Giáo án Hoá học 10 bài: Sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố hoá học
Bạn đang xem nội dung tài liệu Giáo án Hoá học 10 bài: Sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố hoá học, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Giáo án hoá học 10 Bài: Sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố hoá học Giáo viên soạn : Vũ Đình Nghiệp Đơn vị : Trường THPT Yên Thế – Bắc Giang I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Học sinh hiểu được: + Đặc điểm cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố nhóm A. + Sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố trong chu kì. + Sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử chính là nguyên nhân của sự biến đổi tuần hoàn về tính chất của các nguyên tố. - Học sinh biết: đặc điểm cấu hình electron hoá trị của các nguyên tử nguyên tố nhóm B. 2. Kĩ năng - Viết cấu hình electron. - Từ cấu hình electron suy ra đặc điểm cấu hình electron lớp ngoài cùng, xác định được nguyên tố s, p, d. II. Chuẩn bị - Phiếu học tập. - Bảng phụ. - Máy chiếu. III. Nội dung bài * Hoạt động 1: vào bài; nhắc lại kiến thức về BTH cho học sinh Phiếu học tập số 1 Hãy điền dữ kiện thích hợp vào chỗ trống để hoàn thành bài tập sau: 1. BTH gồm ....(1)... chu kì, các chu kì ...(2)... là các chu kì nhỏ, các chu kì ...(3)... là các chu kì lớn. 2. Chu kì là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng ....(4)....., được xếp theo chiều ....(5).....của điện tích hạt nhân. 3. Nhóm là gồm các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có ...(6)..... tương tự nhau. BTH được chia làm hai loại nhóm: nhóm ...(7)... và nhóm ...(8)... Nhóm ....(9)... gồm các nguyên tố thuộc cả chu kì nhỏ và chu kì lớn, các nguyên tố nhóm ...(10)... chỉ thuộc chu kì lớn. Trả lời: 1 - ....................., 2- ........................, 3- ........................, 4- .......................... 5- ......................., 6- ........................, 7- ........................., 8-........................... 9- ....................., 10-............................... Đáp án: 1 – 7 2 – 1,2,3 3 – 4, 5, 6, 7 4 – số lớp electron 5 – tăng dần 6 – cấu hình electron 7 – A 8 – B 9 – A 10 – B HĐGV HĐHS * Hoạt động 2 Cấu hình e nguyên tử của các nguyên tố nhóm A. + Phát phiếu học tập số 2: chia lớp thành 4 khu vực, mỗi khu vực hoàn thành một phần trong phiếu học tập số 2. + Thu mỗi một số phiếu để đánh giá nhận xét. + Gọi HS từng nhóm lên bảng điền cấu hình electron lớp ngoài cùng vào bảng phụ. + GV nhận xét và chính xác hoá. * Hoạt động 3: Tìm ra qui luật biến đổi tuần hoàn của cấu hình electron + Hãy cho nhận xét về cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử nguyên tố trong cùng 1 chu kì? + Từ nhận xét trên hãy điền cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử nguyên tố nhóm A thuộc chu kì 5 và 6. + Hãy cho biết qui luật biến đổi cấu hình electron ngoài cùng giữa các chu kì. + Có thể dự đoán gì về qui luật biến đổi tính chất của các nguyên tố. * Hoạt động 4: Xét mối quan hệ giữa vị trí và cấu hình electron + Hãy cho biết điểm giống nhau của các nguyên tố cùng trong 1 nhóm A. + Có nhận xét gì về số electron lớp ngoài cùng này với số thứ tự của nhóm. Cho ví dụ với nhóm IA, VIIA, VIIIA. + Phát phiếu học tập số 3 + Thu một số phiếu để nhận xét đánh giá. + Chính xác hoá. **Chốt lại: + Trong nhóm A các nguyên tử nguyên tố có số electron lớp ngoài cùng bằng nhau và bằng số thứ tự của nhóm. + Cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố biến đổi tuần hoàn, làm cho tính chất của các nguyên tố cũng biến đổi tuần hoàn theo. I. Cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố nhóm A. + HS hoàn thành phiếu học tập số 2. + HS lên bảng điền cấu hình electron vào bảng phụ. + Số electron tăng dần từ 1 đến 8. + Lên bảng điền cấu hình electron của các nguyên tử nguyên tố nhóm A thuộc chu kì 