.
- Hoàn thiện biểu đồ:
+ Ghi các số liệu tương ứng vào các cột (ghi giá trị độ lớn ở đỉnh cột và ghi thời gian hoặc tên của đối tượng vào chân cột)
+ Vẽ kí hiệu vào cột (nếu cần) và lập bản chú giải.
+ Ghi tên biểu đồ.
IV. Áp dụng
- GV đưa ra một số bảng số liệu có liên quan tới biểu đồ hình cột.
- GV yêu cầu HS dựa vào bảng số liệu để hoàn thành các bước vẽ biểu đồ hình cột.
IV. CỦNG CỐ, ĐÁNH GIÁ
- Khi nào thì vẽ biểu đồ hình cột?
- Vẽ biểu đồ hình cột cần thực hiện qua các bước nào?
- GV đánh giá, nhận xét tiết học.
- Chuẩn bị bài mới.
Tiết 14. Baøi 13. THÖÏC HAØNH: ÑOÏC BAÛN ÑOÀ ÑÒA HÌNH VAØ ÑIEÀN VAØO LÖÔÏC ÑOÀ TROÁNG MOÄT SOÁ DAÕY NUÙI VAØ ÑÆNH NUÙI
I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC
Sau baøi hoïc, HS caàn.
1 Kieán thöùc
- Khaéc saâu theâm, cuï theå vaø tröïc quan hôn caùc kieán thöùc veà ñòa hình, soâng ngoøi.
2. Kó naêng
- Ñoïc hieåu baûn ñoà soâng ngoøi, ñòa hình. Xaùc ñònh ñuùng caùc ñòa danh treân
- Ñieàn vaø ghi ñuùng treân löôïc ñoà moät soá daõy nuùi, ñænh nuùi.
II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC
- Baûn ñoà Hình theå Vieät Nam 
- Atlat Ñòa lí Vieät Nam. 
- Baûn ñoà troáng.
- Caùc caùnh cung, caùc daõy nuùi, caùc tam giaùc theå hieän ñænh nuùi ñöôïc veõ saün leân giaáy daùn.
III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Vào bài mới:
Môû baøi: GV neâu yeâu caàu cuûa baøi thöïc haønh:
- Xaùc ñònh vò trí caùc daõy nuùi, ñænh nuùi vaø doøng soâng treân baûn ñoà Ñòa lí töï nhieân Vieät Nam (hoaëc Atlat Ñòa lí Vieät Nam).
- Ñieàn vaøo löôïc ñoà Vieät Nam caùc caùnh cung, caùc daõy nuùi, moät soá ñænh nuùi.
Hoaït ñoäng l: Xaùc ñònh vò trí caùc daõy nuùi, cao nguyeân treân baûn ñoà. 
Hình thöùc: Caù nhaân.
Böôùc 1: GV ñaët caâu hoûi: Xaùc ñònh treân baûn ñoà Ñòa lí töï nhieân Vieät Nam hoaëc Atlat Ñòa lí Vieät Nam) vò trí:
- Caùc daõy nuùi Hoaøng Lieân Sôn, Soâng Maõ, Hoaønh Sôn;
- Caùc cao nguyeân ñaù voâi: Taø Phình - Sìn Chaûi - Sôn La -Moäc Chaâu.
- Caùc caùnh cung: Soâng Gaâm, Ngaân Sôn, Baéc Sôn, Ñoâng Trieàu.
- Caùc cao nguyeân: Laâm Vieân, Di Linh.
Böôùc 2: Hai HS cuøng baøn trao ñoåi ñeå tìm vi trí caùc daõy nuùi, cao nguyeân trong Atlat Ñòa lí Vieät Nam. 
Böôùc 3: GV yeâu caàu moät soá HS leân chæ treân baûn ñoà Ñòa lí töï nhieân Vieät Nam treo töôøng caùc daõy nuùi vaø cao nguyeân nöôùc ta.
Hoaït ñoäng 2: Xaùc ñònh vò trí caùc ñænh nuùi treân baûn ñoà.
