Giáo án Luyện từ và câu Lớp 5 - Tiết 1 đến 22 - Phan Thị Bích Kiều
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Giáo án Luyện từ và câu Lớp 5 - Tiết 1 đến 22 - Phan Thị Bích Kiều, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TÖØ ÑOÀNG NGHÓA. Tieát 1 I/ Muïc tieâu: 1. Hieåu theá naøo laø töø ñoàng nghóa, töø ñoàng nghóa hoaøn toaøn vaø khoâng hoaøn toaøn. 2. Vaän duïng nhöõng hieåu bieát ñaõ coù, laøm ñuùng caùc baøi taäp thöïc haønh tìm töø ñoàng nghóa, ñaët caâu phaân bieät töø ñoàng nghóa. II/ Chuaån bò. - VBT, baûng vieát saün caùc töø in ñaäm ôû Baøi taäp 1a, b; giaáy khoå to. III/ Caùc hoaït ñoäng daïy - hoïc. 1. Kieåm tra baøi cuõ. 2. Caùc hoaït ñoäng chính. v Giôùi thieäu baøi. a. Hoaït ñoäng 1: Nhaän xeùt. - Baøi taäp 1: 1 HS ñoïc yeâu caàu cuûa baøi. Caû lôùp theo doõi SGK. 1 HS ñoïc caùc töø in ñaäm. GV gaïch chaân: xaây döïng, kieán thieát, vaøng xuoäm, vaøng hoe, vaøng lòm. GV höôùng daãn HS so saùnh nghóa cuûa caùc töø in ñaäm trong ñoaïn a,b. GV choát yù, ghi baûng: Nhöõng töø coù nghóa gioáng nhau laø töø ñoàng nghóa. - Baøi taäp 2: 1 HS ñoïc yeâu caàu. HS thaûo luaän ñoâi baïn. HS phaùt bieåu yù kieán. Caû lôùp vaø GV nhaän xeùt, boå sung. GV choát yù veà töø ñoàng nghóa hoaøn toaøn vaø khoâng hoaøn toaøn b. Hoaït ñoäng 2: Ghi nhôù. GV choát yù, ruùt ghi nhôù. Goïi 2 HS ñoïc. HS ñoïc thaàm vaø nhaéc laïi noäi dung. HS trao ñoåi ñoâi baïn ñeå laáy theâm ví duï. c. Hoaït ñoäng 3: Luyeän taäp. - Baøi taäp 1: 1 HS ñoïc yeâu caàu. 1 HS ñoïc nhöõng töø in ñaäm. Caû lôùp suy nghó, phaùt bieåu. GV nhaän xeùt, choát lôøi giaûi. - Baøi taäp 2: HS trao ñoåi theo caëp, laøm baøi vaøo VBT. HS ñoïc keát quaû baøi laøm. GV khuyeán khích HS tìm nhieàu töø ñoàng nghóa vôùi moät töø. Nhaän xeùt. - Baøi taäp 3: 1 HS ñoïc yeâu caàu. GV löu yù moãi em phaûi laøm 2 caâu vôùi 1 caëp töø. HS laøm baøi caù nhaân. HS tieáp noái nhau noùi nhöõng caâu vaên caùc em ñaõ ñaët. Caû lôùp vaø GV nhaän xeùt. HS vieát vaøo vôû 2 caâu vaên ñaõ ñaët. 3. Cuûng coá - daën doø. - Nhaän xeùt tieát hoïc. - Daën HS hoïc thuoäc ghi nhôù vaø chuaån bò baøi Luyeän taäp veà töø ñoàng nghóa. ************ LUYEÄN TAÄP VEÀ TÖØ ÑOÀNG NGHÓA. Tieát 2 I/ Muïc tieâu: 1. Tìm ñöôïc nhieàu töø ñoàng nghóa vôùi töø ñaõ cho. 2. Bieát caùch söû duïng töø ñoàng nghóa thích hôïp vôùi ngöõ caûnh cuï theå. II/ Chuaån bò. - Töø ñieån HS. - Baûng vieát saün baøi taäp 3. III/ Caùc hoaït ñoäng daïy - hoïc. 1. Kieåm tra baøi cuõ. + Theá naøo laø töø ñoàng nghóa? + Theá naøo laø töø ñoàng nghóa hoaøn toaøn? Cho ví duï. + Theá naøo laø töø ñoàng nghóa khoâng hoaøn toaøn? Cho ví duï. 2. Caùc hoaït ñoäng chính. v Giôùi thieäu baøi. III/ Caùc hoaït ñoäng daïy – hoïc. 1. Kieåm tra baøi cuõ. - Theá naøo laø töø ñoàng nghóa? - Theá naøo laø töø ñoàng nghóa hoaøn toaøn? Cho ví duï. - Theá naøo laø töø ñoàng nghóa khoâng hoaøn toaøn? Cho ví duï. 2. Caùc hoaït ñoäng chính * Giôùi thieäu baøi a. Hoaït ñoäng 1: Giôùi thieäu baøi, GV neâu muïc tieâu cuûa tieát hoïc. b. Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn HS laøm baøi taäp. - Baøi taäp 1: 1 HS ñoïc yeâu caàu. Caû lôùp theo doõi SGK. HS tra töø ñieån vaø laøm vieäc theo nhoùm 4. Cho caùc nhoùm thi ñua sau ñoù trình baøy treân baûng lôùp. GV cuøng caû lôùp nhaän xeùt, boå sung. - Baøi taäp 2: HS laøm vieäc caù nhaân, trình baøy mieäng roài vieát baøi vaøo vôû. - Baøi taäp 3: Cho HS thaûo luaän ñoâi baïn. GV höôùng daãn HS tieán haønh caùc böôùc: + Ñoïc kó ñoaïn vaên. + Xaùc ñònh nghóa cuûa töøng töø. + Xaùc ñònh saéc thaùi cuûa caâu ñeå choïn töø. + Ñoïc laïi ñeå söûa chöõa. Ñaïi dieän nhoùm trình baøy baøi, yeâu caàu HS giaûi thích lí do choïn töø. 3. Cuûng coá - daën doø. - Nhaän xeùt tieát hoïc. - Daën HS veà vieát baøi 3 vaøo vôû vaø chuaån bò baøi Môû roäng voán töø: Toå quoác. ************ MÔÛ ROÄNG VOÁN TÖØ : TOÅ QUOÁC. I/ Muïc tieâu: Tieát 3 1. Môû roäng, heä thoáng hoaù voán töø veà Toå quoác. 2. Bieát ñaët caâu vôùi nhöõng töø ngöõ noùi veà Toå quoác, queâ höông. II/ Chuaån bò. - Buùt daï, phieáu khoå to. - Töø ñieån töø ñoàng nghóa tieáng Vieät. III/ Caùc hoaït ñoäng daïy – hoïc 1. Kieåm tra baøi cuõ. - GV kieåm tra HS laøm baøi taäp cuûa tieát tröôùc. 2. Caùc hoaït ñoäng chính. * Giôùi thieäu baøi. a. Hoaït ñoäng 1: GV neâu muïc tieâu cuûa baøi. b. Hoaït ñoäng2: Höôùng daãn HS luyeän taäp - Baøi taäp 1: 1 HS ñoïc yeâu caàu cuûa baøi taäp. GV yeâu caàu nöûa lôùp ñoïc thaàm baøi Thö göûi caùc hoïc sinh, nöûa lôùp ñoïc thaàm baøi Vieät Nam thaân yeâu ñeå tìm töø ñoàng nghóa vôùi töø Toå quoác trong moãi baøi. HS trao ñoåi cuøng baïn, gaïch döôùi caùc töø ñoàng nghóa vôùi töø Toå quoác trong baøi vaên, thô vieát trong VBT. GV giaûi thích töø Toå quoác ñeå HS khoâng nhaàm laãn. - Baøi taäp 2: GVneâu yeâu caàu cuûa baøi. HS trao ñoåi theo nhoùm 4. - Baøi taäp 3: Toå chöùc cho HS chôi troø chôi tieáp söùc ñeå tìm töø chöùa tieáng “ quoác”. Chia lôùp thaønh hai ñoäi chôi khoaûng 3 phuùt. Caû lôùp vaø GVnhaän xeùt. HS vieát vaøo vôû 5 - 7 töø chöùa tieáng “quoác”. - Baøi taäp 4: 1 HS ñoïc yeâu caàu, GV giaûi thích nghóa cuûa caùc töø. Goïi vaøi HS laøm mieäng. HS töï laøm baøi vaøo vôû. 3. Cuûng coá - daën doø. - GVnhaän xeùt tieát hoïc. - Daën chuaån bò baøi Luyeän taäp veà töø ñoàng nghóa. ************ LUYEÄN TAÄP VEÀ TÖØ ÑOÀNG NGHÓA. Tieát 4 I/ Muïc tieâu: 1. Bieát vaän duïng nhöõng hieåu bieát ñaõ coù veà töø ñoàng nghóa, laøm ñuùng caùc baøi taäp thöïc haønh tìm töø ñoàng nghóa, phaân loaïi caùc töø ñaõ cho thaønh nhöõng nhoùm töø ñoàng nghóa. 2. Bieát vieát moät ñoaïn vaên mieâu taû khoaûng 5 caâu coù söû duïng moät soá töø ñoàng nghóa ñaõ cho. II/ Chuaån bò. - VBT, töø ñieån HS. - Baûng phuï. III/ Caùc hoaït ñoäng daïy - hoïc. 1. Kieåm tra baøi cuõ. Vaøi HS neâu mieäng baøi taäp 4 tieát tröôùc. 2. Caùc hoaït ñoäng chính. v Giôùi thieäu baøi. a. Hoaït ñoäng 1: Neâu muïc tieâu cuûa baøi. b. Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn HS laøm baøi taäp. - Baøi taäp 1: 1 HS ñoïc yeâu caàu cuûa baøi. HS laøm vieäc caù nhaân, 1 HS leân baûng. Höôùng daãn lôùp nhaän xeùt vaø söûa. - Baøi taäp 2: GV giaûi thích yeâu caàu cuûa ñeà baøi, laøm maãu cho HS: bao la xeáp cuøng baùt ngaùt ( Gôïi yù cho HS chia 3 coät) HS thaûo luaän nhoùm 2. Ñaïi dieän caùc nhoùm trình baøy keát quaû. Caû lôùp vaø GV nhaän xeùt, choát lôøi giaûi. - Baøi taäp 3: GV neâu yeâu caàu cuûa baøi taäp. HS suy nghó, phaùt bieåu veà caûnh mình ñònh taû. HS laøm vieäc caù nhaân. Töøng HS noái tieáp nhau ñoïc ñoaïn baên ñaõ vieát. Caû lôùp vaø GV nhaän xeùt, bieåu döông, khen ngôïi. 