5 và 6. (ở phần cuối của bảng phụ) + Cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử nguyên tố được lặp đi lặp lại sau mỗi chu kì. + Tính chất của các nguyên tố cũng được biến đổi tuần hoàn. + Các nguyên tố cùng nhóm A có cùng số electron lớp ngoài cùng. + Số electron lớp ngoài cùng bằng số thứ tự của nhóm. + Hoàn thành phiếu học tập số 3. Phiếu học tập số 2 (phần 1) a) Viết cấu hình electron của các nguyên tử nguyên tố sau: H (Z = 1): ........................................... He (Z = 2): ......................................... Li (Z = 3): ........................................... Be (Z = 4): .......................................... B (Z = 5): ............................................ C (Z = 6): .......................................... N (Z = 7): .......................................... O (Z = 8): .......................................... F (Z = 9): .......................................... Ne (Z = 10): ....................................... b) Điền cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử nguyên tố nhóm A thuộc chu kì 5 và 6 IA IIA IIIA IVA VA VIA VIIA VIIIA Ckì 5 Ckì 6 Phiếu học tập số 2 (phần 2) Viết cấu hình electron của các nguyên tử nguyên tố sau: Na (Z = 11): ...................................... Mg (Z = 12): ...................................... Al (Z = 13): ........................................ Si (Z = 14): ........................................ P (Z = 15): ......................................... S (Z = 16): ......................................... Cl (Z = 17): ........................................ b) Điền cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử nguyên tố nhóm A thuộc chu kì 5 và 6 IA IIA IIIA IVA VA VIA VIIA VIIIA Ckì 5 Ckì 6 Phiếu học tập số 2 (phần 3) Viết cấu hình electron của các nguyên tử nguyên tố sau: Ar (Z = 18): ................................................................ K (Z = 19): ................................................................ Ca (Z = 20): ................................................................ Ga (Z = 31): ................................................................ Ge (Z = 32): ................................................................ b) Điền cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử nguyên tố nhóm A thuộc chu kì 5 và 6 IA IIA IIIA IVA VA VIA VIIA VIIIA Ckì 5 Ckì 6 Phiếu học tập số 2 (phần 4) Viết cấu hình electron của các nguyên tử nguyên tố sau: As (Z = 33): ................................................................ Se (Z = 34): ................................................................ Br (Z = 35): ................................................................ Kr (Z = 36): ................................................................ b) Điền cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử nguyên tố nhóm A thuộc chu kì 5 và 6 IA IIA IIIA IVA VA VIA VIIA VIIIA Ckì 5 Ckì 6 Phiếu học tập số 3 1. Từ các nhận xét trên hãy cho biết mối quan hệ giữa vị trí (chu kì, nhóm) trong BTH của các nguyên tố nhóm A với cấu hình electron của nó. ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... 2. áp dụng: a) Cho nguyên tố X mà nguyên tử của nó có cấu hình electron: 1s22s22p63s23p4. Trong BTH, X có vị trí: - Chu kì: ....................... - Nhóm: ........................ b) Trong BTH, nguyên tố Y ở vị trí: - Chu kì 2 - Nhóm VIIA Cấu hình electron của nguyên tử nguyên tố Y là: ......................................... * Hoạt động 5: Nghiên cứu cấu hình electron của nguyên tố nhóm B HĐGV HĐHS + Viết cấu hình electron của các nguyên tử nguyên tố có: Z = 21, Z = 22, Z = 23, Z = 25, Z = 26, Z = 27, Z = 28, Z = 30. + Theo dõi, hướng dẫn các học sinh còn chưa thành thạo. + Hãy cho biết electron cuối cùng được điền vào phân lớp nào? Có gì khác so với các nguyên tố nhóm A? + Nguyên tố nhóm B còn 1 dạng đó là electron cuối cùng được điền vào phân lớp f. + Chiếu cấu hình electron lớp ngoài cùng và phân lớp sát lớp ngoài cùng của các nguyên tố đã viết. + GV gợi ý để HS đưa ra dạng tổng quát cho dạng cấu hình này. + Yêu cầu học sinh viết cấu hình electron của Cr(Z = 24) và Cu(Z = 29) rồi so sánh với BTH rồi đưa ra nhận xét. + Có thể giải thích qua: có hiện tượng như vậy là do cấu hình bão hoà và nửa bão hoà bền hơn các cấu hình khác nên có hiện tượng như vậy. + Như vậy cấu hình electron (n-1)dxns2 có thể được tổng quát lại như thế nào? + Yêu cầu học sinh cho biết số thứ tự của nhóm cùng với số electron x+y. Sau đó yêu cầu học sinh nhận xét mối quan hệ giữa x+y với số thứ tự của nhóm. + Trình bày qua electron hoá trị của nguyên tố nhóm A và nhóm B. Lấy ví dụ là Zn (Z =30), Fe (Z = 26). + 1 HS lên bảng viết cấu hình electron. + Electron cuối cùng được điền vào phân lớp d. + ở nhóm A, electron cuối cùng được điền vào phân lớp s và p. + (Z = 21): 3d14s2, (Z = 23): 3d34s2,.... + Dạng tổng quát: (n-1)dxns2 + Viết cấu hình electron của Cr, Cu và nhận xét sự khác đó. + Tổng quát: (n-1)dxnsy * Hoạt động 6: Củng cố - Giáo viên chốt lại kiến thức toàn bài: - Yêu cầu học sinh làm bài tập trắc nghiệm (bài tập 1) và bài tập 2 (phiếu bài tập). Bài 1. Hãy khoanh tròn vào chữ cái A, B, C hoặc D đứng trước phương án đúng: Sự biến thiên tính chất của các nguyên tố thuộc chu kì sau lại được lặp lại giống như chu kì trước là do: A. Sự lặp lại tính kim loại của các nguyên tố ở chu kì sau so với chu kì trước. B. Sự lặp lại tính phi kim của các nguyên tố ở chu kì sau so với chu kì trước. C. Sự lặp lại cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố ở chu kì sau so với chu kì trước. D. Sự lặp lại tính chất hoá học của các nguyên tố ở chu kì sau so với chu kì trước. bài tập 2 1. Hãy ghép các số ở cột 1 với các chữ cái ở cột 2 và 3 sao cho phù hợp: Cấu hình electron (cột 1) Chu kì (cột 2) Nhóm (Cột 3) 1. 1s22s22p3 A. 3 a. IA 2. 1s22s22p63s2 B. 2 b. VIIA 3. 1s22s22p63s23p64s1 C. 4 c. VA 4. 1s22s22p63s23p63d104s24p64d105s25p5 D. 5 d. IIA E. 1 e. IVA Trả lời: 1 - ..................., 2 - ....................., 3 - ........................., 4 - ........................... Đáp án: 1-B-c; 2-A-d; 3-C-a; 4-D-b 2. Hãy thông tin vào cột cấu hình electron để phù hợp với vị trí của nguyên tố tron BTH được chỉ ra ở cột 1 và cột 2. Chu kì (cột 1) Nhóm (cột 2) Cấu hình electron 3 IVA 2 VIA 4 IA 4 VIIIA Phiếu học tập số 1 Hãy điền dữ kiện thích hợp vào chỗ trống để hoàn thành bài tập sau: 1. BTH gồm ....(1)... chu kì, các chu kì ...(2)... là các chu kì nhỏ, các chu kì ...(3)... là các chu kì lớn. 2. Chu kì là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng ....(4)....., được xếp theo chiều ....(5).....của điện tích hạt nhân. 3. Nhóm là gồm các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có ...(6)..... tương tự nhau. BTH được chia làm hai loại nhóm: nhóm ...(7)... và nhóm ...(8)... Nhóm ....(9)... gồm các nguyên tố thuộc cả chu kì nhỏ và chu kì lớn, các nguyên tố nhóm ...(10)... chỉ thuộc chu kì lớn. Trả lời: 1 - ....................., 2- ........................, 3- ........................, 4- .......................... 5- ......................., 6- ........................, 7- ........................., 8-........................... 9- ....................., 10-............................... Phiếu học tập số 3 1. Từ các nhận xét trên hãy cho biết mối quan hệ giữa vị trí (chu kì, nhóm) trong BTH của các nguyên tố nhóm A với cấu hình electron của nó. ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... 2. áp dụng: a) Cho nguyên tố X mà nguyên tử của nó có cấu hình electron: 1s22s22p63s23p4. Trong BTH, X có vị trí: - Chu kì: ....................... - Nhóm: ........................ b) Trong BTH, nguyên tố Y ở vị trí: - Chu kì 2 - Nhóm VIIA Cấu hình electron của nguyên tử nguyên tố Y là: ......................................... Phiếu học tập số 2 (phần 1) a) Viết cấu hình electron của các nguyên tử nguyên tố sau: H (Z = 1): ........................................... He (Z = 2): ......................................... Li (Z = 3): ........................................... Be (Z = 4): .......................................... B (Z = 5): ............................................ C (Z = 6): .......................................... N (Z = 7): .......................................... O (Z = 8): .......................................... F (Z = 9): .......................................... Ne (Z = 10): ....................................... b) Điền cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử nguyên tố nhóm A thuộc chu kì 5 và 6 IA IIA IIIA IVA VA VIA VIIA VIIIA Ckì 5 Ckì 6 Phiếu học tập số 2 (phần 2) a) Viết cấu hình electron của các nguyên tử nguyên tố sau: Na (Z = 11): ...................................... Mg (Z = 12): ...................................... Al (Z = 13): ........................................ Si (Z = 14): ........................................ P (Z = 15): ......................................... S (Z = 16): ......................................... Cl (Z = 17): ........................................ b) Điền cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử nguyên tố nhóm A thuộc chu kì 5 và 6 IA IIA IIIA IVA VA VIA VIIA VIIIA Ckì 5 Ckì 6 Phiếu học tập số 2 (phần 3) a) Viết cấu hình electron của các nguyên tử nguyên tố sau: Ar (Z = 18): ................................................................ K (Z = 19): ................................................................ Ca (Z = 20): ................................................................ Ga (Z = 31): ................................................................ Ge (Z = 32): ................................................................ b) Điền cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử nguyên tố nhóm A thuộc chu kì 5 và 6 IA IIA IIIA IVA VA VIA VIIA VIIIA Ckì 5 Ckì 6 Phiếu học tập số 2 (phần 4) a) Viết cấu hình electron của các nguyên tử nguyên tố sau: As (Z = 33): ................................................................ Se (Z = 34): ................................................................ Br (Z = 35): ................................................................ Kr (Z = 36): ................................................................ b) Điền cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử nguyên tố nhóm A thuộc chu kì 5 và 6 IA IIA IIIA IVA VA VIA VIIA VIIIA Ckì 5 Ckì 6 bài tập 1. Hãy ghép các số ở cột 1 với các chữ cái ở cột 2 và 3 sao cho phù hợp: Cấu hình electron (cột 1) Chu kì (cột 2) Nhóm (Cột 3) 1. 1s22s22p3 A. 3 a. IA 2. 1s22s22p63s2 B. 2 b. VIIA 3. 1s22s22p63s23p64s1 C. 4 c. VA 4. 1s22s22p63s23p63d104s24p64d105s25p5 D. 5 d. IIA E. 1 e. IVA Trả lời: 1 - ..................., 2 - ....................., 3 - ........................., 4 - ........................... 2. Hãy thông tin vào cột cấu hình electron để phù hợp với vị trí của nguyên tố tron BTH được chỉ ra ở cột 1 và cột 2. Chu kì (cột 1) Nhóm (cột 2) Cấu hình electron 3 IVA 2 VIA 4 IA 4 VIIIA bài tập 1. Hãy ghép các số ở cột 1 với các chữ cái ở cột 2 và 3 sao cho phù hợp: Cấu hình electron (cột 1) Chu kì (cột 2) Nhóm (Cột 3) 1. 1s22s22p3 A. 3 a. IA 2. 1s22s22p63s2 B. 2 b. VIIA 3. 1s22s22p63s23p64s1 C. 4 c. VA 4. 1s22s22p63s23p63d104s24p64d105s25p5 D. 5 d. IIA E. 6 e. IVA Trả lời: 1 - ..................., 2 - ....................., 3 - ........................., 4 - ........................... 2. Hãy thông tin vào cột cấu hình electron để phù hợp với vị trí của nguyên tố tron BTH được chỉ ra ở cột 1 và cột 2. Chu kì (cột 1) Nhóm (cột 2) Cấu hình electron 3 IVA 2 VIA 4 IA 4 VIIIA
File đính kèm:
Su Bien doi Tuan hoan cau hinh electron nguyen tu.doc