Hình thöùc: Caû lôùp.
Böôùc 1: GV ñaët caâu hoûi: Quan saùt baûn ñoà Hình theå Vieät Nam, xaùc ñònh vò trí caùc ñænh nuùi: Phanxipaêng: 3143m; Khoan La San: 1853m, Pu Hoaït: 2452m, Taây Coân Lónh: 2419m; Ngoïc Linh: 2598m; Pu xai lai leng: 2711m; Raøo Coû: 2235m
 Hoaønh Sôn: l046m; Baïch Maõ: 1444m, Chöyangsin: 2405m; Lang Biang 2167 m.
 Saép xeáp teân caùc ñænh nuùi vaøo caùc vuøng ñoài nuùi töông öùng. 
Böôùc 2: Hai HS cuøng baøn baïc trao ñoåi ñeå tìm vò trí caùc daõy nuùi, cao nguyeân trong Atlat Ñòa lí Vieät Nam. 
Böôùc 3: GV yeâu caàu nhieàu HS leân chæ treân baûn ñoà Ñòa lí töï nhieân VN treo töôøng vò trí caùc ñænh nuùi . 4 HS leân baûng saép xeáp teân caùc ñænh nuùi vaø caùc vuøng ñoài nuùi töông öùng. 
- Vuøng nuùi Taây Baéc: ñænh Phanxipaêng, Khoan La San. 
- Vuøng nuùi Ñoâng Baéc: ñænh Taây Coân Lónh. 
- Vuøng nuùi Baéc Tröôøng Sôn: ñænh Pu Hoaït, Pu xai lai leng, Raøo Coû, Hoaønh Sôn, Baïch Maõ. 
- Vuøng nuùi Nam Tröôøng Sôn: ñænh Ngoïc Linh, Chöyangsin, Lang Biang)
Hoaït ñoäng 3: Xaùc ñònh vò tn caùc doøng soâng treân baûn ñoà. 
Hình thöùc: Caû lôùp
Böôùc 1: GV ñaët caâu hoûi: Xaùc ñònh treân baûn ñoà Ñòa lí töï nhieân Vieät Nam (Atlat Ñòa lí Vieät Nam) vò trí caùc doøng soâng: soâng Hoàng, soâng Chaûy, soâng Ñaø, soâng Thaùi Bình, soâng Maõ, soâng Caû, soâng Höông, soâng Thu Boàn, soâng Traø Khuùc, soâng Ñaø Raèng, soâng Ñoàng Nai, soâng Tieàn, soâng Haäu.
 Keå teân caùc doøng soâng thuoäc mieàn Baéc vaø Ñoâng Baéc Baéc Boä.
Böôùc 2: Hai HS cuøng baøn trao ñoåi ñeå tìm vò trí caùc doøng soâng trong Atlat Ñòa lí Vieät Nam. 
Böôùc 3: GV yeâu caàu nhieàu HS leân chæ treân baûn ñoà Ñòa lí töï nhieân Vieät Nam treo töôøng vò trí caùc doøng soâng. 
- Moät soá HS keå teân caùc doøng soâng thuoäc mieàn Baéc vaø Ñoâng Baéc Baéc Boä; soâng thuoäc mieàn Taây baéc vaø Baéc Trung Boä; soâng thuoäc mieàn Nam Trung Boä vaø Nam Boä.
Hoaït ñoäng 4: Ñieàn vaøo löôïc ñoà caùc caùnh cung, caùc daõy nuùi, caùc ñænh nuùi.
Hình thöùc: Caù nhaân. 
Böôùc 1: Ba HS leân baûng daùn caùc caùnh cung, caùc daõy nuùi, caùc ñænh nuùi leân baûn ñoà troáng.
Böôùc 2: Caùc HS khaùc nhaän xeùt phaàn baøi laøm cuûa baïn. GV ñaùnh giaù.
Böôùc 3: HS veõ vaøo löôïc ñoà troáng Vieät Nam ñaõ chuaån bò saün. 