3. Cuûng coá - daën doø. - GVnhaän xeùt tieát hoïc. - Yeâu caàu HS vieát ñoaïn vaên chöa ñaït veà nhaø vieát laïi cho hoaøn chænh vaø chuaån bò baøi Môû roäng voán töø: Nhaân daân. ************ MÔÛ ROÄNG VOÁN TÖØ : NHAÂN DAÂN. Tieát 5 I/ Muïc tieâu: 1. Môû roäng, heä thoáng hoaù voán töø veà Nhaân daân, bieát moät soá thaønh ngöõ ca ngôïi phaåm chaát cuûa nhaân daân Vieät Nam. 2. Tích cöïc hoaù voán töø (söû duïng töø ñaët caâu). II/ Chuaån bò. - VBT, baûng phuï. III/ Caùc hoaït ñoäng daïy - hoïc. 1. Kieåm tra baøi cuõ. - HS ñoïc laïi ñoaïn vaên coù duøng nhöõng töø mieâu taû ñaõ cho (BT4). 2. Caùc hoaït ñoäng chính. v Giôùi thieäu baøi. a. Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn HS laøm baøi taäp. - Baøi taäp 1: HS ñoïc yeâu caàu. GV giaûi nghóa töø tieåu thuông : ngöôøi buoân baùn nhoû. HS trao ñoåi, laøm baøi vaøo VBT theo caëp. Ñaïi dieän moät soá caëp trình baøy keát quaû. Caû lôùp, GV nhaän xeùt. - Baøi taäp 2: HS ñoïc yeâu caàu. GV gôïi yù HS coù theå duøng nhieàu töø ñoàng nghóa ñeå giaûi thích cho caën keõ, ñaày ñuû 1 thaønh ngöõ, tuïc ngöõ. HS trao ñoåi cuøng baïn beân caïnh, suy nghó, phaùt bieåu yù kieán. Caû lôùp, GV nhaän xeùt. - Baøi taäp 3: 1 HS ñoïc noäi dung, 1 HS ñoïc chuù thích. Caû lôùp ñoïc thaàm truyeän Con Roàng chaùu Tieân, suy nghó, traû lôøi caâu hoûi 3a. GV phaùt phieáu cho caùc nhoùm HS laøm baøi, traû lôøi caâu hoûi 3a. HS vieát vaøo vôû khoaûng 5 - 6 töø baét ñaàu baèng tieáng ñoàng. HS tieáp noái nhau ñoïc baøi taäp 3c. 3. Cuûng coá - daën doø. - GV nhaän xeùt tieát hoïc. - Yeâu caàu HS hoïc thuoäc loøng caùc thaønh ngöõ vaø chuaån bò baøi Luyeän taäp veà töø ñoàng nghóa. ************ LUYEÄN TAÄP VEÀ TÖØ ÑOÀNG NGHÓA. Tieát 6 I/ Muïc tieâu: 1. Luyeän taäp söû duïng ñuùng choã moät soá nhoùm töø ñoàng nghóa khi vieát caâu vaên, ñoaïn vaên. 2. Bieát theâm moät soá thaønh ngöõ, tuïc ngöõ coù chung yù nghóa: noùi veà tình caûm cuûa ngöôøi Vieät vôùi ñaát nöôùc, queâ höông. II/ Chuaån bò. - VBT Tieáng Vieät. - Baûng phuï ghi noäi dung baøi 1. III/ Caùc hoaït ñoäng daïy - hoïc. 1. Kieåm tra baøi cuõ. - 3 HS laøm laïi baøi 3, 4b, 4c cuûa tieát tröôùc. 2. Caùc hoaït ñoäng chính. v Giôùi thieäu baøi. . : Höôùng daãn HS laøm baøi taäp - Baøi taäp 1: GV neâu yeâu caàu cuûa baøi taäp. HS ñoïc thaàm baøi taäp, quan saùt tranh minh hoaï, laøm baøi vaøo VBT, 2 HS leân baûng. HS ñoïc laïi ñoaïn vaên ñaõ ñieàn töø. GV cuøng caû lôùp nhaän xeùt, söûa chöõa. - Baøi taäp 2: HS ñoïc noäi dung, GV giaûi nghóa töø coäi. HS ñoïc laïi 3 yù ñaõ cho. Thaûo luaän nhoùm 4 theo höôùng daãn: + Ñoïc kó töøng caâu tuïc ngöõ. + Xaùc ñònh nghóa cuûa töøng caâu. + Xaùc ñònh nghóa chung cuûa caùc caâu tuïc ngöõ. + Ñaët caâu hoaëc neâu hoaøn caûnh söû duïng vôùi töøng caâu tuïc ngöõ ñoù. Ñaïi dieän caùc nhoùm