IV. ÑAÙNH GIAÙ 
 GV bieåu döông nhöõng baøi laøm toát, ruùt kinh nghieäm nhöõng loãi caàn söûa chöõa. 
V. HOAÏT ÑOÄNG NOÁI TIEÁP
Tiết. B ÁM S ÁT: VẼ BIỂU ĐỒ HÌNH CỘT
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 
Sau bài học, HS cần:
1. Kiến thức:
- Xác định được khi đọc câu hỏi yêu cầu vẽ biểu đồ hình cột
- Nắm được kĩ năng vẽ biểu đồ hình cột.
2. Kĩ năng:
- Thực hiện các bước vẽ biểu đồ và hoàn thiện biểu đồ hình cột.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC
- GV chuẩn bị sẵn một số bảng số liệu yêu cầu vẽ biểu đồ hình cột
- Vở thực hành lớp 11.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Vào bài mới: 
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Cá nhân
Bước 1: GV hỏi:
- Có những dạng biểu đồ hình cột nào?
Bước 2: HS trả lời, các HS khác bổ sung, GV chuẩn kiến thức.
Hoạt động 2: Cả lớp
Bước 1: GV yêu cầu HS dựa vào kinh nghiệm trả lời câu hỏi:
- Sử dụng biểu đồ hình cột nhằm mục đích gì?
Bước 2: HS trả lời, GV chuẩn kiến thức.
Hoạt động 4: Cả lớp
Bước 1: GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:
- Cho biết các bước hoàn thành biểu đồ?
Bước 2: HS trả lời, các HS khác bổ sung, GV chuẩn kiến thức.
I. Các dạng biểu đồ hình cột
- Biểu đồ cột đơn
- Biểu đồ cột đơn gộp nhóm.
- Biểu đồ cột chồng.
II. Mục đích của biểu đồ hình cột
- Sử dụng để biểu hiện động thái phát triển, so sánh tương quan về độ lớn giữa các đối tượng hoặc thể hiện cơ cấu thành phần của một tổng thể.
- Loại biểu đồ này thường được dùng để thể hiện sự khác biệt, sự thay đổi về quy mô số lượng của một hoặc nhiều đối tượng.
III. Các bước tiến hành vẽ biểu đồ hình cột
- Chọn tỉ lệ thích hợp.
- Kẻ hệ trục vuông góc, trục đứng thể hiện đơn vị của các đại lượng (Ví dụ: triệu người, tỉ kwh hoặc % ), trục ngang thể hiện các năm hoặc các đối tượng khác nhau.
- Tính độ cao của từng cột cho đúng tỉ lệ rồi thể hiện trên giấy.
- Hoàn thiện biểu đồ:
+ Ghi các số liệu tương ứng vào các cột (ghi giá trị độ lớn ở đỉnh cột và ghi thời gian hoặc tên của đối tượng vào chân cột)
+ Vẽ kí hiệu vào cột (nếu cần) và lập bản chú giải.
+ Ghi tên biểu đồ.
IV. Áp dụng
- GV đưa ra một số bảng số liệu có liên quan tới biểu đồ hình cột.
- GV yêu cầu HS dựa vào bảng số liệu để hoàn thành các bước vẽ biểu đồ hình cột.
IV. CỦNG CỐ, ĐÁNH GIÁ
- Khi nào thì vẽ biểu đồ hình cột?
- Vẽ biểu đồ hình cột cần thực hiện qua các bước nào?
- GV đánh giá, nhận xét tiết học.
- Chuẩn bị bài mới.
VAÁN ÑEÀ SÖÛ DUÏNG VAØ BAÛO VEÄ TÖÏ NHIEÂN
Tiết 15. Baøi 14. SÖÛ DUÏNG VAØ BAÛO VEÄ TAØI NGUYEÂN THIEÂN NHIEÂN
I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC 
Sau baøi hoïc, HS caàn:
1. Kieán thöùc 
- Hieåu roõ tình hình suy giaûm taøi nguyeân röøng vaø ña daïng sinh vaät ôû nöôùc ta, tình traïng suy thoaùi vaø hieän trang söû duïng taøi nguyeân ñaát ôû nöôùc ta. Phaân tích ñöôïc nguyeân nhaân vaø haäu quaû cuûa söï suy giaûm taøi nguyeân sinh vaät, söï suy thoaùi taøi nguyeân ñaát.