trình baøy. HS ñoïc thuoäc loøng 3 caâu tuïc ngöõ. - Baøi taäp 3: Goïi HS ñoïc yeâu caàu, HS suy nghó, choïn 1 khoå thô trong baøi Saéc maøu em yeâu ñeå vieát thaønh moät ñoaïn vaên mieâu taû. + 4, 5 HS phaùt bieåu döï ñònh choïn khoå thô naøo. + 1 HS laøm maãu. + HS laøm baøi vaøo vôû. + HS tieáp noái nhau ñoïc baøi vieát cuûa mình. + Caû lôùp, GVnhaän xeùt. 3. Cuûng coá - daën doø. - GV nhaän xeùt tieát hoïc. - Daën HS veà nhaø vieát laïi baøi 3 vaø chuaån bò baøi Töø traùi nghóa. ************ Tieát 7: TÖØ TRAÙI NGHÓA. I/ Muïc tieâu: 1. Hieåu theá naøo laø töø traùi nghóa, taùc duïng cuûa töø traùi nghóa. 2. Bieát tìm töø traùi nghóa trong caâu vaø ñaët caâu phaân bieät nhöõng töø traùi nghóa. II/ Chuaån bò. - VBT. - Baûng lôùp vieát noäi dung BT 1, 2, 3 phaàn Luyeän taäp. III/ Caùc hoaït ñoäng daïy - hoïc. 1. Kieåm tra baøi cuõ. - HS ñoïc laïi ñoaïn vaên mieâu taû maøu saéc ñeïp cuûa nhöõng söï vaät döïa theo moät yù, moät khoå thô trong baøi Saéc maøu em yeâu. 2. Caùc hoaït ñoäng chính. v Giôùi thieäu baøi. a. Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu ví duï. - Baøi taäp 1: HS ñoïc yeâu caàu vaø noäi dung cuûa BT1. Caû lôùp theo doõi SGK. HS thaûo luaän theo caëp ñeå so saùnh nghóa cuûa 2 töø: phi nghóa – chính nghóa Caùc nhoùm baùo caùo, nhaän xeùt. + Qua baøi taäp treân, em hieåu theá naøo laø töø traùi nghóa? GV keát luaän: Töø traùi nghóa laø nhöõng töø coù nghóa traùi ngöôïc nhau. - Baøi taäp 2: 1 HS ñoïc yeâu caàu cuûa baøi taäp. HS laøm vieäc caù nhaân tìm ra caùc töø traùi nghóa: cheát / soáng, vinh / nhuïc. HS phaùt bieåu yù kieán giaûi nghóa töø vinh / nhuïc. - Baøi taäp 3: 1 HS ñoïc yeâu caàu cuûa baøi taäp. HS thaûo luaän nhoùm ñoâi, sau ñoù phaùt bieåu yù kieán. GV nhaän xeùt, keát luaän: YÙ nghóa cuûa caâu tuïc ngöõ treân laø thaø cheát maø ñöôïc tieáng thôm coøn hôn soáng maø bò ngöôøi ñôøi khinh bæ. + Theá naøo laø töø traùi nghóa? + Töø traùi nghóa coù taùc duïng gì? Choát yù, ruùt baøi hoïc SGK trang 39. b. Hoaït ñoäng 2: Luyeän taäp. - Baøi taäp 1: + HS ñoïc yeâu caàu cuûa baøi taäp, tìm nhöõng caëp töø traùi nghóa trong moãi thaønh ngöõ, tuïc ngöõ. + 4 HS leân baûng, moãi em gaïch chaân moät caëp töø traùi nghóa trong moät thaønh ngöõ hay tuïc ngöõ. - Baøi taäp 2: Thöïc hieän nhö BT1. - Baøi taäp 3: HS ñoïc yeâu caàu cuûa baøi taäp. HS laøm vieäc theo nhoùm baøn. Caùc nhoùm trao ñoåi, thi tieáp söùc. - Baøi taäp 4: HS töï laøm vaøo VBT. 3. Cuûng coá - daën doø. - HS nhaéc laïi ghi nhôù. - GV nhaän xeùt tieát hoïc, daën chuaån bò baøi Luyeän taäp veà töø traùi nghóa. ************ LUYEÄN TAÄP VEÀ TÖØ TRAÙI NGHÓA. Tieát 8 I/ Muïc tieâu: HS bieát vaän duïng nhöõng hieåu bieát ñaõ coù veà töø traùi nghóa ñeå laøm ñuùng caùc baøi taäp thöïc haønh tìm töø traùi nghóa, ñaët caâu vôùi moät soá caëp töø traùi nghóa tìm ñöôïc. II/ Chuaån bò. - VBT. - Vieát saün baøi 1, 2 leân baûng. III/ Caùc hoaït ñoäng daïy - hoïc. 1. Kieåm tra baøi cuõ. + Theá naøo laø töø traùi nghóa? + Töø traùi nghóa coù taùc duïng gì? + Ñaët caâu coù söû duïng töø traùi nghóa. 2. Caùc hoaït ñoäng chính. v Giôùi thieäu baøi. v Höôùng daãn HS laøm baøi taäp. - Baøi taäp 1: HS ñoïc yeâu caàu, töï laøm baøi vaøo VBT. 2 HS leân baûng thi laøm baøi nhanh, GVnhaän xeùt, choát laïi lôøi giaûi ñuùngsau ñoù goïi vaøi HS ñoïc laïi. HS hoïc thuoäc 4 thaønh ngöõ, tuïc ngöõ. - Baøi taäp 2: HS laøm baøi caù nhaân, tìm töø traùi nghóa vôùi töø in ñaäm, 1 HS leân baûng. - Baøi taäp 3: Tieán haønh nhö baøi 2. - Baøi taäp 4: HS laøm theo nhoùm baøn, tìm caùc caëp töø traùi nghóa. HS phaùt bieåu yù kieán, GVnhaän xeùt, choát lôøi giaûi. Löu yù HS neân tìm nhöõng caëp töø traùi nghóa cuøng laø töø ñôn hay töø phöùc seõ taïo ra nhöõng caëp ñoái xöùng ñeïp hôn. - Baøi taäp 5: GV giaûi thích caùch laøm: Coù theå ñaët 1 caâu chöùa caû caëp töø traùi nghóa hoaëc ñaët 2 caâu, moãi caâu chöùa 1 töø.. HS ñoïc caâu mình ñaët. GV nhaän xeùt. HS laøm baøi vaøo vôû. 3. Cuûng coá - daën doø. - GV nhaän xeùt tieát hoïc, daën HS hoïc thuoäc caùc thaønh ngöõ. - Chuaån bò baøi Môû roäng voán töø Hoaø bình. ************* MÔÛ ROÄNG VOÁN TÖØ : HOAØ BÌNH. Tieát 9 I/ Muïc tieâu: Giuùp HS: 1. Môû roäng, heä thoáng hoaù voán töø thuoäc chuû ñieåm Caùnh chim hoaø bình. 2. Bieát söû duïng caùc töø ñaõ hoïc ñeå vieát moät ñoaïn vaên mieâu taû caûnh thanh bình cuûa moät mieàn queâ hoaëc thaønh phoá. II/ Chuaån bò. - Töø ñieån HS. - Moät soá tôø phieáu vieát noäi dung BT1, 2. III/ Caùc hoaït ñoäng daïy - hoïc. 1. Kieåm tra baøi cuõ. - HS laøm laïi BT 3, 4 tieát tröôùc. 2. Caùc hoaït ñoäng chính. v Giôùi thieäu baøi. v Höôùng daãn HS laøm baøi taäp. Baøi taäp 1: - HS ñoïc noäi dung vaø yeâu caàu cuûa baøi, choïn yù ñuùng, phaùt bieåu yù kieán. - GV keát luaän: yù b. + Taïi sao em khoâng choïn yù a vaø yù c? Baøi taäp 2: HS ñoïc yeâu caàu vaø noäi dung baøi. - HS duùng töø ñieån ñeå tìm hieåu nghóa cuûa caùc töø: thanh thaûn, thaùi bình. - HS laøm baøi taäp theo nhoùm. Ñaïi dieän caùc nhoùm trình baøy treân baûng. - GV nhaän xeùt, choát lôøi giaûi. Baøi taäp 3: HS ñoïc yeâu caàu. - HS vieát ñoaïn vaên vaøo vôû. 2 HS laøm treân baûng phuï. - Moät soá HS ñoïc baøi laøm cuûa mình. GV nhaän xeùt, ghi ñieåm. 3. Cuûng coá - daën doø. - GV nhaän xeùt tieát hoïc. Yeâu caàu nhöõng HS vieát ñoaïn vaên chöa ñaït hoaëc chöa vieát xong veà nhaø tieáp tuïc nhaø chænh ñoaïn vieát vaø chuaån bò baøi sau Töø ñoàng aâm. ************ TÖØ ÑOÀNG AÂM. Tieát 10 I/ Muïc tieâu: 1. Hieåu theá naøo laø töø ñoàng aâm. 2. Nhaän dieän ñöôïc moät soá töø ñoàng aâm trong giao tieáp. Bieát phaân bieät nghóa cuûa caùc töø ñoàng aâm. II/ Chuaån bò. Moät soá tranh, aûnh veà caùc söï vaät, hieän töôïng, hoaït ñoäng, coù teân goïi gioáng nhau. III/ Caùc hoaït ñoäng daïy - hoïc. 1. Kieåm tra baøi cuõ. - HS ñoïc ñoaïn vaên mieâu taû caûnh thanh bình cuûa moät mieàn queâ hay thaønh phoá. 2. Caùc hoaït ñoäng chính. v Giôùi thieäu baøi. a. Hoaït ñoäng 1: Nhaän xeùt – Ruùt ghi nhôù. - HS laøm vieäc caù nhaân; Ñoïc thaàm vaø neâu yù kieán veà caùch choïn cuûa mình. + Caâu (caù): Baét caù, toâm . . . baéng moùc saét nhoû (thöôøng coù moài). + Caâu (vaên): Ñôn vò cuûa lôøi noùi dieãn ñaït moät yù troïn veïn. - GV choát laïi: Hai töø caâu ôû hai caâu vaên