- Bieát döôïc caùc bieän phaùp cuûa nhaø nöôùc nhaèm baûo veä taøi nguyeân röøng vaø taøi nguyeân sinh vaät vaø caùc bieän phaùp baûo veâ taøi nguyeân ñaát.
2. Kó naêng 
- Coù kó naêng lieân heä thöïc teá veà caùc bieåu hieän suy thoaùi taøi nguyeân ñaát. 
- Phaân tích baûng soá lieäu.
II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC 
- Hình aûnh veà caùc hoaït ñoäng chaët phaù, phaùt ñoát röøng, haäu quaû cuûa maát röøng, laøm suy thoaùi ñaát vaø moâi tröôøng.
- Hình aûnh veà caùc loaøi chim thuù quyù caàn baûo veä .
- Baûn ñoà Việt Nam
- Atlat Ñòa lí Vieät Nam.
III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Vào bài mới:
- Khôûi ñoäng: GV neâu vaán ñeà: Taïi sao ngöôøi ta chæ troàng capheâ ôû vuøng Taây Nguyeân maø khoâng troàng ôû Ñoàng baèng soâng Hoàng vaø ngöôïc laïi? 
Taïi sao ngöôøi H’moâng phaûi laøm ruoäng baäc thang?...
Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS
Noäi dung chính
Hoaït ñoäng l: Phaân tích söï bieán ñoäng dieän tích röøng
Hình thöùc: Caëp. 
Böôùc 1: GV ñöa caâu hoûi, yeâu caàu HS trao ñoåi vôùi baïn beân caïnh ñeå traû lôøi. 1
Caùc HS thuoäc toå 1, 2: Quan saùt baûng 17. 1, haõy: 
- Nhaän xeùt veà söï bieán ñoäng toång dieän tích röøng, röøng töï nhieân, röøng troàng vaø ñoä che phuû röøng. 
 Giaûi thích nguyeân nhaân cuûa söï thay ñoåi treân. 
 (Nguyeân nhaân do khai thaùc thieáu hôïp lí vaø dieän tích röøng troàng khoâng nhieàu neân dieän tích röøng vaø tæ leä che phuû röøng giaûm suùt. Töø naêm 1990 cuøng vôùi caùc bieän phaùp baûo veä röøng vaø ñaåy maïnh coâng taùc troàng röøng neân dieän tích röøng vaø tæ leä che phuû röøng ñaõ taêng leân nhanh choùng). 
HS thuoäc toå 3, 4: Ñoïc SGK muïc la, keát hôïp hieåu bieát cuûa baûn thaân, haõy: 
- Nhaän xeùt söï thay ñoåi cuûa dieän tích röøng giaøu.
 - Moät khu röøng troàng vaø 1 khu röøng töï nhieân coù cuøng ñoä che phuû thì röøng naøo coù saûn löôïng goã cao hôn? 
- Haõy neâu yù nghóa veà kinh teá, veà moâi tröôøng cuûa vieäc baûo veä röøng. Cho bieát nhöõng qui ñònh cuûa Nhaø nöôùc veà baûo veä vaø phaùt trieån voán röøng. 
Böôùc 2: Hai HS cuøng baøn baïc trao ñoåi ñeå traû lôøi caâu hoûi. 
Böôùc 3: Ñaïi dieän HS trình baøy tröôùc lôùp, caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø boå sung kieán thöùc.
 Chuyeån yù: Maëc duø toång dieän tích röøng ñang taêng leân nhöng chaát löôïng röøng vaãn bò suy giaûm vì dieän tích röøng taêng chu yeáu laø röøng môùi troàng vaø chöa ñeán tuoåi khai thaùc. Suy giaûm dieän tích röøng laø nguyeân nhaân cô baûn daãn tôùi suy giaûm tính ña daïng sinh hoïc vaø suy thoaùi taøi nguyeân ñaát. 
Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu söï suy giaûm tính ña daïng sinh hoïc vaø vaán ñeà söû duïng, baûo veä taøi nguyeân ñaát. 
Hình thöùc: Nhoùm. 
GV chia nhoùm vaø giao nhieäm vuï cho töøng nhoùm
- Nhoùm chaün: tìm hieåu hieän traïng söû duïng ñaùt
- Nhoùm leû: ñöa ra caùc bieän phaùp hôïp lí ñeå baûo veä taøi nguyeân ñaát.
Ñaïi dieän hoïc sinh trình baøy noäi dung, GV chuaån kieán thöùc.
Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu tình hình suû duïng vaø baûo veä caùc taøi nguyeân khaùc ôû nöôùc ta. 
Hình thöùc: Caû lôùp
GV keû baûng (xem phieáu hoïc taäp 3 phaàn phuï luïc) vaø höôùng daãn HS cuøng trao ñoåi treân cô sôû caâu hoûi:
- Haõy neâu tình hình söû duïng vaø baûo veä taøi nguyeân nöôùc ôû nöôùc ta. Giaûi thích nguyeân nhaân laøm oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc (Do nöôùc thaûi coâng nghieäp, nöôùc thaûi sinh hoaït vaø dö löôïng phaân boùn, thuoác tröø saâu trong saûn xuaát noâng nghieäp).
- Haõy neâu tình hình söû duïng vaø baûo veä taøi nguyeân khoaùng saûn, taøi nguyeân du lòch ôû nöôùc ta:
- Taïi sao caàn phaûi ñaåy maïnh phaùt trieån du lòch sinh thaùi? (Khai thaùc toát nhöõng quaàn theå moâi tröôøng sinh thaùi roäng lôùn vaø ñaëc saéc maø thieân nhieân ñaõ ban taëng,
 thuùc ñaåy du lòch phaùt trieån, taêng thu nhaäp quoác daân. Phaùt trieån du lòch sinh thaùi coøn laø bieän phaùp hieäu quaû ñeå baûo veä moâi tröôøng).
1. Söû duïng vaø baûo veä taøi nguyeân sinh vaät:
a. Taøi nguyeân röøng
- Röøng cuûa nöôùc ta ñang ñöôïc phuïc hoài. Naêm 1983 toång dieän tích röøng laø 7,2 trieäu ha, naêm 2006 taêng leân thaønh 12,1 trieäu ha. Tuy nhieân, toång dieän tích röøng vaø tæ leä che phuû röøng naêm 2006 vaãn thaáp hôn naêm 1943. 
- Chaát löôïng röøng bò giaûm suùt: dieän tích röøng giaøu giaûm 
* Ý nghóa cuûa vieäc baûo veä taøi nguyeân röøng:
 - Veà kinh teá. cung caáp goã, laøm döôïc phaåm, phaùt trieån du lòch sinh thaùi
- Veà moâi tröôøng: Choáng xoùi moøn ñaát; Taêng löôïng nöôùc ngaàm, haïn cheá luõ luït; Ñieàu hoøa khí quyeån... 
 * Bieän phaùp baûo veä röøng: SGK. 
b. Ña daïng sinh hoïc 
- Nguyeân nhaân: 
+ Khai thaùc quaù möùc laøm thu heïp dieän tích röøng töï nhieân vaø laøm ngheøo tính ña daïng cuûa sinh vaät
+ OÂ nhieãm moâi tröôøng ñaëc bieät laø oâ nhieám nguoàn nöôùc laøm gnuoàn thuûy saûn nöôùc ta bò giaûm suùt roõ reät.
- Bieân phaùp baûo veä:
+ Xaây döïng heä thoáng vöôøn quoác gia vaø khu baûo toàn thieân nhieân
+ Ban haønh Saùch ñoû
+ Qui ñònh khai thaùc goã, ñoäng vaät, thuûy haûi saûn.