treân phaùt aâm hoaøn toaøn gioáng nhau (ñoàng aâm) song nghóa raát khaùc nhau. Nhöõng töø nhö theá ñöôïc goïi laø töø ñoàng aâm. - Caû lôùp ñoïc thaàm noäi dung ghi nhôù trong SGK trang 51. - 2 HS nhaéc laïi ghi nhôù. b. Hoaït ñoäng 2: Luyeän taäp. Baøi taäp 1: - HS laøm vieäc theo caëp. Goïi moãi nhoùm phaân bieät nghóa cuûa moät yù. Baøi taäp 2: - Goïi 1 HS ñoïc maãu, GV giaûi thích . - HS töï laøm baøi vaøo vôû, 2 HS leân baûng. GV cuøng caû lôùp nhaän xeùt. Baøi taäp 3: - HS thaûo luaän theo nhoùm baøn. - Moät vaøi HS trình baøy. GVnhaän xeùt. Baøi taäp 4: - Chia nhoùm cho HS thi giaûi caâu ñoá nhanh. - GVnhaän xeùt, choát lôøi giaûi. 3. Cuûng coá - daën doø. - GV nhaän xeùt tieát hoïc. - Yeâu caàu HS hoïc thuoäc hai caâu ñoá, tìm 2, 3 töø ñoàng aâm vaø chuaån bò cho baøi sau. MÔÛ ROÄNG VOÁN TÖØ : HÖÕU NGHÒ – HÔÏP TAÙC. Tieát 11 I/ Muïc tieâu: 1. Môû roäng, heä thoáng hoaù voán töø veà tính höõu nghò, hôïp taùc. Laøm quen vôùi caùc thaønh ngöõ noùi veà tình höõu nghò, hôïp taùc. 2. Bieát ñaët caâu vôùi caùc töø, caùc thaønh ngöõ ñaõ hoïc. II/ Chuaån bò. - Giaùo vieân: Baûng phuï vieát baøi taäp 1, 2. - Hoïc sinh: VBT. III/ Caùc hoaït ñoäng daïy - hoïc. 1. Kieåm tra baøi cuõ. + Theá naøo laø töø ñoàng aâm? + Ñaët caâu ñeå phaân bieät nghóa cuûa töø baøn. 2. Caùc hoaït ñoäng chính. v Giôùi thieäu baøi. v Höôùng daãn HS laøm baøi taäp. Baøi taäp 1: - HS laøm vieäc theo caëp sau ñoù GV goïi HS leân baûng trình baøy. a) Höõu nghò, chieán höõu, thaân höõu, höõu haûo, baèng höõu. b) Höõu ích, höõu hieäu, höõu tình, höõu duïng. Baøi taäp 2: - Tieán haønh nhö baøi 1. a) hôïp taùc, hôïp nhaát, hôïp löïc. b) hôïp tình, phuø hôïp, hôïp thôøi, hôïp leä, hôïp phaùp, hôïp lyù, thích hôïp Baøi taäp 3: - HS ñoïc yeâu caàu, GV giaûi thích theâm. - HS ñaët ít nhaát 2 caâu vaøo vôû, ñoïc nhöõng caâu ñaõ vieát. GV cuøng caû lôùp goùp yù, söûa chöõa. Baøi taäp 4: - GV giuùp HS hieåu noäi dung 3 thaønh ngöõ. - HS ñaët caâu, phaùt bieåu. - GV cuøng HS nhaän xeùt, söûa chöõa. 3. Cuûng coá - daën doø. - GV nhaän xeùt tieát hoïc. Daëc HS ghi nhôù nhöõng töø môùi hoïc, HTL 3 thaønh ngöõ. DUØNG TÖØ ÑOÀNG AÂM ÑEÅ CHÔI CHÖÕ. Tieát 12 I/ Muïc tieâu: 1. Hieåu theá naøo laø duøng töø ñoàng aâm ñeå chôi chöõ. 2. Böôùc ñaàu hieåu taùc duïng cuûa bieän phaùp duøng töø ñoàng aâm ñeå chôi chöõ: taïo ra nhöõng caâu noùi coù nhieàu nghóa, gaây baát ngôø thuù vò cho ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe. II/ Chuaån bò. - Giaùo vieân: + Baûng phuï vieát 2 caùch hieåu caâu Hoå mang boø leân nuùi. 1. (Con) hoå (ñang) mang (con) boø leân nuùi. 2. (Con raén) hoå mang (ñang) boø leân nuùi. + Baûng phuï laøm baøi taäp 1. - Hoïc sinh:VBT III/ Caùc hoaït ñoäng daïy - hoïc. 1. Kieåm tra baøi cuõ. - 3 HS laøm laïi baøi taäp 4. - GV nhaän xeùt, ghi ñieåm cho HS. 2. Caùc hoaït ñoäng chính. v Giôùi thieäu baøi. a. Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu ví duï. - 1 HS ñoïc to phaàn nhaän xeùt. - HS trao ñoåi, thaûo luaän nhoùm ñoâi ñeå traû lôøi caâu hoûi SGK. + Tìm töø ñoàng aâm trong caâu. + Xaùc ñònh nghóa caùc töø ñoàng aâm ñoù. - HS nhaän xeùt, boå sung. - GV ñöa baûng phuï ghi hai caùch hieåu. + Qua ví duï treân em haõy cho bieát theá naøo laø duøng töø ñoàng aâm ñeå chôi chöõ? + Duøng töø ñoàng aâm ñeå chôi chöõ coù taùc duïng gì? - HS ñoïc vaø noùi laïi noäi dung ghi nhôù SGK trang 61. b. Hoaït ñoäng 2: Luyeän taäp. Baøi taäp 1: Goïi HS ñoïc yeâu caàu vaø noäi dung baøi taäp. - HS trao ñoåi theo nhoùm baøn: + Tìm töø ñoàng aâm trong moãi caâu. + Xaùc ñònh nghóa cuûa töø ñoàng aâm trong caâu ñoù ñeå tìm caùch hieåu khaùc nhau. + Ñaïi dieän moãi nhoùm trình baøy moät caâu, GV nhaän xeùt, boå sung. Baøi taäp 2: 1 HS ñoïc yeâu caàu vaø maãu. GV giaûi thích theâm. - HS ñaët 2 caâu, moãi caâu chöùa 1 töø ñoàng aâm vaøo vôû, vaøi HS neâu mieäng, 1 HS leân baûng. - GV nhaän xeùt, söûa chöõa. 3. Cuûng coá - daën doø. - HS noùi laïi taùc duïng cuûa caùch duøng töø ñoàng aâm ñeå chôi chöõ. - GVnhaän xeùt tieát hoïc. Daën chuaån bò baøi Töø nhieàu nghóa. TIEÁT 13: TÖØ NHIEÀU NGHÓA I/ Muïc tieâu: HS hieåu: - Theá naøo laø töø nhieàu nghóa, nghóa goác vaø nghóa chuyeån trong töø nhieàu nghóa. - Phaân bieät ñöôïc nghóa goác, nghóa chuyeån cuûa töø nhieàu nghóa trong moät soá caâu vaên. Tìm moät soá ví duï veà söï chuyeån nghóa cuûa moät soá danh töø chæ boä phaän cô theå ngöôøi vaø ñoäng vaät. II/ Chuaån bò: Tranh aûnh veà caùc söï vaät hieän töôïng, hoaït ñoäng coù theå minh hoaï cho caùc nghóa cuûa töø nhieàu nghóa. III/ Caùc hoaït ñoäng daïy-hoïc. 1. Kieåm tra baøi cuõ: - 3 HS leân baûng ñaët caâu vôùi töø ñoàng aâm. - HS khaùc ñaët caâu coù söû duïng töø ñoàng aâm ñeå chôi chöõ. 2. Caùc hoaït ñoäng chính. * Giôùi thieäu a. Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu ví duï - Baøi 1: Moät HS ñoïc yeâu caàu vaø noäi dung cuûa baøi HS laøm vaøo vôû baøi taäp, 1 HS leân baûng. Nhaän xeùt, keát luaän baøi laøm ñuùng: Raêng-b; Muõi-c; Tai-a. GV nhaán maïnh: Caùc nghóa vöøa xaùc ñònh cho caùc töø treân laø nghóa goác (nghóa ban ñaàu) cuûa moãi töø. - Baøi 2: HS ñoïc yeâu caàu vaø noäi dung baøi taäp. HS thaûo luaän nhoùm 2 - phaùt bieåu, nhaän xeùt. + Raêng cuûa chieác caøo khoâng nhai ñöôïc nhö raêng ngöôøi. + Muõi thuyeàn khoâng duøng ñeå ngöûi nhö muõi ngöôøi. + Tai cuûa caùi aám khoâng duøng ñeå nghe nhö tai ngöôøi vaø tai ñoäng vaät. GV keát luaän: Nhöõng nghóa naøy ñöôïc hình thaønh treân cô sôû nghóa goác cuûa caùc töø: tai, muõi, raêng (BT1) goïi laø nghóa chuyeån. - Baøi taäp 3: HS ñoïc yeâu caàu. GV nhaéc HS chuù yù: Taïi sao caùi raêng caøo khoâng duøng ñeå nhai vaãn goïi laø raêng? (ñeàu chæ vaät nhoïn, saéc, saép ñeàu nhau thaønh haøng). Vì sao caùi muõi thuyeàn khoâng duøng ñeå ngöûi vaãn goïi laø muõi? (cuøng chæ boä phaän coù ñaàu nhoïn nhoâ ra phía tröôùc). Vì sao caùi tai aám khoâng duøng ñeå nghe vaãn goïi laø tai? (cuøng chæ boä phaän moïc ôû hai beân) GV: Nghóa cuûa töø ñoàng aâm khaùc haún nhau, nghóa cuûa töø nhieàu nghóa bao giôø cuõng coù moái lieân heä - vöøa khaùc vöøa gioáng nhau. Nhôø bieát taïo ra nhöõng töø nhieàu nghóa töø moät nghóa goác tieáng Vieät trôû neân heát söùc phong phuù. - 1 HS ñoïc ghi nhôù, HS khaùc khoâng nhìn saùch noùi laïi ghi nhôù. c. Hoaït ñoäng 3: Luyeän taäp. - Baøi taäp 1: HS laøm vieäc caù nhaân. Gaïch 1 gaïch döôùi töø mang nghóa goác vaø gaïch hai gaïch döôùi töø mang nghóa chuyeån. - Baøi taäp 2: Toå chöùc cho HS thi theo nhoùm: Chia lôùp thaønh 5 nhoùm, moãi nhoùm tìm ví duï veà 1 töø, nhoùm naøo tìm ñöôïc nhieàu nhaát laø thaéng cuoäc. 