2. Söû duïng vaø baûo veä taøi nguyeân ñaát 
* Hieän traïng söû duïng ñaát:
- Naêm 2005, ñaát söû duïng trong noâng nghieäp cuûa nöôùc ta chæ khoaûng 9,4trieäu ha (28% toång dieän tích ñaát töï nhieân).
Bình quaân ñaát noâng nghieäp tính theo ñaàu ngöôøi laø 0,1ha, khaû naêng môû roäng dieän tích ñaát noâng nghieäp thì khoâng nhieàu.
* Bieän phaùp: SGK
3. Söû duïng vaø baûo veä caùc taøi nguyeân khaùc: 
 (Phuï luïc)
IV. ÑAÙNH GIAÙ 
Khoanh troøn yù em cho laø ñuùng 
* Dieän tích röøng taêng leân nhöng taøi nguyeân röøng vaãn bò suy thoaùi vì :
A. Röøng giaøu chæ coøn raát ít
B. Phaàn lôùn laø röøng non môùi troàng vaø röøng troàng chöa khai thaùc ñöôïc. 
C. 70% ñieän tích laø röøng ngheøo. 1
D. Chaát löôïng röøng chöa theå phuïc hoài.
V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP
Lieân heä thöïc teá baûn thaân ñoái vôùi vieäc söû duïng vaø baûo veä taøi nguyeân cuûa em trong ñôøi soáng haøng ngaøy.
VI. PHỤ LỤC
Phiếu học tập 1: Hãy hoàn thiện sơ đồ sau về biểu hiện sự suy giảm tính đa dạng sinh học, nguyên nhân biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học của nước.
 Biện pháp bảo về đa dạng sinh học
 Suy giảm đa dạng sinh học
 Nguyên nhân
@ Thông tin phản hồi 1:
Nguyên nhân
- Khai thác quá mức làm thu hẹp diện tích rừng tự nhiên và làm nghèo tính đa dạng của sinh vật.
- Ôi nhiễm môi trường đặc biệt là môi trường nước làm cho nguồn thuỷ sản bị giảm sút.
Biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học
- Xây dựng hệ thống vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên.
- Ban hành sách đỏ Việt Nam.
- Quy định khai thác về gỗ, động vật, thuỷ sản.
Suy giảm đa dạng sinh học
- Giới sinh vật nước ta có tính đa dạng sinh vật cao.
- Số lượng loài thực vật và động vật đang bị suy giảm nghiêm trọng.
@ Phiếu học tập số 2: Hoàn thành sơ đồ sau về hiện trạng sử dụng đất, suy thoái tài nguyên đất, biện pháp bảo vệ tài nguyên đất của nước ta.
Suy thoái tài nguyên đất
Hiện trạng sử dụng đất
Hiện trạng sử dụng đất
- Năm 2005 đất sử dụng trong nông nghiệp khoảng 9.4 triệu ha chiếm hơn 28% tổng diện tích đất tự nhiên.
- Bình quân đất nông nghiệp tính theo đầu người là 0.1 ha. Khả năng mở rộng đất nông nghiệp ở đồng bằng và miền núi là không nhiều.
Suy thoái tài nguyên đất
- Diện tích đất trống đồi trọc đã giảm mạnh nhưng diện tích đất đai bị suy thoái vẫn còn rất lớn.
- Cả nước có khoảng 9.3 triệu ha đất bị đe doạ sa mạc hoá (chiếm khoảng 28%).
Biện pháp bảo vệ tài nguyên đất
- Đối với đất vùng đồi núi: 
 + Áp dụng tổng thể các biện pháp thuỷ lợi, canh tác hợp lý: làm ruộng bậc thang, trong 
 cây theo băng.
 + Cải tạo đất hoang đồi trọc bằng các biện pháp kết hợp. Bảo vệ rừng, đất rừng, ngăn 
 chặn nạn du canh du cư.
- Đối với đất nông nghiệp:
 + Cần có biện pháp quản lý chặt chẽ và có kế hoạch mở rộng diện tích.
 + Thâm canh nâ