3. Cuûng coá - daën doø. - HS nhaéc laïi ghi nhôù. - GV nhaän xeùt tieát hoïc vaø daën chuaån bò baøi: Luyeän taäp veà töø nhieàu nghóa. ********** TIEÁT 14: LUYEÄN TAÄP VEÀ TÖØ NHIEÀU NGHÓA. I/ Muïc tieâu: Giuùp HS : - Xaùc ñònh ñöôïc nghóa goác, nghóa chuyeån cuûa moät soá töø nhieàu nghóañöôïc duøng trong caâu. - Ñaët caâu ñeå phaân bieät caùc nghóa cuûa töø nhieàu nghóa laø ñoäng töø. II/ Chuaån bò: Baøi taäp 1 vieát saün treân baûng. III/ Caùc hoaït ñoäng. 1. Kieåm tra baøi cuõ. - 3 HS leân baûng tìm nghóa chuyeån cuûa caùc töø: löôõi, mieäng, coå. - Theá naøo laø töø nhieàu nghóa? Nhaän xeùt, ghi ñieåm. 2. Caùc hoaït ñoäng chính. * Giôùi thieäu. * Höôùng daãn HS laøm baøi taäp. - Baøi taäp 1: HS ñoïc yeâu caàu vaø noäi dung cuûa baøi. + HS töï laøm baøi vaøo vôû, 1 HS leân baûng. + Nhaän xeùt, keát luaän lôøi giaûi ñuùng: 1-d; 2-c; 3-a; 4 –b. - Baøi 2: HS ñoïc yeâu caàu vaø noäi dung cuûa baøi. + Hoaït ñoäng cuûa ñoàng hoà coù ñöôïc coi laø sö ïdi chuyeån ñöôïc khoâng? + Hoaït ñoäng cuûa taøu treân ñöôøng ray coù theå coi laø söï di chuyeån ñöôc khoâng? Keát luaän: Töø chaïy laø töø nhieàu nghóa. - Baøi 3: HS töï laøm baøi taäp. GV höôùng daãn HS gaïch 1 gaïch döôùi nghóa goác vaø 2 gaïch döôùi nghóa chuyeån - Baøi 4: HS töï laøm baøi vaøo vôû, vaøi HS neâu mieäng baøi laøm cuûa mình 3. Cuûng coá - daën doø. - Nhaän xeùt tieát hoïc. - Daën HS veà nhaø ghi nhôù caùc töø nhieàu nghóa trong baøi, tìm theâm moät soá töø nhieàu nghóa khaùc vaø chuaån bò baøi sau. ************* MÔÛ ROÄNG VOÁN TÖØ: THIEÂN NHIEÂN. Tieát 15 I/ Muïc tieâu: Môû roäng, heä thoáng hoaù voán töø chæ caùc söï vaät, hieän töôïng cuûa thieân nhieân; laøm quen vôùi caùc thaønh ngöõ, tuïc ngöõ möôïn caùc söï vaät, hieän töôïng thieân nhieân ñeå noùi veà nhöõng vaán ñeà cuûa ñôøi soáng, xaõ hoäi. Naém ñöôïc moät soá töø ngöõ mieâu taû thieân nhieân .Giuùp HS hieåu bieát theâm veà moâi tröôøng thieân nhieân II/ Chuaån bò: - Baûng phuï ghi saün baøi taäp 2. - Moät soá tôø phieáu ñeå HS laøm baøi taäp 3-4 theo nhoùm. III/ Caùc hoaït ñoäng daïy - hoïc. 1. Kieåm tra baøi cuõ: HS laøm laïi baøi 4 cuûa tieát tröôùc. 2. Caùc hoaït ñoäng chính. * Giôùi thieäu baøi. * Höôùng daãn HS laøm baøi taäp. - Baøi taäp 1. HS laøm mieäng caû lôùp, goïi vaøi HS traû lôøi, GV nhaän xeùt, keát luaän yù b ñuùng. - Baøi taäp 2. HS thaûo luaän nhoùm baøn, goïi vaøi nhoùm neâu keát quaû baøi laøm cuûa mình, cho HS khaùc nhaän xeùt vaø giaûi nghóa moät soá caâu tuïc ngöõ, thaønh ngöõ coù trong baøi. - Leân thaùc xuoáng gheành : Gaëp nhieàu gian lao, vaát vaû trong cuoäc soáng. - Goùp gioù thaønh baõo: Tích nhieàu caùi nhoû seõ thaønh caùi lôùn. - Nöôùc chaûy ñaù moøn: Kieân trì, beàn bæ thì vieïc lôùn cuõng laøm xong. - Khoai ñaá
File đính kèm:
luyen tu va cau.doc
